The Effect of School Culture on Refugee Students from the Perspective on the Stakeholders: A Case Study

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 2, 1 - 26, 31.12.2022

Hanife Çetingüney , Tuba Yıldırım , Uğur Büyük

https://doi.org/10.47155/mamusbbd.1128069

Öz

While the number of people forcibly displaced due to violence, oppression and persecution reached record levels worldwide; Turkey continued to be one of the countries hosting the highest number of refugees in the world. This situation, which affects many areas of social life, from education to health, has also caused adaptation problems to be observed in schools in Turkey. In line with the opinions of the stakeholders on these problems and their solutions, the effects of school culture are at the forefront of the subject to be examined in this research. The aim of this study is to examine the effect of school culture on students under temporary protection status from the perspective of stakeholders working in a public school in the Melikgazi district of Kayseri. The study was conducted with a case study, one of the qualitative research methods. The study group consists of two school administrators, teachers from seven different branches, a school personnel, a volunteer instructor, five parents, two of whom are Turkish and the others from different ethnic origins, and a total of twenty-one participants. The participants of the research were formed according to the criterion sampling, and by the purpose of the study, the school with the highest number of students under temporary protection status in the Melikgazi district of Kayseri was preferred. The fact that the participants spent at least one year with the students under temporary protection status or their families were taken into consideration in the selection of the participants. The questionnaire, organizational story technique and semi-structured interview developed by the researchers were used as data collection tools in the study. The analysis of data was analyzed by content analysis. In the light of the findings obtained from the interviews, it was concluded that the most common problem faced by the stakeholders and the subject they collaborated on the most was language and communication, and the least cooperative subject was the effect of war. In addition, the projection of language and communication was found in the codes obtained as a result of content analysis in organizational stories.

Anahtar Kelimeler

School culture, Refugee students, Organizational story, Content analysis, School culture, Refugee students, Organizational story, Content analysis

Paydaşların Perspektifinden Geçici Koruma Statüsündeki Öğrenciler Üzerinde Okul Kültürünün Etkisi: Bir Durum Çalışması

Öz

Şiddet, baskı ve zulüm nedeniyle zorla yerinden edilen kişilerin sayısı dünya genelinde rekor seviyeye ulaşırken; Türkiye dünyada en fazla sayıda sığınmacıya ev sahipliği yapan ülkelerden biri olmayı sürdürmüştür. Eğitimden sağlığa sosyal hayatın birçok alanını etkileyen bu durum Türkiye’de okullarda uyum sorunlarının gözlenmesine de neden olmuştur. Bu sorunlar ve çözümleri üzerine paydaşların görüşleri doğrultusunda okul kültürünün etkileri bu araştırmada incelenmek istenen konuların başında gelmektedir. Bu kapsamda bu çalışmanın amacı, Kayseri ili Melikgazi ilçesindeki bir devlet okulunda görev yapan paydaşların perspektifinden geçici koruma statüsündeki öğrenciler üzerinde okul kültürünün etkisini incelemektir. Araştırmanın gerçekleştirilmesinde nitel araştırma yönteminin durum çalışması deseni kullanılmıştır. Çalışma grubunu iki okul yöneticisi, yedi farklı branştan öğretmenler, bir okul personeli, bir gönüllü öğretici, ikisi Türk diğerleri farklı etnik kökenden olmak üzere beş veli ve bu velilerin öğrencileri olmak üzere toplamda yirmi bir katılımcı oluşturmaktadır. Araştırmanın katılımcıları ölçüt örneklemegöre oluşturulmuş olup çalışmanın amacına uygun olarak Kayseri ili Melikgazi ilçesinde geçici koruma statüsündeki öğrencilerin en yoğun olduğu okul tercih edilmiştir. Katılımcıların geçici koruma statüsündeki öğrenciler veya bu öğrencilerin aileleri ile en az bir yıl zaman geçirmiş olmaları katılımcı seçiminde dikkate alınmıştır. Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen anket, örgütsel hikâye tekniği ve yarı yapılandırılmış görüşme çalışmada kullanılmıştır. Verilerin analizi ise içerik analizi ile çözümlenmiştir. Mülakatlardan elde edilen bulgular ışığında paydaşların sık karşılaştığı sorunun ve üzerinde en çok işbirliği yaptığı konunun dil ve iletişim olduğu ve en az üzerinde işbirliği yapılan konunun ise savaşın etkisi olduğu sonucuna varılmıştır. Ayrıca örgütsel hikâyelerde içerik analizi sonucu elde edilen kodlarda da dil ve iletişimin izdüşümüne rastlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Okul kültürü, Geçici koruma statüsündeki öğrenciler, Örgütsel hikâye, İçerik analizi, School culture, Refugee students, Organizational story, Content analysis

