Fen Ve Teknoloji Öğretmenlerinin Ölçme-Değerlendirmede Kavram Haritası Kullanım Durumları

Year 2013, Volume: 9 Issue: 1, - 1, 23.04.2013

Mehmet Kurnaz Murat Pektaş

Abstract

Ölçme-değerlendirmenin öğrenme sürecindeki yeri ve önemi eğitim sürecinin tüm aşamalarında kendini göstermektedir. Bu araştırmada, fen ve teknoloji öğretmenlerinin değerlendirme sürecinde kavram haritası kullanım durumlarının incelenmesi amaçlanmaktadır. Nitel bir durum çalışması olarak yürütülen araştırmanın çalışma grubunu Kastamonu il merkezinde görev yapan toplam 29 fen ve teknoloji öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri, öğretmenlerin kavram haritalarına karşı bakış açılarını ortaya çıkarmak üzere hazırlanmış yapılandırılmış sorulardan ve kavram haritası puanlama durumlarını belirlemek üzere yapılandırılmış iki farklı kavram haritasından toplanmıştır. Elde edilen veriler, betimsel ve içerik analizi yöntemleriyle analiz edilmiştir. Araştırma bulguları, öğretmenlerin kavram haritalarını etkili bir teknik olarak gördüklerini ve derslerinde kullandıklarını göstermiş olsa da değerlendirme sürecinde bilgi ve pratik eksiklikleri olduğunu göstermiştir. Elde edilen bulgular ışığında, fen ve teknoloji öğretmenlerinin kavram haritalarını ölçme-değerlendirme sürecinde kullanma konusunda yetersiz oldukları sonucuna varılmıştır. Bu anlamda öğretmenlerin hizmet-içi eğitim uygulamalarında kavram haritalarıyla ilgili teorik ve pratiğe yönelik bilgilerle bilgilendirilmeleri önerilmiştir.

Keywords

Kavram haritası, ölçme-değerlendirme, fen ve teknoloji öğretmeni.

