Teminat Kaydı İçeren Kambiyo Senetleri ve Aval Verenin İleri Sürebileceği Defiler

Yıl 2025, Cilt: 31 Sayı: 1, 1012 - 1035, 16.07.2025

Burçak Tatlı

https://doi.org/10.33433/maruhad.1684995

Öz

Aval , 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 700 ila 702. maddelerinde düzenlenen, kambiyo senetlerine ilişkin bir teminat kurumudur. Aval, kambiyo senetleri üzerinde imzası bulunan kişiler lehine, aval veren tarafından kişisel teminat oluşturulmasını sağlamaktadır. Aval şerhi altında aval veren, senet borçlularından biri lehine teminat sağlarken; ayrıca kambiyo taahhüdü altına girmektedir. Bu itibarla aval kurumu, bir yöneyle teminat, diğer yönüyle taahhüt özelliği taşımaktadır. Avalin bu durumu, kambiyo senetlerinde ileri sürülebilecek defiler temelinde ehemmiyet kazanmaktadır. Zira aval veren, teminat altına aldığı borçla ilgili ancak şekli noksanlıklardan doğan geçersizlik hallerini defi olarak ileri sürebilecektir. Şu halde, lehine aval verilen kişinin sahip olduğu isnat defileri, geçersizlik (hükümsüzlük) defileri veya şahsi defiler, aval veren kişi tarafından ileri sürülemeyecektir. Bu kapsama, teminat senetlerinden doğan defiler de dâhildir. Çalışmada, teminat senetlerinden doğan şahsi defilerin, aval veren tarafından ileri sürülmesi üzerine bir değerlendirme yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Kambiyo Senedi , Aval , Aval Veren , Teminat Senedi , Şahsi Defi

Negotiable Instruments Containing Guarantee Clauses and The Defences Available to The Aval Giver

Öz

Aval is a guarantee transaction regulated under Articles 700 to 702 of the Turkish Commercial Code No. 6102. Aval provides a personal guarantee by the guarantor in favor of the persons whose signatures appear on negotiable instruments. By placing an aval endorsement, the guarantor provides a guarantee for one of the debtors on the instrument and, at the same time, undertakes a liability under the negotiable instrument. Therefore, the aval functions both as a guarantee and as a form of undertaking. This dual nature of aval becomes significant in the context of defenses that can be raised against claims based on negotiable instruments. The guarantor can only assert defenses based on formal deficiencies related to the invalidity of the debt guaranteed. Thus, the guarantor cannot raise attribution defenses, nullity (invalidity) defenses, or personal defenses that belong to the person for whom the aval was given. This also encompasses defences arising from instruments that include guarantee clauses. In this study, an evaluation will be made regarding the assertion of personal defenses arising from guarantee notes by the aval giver.

