Bütünleştirmenin Normal Gelişim Gösteren Çocuklar Üzerindeki Etkisi Ölçeğinin Türkçe Formunun Uyarlama Çalışması

Year 2019, Issue: 52, 165 - 184, 27.10.2019

Ümit Şahbaz Hakan Atılgan Dilek Aşıkoğlu Aydemir

https://doi.org/10.21764/maeuefd.583509

Cited By: 1

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Rafferty ve Griffin
(2005) tarafından geliştirilen Impact of Inclusion on Typically Developing
Children isimli ölçeğin Türkçe’ye uyarlanmasıdır. Araştırmanın çalışma grubunu,
Kocaeli ili Gebze ilçesinde bulunan Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı anaokulu ve
ilkokullarda çalışan 196 öğretmen oluşturmaktadır. Bütünleştirmenin Normal
Gelişim Gösteren Çocuklar Üzerindeki Etkisi Ölçeği’nin, BF ve BR olmak üzere
orijinalindeki iki faktörlü örtük yapısının, Türkçe’ye uyarlanan ölçekte de
aynı şekilde sağlandığı DFA sonucunda doğrulanmıştır. Çalışmada ölçeğin BF (4)
alt boyutu için α=.867 ve ω=.868; BR (8) alt boyutu için α=.832 ve ω=.836
olarak bulunmuştur. Elde edilen bu bulgular ışığında, Türkçe’ye uyarlanan bu
ölçeğin geçerli ve güvenilir olduğu söylenebilir.

Keywords

Bütünleştirme, özel gereksinimli çocuklar, normal gelişim gösteren çocuklar, ölçek

A STUDY ON THE ADAPTATION OF THE SCALE ON DETERMINING IMPACT OF INCLUSION ON TYPICALLY DEVELOPING CHILDREN

Abstract

The aim of the present study is to adapt the Impact of
Inclusion on Typically Developing Children Scale developed by Rafferty and
Griffin (2005) into Turkish. The study group consists of 196 teachers working
at kindergartens and primary schools under the Ministry of National Education
in Gebze, Kocaeli. It was confirmed as a result of the CFA that the two-factor
latent structure of the original form of the Impact of Inclusion on Typically
Developing Children Scale as BI and RB was maintained in the same way in its
Turkish adaptation. The study found for the BI (4) subscale  α=.867 and ω=.868;  for the RB (6) subscale α =.832 and ω=.836.
In the light of these findings, it can be stated that the Turkish adaptation of
the scale is valid and reliable.

