The Relationships between Social Adjustments of Alcohol Addicts and Their Self-Consciousness.

Yıl 2007, Cilt: 26 Sayı: 26, 133 - 154, 29.10.2013

Ahmet Şirin Reyhan Turan

Öz

The aim of this research was to assess whether the social adjustment of alcohol addicts
differ with respect to their self-consciousness. In doing this research, the social adjustment
of alcohol addicts and their self-consciousness were also investigated with respect to the
variables of sex, marital and educational status. The research was performed in accordance
with the correlational scanning model. The study was conducted with hospitalized patients
in Bakırköy State Hospital for Mental Health and Neurological Disorders, AMATEM
(Alcohol and Drug Research, Treatment and Education Center) and Balıklı Rum Foundation
Hospital, Anatolia Clinic for Alcohol Addiction Treatment. The patient group consisted of
3 (%6.5) female and 43 (%93.5) male individuals. The mean age of subjects was 44. Two
samples were used during the data gathering phase. To assess the self-consciousness and
self-esteem of alcohol addicts, Self-Schema Inventory, and for the assessment of the social
adjustment, Hacettepe Personality Inventory were used. Additionally, the subjects were
required to complete a questionnaire prepared by the researcher, to reach such variables
as age, sex, marital and educational status, history of alcohol abuse, etc. After the data
gathering phases, the statistical analysis of the raw data was done by SPSS (Statistical
Package for Social Sciences for Windows 10.0). To test whether social adjustment of alcohol
addicts differ with respect to their self-consciousness, Pearson Correlation Test was used.
Moreover, Mann Whitney U Test was used to test whether the self-consciousness and social
adjustment differ with respect to their sex; for the marital and educational status of the

alcohol addicts Kruskal Wallis Test was used. Their significance was tested at 0.05 or 0.01
level (p < 0.05 or p < 0.01) on two-tails. The following are the findings of the research, in
summary: 1) It was found that the family and social relationships, social norms, antisocial
tendencies and the total level of social adjustment of alcohol addicts differ with respect to
their self-consciousness. A decrease in the dimensions of social adjustment (family and
social relations, social norms and antisocial tendencies) was determined in those alcohol
addicts with a low level and negative self-consciousness. An increase in the dimensions
of social adjustment was determined in alcohol addicts with a high level and positive selfconsciousness.
2) The self-consciousness of the alcohol addicts showed no differences with
regard to sex, marital and educational status. 3) The social adjustment of the alcohol addicts
showed no differences with regard to sex, marital and educational status.
Key words: Social adjustments, alcohol addicts, self-consciousness.

