Uluslararası Düzenlemeler Işığında Mağdur Haklarının ve Suç Mağdurlarına Yardım Hakkında Kanun Tasarısının Değerlendirilmesi

Yıl 2013, Cilt: 19 Sayı: 2, 1007 - 1029, 01.12.2013

Fatma Karakaş Doğan

Öz

Suçtan doğan mağduriyetin giderilmesinde devletin doğrudan doğruya sorumluluk almasına ilişkin görüşler bir yandan sosyal devlet olmanın gereği öte yandan ceza hukukunun kamusallığı ilkesinin sonucudur. Mağdura veya suçtan zarar görene ceza yargılaması içinde yer vermek yahut özel hukuk hükümleri çerçevesinde tazminat davası açmaya yönlendirmek yetersiz kalmaktadır.

Suç Mağdurlarına Yardım Hakkında Kanun Tasarısı, suçtan doğan mağduriyetin devlet tarafından ayrılan bütçeden giderilmesine olanak sağlamaktadır. Birleşmiş Milletler Suçtan ve Yetki İstismarından Mağdur Olanlara Adalet Sağlanmasına Dair Temel Prensipler Bildirisi ve Şiddet Suçu Mağdurlarının Zararlarının Tazmin Edilmesine İlişkin Avrupa Sözleşmesi gereği olarak hazırla- nana tasarı, bedensel, ruhsal ya da cinsel bütünlüğe saldırı teşkil bir suç nedeni ile zarar gören veya bu suretle ekonomik kayba uğrayan kişilerin zararının devlet tarafından giderilmesine olanak sağlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Suç mağduru, suçtan zarar gören, suçtan doğan zarar, suç mağdurunun hakları, Suç Mağdurlarına Yardım Hakkında Kanun Tasarısı, Birleşmiş Milletler Suçtan ve Yetki İstismarından Mağdur Olanlara Adalet Sağ- lanmasına Dair Temel Prensipler Bildirisi, Şiddet Suçu Mağdurlarının Zararlarının Tazmin Edilmesine İlişkin Avrupa Sözleşmesi