Keywords

Inclusion, children with disabilities, typically developing children, scale

References

• Ahmetoğlu, E., Ünal, A. M. ve Ergin, D.Y. (2016). Kaynaştırma uygulamalarının başarısını etkileyen etmenler ölçeği’nin geliştirilmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 167-175. https://dergipark.org.tr/download/article-file/222652 sayfasından erişilmiştir.
• Akçamete, G. (Ed.). (2009). Geleneksel eğitim okullarında özel gereksinimi olan öğrenciler ve özel eğitim (2. Baskı). Ankara: Kök Yayıncılık.
• Akkök, F. (1989) Özürlü bir çocuğa sahip anne babaların kaygı ve endişe düzeyini ölçme aracının güvenirlik ve geçerlik çalışması. Psikoloji Dergisi, 7, (23), 26-38. https://toad.halileksi.net/sites/default/files/pdf/ozurlu-veya-surekli-hastaligi-olan-bir-cocuga-sahip-anne-babalarin-kaygi-ve-endise-duzeyi-olcegi.pdf sayfasından erişilmiştir.
• Antonak, R. F., & Larrivee, B. (1995). Psychometric analysis and revision of the opinions relative to mainstreaming scale. Exceptional children, 62(2), 139-149. https://doi.org/10.1177/001440299506200204
• Arslan, E. ve Şahbaz, Ü. (2012). A study to develop a scale for determining the social acceptance levels of special-needs students, participating in inclusion practices. Educational Research and Reviews, 7(29), 651. https://doi.org/10.5897/ERR11.262
• Artan, İ. ve Uyanık Balat, G. (2003). Okul öncesi eğitimcilerinin entegrasyona ilişkin bilgi ve düşüncelerinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 11(1), 65-80. https://www.researchgate.net/profile/Mehmet_Bahar/publication/251808996_A_STUDY_OF_PUPILS'_IDEAS_ABOUT_THE_CONCEPT_OF_LIFE/links/00b495358ce7653dd6000000.pdf#page=67
• Asher, S. R., Hymel, S., & Renshaw, P. D. (1984). Loneliness in children. Child Development, 55, 1456-1464. https://www.jstor.org/stable/1130015?seq=1#page_scan_tab_contents sayfasından erişilmiştir
• Asher, S. R. & Wheeler, V. A. (1985). Children's loneliness: A comparison of rejected and neglected peer status. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 53(4), 500-505. http://dx.doi.org/10.1037/0022-006X.53.4.500
• Atay, M. (1995). Özel gereksinimli çocukların normal yaşıtları ile birlikte eğitim aldıkları kay-naştırma programlarına karşı öğretmen tutumları üzerine bir inceleme (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Avramidis, E., Bayliss, P., Burden, R. (2000). A survey into mainstream teachers' attitudes towards the inclusion of children with special educational needs in the ordinary school in one local education authority. Educational Psychology, 20(2), 191-211. https://doi.org/10.1080/713663717
• Ayral, M., Özcan, Ş., Can, R., Ünlü, A., Bedel, H., Şengün, G., Demirhan, Ş. ve Çağlar, K. (2015). Normal gelişim gösteren öğrencilerin kaynaştırma öğrencilerine bakışını etkileyen etkenler [Özel Sayı] Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 218-230. http://dx.doi.org/10.17240/aibuefd.2015.15.0-5000128653
• Baker, C., Kapperman, G., Montemurro, T. (1981). Mainstreaming İnventory. Greeley, CO: University of Northern Colorado.
• Baron Cohen, S. & Wheelwright. S. (2004). The empathy quotient: An investigation of adults with asperger syndrome or high functioning autism, and normal sex differences. Journal of Autism and Developmental Disorders, 34(2),163175. https://link.springer.com/article/10.1023/B:JADD.0000022607.19833.00 sayfasından erişilmiştir.
• Batu, S. ve Kırcaali İftar, G. (2005). Kaynaştırma. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Bayar, A. (2015). Kaynaştırma uygulamalarında öğretmen yeterliği ölçeğinin Türkçe’ye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi. 16, 3. 71-85. https://www.researchgate.net/profile/Adem_Bayar/publication/292078707_Kaynastirma_Uygulamalarinda_Ogretmen_Yeterligi_Olcegi'nin_Turkceye_Uyarlama_Gecerlik_Ve_Guvenirlik_Calismasi/links/56a8c6f908ae0fd8b40017e3/Kaynastirma-Uygulamalarinda-Oegretmen-Yeterligi-Oelceginin-Tuerkceye-Uyarlama-Gecerlik-Ve-Guevenirlik-Calismasi.pdf sayfasından erişilmiştir.
• Berryman, J. D., Neal, W. R. (1980). The cross validation of the attitudes toward mainstreaming scale. Atms. Educational and Psychological Measurement, 40(2), 469-474. https://doi.org/10.1177/001316448004000227
• Bloom, L. A., Perlmutter, J. & Burrell, L. (1999). The general educator: applying constructivism to inclusive classrooms. Intervention in School and Clinic, 34(3), 132-136. https://doi.org/10.1177/105345129903400302
