KADIN ÖĞRETMENLERİN YÖNETİCİLİĞE BAKIŞ AÇILARININ İNCELENMESİ

Year 2020, Issue: 53, 164 - 182, 31.01.2020

Muhammet Hanifi Ercoşkun Ahmet Yıldırım

https://doi.org/10.21764/maeuefd.576681

Abstract

Toplum
tarafından kendilerine sosyal rolleri gerekçesiyle öğretmenlik, hemşirelik ve
sekreterlik gibi meslekleri seçme algısı yüklenen kadınlar, artık birçok iş
sektörünün yönetim kademesinde yer edinmişlerdir. Bu çalışmanın amacı, kadın
öğretmenlerin yöneticiliğe bakış açılarının incelenmesidir. Çalışmanın
evrenini, Erzincan il merkezi ve ilçelerinde çalışan 1700 kadın öğretmen
oluşturmaktadır. Bu evrenden seçkisiz örnekleme yöntemi ile belirlenen 339
kadın öğretmen seçilmiştir. Araştırmaya katılan öğretmen sayısı 241’dir.
Betimsel tarama yöntemi ile yapılan araştırmada, kadın öğretmenlerin
yöneticiliğe bakış açılarını ölçen “Kadın Öğretmenlerin Yöneticiliğe Bakış
Açıları Ölçeği” uygulanmıştır. Verilerin çözümlenmesinde SPSS paket programı
kullanılarak demografik özelliklerinin frekans ve yüzde değerleri
incelenmiştir. Medeni durum, mezun olduğu okul türü ve öğretmenlik mesleğini
sevip sevmeme durumu değişkenlerine göre bağımsız t testi uygulanmıştır. Kıdem
ve yöneticilik yapabilme düzeyi değişkenleri için ise tek yönlü varyans analizi
(ANOVA) yapılmıştır. Araştırmada; kadın öğretmenlerin önemli bir bölümünün 1-5
yıl mesleki kıdeme sahip olduğu, eğitim fakültesi mezunu olduğu, öğretmenlik
mesleğini sevdiği ve yöneticilik yapabilmek için eğitime ihtiyaç duydukları
bulgularına ulaşılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, kadın öğretmenlerin
yöneticiliğe bakış açıları çeşitli faktörlerden etkilenmiştir. Kadın
öğretmenler, okul yöneticilerinin yönetimle ilgili kurumsal yaklaşımları iyi
bilmesi gerektiğine inanmaktadırlar. Ayrıca kadın öğretmenler, okul yönetiminin
okulla ilgili alacağı kararlarda öğrenci ve öğretmenler ile birlikte ortak bir
paydada buluşmaları gerektiğini düşünmektedirler.

Keywords

Kadın, yönetim, yönetici, yöneticilik, kadın yönetici

INVESTIGATION OF WOMEN TEACHERS' PERSPECTIVES ON MANAGEMENT

Abstract

Women who have the perception of
choosing professions such as teaching, nursing and secretarial on the grounds
of social roles by society have now taken their place in many business sectors
at their own level. The aim of this study is to examine the perspectives of
women teachers on management. The universe of the study consists of 1700 women
teachers working in Erzincan city center and its districts. 339 female teachers
were selected from this universe by random sampling method. The number of teachers
participating in the study is 241. In the research carried out with descriptive
survey method, “Women Teachers' Perspectives on Management Scale” was carried
out to measure the perspectives of women teachers on management. Frequency and
percentage values of demographic characteristics were analyzed using SPSS
package program for analyzing data. Independent sample t test was applied
according to marital status, type of school and whether she liked teaching
profession or not; and one-way variance analysis (ANOVA) was performed for the
length of service and level of
manageability variables. In this study, it was found that a significant
proportion of women teachers had a 1-5 year length of service, graduated from
the faculty of education, liked teaching profession and needed education in
order to become an executive. According to the results of the research, the
perspectives of women teachers on management were influenced by various
factors. Women teachers believe that school administrators should know management-related
theoretical approaches well. In addition, women teachers think that school
management should meet in a common denominator with students and teachers in
the decisions about the school.

