Supervision Practices in Turkey and Some European Countries

Yıl 2009, Cilt: 30 Sayı: 30, 103 - 117, 11.10.2013

Hoşcan Ensari Yüksel Gündüz

Öz

The purpose of this study is to present how supervisors are employed and placed into their positions, how the structure of the supervision system is formed, what the fields of supervisors consist of and how the supervision system works in Turkey and in some European countries. In this study, it has been found out that there are some differences between these countries. In this context, while there have been similar practices in the process of the supervisors’ employment, training, informing the date of he supervision to the institution beforehand and practicing supervision individually or in groups, roles and responsibilities of the supervisors, there have been differences between the period spent at teaching position, type of choosing and training, organizing the supervision system in centrally or locally, the work and procedures in the supervision process. While supervisors have been selected out of the teaching staff and trained in a similar way as in the EU countries, in the supervision process especially supervising uninformed and applying in group processes are different.

Key words: Supervision, supervision system, supervisior.
GİRİŞ

Anahtar Kelimeler

-

Türkiye’de ve Bazı Avrupa Birliği Ülkeleri’nde Teftiş Uygulamaları

Öz

ÖZET
Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de ve bazı Avrupa Birliği ülkelerinde müfettişlerin
işe alınmaları ve yetiştirilmelerinin nasıl yapıldığını, teftiş sisteminin yapısının
nasıl oluşturulduğunu, müfettişlerin sorumluluk alanlarında nelerin bulunduğunu ve
teftiş sürecinin nasıl işlediğini ortaya koymaktır. Çalışmada, ülkeler arasında teftiş
uygulamalarında farklılıkların bulunduğu tespiti yapılmıştır. Bu bağlamda incelenen
Avrupa Birliği ülkelerinde, müfettişlerin seçilmesi ve yetiştirilmesi, teftiş sürecinin haberli
başlaması, teftişin grupla veya bireysel yapılması, müfettişlerin görev ve sorumlulukları
konularında ortak noktalar bulunurken, müfettişlerin öğretmenlikte geçen süreleri, seçme
ve yetiştirilme biçimi, teftiş birimlerinin merkezi ve bölgesel düzeydeki örgütlenmesi,
teftiş sürecindeki iş ve işlemler konularında farklı uygulamaların bulunduğu görülmüştür.
Türkiye’de müfettişlerin öğretmen kökenlilerden seçilmesi ve hizmet içi eğitim yoluyla
yetiştirilmesi özelliği, Avrupa Birliği ülkeleriyle benzerlik gösterirken, teftiş sürecinde
özellikle teftişin habersiz yapılması ve teftişin yalnız grupla yapılması konularında farklı
uygulamaların yapıldığı görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Teftiş, teftiş sistemi, müfettiş