• Bora, E. ve Baysan, L. (2009). Empati ölçeği Türkçe formunun üniversite öğrencilerinde psikometrik özellikleri. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 19(1), 39-47. http://www.psikofarmakoloji.org/pdf/TR/19_1_6.pdf sayfasından erişilmiştir.
• Browne, M. W., & Cudeck, R. (1993). Alternative ways of assessing model fit. K. A. Bollen, & J. S. Long (Eds.), Testing structural equation models. Beverly Hills, CA: SAge.
• Bryan, H. J., & Bryan, H. T. (1982). Exceptional children. mayfield publishing company. California: Palo Alto.
• Bryant, B. K. (1982). An index of empathy for children and adolescents. Child Development, 53(2), 413-425. https://doi.org/10.2307/1128984
• Cavkaytar, A. (2011). Özel eğitime gereksinim duyan çocuklar ve özel eğitim. İ. H. Diken (Ed.), Özel eğitime gereksinimi olan öğrenciler ve özel eğitim (4. Baskı) (s. 1-28). Ankara: Pegem Akademi.
• Civelek, A. H. (1990). Eğitilebilir zihinsel özürlü çocukların sosyal kabul görmelerinde normal çocukların bilgilendirilmelerinin ve iki grubun resim-iş ile beden eğitimi derslerinde bütünleştirilmelerinin etkileri (Doktora tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp sayfasından erişilmiştir.
• Civelek, A. H. (1991). Zihinsel özürlü çocukların eğitiminde bütünleştirme yöntemi (amacı, türleri, gerektirdiği koşullar). Eğitim ve Bilim. 15 (82), 47- 53. http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/6066/2239
• Cologan, K. (2013). Inclusion in education towards equality for students with disability. Australia: Children and Families Research Centre Institute of Early Childhood Macquarie University.
• Crocker, L., & Algina, J. (1986). Introduction to classical and modern test theory. New York: Holt, Rinehart, and Winston.
• Dalğar, G. (2011). Okul öncesi öğretmenlerinin ve okul öncesi öğretmen adaylarının kaynaştırmaya ilişkin görüşlerinin karşılaştırılması (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp sayfasından ulaşılmıştır.
• Diamond, K. E. (2001). Relationships among young children's ideas, emotional understanding, and social contact with classmates with disabilities. Topics in Early Childhood Special Education, 21(2), 104-113. https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/027112140102100204 sayfasından erişilmiştir.
• Diamond, K., & Tu, H. (2009). Relations between classroom context, physical disability and preschool children's inclusion decisions. Journal of Applied Developmental Psychology, 30(2), 75-81. https://doi.org/10.1016/j.appdev.2008.10.008
• Ergin, D. Y. (2014). Kaynaştırma tutumları ölçeğinin geliştirilmesi. 24. Ulusal Özel Eğitim Kongresi’nde sunulmuş bildiri, Trakya Üniversitesi, Edirne.
• Eripek, S. (1986). Engelli çocukların normal sınıflara yerleştirilmesi: kaynaştırma. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2), 40-45.
• Friedman, I.A. & Kass, E. (2002). Teacher self-efficacy: A classroom organization conceptualization. Teaching and Teacher Education, 18, 675-686. https://doi.org/10.1016/S0742-051X(02)00027-6
• Fryxell, D., & Kennedy, C. H. (1995). Placement along the continuum of services and its impact on students' social relationships. Journal of the Association for Persons with Severe Handicaps, 20(4), 259-269. https://doi.org/10.1177/154079699602000403
• Forlin, C., Earle, C., Loreman, T., & Sharma, U. (2011). The sentiments, attitudes, and concerns about inclusive education revised (SACIE-R) scale for measuring pre-service teachers’perceptions about inclusion. Exceptionality Education International, 21(3), 50–65. https://ir.lib.uwo.ca/cgi/viewcontent.cgi?article=1040&context=eei sayfasından erişilmiştir.
• Gresham, F. M., & Elliot, S. N. (1990). Social skills rating system. Circle Pines: American Guidance Services.
• Gözün, Ö. ve Yıkmış, A. (2004). Öğretmen adaylarının kaynaştırma konusunda bilgilendirilmelerinin kaynaştırmaya yönelik tutumlarının değişimindeki etkililiği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5 (02), 65-77. https://dergipark.org.tr/download/article-file/159204 sayfasından erişilmiştir.
• Gülay, H. (2008). 5-6 yaş çocuklarına yönelik akran ilişkileri ölçeklerinin geçerlik güvenirlik çalışmaları ve akran ilişkilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Doktora tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp sayfasından erişilmiştir.
• Hammeken, P. A. (2016). Özel eğitimde bütünleştirme başarı için 450 strateji (Ümit Şahbaz, Çev.) Ankara: Anı Yayıncılık.