Kaynakça

• Alan, Y.(2020) İlgili Çalışmalardan Hareketle Suriyelilere Türkçe Öğretiminde Karşılaşılan Sorunlar. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (52), 119-146.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., & Yıldırım, E. (2010). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı (6. Baskı). Sakarya: Sakarya Yayıncılık
• Alvesson, M. (2012). Understanding organizational culture. Sage.
• Awbrey, S.M. (2005). General education reform as organizational change: Integrating cultural and structural change. The Journal of General Education, 54(1), 1-21.
• Bektas, F., Çogaltay, N., Karadag, E., & Ay, Y. (2015). School culture and academic achievement of students: A meta-analysis study. The Anthropologist, 21(3), 482-488.
• Bulris, M. E. (2009). A meta-analysis of research on the mediated effects of principal leadership on student achievement: Examining the effect size of school culture on student achievement as an indicator of teacher effectiveness.
• Bursalıoğlu, Z. (2010). Okul Yönetiminde Yeni Yapı Ve Davranışlar. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Cameron, K. S. (2006). QUINN; RE Diagnosing and changing organizational culture. Revised Edition.
• Cin, G. (2018). Suriyeli Öğrencilere eğitim veren sınıf öğretmenlerinin yaşadıkları sorunlar ve psikolojik sağlamlılık düzeyi: Adana İli Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• Creswell, JW, Hanson, WE, Clark Plano, VL ve Morales, A. (2007). Nitel Araştırma Tasarımları. Danışman Psikolog, 35(2), 236–264.
• Creswell, J. W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri. Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni içinde, 69-110.
• Çelik, V. Okul Kültürü ve Yönetimi. Ankara: PegemA Yayıncılık 2002.
• Danzing, A. B. Teaching Educational Leadership Via Web Courses: Some Old Problems- Some New Possibilities. The Journal of Research for Educational Leaders, Vol 1, No:1, 2001.
• Demirtaş, Z. (2010). Okul kültürü ile öğrenci başarısı arasındaki ilişki. Eğitim ve Bilim, 35(158).
• Denzin, K. N. (1989) The Research Act: A TheoreticalIntroduction to Sociological Methods (3rd edit.), New Jersey: Prentice-Hall, Inc.
• Dinler, C., & HACIFAZLIOĞLU, Ö. (2020). Mülteci Çocukların İlköğretime Uyum Süreçleri: Tekirdağ İlinin Bir Okulundaki Öğretmenlerin ve Yöneticilerin Deneyimleri. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(6), 1717-1728.
• Duman, T. (2016). Sosyal uyumu sağlamak için Suriyelilerin eğitiminin önemi. H.M. Paksoy, K. Sarıçoban, E. Yildirimci, Ö. Özkan (Editörler), II. Ortadoğu konferansları: Ortadoğu’daki çatışmalar bağlamında göç sorunu bildiri kitabının içinde (ss. 46-54), 28-29 Nisan 2016.
• Emin, M. N. (2016). Türkiyedeki Suriyeli çocukların eğitimi: Temel eğitim politikaları. [Çevrim-içi: http://file.setav.org/Files/Pdf/20160309195808_turkiyedeki-suriyelicocuklarin-egitimi-pdf.pdf, Erişim tarihi: 15.08.2021.]
• Erdem, C. (2017). Sınıfında mülteci bulunan sınıf öğretmenlerinin yaşadıkları öğretimsel sorunlar ve çözüme dair önerileri. Medeniyet Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 26-42.
• Erdoğan, Ü. (2011). Sivil toplum kuruluşlarının yerel yönetimlerin karar alma sürecindeki rolü: Aydın ili örneği (Master's thesis, Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• Erdoğan, M. M. (2015). Avrupa’da Türkiye kökenli göçmenler ve ‘Euro-Turks-barometre’araştırmaları. Göç Araştırmaları Dergisi, (1), 108-148.
• Erlandson, D. A., Harris, E. L., Skipper, B., & Allen, S. D. (1993). Doing naturalistic inquiry: A guide to methods. Newbury Park, CA: Sage Publications https://books.google.com.tr/books?hl=tr&lr=&id=mOawndGmMsIC&oi=fnd&pg=PR17&dq (12.08.2021 tarihinde erişildi)
• Ersoy, A. F. , Turan, N. (2019). Geçici koruma statüsündeki ve göçmen öğrencilerde sosyal dışlanma ve çeteleşme. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 54(2), 828-840.