Anahtar Kelimeler

Negotiable Instrument , Aval , Aval Giver , Guarantee Note , Personal Defense

Kaynakça

• Adıgüzel B, ‘Yargıtay Kararları Işığında Kambiyo Senetlerinde Bile Bile Borçlu Zararına Hareket’ (2018) 4(2) Ticaret ve Fikri Mülkiyet Hukuku Dergisi 129-148.
• Aksu Özkan R, Aval Kurumu (2. Baskı, Seçkin Yayınları 2019).
• Alışkan M, ‘Temsilcinin Kendi Lehine Kambiyo Senedi Düzenlemesi ve Aval Vermesi’ (2024) 23(2) İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 299-340.
• Arslan F, ‘Kambiyo Senetlerinde Aval’ (2020) 6(1) İstanbul Aydın Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 93-132.
• Arslanlı H, Ticari Senetler (3. Baskı, Üniversite Kitabevi 1954).
• Atay E, Kambiyo Senetlerinde Teminat Kaydı (Kambiyo Senetleri) (2. Baskı, Seçkin Yayıncılık 2020).
• Athos R M, ‘Art. 1023’ iç Jolanta Kren Kostkiewicz, Stephan Wolf, Marc Amstutz ve Roland Fankhauser (edr) Präjudizienbuch OR – Die Rechtsprechung des Bundesgerichts (1875-2020) (Schulthess Juristische Medien AG 2021) 2988, 2989.
• Bahtiyar M, Kıymetli Evrak Hukuku (16. Baskı, Beta Yayın 2018).
• Bahtiyar M, Taşdelen N, Biçer L ve Hamacıoğlu E, Kıymetli Evrak Hukuku (Beta Yayınları 2022).
• Battal A, Kıymetli Evrak Hukuku (Gazi Kitabevi, 2005).
• Bozer A ve Göle C, Kıymetli Evrak Hukuku (11. Baskı, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü 2024).
• Bozgeyik H, ‘Kıymetli Evrakta Hakkın Doğuşu ve Borçlunun Defileri’ iç Murat Yusuf Akın ve Oğuz Caner (edr) Prof. Dr. Fahiman Tekil’in Anısına Armağan (Beta Yayınları 2003) 481-497.
• Boztosun A, ‘Avalde Def ’iler’ (2007) 2(11) Terazi Hukuk Dergisi 53-70.
• Can Ç, ‘Türk Borçlar Kanunu’nun 603. Maddesinin Kıymetli Evrak Hukukunda Uygulanabilirliği Avalde Eşin Rızası Aranmalı mı?’ (2017) 21(3) Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 35-73.
• Can M, Kıymetli Evrak Hukuku (4. Baskı, İmaj Yayıncılık 2019).
• Civelek Acar E, ‘Kambiyo Senetlerinde Aval’ (2021) 18(2) Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 1301-1339.
• Çamoğlu E, ‘Kambiyo Senetlerinde Borçlunun Defileri (Savunmaları)’ (2019) 35(2) Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi 5-35.
• Demirkapı E, Kambiyo Senetlerinin Aval Yoluyla Temini (Güncel Hukuk Yayınları 2005).
• Domaniç H, Türk Ticaret Kanunu Şerhi Cilt:IV (Vedat Kitapçılık 2011).
• Dündar H, ‘Yargıtay Kararları Işığında Aval ve Kefaletin Hukuki Niteliği ve Farklı Yönleri’ iç Osman Gürzumar, Haluk Pekcanıtez, Süha Tanrıver, Muhammet Özekes, Murat Atalı, Tuğrul Katoğlu, Ece Göztepe, Çağlar Manavgat ve Emel Hanağası (edr) Haluk Konuralp Anısına Armağan (Yetkin Yayınları 2009) 345-404.
• Edgü E, Ticaret Hukuku III Kıymetli Evrak (Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi 1965).
• Eren F, Borçlar Hukuku Genel Hükümler (29. Baskı, Legem Yayınevi 2024).
• Göktürk K, Kambiyo Senetlerinde Şahsi Defiler (Adalet Yayınevi 2022).
• Güral J, ‘Kefalet Akdi ile Aval Arasındaki Fark ve Benzerlikler’ (1951) Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 8(3-4) 435-478.
• Gürbüz H, Yargıtay Uygulaması Işığında Ticari Senetlerin İptali Davaları ve Ticari Senetlere Özgü Sorunlar (Arpaz Matbaacılık 1984).
• Hans K, ‘Art. 1022’ iç Vito Roberto ve Hans Rudolf Trüeb (edr) Handkommentar zum Schweizer Privatrecht (4. Auflage, Schulthess Verlag 2024) 1036, 1038.
• Hefermehl W ve Baumbach A, Wechselgesetz und Schechgesetz (22. Auflage, Verlag C.H.Beck 2000).
• Helvacı M, ‘Kambiyo Senetlerinde Def ’iler’ iç Ömer Teoman, Mehmet Helvacı, Abuzer Kendigelen, Arslan Kaya ve Füsun Nomer Ertan (edr), Prof. Dr. Hüseyin Ülgen’e Armağan, (Vedat Kitapçılık 2007) 647-703.
• Hirş E, Ticaret Hukuku Dersleri (3. Baskı, Hak Kitabevi 1948).
• İmregün O, Kıymetli Evrak Hukuku (Filiz Kitabevi 2007).
• İnan N, Türk Hukukunda Hatır Senetleri ve Özellikle Hatır Bonoları (Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü 1969).