Anahtar Kelimeler

-

ALKOL BAĞIMLILARININ BENLİK BİLİNÇLERİ İLE SOSYAL UYUM DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ

Öz

Bu araştırma, alkol bağımlılarının sosyal uyum düzeylerinin benlik bilincine göre
farklılaşıp farklılaşmadığını ortaya koymak amacı ile gerçekleştirilmiştir. Söz konusu
farklılaşma araştırılırken, benlik bilinci ve sosyal uyum düzeylerinin cinsiyet, medeni hal ve
eğitim seviyesine göre farklılaşıp farklılaşmadığı da ilişkisel olarak incelenmiştir. İlişkisel
tarama modeline uygun olarak hazırlanan araştırmanın evrenini, Bakırköy Ruh Sağlığı
ve Sinir Hastalıkları Hastanesi, AMATEM ( Alkol ve Madde Araştırma Tedavi Eğitim
Merkezi) ve Balıklı Rum Hastanesi Vakfı, Anatolia Polikliniği’nde yatan ve yaş ortalamaları
44 olan, 3’ü (%6.5) kadın, 43’ü (%93.5) erkek toplam 46 alkol bağımlısı oluşturmaktadır.
Araştırmanın veri toplama aşamasında iki ölçekten yararlanılmıştır. Alkol bağımlılarının
benlik bilinci ve özgüvenlerini belirlemek için Benlik Tasarımı Envanteri, aile ve sosyal
ilişkiler, sosyal norm ve antisosyal eğilimleri kapsayan sosyal uyum düzeyini tespit etmek
amacıyla da Hacettepe Kişilik Envanteri’nin sosyal uyum altölçekleri uygulanmıştır. Bu
ölçeklere ek olarak, alkol bağımlılarının yaş, cinsiyet, medeni hal, eğitim seviyesi, aile
öyküsü, geçmişte alkol kullanımıyla ilgili tutum ve davranışlar gibi bazı değişkenlere de
ulaşabilmek amacıyla araştırmacı tarafından hazırlanan Sosyodemografik Veri Toplama
Formu’nun da cevaplandırılması istenmiştir. Veri toplama aşamasından sonra, elde edilen
ham puanların istatistiksel analizleri, SPSS (Statistical Package for Social Sciences for
Windows 10.0) programı kullanılarak yapılmıştır. Alkol bağımlılarının, sosyal uyum
düzeylerinin benlik bilincine göre farklılaşıp farklılaşmadığını test etmek amacıyla Pearson
Korelasyon Testi tekniğinden yararlanılmıştır. Bunun yanı sıra, alkol bağımlılarının benlik
bilinci ve sosyal uyum düzeylerinin cinsiyete göre farklılaşıp farklılaşmadığını test eden
Mann Whitney U Testi tekniği kullanılmış; alkol bağımlılarının benlik bilinci ve sosyal
uyum düzeylerinin medeni hal ve eğitim seviyesine göre farklılaşıp farklılaşmadığını test eden Kruskal Wallis Testi tekniği kullanılmıştır. Sonuçlar %95’lik veya %99’luk güven
aralığında, anlamlılık çift yönlü olarak p < 0.05 veya p < 0.01 düzeyinde değerlendirilmiştir.
Araştırmadan elde edilen bulgular özetle şöyledir: 1) Alkol bağımlılarının aile ilişkileri,
sosyal ilişkiler, sosyal normlar, antisosyal eğilimler ve toplam sosyal uyum düzeylerinin
benlik bilincine göre farklılaşma gösterdiği tespit edilmiştir. Yüksek düzeyde benlik bilinci
(olumlu benlik bilinci) algısına sahip alkol bağımlılarında, aile ilişkileri, sosyal ilişkiler,
sosyal normlar, antisosyal eğilimler ve toplam sosyal uyum düzeyi boyutunda yükselme
olduğu; diğer taraftan düşük benlik bilinci (olumsuz benlik bilinci) algısına sahip alkol
bağımlılarında ise, aile ilişkileri, sosyal ilişkiler, sosyal normlar, antisosyal eğilimler ve
toplam sosyal uyum düzeyi boyutunda azalma olduğu saptanmıştır. 2) Alkol bağımlılarının
benlik bilinçleri cinsiyet, medeni hal ve eğitim seviyesine göre farklılaşmamaktadır. 3)
Alkol bağımlılarının sosyal uyum düzeyleri cinsiyet, medeni hal ve eğirim seviyesine göre
farklılaşmamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal uyum, alkol bağımlılığı, benlik bilinci