References

• Adamczyk, P., & Wilson, M. (1996). Using Concept Maps with Trainee Physics Teachers. Physics Education, 31(6), 374-381.
• Ayas, A. (2005). Kavram Öğrenimi. S. Çepni (Ed.), Kuramdan Uygulamaya Fen ve Teknoloji Öğretimi, 3. Baskı, PegemA Yayıncılık, Ankara.
• Balım, A. G., Aydın, G., Turkoguz, S., & Evrekli, E. (2009). Fen ve teknoloji öğretmenlerine yönelik teknoloji destekli kavram haritaları uygulamaları. Çanakkale Onsekiz Mart University, Çanakkale: The First International Congress of Educational Research (1-3 Mayıs).
• Cohen, L., & Manion, L. (1994). Research Methods in Education, Fourth Edition, London: Routledge. Duban, N., & Küçükyılmaz, E. A. (2008). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Alternatif Ölçme-Değerlendirme Yöntem ve Tekniklerinin Uygulama Okullarında Kullanımına İlişkin Görüşleri. İlköğretim Online, 7(3), 769-784.
• Edwards, J., & Fraser, K. (1983). Concept maps as reflectors of conceptual understanding. Research in Science Education, 13, 19-26.
• İnel D., Evrekli, E., Deniş, H., & Balım, A. B. (2011). Fen Öğretmen Adaylarının Kavram Haritalarına İlişkin Görüşleri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 239-266.
• İngeç Ş. K. (2008). Kavram Haritalarının Değerlendirme Aracı Olarak Fizik Eğitiminde Kullanılması. H. Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 195-206.
• Kılınç, A. (2007). Bir Öğretim Stratejisi Olarak Kavram Haritalarının Kullanımı. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 21-48.
• Kurnaz, M. A. (2010). Kavram Haritalarının Öğretim Sürecinde Kullanılması: Bir Aksiyon Araştırması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 8(1), 175-199.
• Kurnaz M. A. (2011). Enerji Konusunda Model Tabanlı Öğrenme Yaklaşımına Göre Tasarlanan Öğrenme Ortamlarının Zihinsel Model Gelişimine Etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon, Türkiye.
• MEB (2006). İlköğretim Fen Ve Teknoloji Dersi (6, 7 ve 8. Sınıflar) Öğretim Programı, Ankara.
• Novak, J. D. (1998). Learning, creating, and using knowledge: Concept maps as facilitative tools in schools and corporations. Mahwah: Lawrence Erlbaum Associates.
• Novak, J. D., & Gowin, D. B. (1984). Learning to learn. Cambridge: Cambridge University Press.
• Novak, J. D., & Cañas, A. J. (2008). The Theory Underlying Concept Maps and How to Construct and Use Them, Technical Report IHMC Cmap Tools 2006-01, http://cmap.ihmc.us/Publications/ResearchPapers/TheoryCmaps/TheoryUnderlyingConceptMaps. htm
• Özdemir, A.Ş., (2005). Analyzing Concept Maps as an Assessment (Evaluation) Tool in Teaching Mathematics. Journal of Social Sciences 1 (3), 141-149.
• Ruiz-Primo, M. A., & Shavelson, R. J. (1996). Problems and issues in the use of concept maps in science assessment. Journal of Research in Science Teaching, 33(6), 569-600.
• Ritchhart, R., Turner, T., & Hadar, L. (2009). Uncovering students’ thinking about thinking using concept maps. Metacognition Learning, 4, 145–159.
• Sağlam-Arslan, A., Devecioğlu-Kaymakçı, Y., & Arslan, S. (2009). Alternatif Ölçme-Değerlendirme Etkinliklerinde Karşılaşılan Problemler: Fen Ve Teknoloji Öğretmenleri Örneği. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 1‐12.
• Shavelson, R. J. Lang, H., & Lewin, B. (1994). On concept maps as potential “Authentic” assessments in science, CSE Technical Report 388, National Center for Research on Evaluation, Standards, and Student Testing (CRESST), Los Angeles.
• Şahin, F. (2001). Öğretmen adaylarının kavram haritası yapma ve uygulama hakkındaki görüşleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 10, 12-25.
• Şahin, F. (2002). Kavram haritalarının değerlendirme aracı olarak kullanılması ile ilgili bir araştırma. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 11, 17-32.
• Şaşmaz Ören, F., & Tatar, N. (2009). Examination of the relationship between the knowledge level and opnions of pre-service teachers about concept maps. In M.F. Taşar & G. Çakmakcı (Eds.), Contemporary science education research: preservice and inservice teacher education. Ankara, Turkey; Pegem Akademi.
• Şen, A. İ., & Özgün-Koca, S. A. (2002), Kavram haritalarının öğrenci tutumlarını belirlemede kullanılması: Matematik ve Fizik öğretmen adaylarının konu alanı hakkındaki düşünceleri, V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 16–18 Eylül, Ankara.
• Ünal, G. & Ergin, Ö. (2006). Fen eğitimi ve modeller. Milli Eğitim Dergisi, 171, 188-196.
• Vanides, J., Yin, Y., Tomita, M., & Ruiz-Primo, M. A. (2005). Using concept maps in the science classroom. Science Scope, 28(8), 27-31.
• Willson, M., Williams, D., & Adamczyk, P. (1994). Evaluating Science INSET through Concept Mapping. British Journal of In-service Education, 20(1), 121-130.
• Yin, R. K. (2003). Case Study Research: Design and Methods. (London: Sage Publications).
• Yin, Y., Vanides, J., Ruiz-Primo, M. A., Ayala, C. C., & Shavelson, R. J. (2005). Comparison of two concept-mapping techniques: Implications for scoring, interpretations, and use. Journal of Research in Science Teaching, 42(2), 166-184.