• Karamanlıoğlu A, ‘Avale İlişkin Güncel Yargıtay Kararlarının Değerlendirilmesi’ (2018) 6(1) Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 147-170.
• Karayalçın Y, Ticaret Hukuku Dersleri II Ticari Senetler (3. Baskı, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitülü 1964).
• Kayar İ, Kıymetli Evrak Hukuku (7. Baskı, Seçkin Yayınları 2013).
• Kayıhan Ş, Kıymetli Evrak Hukuku (10. Baskı, Seçkin Yayıncılık 2024).
• Kendigelen A, Çek Hukuku (5. Baskı, On İki Levha Yayıncılık 2019).
• Kendigelen A ve Kırca İ, Kıymetli Evrak Hukuku (8. Baskı, On İki Levha Yayıncılık 2024).
• Kınacıoğlu N, Kıymetli Evrak Hukuku (3. Baskı, Gazi Üniversitesi Matbaası 1987).
• Kocayusufpaşaoğlu N, Borçlar Hukuku Genel Hükümler Birinci Cilt (6. Baskı, Filiz Kitabevi 2014).
• Koşer N, ‘Aval ve Avalin Diğer Kişisel Teminat Sağlayan Sözleşmelerle İlişkisi’ (2016) 1(2) Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 241-264.
• Mağden Çamlı Z İ, Türk Hukuku’nda Teminat Senetleri (Adalet Yayınevi 2020).
• Odman Boztosun A, ‘Kambiyo Senetlerinde Teminat Kaydı’ (2007) (53) Legal Hukuk Dergisi 1487-1499.
• Oktay S, ‘Poliçede Defiler’ iç Yaşar Karayalçın (ed), Prof. Dr. Ernst E. Hirsch’in Hatırasına Armağan (Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü 1986) 335-366.
• Oyal A B, ‘Avalistin Hamile Karşı Savunma İmkânları ve Lehine Aval Verilen Kişinin Savunma İmkânlarından Yararlanıp Yararlanamayacağı Sorunu’ (2023) 13(1) Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 671-699.
• Öztan F, Kıymetli Evrak Hukuk (2. Baskı, Turhan Kitabevi 1997).
• Öztan F, Kıymetli Evrak Hukuku (27. Baskı, Yetkin Yayınları 2024).
• Poroy R ve Tekinalp Ü, Kıymetli Evrak Hukuku Esasları (24. Baskı, Vedat Kitapçılık 2021).
• Pulaşlı H, Kıymetli Evrak Hukukunun Esasları (10. Baskı, Adalet Yayınları 2023).
• Reisoğlu S, Çek Hukuku (Cem Web Ofset 2011).
• Sarıkaya M, Kambiyo Senetlerinde Teminat Kaydı (Vedat Kitapçılık 2018).
• Sayhan İ, Kambiyo Senetlerinde Mücerretlik İlkesi ve Bedel İlişkisi (Yetkin Yayınları 2006).
• Sengir T, Aval Hukuku (Banka ve Ticaret Araştırma Enstitüsü 1967).
• Seven V, ‘Kambiyo Senetlerinde Şahsi Def’ilerin İleri Sürülmesi Bakımından “Bilerek” ve “Bile Bile” Borçlunun Zararına Hareket Etme Kavramları ile Hamilin Bile Bile Borçlunun Zararına Hareket Ettiğinin İspatına İlişkin Düşünceler’ (2025) 83(1) İstanbul Hukuk Mecmuası 213-235.
• Sezgin Huysal A, ‘TBK Madde 603’ün Avale Uygulanabilirliği’ (2017) 4(2) İstanbul Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 171-188.
• Sönmez N S, Kıymetli Evrakta Şahsi Defiler (On İki Levha Yayıncılık 2019).
• Stehle B ve Reichle S ‘Art. 1022’ iç Peter Gauch ve Hubert Stöckli (edr) Präjudizienbuch OR (Schulthess Verlag 2021) 1676, 1678.
• Stranz M, Wechselgesets Kommentar (Walter de Gruyter 1952).
• Tekil F, Kıymetli Evrak Hukuku (Fatih Gençlik Vakfı Matbaası 1980).
• Toros İ, Teori ve Uygulamada Aval (Seçkin Yayınları 2019).
• Türk A, ‘Kambiyo Senedi Borçlusu Tarafından Açılan Bedelsizliğe ve Hükümsüzlüğe Dayalı Menfi Tespit Davalarının Gösterdiği Özellikler’ (2005) 7(Özel Sayı) Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 307-382.
• Tüzemen Atik E, ‘Kambiyo Senetlerinde Yetki Kaydı ve Bu Kaydın Tacir veya Kamu Tüzel Kişisi Olmayan Avalist ve Cirantalara Etkisi’ (2021) 25(2) Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 3-48.
• Tüzemen Atik E, ‘Bonoda Lehtarın Düzenleyen Lehine Aval Verip Veremeyeceği Hususunda Bir Değerlendirme’ (2020) 6(2) Ticaret ve Fikri Mülkiyet Hukuku Dergisi 311-327.
• Ülgen H, Helvacı M, Kaya A ve Nomer Ertan F, Kıymetli Evrak Hukuku (14. Baskı, Vedat Kitapçılık 2021).
• Ülgen H, Hukuki Görünüş Nazariyesi (Ankara 1970’den Tıpkı Bası, Vedat Kitapçılık 2005).
• Yasan M, Kıymetli Evrak Hukuku (Seçkin Yayıncılık 2021).
• Yılmaz L, Kambiyo Senetlerinde Defiler (2. Baskı, Aristo Yayınevi 2017).
• Yıldız K, ‘Kambiyo Hukukuna Özgü Bir Kişisel Güvence Türü: Aval’ (2018) 17(2) Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 483-515.