Kaynakça

• Blane, H. T. (1968). The Personality of the Alcoholic, Guises of Dependency. New York, Harper and Row Publishers.
• Buchman, J. G., & O’Malley, P. M. (1977). “Self-esteem in young men, A longitudinal analysis of the impact of educational and occupational attainment”. Journal of Personality and Social Psychology, 35 (6), 365-380. http,//www.ncbi.nim-nih.gov/ entrez. 10.07.2004 tarihinde indirilmiştir.
• Campbell, J. D., & Lavalle, L. F. (1993). “Who am I? The role of self-concept confusion in understanding the behavior of people with low self-esteem”. In R. Baumeister (Ed.), Self-Esteem, The Puzzle of Low Self-Regard (pp. 3-20). New York, Plenum Press.
• Christoffersen, M. N., Francis, B., & Soothill, K. (2003). “An upbringing to violence? Identifying the likelihood of violent crime among the 1966 birth cohort in Denmark”. Journal of Forensic Psychiatry and Psychology, 14 (2), 367-382.
• Corbin, W. R., McNair, L. D., & Carter, J. (1996). “Self-esteem and problem drinking among male and female college students”. Journal of Alcohol and Drug Education, 42, 1-14.
• Corte, C. M. (2001). The Empowerished Self and Alcoholism. Content and Structure of SelfCognitions in Antisocial Alcohol Dependence and Recovery. http,//www.nursing. umich.edu/stti/abstracts. 10.07.2004 tarihinde indirilmiştir.
• Ellis, D. A., Zucker, R. A., & Fitzgerald, H. E. (1997). “The role of family influences in development and risk”. Alcohol Health and Research World, 21 (3), 218-226. http,//www.niaaa.nig.gov/publications/arh21-3/218.pdf. 02.06.2004 tarihinde indirilmiştir.
• Engs, R. C., & Hanson, D. J. (1990). “Gender differences in drinking patterns and problems among college students, A review of the literature”. Journal of Alcohol and Drug Education, 35 (2), 36-47. http,//www.indiana.edu/̃̃̃engs/articles/gender90.htm. 10.07.2004 tarihinde indirilmiştir.
• Gay, M. C., Romo, L., & Joffre, S. (1983). “The alcoholic’s self-image, A comparative study between men and women”. Journal of Studies on Alcoholism, 44 (6), 10871093.
• Glashow, J., & Greenberg, R. A. (2004). Sense of Self to Alcohol, Drug Use and Sex. http,// www.nccatoday.org/. 10.07.2004 tarihinde indirilmiştir.
• Gottfredson, D. (1987). American Education and American Delinquency. Today’s Delinquent. Pittsburg, PA, National Center for Juvenile Justice.
• Gullestad, M. (1984). Kitchen-Table Society. Oxford, Oxford University Press.
• Hull, J. G., & Young, R. D. (1983). “Self-consciousness, self-esteem and success-failure as determinants of alcohol consumption in male social drinkers”. Journal of Personality and Social Psychology, 44 (6), 1097-1100.
• Jacob, T., & Johnson, S. (1997). “Parenting influences on the development of alcohol abuse and dependence”. Alcohol Health and Research World, 21 (3), 204-209. http,//www. niaaa.nig.gov/publications/arh21-3/204.pdf. 02.06.2004 tarihinde indirilmiştir.
• Karaer, Ş., Kuğu, N., Doğan, O., & Akyüz, G. (2003). “Sivas il merkezinde alkol kötüye kullanımı ve bağımlılığı olanlarda kişilik bozuklukları, benlik saygısı ve aile işlevleri”. Yeni Symposium, 41 (3), 131-142.
• Kasatura, İ. (1998). Gençlik ve Bağımlılık. İstanbul, Evrim Yayınevi.
• Knott, D. H. (1986). Alcohol Problems, Diagnosis and Treatment. New York, Pergamon Press.
• Neeliyara, T., & Nagalakshmi, S. V. (1993). “Motivation for change in alcohol dependent individuals”. NIMHANS Journal, 11 (2), 155-159. http,//medind.nic. in/imvw/ imvw16780.html. 10.07.2004 tarihinde indirilmiştir.
• Öner, N. (1997). Türkiye’de Kullanılan Psikolojik Testler (3. baskı). İstanbul, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
• Östgård-Ybrandt, H. (2004). Self-Concept, Inner Residue of Past Relationships and Current Social Functioning, A Study of Age and Gender Differences in Normal and Antisocial Adolescents. http,//urn.kb.se/resolve? urn=urn,nbn,se,umu,diva-184. 10.07.2004 tarihinde indirilmiştir.
• Özgüven, İ. E. (1992). HKE, Hacettepe Kişilik Envanteri El Kitabı (2. bs.). Ankara, Odak Ofset Matbaacılık.
• Pajares, F., & Schunck, D. H. (1996). “The development of academic self-efficacy”. In A. Wigfield & J. Eccles (Eds.), Development and Achievement Motivation (pp. 80-90). San Diego, Academic Press.
• Quereshi, M. Y., & Soat, D. M. (1976). “Perception of self and significant others by alcoholics and nonalcoholics”. Journal of Clinical Psychology, 32 (1), 184-194.
• Regier, D. A., Farmer, M. E., & Rae, D. S. (1990). “Comorbidity of mental disorders with alcohol and other drug abuse. Results from the epidemiologic catchment area study”. Journal of the American Medical Association, 264, 2511-2518.
• Rhodes, J. E., & Jason, L. A. (1990). “A social stress model of substance abuse”. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 58 (4), 395-401.
• Schulenberg, J., & Maggs, J. L. (2002). “A developmental perspective on alcohol use and heavy drinking during adolescence and the transition to young adulthood”. Journal of Studies on Alcoholism, 14, 54-70.
• Steffenhagen, R. A., & Burns, J. D. (1987). The Social Dynamics of Self-Esteem. New York, Praeger.
• Tcheng-Laroche, F., & Prince, R. (1983). “Separated and divorced women compared with married controls. Selected life satisfaction, stress and health indices from a community survey”. Social Sciences and Medicine, 17 (2), 95-105.
• Turan, M., Çilli, A. S., Aşkın, R., & Kucur, R. (1997). “Alkol bağımlılarının Hacettepe Kişilik Envanteri ile uyum düzeylerinin araştırılması”. 33. Ulusal Psikiyatri Kongresi Bildiri Özet Kitabı, s. 247.
• Vaillant, G. E. (1983). The Natural History of Alcoholism. Cambridge, MA, Harvard University Press.
• Werner, E. (1993). “Risk, resilience and recovery, Perspectives from the Kauai longitudinal study”. Development and Psychopathology, 5, 503-505.
• Wong, C. S. Y., Tang, C. S. K., & Schwarzer, R. (1997). “Psychosocial correlates of substance use, Comparing high school students with incarcerated offenders in Hong Kong”. Journal of Drug Education, 27 (2), 147-172.
• Yörükoğlu, A. (2002). Çocuk Ruh Sağlığı, Çocuğun Kişilik Gelişimi, Eğitimi ve Ruhsal Sorunları (25. bs.). İstanbul, Özgür Yayınları.
• Ziyalar, A., Muhtar, İ., & Özçelik, B. (1980). Alkoliklerde Sosyal Gerileme. İstanbul, İstanbul Üniversitesi Yayınları.