• Erickson, F. (1987). Conceptions of school culture: An overview. Educational Administration Quarterly, 23(4), 11-24.
• Field, S., Kuczera, M., & Pont, B. (2007). En finir avec l’échec scolaire. Dix mesures pour une e’ducation e’quitable-Synthuse et recommandations a’ux pouvoirs publics, Париж, ОЭСР, 2.http://circgdquevilly.spip.ac-rouen.fr/IMG/pdf/38692462pdf-eedd.pdf (10.06.2021 tarihinde erişildi)
• Gudmundsdottir, S. (1996). The Teller, the Tale, and the One Being Told: The Narrative Nature of the Research Interview. Curriculum Inquiry, 26(3), 293-306.
• Gülay, H. (2011). 5-6 yaş grubu çocuklarda okula uyum ve akranilişkileri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 36(36), 1-10.
• T.C. İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Başkalığı (2022). Geçici koruma kapsamındaki Suriyelilerin yaş ve cinsiyete göre dağılımı. https://www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638 internet adresinden alınmıştır. Erişim: 10.02.2022
• Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü (HBOGM) (2018). Geçici Koruma Kapsamı Altındaki Öğrencilerin Eğitim Hizmetleri. http://hbogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_12/03175027_03-12- 2018__Ynternet_BYlteni.pdf (14.08.2021 tarihinde erişildi).
• Hoy, W. K. ve Miskel, C. G. (2015). Eğitim yönetimi. teori, araştırma ve uygulama. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık (akt. Aliyev, B. 2020)
• İnsan Hakları İzleme Örgütü (2015). Geleceğimi hayal etmeye çalıştığımda hiçbir şey göremiyorum: Türkiye'deki Suriyeli mülteci çocukların eğitime erişiminin önündeki engeller – Kayıp nesil olmalarını önlemek. https://www.hrw.org/sites/default/files/report_pdf/turkey1115tu_web.pdf(15.08.2021 tarihinde erişildi)
• İstanbul Bilgi Üniversitesi Çocuk Çalışma Birimi (ÇOÇA). (2015). Suriyeli mülteci çocukların Türkiye’de devlet okullarında durumu politika ve uygulama önerileri.[Çevrim-içi: http://cocuk.bilgi.edu.tr/wpcontent/uploads/2015/09/Suriyeli-Cocuklar-Egitim-Sistemi-Politika-Notu.pdf , Erişim tarihi: 15.08.2021.]
• Kandemir, A., & Aydın, B. (2020). Yabancı uyruklu öğrencilerin eğitimi ile ilgili yönetici ve öğretmen görüşleri. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(2), 497-521.
• Karadağ, E. (2016). The Moderation of National Culture Regarding the Effect of Spiritual Leadership on Organizational Commitment and Productivity: A Cross-Cultural Meta-Analysis. Ileti-s-im, (25).
• Kirişci, K. (2014). Syrian refugees and Turkey's challenges: Going beyond hospitality (pp. 1-46). Washington, DC: Brookings.
• Köse, S. & Tetik, S., & Ercan, C. (2001). Örgüt kültürünü oluşturan faktörler. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 219-242.
• Kurşun A.T. (2019) Okul kültürünün incelenmesi: bir meta analiz çalışması (yayınlanmamış doktora tezi) Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi Teftişi Planlaması Ve Ekonomisi Bilim Dalı, Konya
• Maslach , C , Leiter , MP . Tükenmişlik Hakkındaki Gerçek . Jossey-Bass , 1997 .https://books.google.com.tr/books?hl=tr&lr=&id=uzomWhbqcCAC&oi=fnd&pg=PR7&ots=9 (15.08.2021 erişim tarihi)
• Leiter, M. P. & Maslach, C. (2000). Preventing burnout and building engagement: A complete program for organizational renewal. San Francisco: Jossey Bass.
• Madziva, R., & Thondhlana, J. (2017). Provision of qualityeducation in thecontext of Syrian refugee children in the UK: Opportunities and challenges, Compare: A Journal of Comparativeand International Education, 47(6), 942-961.
• Maxwell, J. A. (1996). Qualitative Research Design: An Interactive Approach. California: SAGE Publications. (Akt. Özdemir, M. 2020)
• MEB (2014). Temel Eğitim Genel Müdürlüğü. 2014/21sayılı yabancılara yönelik eğitim-öğretim hizmetleri genelgesi, http://mevzuat.meb.gov.tr/html/yabyonegiogr_1/yabyonegiogr_1.html adresinden 10/05/2021’de alınmıştır