Kaynakça

• BİRLEŞMİŞ MİLLETLER ÇOCUK HAKLARINA DAİR SÖZLEŞME, UNİCEF Türkiye Temsilciliği, Ankara 2004.
• CAN, Cahit, Hukuk Sosyolojisinin Antropolojik Temelleri ve Genel Gelişim Çiz- gisi, Seçkin Yay., Ankara 2002.
• CESARE, Beccaria, Suçlar ve Cezalar Hakkında (çev. Sami Selçuk), İmge Yay., İstanbul 2004.
• DOLU, Osman, Suç Teorileri, Seçkin Yay., Ankara 2010.
• DÖNMEZER, Sulhi/ERMAN, Sahir, Nazari ve Tatbiki Ceza Hukuku, C:II, Beta Yay., 12. B., İstanbul 1999.
• DÖNMEZER, Sulhi, “Devlet ve Suç Mağduru İlişkisi”, in: Onar Armağanı, Fakülteler Matbaası, İstanbul 1977, 179-191.
• ERZURUMLUOĞLU, Bayram, “Avrupa Birliği Normlarında Mağdur Haklarının Korunması”, Polis Bilimleri Dergisi, C:11(4), 67-88, http;//www.pa.edu.tr/objects/assts/content/file/dergi/79/4-Makale-67-%2090.pdf. (14 Aralık 2010)
• HAKERİ, Hakan, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 10. B., Adalet Yay, Ankara 2011.
• KARAKAŞ, Fatma, “Sosyal Risk Teorisine Göre İdarenin Sorumluluğu”, Legal Hukuk Dergisi, Ocak 2004, S:13.
• KARAKAŞ DOĞAN, Fatma, Cezanın Amacı ve Hapis Cezası, Legal Yay., İstanbul 2010
• KARAKAŞ DOĞAN, Fatma, “Suçtan Doğan Mağduriyetin Devlet Tarafından Giderilmesi ve Suç Mağdurlarına Yardım Hakkında Kanun Tasarısı”, TBB Dergisi, 2011/95 Temmuz-Ağustos 2011, 197-234.
• KAYA, Cemil, “Avrupa Konseyi’ndeki Gelişmeler Işığında 5233 Sayılı Terör ve Terörle Mücadeleden Doğan Zararların Karşılanması Hakkında Kanun”, Uluslararası Hukuk ve Politika, Cilt 3, No:10, 2007, 25-42, http://www.usak.org.tr/dos- yalar/dergi/Xk7tT2E9hODsSLSJevty8ZQvm81fCf.pdf (14.12.2010)
• KIRAN, Burcu, “Mağdur Haklarının Gelişimi”, in: Uluslararası Ceza Mahkemesi Mağdur Hakları El Kitabı, http://www.amnesty.org.tr/ai/system/files/mag-durlaricinevrenseladalet.pdf, (27 Aralık 2010, 31-32.
• KOCA, Mahmut/ÜZÜLMEZ, İlhan, “Ceza ve Ceza Muhakemesi, Hukukunda Mağdurun Korunması ve Mağdura Tanınan Haklar”, HPD S:7 Temmuz 2006, 140-149.
• ÖZBEK, Veli Özer, “Ceza Hukukunda Suçtan Doğan Mağduriyetin Giderilmesi”, Seçkin Yay., Ankara 1999.
• ÖZEK, Çetin, “Suç Mağdurlarının Korunması ile İlgili Bazı Sorunlar”, İHFM, C:L, S:1-4, İstanbul 1984, 13-67.
• SOKULLU-AKINCI, Füsun, Kriminoloji, Beta Yay., İstanbul 2007.
• SOKULLU-AKINCI, Füsun, Viktimoloji, Beta Yay., İstanbul 2008.
• SOKULLU-AKINCI, Füsun, “Suç Mağdurlarına Devlet Yardımı”, Güncel Hukuk Dergisi ile Röportaj, Aralık 2009/12-72.
• SUÇ MAĞDURLARINA YARDIM HAKKINDA KANUN TASARISI, http:// www.kgm.adalet.gov.tr/gg/sucmagdur.pdf (21 Aralık2010)
• SUÇTAN VE YETKİ İSTİSMARINDAN MAĞDUR OLANLARA ADALET SAĞLANMASINA DAİR TEMEL PRENSİPLER BİLDİRİSİ, http://. ihm.8m.com/i9sucyim.htm (22 Mayıs 2012)
• ŞİDDET SUÇU MAĞDURLARINA TAZMİNAT ÖDENMESİNE İLİŞKİN AVRUPA SÖZLEŞMESİ, http://www.avrupakonseyi.org.tr/antlasma/aa-s187o.htm (22 Mayıs 2012)
• ULUSLARARASI CEZA MAHKEMESİ VE MAĞDUR HAKLARI EL KİTA- BI, Uluslararası Ceza Mahkemesi Koalisyonu Çalışma Grubu, Ece Matbaası, http://www.amnesty.org.tr/ai/system/files/magdurlaricinevrenseladalet.pdf (27 Aralık 2010)
• YARSUVAT, Duygun “Suç Siyaseti ve Mağdurun Korunması” İnan Kıraç’a Armağan, Galatasaray Üniversitesi Yayınları, Ankara 1994, 333-344.
• YILMAZ, Ejder, Hukuk Sözlüğü, 4. B., Yetkin Yay., Ankara 1992.
• YÜCEL Mustafa T., Türk Ceza Siyaseti ve Kriminolojisi, Türkiye Barolar Birliği Yay., Ankara 2007.
• ZAFER, Hamide, Ceza Hukuku Genel Hükümler TCK m.1-75, Beta Yay., İstanbul 2011.