• Hastings, R. P., & Oakford, S. (2003). Student teachers' attitudes towards the ınclusion of children with special needs. Educational Psychology, 23 (1), 87-94. https://doi.org/10.1080/01443410303223
• Hestenes, L. L., & Carroll, D. E. (2000). The play interactions of young children with and without disabilities: Individual and environmental influences. Early childhood research quarterly, 15(2), 229-246. https://doi.org/10.1016/S0885-2006(00)00052-1
• Holroyd. J. (1987). Manual for the questionnaire on resources and stress for families with chronically III or handicapped members. Brandon VT: Clinical Psychology Publishing Co.
• Hu, L. T., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6 (1), 1-55. https://doi.org/10.1080/10705519909540118
• Jöreskog K. G. (2007). Factor analysis and ıts extensions. R. Cudeck, & R. C. MacCallum (Eds.), Factor analysis at 100 historical developments and future directions (s. 47-78). Mahwah, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
• Kaner, S., Şekercioğlu,G. ve Yellice Yüksel, B. (2008). Öğretmen mesleki yetkinlik ölçeği geliştirme çalışması. I. Ulusal Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Kongresi’nde sunulmuş bildiri, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Kaya, A. (2005). Çocuklar için yalnızlık ölçeğinin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eurasian Journal of Educational Research. 19, 220-237. https://toad.halileksi.net/sites/default/files/pdf/cocuklar-icin-yalnizlik-olcegi-toad_0.pdf sayfasından erişilmiştir.
• Kırcaali İftar, G. (1996). Kaynaştırmaya ilişkin görüşler ölçeği’nin geçerlik ve güvenirlik çalışması. VI. Özel Eğitim Günleri’nde sunulmuş bildiri, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Kırcaali İftar, G. (1998). Özel gereksinimli bireyler ve özel eğitim. S. Eripek (Ed.), Özel eğitim (s. 3-11). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
• Kline, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modelig (3rd Edt.). New York: The Guilford Press.
• Kösterelioğlu, İ. (2013). Engelli bireylerin eğitilmesine yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(3), 211-226. https://toad.halileksi.net/sites/default/files/pdf/engelli-bireylerin-egitilmesine-yonelik-tutum-olcegi-toad.pdf sayfasından erişilmiştir.
• Ladd, G. W., & Profilet, S. M. (1996). The child behavior scale: a teacher-report measure of young children’ s aggressive, withdrawn, and prosocial behaviors. Developmental Psychology, 32 (6), 1008-1024. http://dx.doi.org/10.1037/0012-1649.32.6.1008
• Ladd, G. W., & Kochenderfer Ladd, B. (2002). Identifiying victims of peer aggression from early to middle mchildhood: Analysis of cross-prevalance of victimization and characteristics of identified victims. Psychological Assessment, 14(1), 74-96. 10.1037/0012-1649.32.6.1008
• Mehrabian, A., & Epstein, N. (1972). A measure of emotional empathy . Journal of personality, 40(4), 525-543. https://doi.org/10.1111/j.1467-6494.1972.tb00078.x
• Metin, N. (1992). Okul öncesi dönemde özürlü çocuklar için kaynaştırma programları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 1(02). 34-36. https://dergipark.org.tr/download/article-file/159289 sayfasından erişilmiştir.
• Meyers, S., & Lester, D. (2016). An attempt to change college students’ attitudes toward individuals with disabilities. Comprehensive Psychology, 5, 2165222816648076. https://doi.org/10.1177/2165222816648076
• Milli Eğitim Bakanlığı (2010). Okullarımızda neden niçin nasıl kaynaştırma yönetici, öğretmen ve aile kılavuzu. https://orgm.meb.gov.tr/alt_sayfalar/yayimlar/kaynastirma/kaynastirma.pdf sayfasından erişilmiştir.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2013). “Birlikte başarırız” bütünleştirme kapsamında eğitim uygulamaları öğretmen kılavuz kitabı, bütünleştirme 1-2. https://orgm.meb.gov.tr/kitaplar/Butunlestirme_Kapsaminda_Egitim_Uygulamalari_Ogretmen_Kilavuz_Kitabi.pdf sayfasından erişilmiştir.
• Muthén, L. K., & Muthén, B. O. (1998-2015). Mplus user's guide (7th ed.). Los Angeles, CA: Muthén&Muthén.
• Nunnally, J. C., & Bernstein, I. H. (1994). Psychometric theory (3rd Ed.). New York: McGraw-Hill, Inc.
• Odom, S. L., Buysse, V., & Soukakou, E. (2011). Inclusion for young children with disabilities: A quarter century of research perspectives. Journal of Early Intervention, 33(4), 344-356. https://doi.org/10.1177/1053815111430094