• MEB (2022). Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü (Göç ve Acil Durumlarda Eğitim Daire Başkanlığı) http://hbogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2022_01/26165737_goc2022sunu.pdf
• Neuman, L. W. (2007). Toplumsal Araştırma Yöntemleri: Nitel ve Nicel Yaklaşımlar (S. Özge, Çev.). İstanbul: Yayın Odası.
• Owens, R. G., & Steinhoff, C. R. (1989). Towards a theory of organisational culture. Journal of Educational Administration, 27(3) (akt. Aliyev, B. 2020)
• Özel, D., & Altunay-Yılmaz, H. (2021). Educational Journey of Refugee Students: Suggestions for Practitioners. Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry, 12(2).
• Peterson, K. D., & Deal, T. E. (1998). How leaders influence the culture of schools. Educational leadership, 56, 28-31.
• Peterson, K. D., & Terrence, E. Deal. 2009. The Shaping School Culture Field Book. Second Edition. San Francisco Josset-Bass.
• Pritchett, C. (2012). School culture: a sequential mixed methods exploratory meta-analysis.
• Rah, Y., Choi, S., & Nguyễn, T. S. T. (2009). Building bridges between refugee parents and schools. International Journal of Leadership in Education, 12(4), 347-365.
• Rhodes C. ve Brown A. D. (2005). Writing responsibly: narrative fiction and organization studies. Organization, 12(4): 467-485
• Sarıer, Y. (2020). Türkiye’de geçici koruma statüsündeki öğrencilerin eğitimi üzerine bir meta-sentez çalışması: sorunlar ve çözüm önerileri. Eğitimde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 3(1), 80-111.
• Stutts, N. B., & Barker, R. T. (1999). The use of narrative paradigm theory in assessing audience value conflict in image advertising. Management Communication Quarterly, 13(2), 209-244.
• Sülükçü, Y., & Savaş, O. (2018). PIKTES Türkçe dil yeterliklerine yönelik program ve ölçek geliştirme çalıştayı raporunun değerlendirilmesi. Erciyes Journal of Education, 2(2), 59-74.
• Şeker, B. D., & Aslan, Z. (2015). Eğitim sürecinde geçici koruma statüsündeki çocuklar: Sosyal psikolojik bir değerlendirme. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 8(1), 86-105.
• Tosun, A., Yorulmaz, A., Tekin, İ., & Yildiz, K. (2018). Mülteci öğrencilerin eğitim sorunları, eğitim ve din eğitiminden beklentileri: Eskişehir örneği. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 107-133.
• Tunç, A. Ş. (2015). Geçici koruma statüsündeki davranışı ve toplumsal etkileri: Türkiye’deki Suriyelilere ilişkin bir değerlendirme. Tesam Akademi Dergisi, 2(2), 29-63.
• Uğurlu, Z. (2018). Suriyeli geçici koruma statüsündeki öğrencilerin okula uyum sorunlarının çözülmesi ve desteklenmesinde öğretmen etkisi. Zorunlu Göçler, 185.
• UNCHR (2021). Syria regional refugee response ınter-agency ınformation. https://www.unhcr.org/tr/wp-content/uploads/sites/14/2021/11/UNHCR-Turkey-Operational-Update-September-2021.pdf internet adresinden alınmıştır. Erişim: 10.02.2022.
• Uyanık, A. (2019). Mülteci öğrencilerin eğitim gördüğü okullardaki rehberlik ihtiyaçlarının rehber öğretmen görüşlerine göre incelenmesi (Doctoral dissertation, Necmettin Erbakan University (Turkey)).
• Waller, W. (1932). The sociology of teaching. New York: John Wiley & Sons, Inc. https://doi.org/10.1037/11443-000
• Yılmaz, A. (2015). Uluslararası göç ve Türkiye’deki çocuk göçmenler ve geçici koruma statüsündeki ailelere tanınan haklar ve dahaiyi uygulamalar için öneriler. Akademik Bakış Dergisi, 49, 475-793.
• Yin, R. K. (2003). Case study research: Design and method(3rd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage
• 2014/21 Sayılı Genelge hakkında(2014, Ekim 24). T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Temel Eğitim Müdürlüğü.(Sayı: 10230228/235/4810539) http://mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/1715.pdf (15.08.2021 tarihinde erişildi).