Yağış koşullarında yem bezelyesi + arpa karışımının ot verimi ve kalitesi üzerine türlerin karışım oranları ve hasat aşamalarının etkisi

Yıl 2024, Cilt: 4 Sayı: 2, 82 - 93, 31.12.2024

Hasan Beytullah Dönmez

Öz

Bu araştırma, Osmaniye ili Sumbas ilçesi yağış koşullarında yem bezelyesi (Pisum sativum ssp. arvense) ile arpa (Hordeum vulgare L.) karışımının ot verimi ve kalitesi üzerine türlerin tohum karışım oranları (%100 yem bezelyesi [YB], %100 arpa [A], %80YB+ %20A, %60YB+%40A, %40YB+%60A, %20YB+%80A) ve hasat aşamalarının (başaklanma başlangıcı, süt olum) etkisini saptamak amacıyla yürütülmüştür. Araştırmada materyal olarak, yem bezelyesinin Özkaynak ve arpanın Ay çeşidi kullanılmıştır. Deneme, 2023-2024 kış yetiştirme döneminde, tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Araştırma bulgularına göre, yem bezelyesi ve arpanın yalın ekimleri ile farklı tohumluk oranlarındaki karışımlarında yeşil ot verimi 2224.7-5489.2 kg/da, kuru ot verimi 482.2-1448.1 kg/da, ham protein içeriği %7.82-%22.42, NDF içeriği %41.20-%63.23, ADF içeriği %31.13-%38.48 ve nispi yem değeri 87.4-146.5 arasında değişmiştir. Bu sonuçlar doğrultusunda, hasat işleminin başaklanma ve süt olum dönemi arasında yapılabileceği ve bunun yanında %60YB+%40A karışımının uygun karışım olarak önerilebileceği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yem bezelyesi, arpa, karışık ekim, verim, kalite

Teşekkür

Prof.Dr. Rüştü HATİPOĞLU, Talip YENİGÜNLÜ ve Avesa tohumculuk firmasına katkılarından dolayı teşekkür ederiz.

Effect of species mixture ratios and harvesting stages on the forage yield and quality of field pea + barley mixture under rainfall conditions

Öz

This study was carried out to determine the effect of seed mixture ratios (100% field pea [FP], 100% barley [B], 80%FP+ 20%B, 60%FP+40%B, 40%FP+60%B, 20%FP+80%B) and harvest stages (boot stage, milk stage) on the herbage yield and quality of forage pea (Pisum sativum ssp. arvense) and barley (Hordeum vulgare L.) mixture under rainfall conditions in Sumbas district of Osmaniye province. Ozkaynak cultivar of field pea and Ay cultivar of barley were used as material in the study. The experiment was conducted in the winter growing period of 2023-2024 with 3 replications according to the split-plot experimental design in randomized blocks. According to the results of the research, green forage yield ranged between 2224.7-5489.2 kg/da, hay yield ranged between 482.2-1448.1 kg/da, crude protein content ranged between 7.82%-22.42%, NDF content ranged between 41.20%-63.23%, ADF content ranged between 31.13%-38.48% and relative feed value ranged between 87.4-146.5. In the light of these results, it was concluded that harvesting could be done between boot stage and milk stage period and 60%YB+40%A mixture could be recommended as a suitable mixture.