• Osgood, C. E., Suci, G. J., & Tannenbaum, P. H. (1957). The measurement of meaning. Urbana: Illinois Press.
• Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği. (2018). T.C. Resmi Gazete, 30471, 07 Temmuz 2018. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/07/20180707-8.htm sayfasından erişilmiştir.
• Özyürek. M. (1988). Engelli kişilere yönelik değiştirilen tutumların sürekliliği. Eskişehir: Eskişehir Anadolu Üniversitesi Yayınları
• Peck, C. A., Carlson, P. & Helmstetter, E. (1992). Parent and teacher perception of outcomes for typically developing children enrolled in integrated early childhood programs: a statewide survey. Journal of Early Intervention, 16, 53-63. https://doi.org/10.1177/105381519201600105
• Rafferty, Y., & Griffin, K. W. (2005). Benefis and risks of reverse ınclusion for preschoolers with and without disabilities: Perspectives of parents and providers. Journal of Early İntervention, 27 (3), 173-192. https://doi.org/10.1177/105381510502700305
• Sasso, G., & Rude, H. A. (1988). The social effects of integration on nonhandicapped children. Education and Training in Mental Retardation, 18-23. https://www.jstor.org/stable/23878418?seq=1#page_scan_tab_contents sayfasından erişilmiştir.
• Sharma, U., Loreman, T., & Forlin, C. (2012). Measuring teacher efficacy to implement inclusive practices. Journal of Research in Special Educational Needs, 12(1), 12-21. https://doi.org/10.1111/j.1471-3802.2011.01200.x sayfasından erişilmiştir.
• Siperstein, G.N. (1980). Instruments for measuring children’s attitudes toward the handicapped. Boston: Center for Human Services University of Massachussettes, http://www.csde.umb.edu/pni/publications.s.htm sayfasından erişilmiştir.
• Siperstein, G. N. (1988). Students with learning disabilities in college the need for a programmatic approach to critical transitions. Journal of Learning Disabilities, 21(7), 431-436. https://doi.org/10.1177/002221948802100708 sayfasından erişilmiştir.
• Sucuoğlu, B. ve Özokçu, O. (2005). Kaynaştırma öğrencilerinin sosyal becerilerinin değerlendirilmesi. Özel Eğitim Dergisi, 6(1), 41–57. http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/39/54/506.pdf sayfasından erişilmiştir.
• Sucuoğlu, B. ve Kargın, T. (2006). İlköğretimde kaynaştırma uygulamaları. İstanbul: Morpa.
• Staub, D., & Hunt, P. (1993). The effects of social interaction training on high school peer tutors of schoolmates with severe disabilities. Exceptional Children, 60(1), 41-57. https://doi.org/10.1177/001440299306000105
• Stoiber, K. C., Gettinger, M., & Goetz, D. (1998). Exploring factors ınfluencing parents' and early childhood practitioners' beliefs about inclusion. Early Childhood Research Quarterly, 13(1), 107-124. https://doi.org/10.1016/S0885-2006(99)80028-3
• Şahbaz, Ü., Atılgan, H. ve Aydemir, D. (2018). Bütünleştirmenin özel gereksinimli çocuklar üzerindeki etkisini belirlemeye yönelik ölçek uyarlama çalışması. Kastamonu Eğitim Fakültesi, 26(6), 1843. https://doi.org/10.24106/kefdergi.2202
• Şahin, F. ve Güldenoğlu, B. (2013). Engelliler konusunda verilen eğitim programının engellilere yönelik tutumlar üzerindeki etkisi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 214-239. https://dergipark.org.tr/download/article-file/19608 sayfasından erişilmiştir.
• Thompson, B. (2005). Exploratory and confirnatory factor analysis. Washington, DC.: Amerikan Psychological Association.
• Tschannen Moran, M., & Hoy, A. W. (2001). Teacher efficacy: Capturing an elusive construct. Teaching and teacher education, 17(7), 783-805. https://doi.org/10.1016/S0742-051X(01)00036-1
• Van Reusen, A. K., Shoho, A. R., & Barker, KS. (2001). High school teacher attitudes toward inclusion. High School Journal, 84(2), 7-20. https://www.jstor.org/stable/40364402?seq=1#page_scan_tab_contents sayfasından erişilmiştir.
• Yurdugül, H. (2005). Konjenerik test kuramı ve konjenerik madde analizi: Tek boyutlu çoktan seçmeli testler üzerine bir uygulama. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 38(2) 21-48. http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/40/146/1047.pdf
• Yuker, H. E., Block, J. R., & Young, J. H. (1970). The measurement of attitudes toward disabled persons. New York: Human Resources Foundation.
• Yılmaz Yüksel, A. (2004). Empati eğitim programının ilköğretim öğrencilerinin empatik becerilerine etkisi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 341-354. https://dergipark.org.tr/download/article-file/153251