İLKÖĞRETİM 6.SINIF SOSYAL BİLGİLER DERSİNİN COĞRAFYA İÇERİĞİ AÇISINDAN YETERLİLİĞİ

Yıl 2012, Sayı: 26, 260 - 286, 02.10.2013

Halil Bebe Halil İbrahim Bebe Mehmet Ünlü

Öz

Bu araştırmanın amacı ilköğretimin okullarında 1998’de uygulanmaya
başlanan Sosyal Bilgiler Programının 6. sınıf coğrafya içerikli ünitelerine
ilişkin sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşlerinin incelenmesi ve analiz
edilmesidir.
Sosyal Bilgiler Programı ve programın 6. sınıf coğrafya içerikli
ünitelerini değerlendirmeye yönelik olarak öncelikle yeni program
incelenmiştir. Bu incelemede programın genel durumu, coğrafya içerikli beceri,
kazanım, konu, etkinlik, ölçme ve değerlendirme öğeleri belirlenmeye
çalışılmıştır. Tarama modeline uygun olarak düzenlenen araştırmada şu
sorulara cevap aranmıştır.
1. Yeni programın öğretimle ilgili öğretmen düşüncelerine etkisi nasıldır?
2. Öğretim programında Coğrafya konularına yeterli pay ayrılmış mıdır?
3. Programda coğrafya ünitelerinin içerik seçimi öğrenci seviyesine uygun
mudur?
4. Programdaki coğrafi içerikli kazanımlar, her seviyede öğrencinin doğru
anlayabileceği şekilde açık ve net midir?
5. Ölçme ve değerlendirme sistemindeki yeni yaklaşımlar coğrafya
öğretimine uygun mudur?
6. Yapılandırmacı eğitim-öğretim yaklaşımının coğrafya içerikli ünitelerde
uygulanmasında karşılaşılan güçlükler nelerdir?
Bu araştırmanın evrenini Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı İstanbul İli,
Ümraniye ve Beşiktaş İlçelerine bağlı ilköğretim okullarında görev yapan
sosyal bilgiler öğretmenleri oluşturmuştur.
Elde edilen veriler, SPSS (Statistical Program for Social Sciences)
istatistik programı yardımıyla frekans ve yüzde kullanılarak incelenmiştir.
Araştırma sonuçlarının analizine göre, özellikle konulardaki değişimler
ve öğrencilerin gelişimlerine etkisi başta olmak üzere genel itibariyle başarılı
bulunan yeni programın coğrafya içerikli ünitelerine yönelik eleştiriler daha
çok ölçme-değerlendirme yöntemleri, araç-gereç sıkıntısı nedeniyle
uygulanamayan etkinlikler ve zamanın kısıtlı olmasında yoğunlaşmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Bilgiler, Coğrafya, ders içeriği, yapılandırmacılık

Kaynakça

• Aka, A.S., (2000). İlköğretim Okullarında Sosyal Bilgiler Dersi Coğrafya Konularının Program İncelenmesi. Konya: Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• Anıl, H., (1999). İlköğretim Kurumlarında Uygulanan Sosyal Bilgiler Programlarının Değerlendirilmesi. Eskişehir: Eskişehir
• Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• Aynacı, C., (2001). Sosyal Bilgiler Programı Hakkında Uzman, Müfettiş ve Öğretmenlerin Görüşleri. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• Cicioğlu, H., (1985). Türkiye Cumhuriyetinde İlk ve Ortaöğretimin Tarihsel Gelişimi, Ankara Üniv. Basımevi, 2.Baskı. Ankara. Girgin, M., (2001). Neden Coğrafya Öğreniyoruz?, Doğu Coğrafya Dergisi, Sayı: 5, Konya.
• Güler, E., (2001). İlköğretim 6. ve 7. Sınıflarda Okutulan Sosyal Bilgiler Dersinin İşlenişiyle İlgili Öğrenci Görüşleri, Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler, Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi),
• Kahveci, A., (1986). Ortaokullarda Sosyal Bilgiler Ders Programlarının Değerlendirilmesi. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• Karasar, N., (2010). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları.
• Kolukısa, E.A., (2002). Coğrafya Öğretim Programlarında Temel Bilgiler ve Terimlerin Verilmesinde Karşılaşılan Bazı Sorunlar ve Bunlara Yönelik, Bazı Çözüm Önerileri.
• Kastamonu Eğitim Dergisi, 10(2), s. 359-364, Kastamonu. Nalçacı, A., (2006). İlköğretim 6. ve 7. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersi Programındaki Coğrafya Konularının Öğretmen ve Öğrenci
• Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü (Doktora Tezi). Nas, R., (2000). Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ezgi Kitabevi yayınları. Bursa.
• Özcan, T., (2002). İlköğretim Sosyal Bilgiler Ders Programı Genel Amaçlarının Öğretmen Görüşleri Doğrultusunda Değerlendirilmesi. Adana: Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• Özkan, S., (2001). İlköğretim Okulları I. ve II. Kademe Sosyal Bilgiler Öğretiminin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Niğde: Niğde Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• Öztürk, C. ve Dilek, D., (2004). Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi. PegemA Yayıncılık, 4.Baskı. Ankara.
• Pirinçdane, M., (1997). İlköğretim I. Kademe Sosyal Bilgiler Ders Programının Değerlendirilmesi, Ankara: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• Şahin, K., (2003). İlk ve Ortaöğretimde Coğrafya Müfredat Programlarının Geliştirilmesi, Kastamonu Eğitim Dergisi, 11(1), s. 81-92.
• Türk, E., (1999). Türk Eğitim Sistemi, Nobel Yayıncılık, Ankara.
• Ünlü, M., (2001). İlköğretim Okullarında Coğrafya Eğitimi ve Öğretimi. Marmara Coğrafya Dergisi, sayı 4, s.31-48, İstanbul.