Anahtar Kelimeler

Field pea, barley, intercropping systems, yield, quality

Kaynakça

• Alçiçek A (2021). Türkiye Kaba Yem İhtiyacının Hesaplanması. In: Türkiye Hayvancılığında Kaba Yem Sorunları ve Çözüm Yolları Çalıştayı, 21-22 Haziran, Muş, pp. 67-79.
• Atış İ, Kökten K, Hatipoğlu R, Yılmaz Ş, Atak M, Can E (2012). Plant density and mixture ratio effects on the competition between common vetch and wheat. Australian Journal of Crop Science 21(4): 975-985.
• Bilgili U (2009). Yem Bezelyesi (Pisum arvense L.). In: R Avcıoğlu, R Hatipoğlu, Y Karadağ (Eds.), Yembitkileri (Baklagil Yembitkileri) Cilt II, İzmir, pp. 440-447.
• Brooker R W, Bennett A E, Cong W F, Daniell T J, George T S, Hallett P D, Hawes C, Iannetta P P M, Jones H G, Karley A J, Li L, Mckenzie B M, Pakeman R J, Paterson E, Schöb C, Shen J, Squire G, Watson C A, Zhang C, Zhang F, Zhang J, White P J (2015). Improving intercropping: A synthesis of research in agronomy, plant physiology and ecology. New Phytologist 206(1): 107-117.
• BÜGEM 2024. Türkiye Geneli Mera Tespit, Tahdit ve Tahsis Çalışmaları. Erişim tarihi: 01.10.2024 https://www.tarimorman.gov.tr/Konular/Bitkisel-Uretim/Cayir-Mera-ve-Yem-Bitkileri
• De Silva C, Rathor P, Poudel H P, Thilakarathna M S (2023). Effects of Drought Stress on Red Clover-Grass Mixed Stands Compared to Grass Monoculture Stands in Nitrogen-Deficient Systems. Nitrogen (Switzerland) 4(4): 382-396.
• Dönmez H B ve Hatipoğlu R (2020). Çayır Meralardaki Zehirli Bitkilerin Etkileri ve Hayvan Zehirlenmelerine Karşı Önleyici Tedbirler. Euroasia Journal of Mathematics, Engineering, Natural & Medical Sciences 8(9): 49-55.
• Dönmez H B (2022). Akdeniz İklim Koşullarında Koruyucu Bitki Türü, Tohumluk Miktarı ve Hasat Zamanının Çokyıllık Suni Mera Karışımının Ot Verimi ve Kalitesine Etkileri. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Türkiye.
• Dönmez H B (2023). Kozan Kıraç Koşullarında İskenderiye Üçgülü (Trifolium alexandrinum L.) + Arpa (Hordeum vulgare L.) Karışımının Ot Verimi ve Ot Kalitesi Üzerine Karışım Oranlarının Etkisi. In: 5th International Black Sea Modern Scientific Research Congress, 8-10 Kasım, Rize, pp. 1148-1159.
• Ertekin İ ve Yılmaz Ş (2022). The effects of sowing designs on forage yield and quality of sweet sorghum and mung bean mixtures under Mediterranean conditions. Turkish Journal of Field Crops 27(2): 188-199.
• Giambalvo D, Ruisi P, Di Miceli G, Frenda A S, Amato G (2011). Forage production, N uptake, N2 fixation, and N recovery of berseem clover grown in pure stand and in mixture with annual ryegrass under different managements. Plant and Soil 342(1-2): 379-391.
• Kacar B ve İnal A (2010). Bitki Analizleri. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Kara E ve Sürmen M (2023). Forage Yield and Quality Characteristics of Winter Legume / Grass Mixtures Harvested at Different Phenological Stages. Turkish Journal of Nature and Science 12(4): 147-153.
• Kavut Y T (2016). Farklı Hasat Dönemlerinde Biçilen İtalyan Çimi ve Bazı Yıllık Baklagil Yembitkisi Karışımlarının Ot Verimi ve Diğer Bazı Özellikleri Üzerine Bir Araştırma. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi 25(Özel Sayı-2): 253-258. Kır H (2021). Forage yield and quality of Hungarian vetch mixture with oat varieties under rainfed conditions. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences 45(3): 419-426.
• Linn J G ve Martin N P (1989). Forage Quality Tests and Interpretation (Revised 1989). Minnesota Extension Services, University of Minnesota Agriculture.
• Majak W, McAllister T A, McCartney D, Stanford K, Cheng K J (2003). Bloat in Cattle. Alberta Agriculture and Rural Development.