Kaynakça

• Aydın, İ. (2005). Öğretimde Denetim, Durum Saptama, Değerlendirme ve Geliştirme. Ankara.: Pegem A Yayıncılık.
• Başar, H. (1996). “Eğitim Denetiminde Eylem-Zaman Plânlaması ve Uygulaması”, Eğitim Yönetimi Dergisi, 8, 493–498.
• Bedir, G. (2003). Türk Millî Eğitiminde İlköğretim Denetim Sisteminin İşleyişi ve Denetmen Yetiştirme Programlarının Etkinliği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi, Kayseri.
• Bilgen, N. (1976). Millî Eğitim Bakanlığı Merkez Örgütünün Analizi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Bostancı B. A. (2005). “Türk Eğitim Sisteminde Teftiş Alt Sisteminin Değerlendirmesi”, Çağdaş Eğitim Dergisi, 324, 34–36.
• Bursalıoğlu, Z. (1982). Okul Yönetiminde Yeni Yapı ve Davranışlar. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayını.
• Cramer, J.F.,ve Browne, G. S. (1974). Çağdaş Eğitim (F. Oğuzkan., Çev.), Millî Eğitim Basımevi, İstanbul.
• Çolak, E. (2005). “İngiliz Eğitim Sistemi”, F. Akarsu (Ed.), Ülkeler ve Eğitim Sistemleri, Karşılaştırma Yazıları (s.193) Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Dolay, Ö. A. (1956). İlköğretimde Teftiş. Ankara: Yeni Desen Matbaası.
• Erdoğan, İ. (1998). Çağdaş Eğitim Sistemleri. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Erginer, A. (2006). Avrupa Birliği Eğitim Sistemleri, Ankara.: Pegem A Yayıncılık.
• European Commıssıon. (2004). Evaluation Of Schools Providing Compulsory Education In Europe, Printed In Belgium.
• European Commıssıon. (2004–2005). The Informatıon Database On Educatıon Systems In Europe, The Education System İn England, http://194. 78.211.243/ Eurybase/Application/ frameset. asp?, [ 10 Ekim 2006].
• European Commıssıon. (2005–2006). The Informatıon Database On Educatıon Systems In Europe .The Education System İn Netherlands, http:// 194.78.211. 243/ Eurybase/Application/ frameset. asp?, [ 3 Ocak 2007].
• European Commıssıon. (2005–2006). The Informatıon Database On Educatıon Systems In Europe, The Education System İn Portugal, http:// 194. 78.211. 243/ Eurybase/Application /frameset. asp?, [ 8 Şubat 2007].
• European Commıssıon. (2005–2006). The Informatıon Database On Educatıon Systems In Europe . The Education System İn Austria, http: // 194.78.211.243/ Eurybase/Application /frameset.asp?/, [12 Ocak 2007].
• Eurybase. (2004–2005). The Education System in the United Kingdom (England, Wales and Northern Ireland, Eurybase, http: // 194.121. 243/ Eurybase/, [18 Şubat 2007].
• Eurydıce. (2000–2001). Approaches To The Evaluation Of Schools Which Provide Compulsory Education-France, http:// www. eurydice. org/ ressources/ eurydice/pdf/021DN/FR _EN.pdf , [13 Ekim 2006].
• Eurydıce. (2000–2001). Approaches To The Evaluation Of Schools Which Provide Compulsory Education-Austria, http:// www. eurydice. org/ ressources/ eurydice/pdf/021DN/AT_EN.pdf, [1 Kasım 2006].
• Eurydıce. (2000–2001). Approaches To The Evaluation Of Schools Which Provide Compulsory Education-The United Kingdom-England, http:// www. eurydice.org/ ressources /eurydice/ pdf / 021DN/UN_EN.pdf, [ 9 Ekim 2006].
• Eurydıce. (2000–2001). Approaches To The Evaluation Of Schools Which Provide Compulsory Education-TheNetherlands, http:// www. eurydice. org/ ressources/eurydice / pdf/ 021DN/NL_EN.pdf , [2 Ağustos 2006].
• Inspectıe/ Onderwijs. (2006). The Inspectorate of Education in the Netherland, http:// www.onderwijsinspectie. nl/english/, [28 Aralık 2006].
• Meas, B., Vereecke, E., Zaman, M., (1999). Inspectorates Of Education In Europe A Descriptive Study. Brüksel: The Standing International Conference of Central and General Inspectorates of Education.
• MEB. (1993). Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Yönetmeliği. Ankara: Resmî Gazete, (03.10.1993 No: 21717).
• MEB. (1999). Millî Eğitim Bakanlığı İlköğretim Müfettişleri Başkanlıkları Yönetmeliği. Ankara: Resmî Gazete, 13.08.1999 No 23785.
• MEB. (2003). Avrupa Birliğine Üye Ülkelerin ve Türkiye’nin İlköğretim Sistemleri. Ankara:. İlköğretim Genel Müdürlüğü Avrupa Birliği ve Proje Şubesi.
• MEB. (2006). Ülkelerin Öğretmen Yetiştirme Sistemleri. Devlet Kitapları Müdürlüğü Basımevi, Ankara.
• MEB. (2007). Avrupa Birliği Ülkelerinde Eğitim Denetimi. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı.
• Oktay, F. (1999). Denetim Alt Sistemleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma: Türk, Fransız ve İngiliz Eğitim Denetim Sistemleri. Ankara: Armağan Yayınevi.
• Öztürk, S. (1996). Türkiye Eğitim Sisteminde ve Denetmen Yetiştirme Sürecinin Analizi. Bilim Uzmanlığı Tezi, İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Rue, L. W., Byars, L. L.(1990). Supervision, Key Link to Productivity, the United States, Irwin Publishers.
• Schmidinger, E. (2000). “The Personnel Polcy of Inspectorates”, Report of The Workshop on 10–11 April 2000, Organized for SICI by The Austrian Federal Ministry of Education and The Association of Austrian İnspectorate, http: // www. sici. org.uk/, [25 Kasım 2006].
• Seçkin, N. (1986). “Kendini Geliştiren Müfettiş”, Çağdaş Eğitim Dergisi, 110, 37.
• Sici. (2000). Inspectorates Of Educatıon In Europe, A Crıtıcal Analysıs, Roger Standaert, Ministry of Education Flanders Utrecht, Januar 2000, http:// www. sici. org.uk/, [14 Ocak 2007].
• Su, K. (1974). Türk Eğitiminde Teftişin Yeri ve Önemi. İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
• Taymaz, H. (1993). Teftiş. Kavramlar, İlkeler, Yöntemler. Ankara: Kadıoğlu Matbaası.
• Taymaz, H. (2003). “Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Sisteminin Yapısı ve İşleyişi”, A. BAŞARAN ve E. BOZKURT (Ed.) Türk Millî Eğitim Teftiş Sisteminde Yapılanma Sorunu, (130-135), Tem-Sen Yayınları No:1, Ankara.
• Wilcox, B. (2000). Making School Inspection Visits More Effective: The English Experience, International Intitute for Educational Planning. UNESCO, 7-9 rue Eugene -Delacrois, 75116, Paris.