Keywords

Woman, management, manager, administration, woman manager

References

• Akar, A. (2006). İlköğretim okullarında öğretmen algılarına göre yöneticilerin, yöneticilik becerilerinin örgüt iklimine katkısı (Ankara ili örneği). Yüksek lisans tez, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Alıç, M. (1987). Yönetim ve liderlik. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 141-149.
• Arat, N. (1996). Türkiye’de kadınların çalışma yaşamında karşılaştıkları zorlukların sosyo-kültürel nedenleri, Türkiye'de kadın olmak. Say Yayınları, 43-54.
• Asar, R. (2016). Eğitim kurumlarında kadın yöneticilere karşı tutumların değerlendirilmesi. Turkish Journal of Educational Studies, 3(2), 47-66.
• Baransel, A. (1993). Çağdaş yönetim düşüncesinin evrimi (3. Baskı). Birinci Cilt, Yayın No: 257, İstanbul: İÜ İşletme Fakültesi Yayını.
• Bock, R. D., & Kolakowski, D. (1973). Further evidence of sex-linked major gene influence on human visualizing ability. American Journal of Human Genetics, 25(1), 1–14.
• Çakır, Ö. (2008). Türkiye'de kadının çalışma yaşamından dışlanması. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (31), 25-47.
• Çelikten, M. (2004). Okul müdürü koltuğundaki kadınlar: Kayseri ili örneği. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(17), 91-118.
• Çetin, M., & Atan, E. (2012). İlköğretim Okullarında Görev Yapan Kadın Okul Yöneticilerinin “Cam Tavan”a İlişkin Algılarının İncelenmesi. Eğitim Bilimleri Dergisi, 35(35), 123-136.
• Donnell, S. M., & Hall, J. (1980). Men and women as managers: A significant case of no significant difference. Organizational Dynamics, 8(4), 60-77. https://doi.org/10.1016/0090-2616(80)90049-2
• Durmaz, Ş. (2016). İşgücü piyasasında kadınlar ve karşılaştıkları engeller. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(3), 37-60.
• Erdoğan, İ. (2000). Okul yönetimi ve öğretim liderliği. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Gürol, M. A. (2000). Türkiye'de kadın girişimci ve küçük işletmesi: fırsatlar, sorunlar, beklentiler ve öneriler. Ankara: Atılım Üniversitesi Yayını-2.
• Hymowitz, C., & Schellhardt, T. D. (1986). The glass ceiling: Why women can’t seem to break the invisible barrier that blocks them from the top jobs. The Wall Street Journal, 24(1), 1573-1592.
• İmamoğlu, D. (2016). Cam tavan sendromu ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişki: Kadın çalışanlar üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Arel Üniversitesi, İstanbul.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi (17. Baskı). Ankara: Nobel yayın dağıtım.
• Kızıloluk, H. (2007). Toplumbilim yazıları. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Kocacık, F., & Gökkaya, V. B. (2005). Türkiye’de çalışan kadınlar ve sorunları. CÜ İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6(1), 195-219.
• Köse, M. F. (2008). Yönetici adayı öğretmenlerin yöneticiliğe bakış açıları ve yöneticiliği tercih nedenleri. Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat.
• Köstek, H. (2007). Resmi ilköğretim okullarında çalışan yönetici ve öğretmen görüşlerine göre, kadın öğretmenlerin kariyer engelleri. Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Kuzgun, Ş. (2015). Kadın girişimcilerin risk alma eğilimi ve kendine güven özellikleri üzerine bir çalışma: Zonguldak örneği. Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karaelmas Üniversitesi, Zonguldak.
• McCarthy, A. A. (2005). Male versus female intelligence: Does gender matter? https://www.empowher.com/media/reference/male-versus-female-intelligence-does-gender-matter
• MEB (2016). Millî eğitim istatistikleri örgün eğitim 2016-2017 (1. dönem). Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, http://sgb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_03/31152628_meb_istatistikleri_orgun_egitim_2016_2017_1.pdf
• San, İ. (2001). Yaratıcı düşünme ve tümel öğrenme. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, 2(22).
• Tavuz, A. (2014). Erkeğin ve kadının birbirlerini ötekileştirmesi: “Bir Erkek Bir Kadın” Dizi Örneği. Atatürk İletişim Dergisi, (6), 187-202.
• Tok, T. N., & Yalçın, N. (2017). Okul yöneticileri gözünden kadın okul yöneticileri. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (28), 353-366.
• Ünal, L. I. (2003). İlköğretim okullarında “demokratik okul ortamının” oluşturulmasına kadın yöneticilerin katkısı. Eğitim Bilim Toplum, 1(2-3), 108-123.
• Yavuz, N. (2011). Eğitim sektöründe çalışan kadın yöneticilerin rol çatışması: Kocaeli ili örneği. Yüksek Lisans Tezi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erciyes Üniversitesi, Kayseri.
• Zaleznik, A. (1992). Managers and leaders: Are they different?, Harward Business Review, March-April, 1-13.