• Maxin G, Andueza D, Le Morvan A, Baumont R (2017). Effect of intercropping vetch (Vicia sativa L.), field pea (Pisum sativum L.) and triticale (X Triticosecale) on dry-matter yield, nutritive and ensiling characteristics when harvested at two growth stages. Grass and Forage Science 72(4): 777-784.
• Pedraza V, Perea F, Saavedra M, Foetes M, Alcantara C (2017). View of Vicia narbonensis-Avena strigosa mixture, a viable alternative in rainfed cropping systems under Mediterranean conditions. Spanish Journal of Agricultural Research 15(4): 1-13.
• Piltz J W ve Rodham C A (2022). Effect of Sowing Rate and Maturity on the Yield and Nutritive Value of Triticale–Field Pea Forage Crops. Sustainability (Switzerland) 14(3637): 2-11.
• Putnam D H ve Orloff S (2016). Agronomic Factors Affecting Forage Quality in Alfalfa. In: California Alfalfa & Forage Symposium, Nov 29-Dec 1, Kearney, pp. 1-14. Rajab M N, Mousa W M E, Abd El-Monem A M A (2021). Yield and Quality of Egyptian Clover and Ryegrass Mixtures under Nitrogen Levels and Bio-Fertilizer. Journal of American Science 17(5): 74-88.
• Salama H S A (2015). Interactive Effect of Forage Mixing Rates and Organic Fertilizers on the Yield and Nutritive Value of Berseem Clover (Trifolium alexandrinum L.) and Annual Ryegrass (Lolium multiflorum Lam.). Agricultural Sciences 06(04): 415-425.
• Salama H S A ve Badry H H (2015). Influence of variable mixing rates and nitrogen fertilization levels on the fodder quality of Egyptian clover (Trifolium alexandrinum L.) and annual ryegrass (Lolium multiflorum Lam.). African Journal of Agricultural Research 10(53): 4858-4864.
• Salama H S A (2020). Mixture Cropping of Berseem Clover with Cereals to Improve Forage Yield and Quality Under Irrigated Conditions of the Mediterranean Basin. Annals of Agricultural Sciences 65(2): 159-167.
• Seydoşoğlu S (2019). Farklı Oranlarda Karıştırılan Yem Bezelyesi (Pisum sativum L.) ve Arpa (Hordeum vulgare L.) Hâsıllarının Silaj ve Yem Kalitesine Etkisi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 56(3): 297-302.
• Seydoşoğlu S (2020). Farklı Karışım Oranları ve Biçim Dönemlerinin Yem Bezelyesi ile Arpa Karışımlarının Ot Verimi Performansına Etkileri. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 10(3): 2136-2142.
• Sheaffer C C, Peterson M A, McCaslin M, Volenec J J, Cherney J H, Johnson K D, Woodward W T, Viands D R (1995). Acid Detergent Fiber, Neutral Detergent Fiber Concentration, and Relative Feed Value. In: North American Alfalfa Improvement Conference, March, Minneapolis, pp. 1-2.
• Steel R G D ve Torrie J H (1980). Principles and Procedures of Statistics. A Biometrical Approach. McGraw-Hill Book Company, Inc., New York.
• TÜİK 2024a. Hayvancılık İstatistikleri-Canlı Hayvan Sayıları. Erişim tarihi: 09.11.2024. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?locale=tr
• TÜİK 2024b. Bitkisel Üretim İstatistikleri. Erişim tarihi: 09.11.2024. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?locale=tr
• Van Soest P J, Robertson J B, Lewis B A (1991). Methods for Dietary Fiber, Neutral Detergent Fiber, and Nonstarch Polysaccharides in Relation to Animal Nutrition. Journal of Dairy Science 74(10): 3583-3597.
• Yücel C, Avcı M, Yücel H, Sevilmiş U, Hatipoğlu R (2018a). Effects of Seed Mixture Ratio and Harvest Time on Forage Yield and Silage Quality of Intercropped Berseem Clover with Triticale. Fresenıus Envıronmental Bulletin, 27(8): 5312-5322.
• Yücel C, İnal İ, Yücel D, Hatipoğlu R (2018b). Effects of mixture ratio and cutting time on forage yield and silage quality of intercropped berseem clover and Italian ryegrass. Legume Research 41(6): 846-853.