Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Evaluation of individuals' attitude and behavior for reading food labels

Yıl 2024, Cilt: 17 Sayı: 1, 109 - 118, 30.04.2024

Öz

Aim: Food labels (FL) is not only an information tool for interpreting the nutritional value and function of food, but also a strategy for the prevention of obesity and related chronic diseases. Therefore, it is important to understand attitudes and behaviors towards FL. The aim of this study was to determine the attitudes and behaviors of adults towards reading FL and to evaluate the factors affecting FL reading habits. Method: This descriptive and cross-sectional study was conducted with 1063 adult volunteers aged 18-64 years with at least high school education living in Türkiye. An online questionnaire consisting of the Food Label Reading Attitude Scale (FLRAS) was administered to individuals to determine their general characteristics and FL reading attitudes and behaviors. Individuals' weight and height measurements were self-reported. Body mass index (BMI) values were calculated by the researcher. Results: Approximately 75% of the participants had undergraduate/graduate level education and 60% were married. Approximately 70% of the individuals reported that their income was equal to or more than their expenses. The average FLRAS score of the individuals was 76.4±17.6. The score was higher in singles (p<0.05). It was determined that individuals gave the most importance to the expiry date, production date and shelf life of the product in label information, respectively. Participants reported that they paid the most attention to the labels when they were going to buy the product for the first time, when they wanted to check the nutritional content and when they were going to compare the same product of two different brands, respectively. Conclusion: It was determined that individuals with high school and above education level, especially single individuals, had good FL reading attitudes. It was found that they paid more attention to the production/consumption date and shelf life in label information. However, individuals do not show the same attitude towards nutrient content. Food labels can guide individuals to choose healthy foods. Increasing the awareness of label reading is very important for adequate and balanced nutrition in society.

Kaynakça

  • Topuzoğlu A, Hıdıroğlu S, Ay P, Önsüz F, İkiışık H. Tüketicilerin Gıda Ürünleri Ile Ilgili Bilgi Düzeyleri Ve Sağlık Risklerine Karşı Tutumları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2007;6(4):253-258.
  • Güneş FE, Aktaç Ş, Korkmaz BİO. Tüketicilerin Gıda Etiketlerine Yönelik Tutum Ve Davranışları. Akademik Gıda. 2014;12(3):30-37.
  • Graham DJ, Laska MN. Nutrition Label Use Partially Mediates the Relationship between Attitude toward Healthy Eating and Overall Dietary Quality among College Students. J of the Academy of Nutrition and Dietetics. 2012;112(3):414-418.
  • Asouzu N, Iheme G. Influence of Consumers' Label Knowledge and Perception on Utilization in Abakaliki Local Government Area, Ebonyi State, Nigeria. J of Dietitians Association of Nigeria (JDAN). 2020;11(2):72-82.
  • De Vriendt T, Matthys C, Verbeke W, Pynaert I, De Henauw S. Determinants of Nutrition Knowledge in Young and Middle-Aged Belgian Women and the Association with Their Dietary Behaviour. Appetite. 2009;52(3):788-792.
  • Kızılaslan N, Kızılaslan H. Knowledge Level and Attitudes of the Consumers Related to the Food Products They Buy (Tokat City Example). Journal of Agricultural Faculty of Uludağ University (Turkey). 2008.
  • Liao Y, Yang J. Status of Nutrition Labeling Knowledge, Attitude, and Practice (Kap) of Residents in the Community and Structural Equation Modeling Analysis. Frontiers in Nutrition. 2023;10:1097562.
  • Gearhardt AN, Bragg MA, Pearl RL, et al. Obesity and Public Policy. Annual Review of Clinical Psychology. 2012;8:405-430.
  • Cebeci A, Güneş FE. Türkiye Ve Avrupa'daki Tüketicilerin Gıda Etiketi Okuma Tutumlarını Etkileyen Faktörlerin Değerlendirilmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017;6(4):261-267.
  • Van der Horst K, Bucher T, Duncanson K, Murawski B, Labbe D. Consumer Understanding, Perception and Interpretation of Serving Size Information on Food Labels: A Scoping Review. Nutrients. 2019;11(9):2189.
  • Besler HT, Buyuktuncer Z, Uyar MF. Consumer Understanding and Use of Food and Nutrition Labeling in Turkey. J of Nutrition Education and Behavior. 2012;44(6):584-591.
  • TUIK. Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim Adresi: https://Data.Tuik.Gov.Tr/Bulten/Index?P=Adrese-Dayal%C4%B1-N%C3%Bcfus-Kay%C4%B1t-Sistemi-Sonu%C3%A7lar%C4%B1-2022-49685&Dil=1 (Erişim Tarhi: 15.05.2023). 2022.
  • Seçkin S. Üniversite Öğrencilerinin Besin Etiketi Okuma Alışkanlıklarının Ve Tutumlarının Saptanması. Eastern Mediterranean University (EMU)-Doğu Akdeniz Üniversitesi (DAÜ) 2019.
  • Meijer GW, Detzel P, Grunert KG, Robert M-C, Stancu V. Towards Effective Labelling of Foods. An International Perspective on Safety and Nutrition. Trends in Food Science & Technology. 2021;118:45-56.
  • Özenoğlu A, Çevik E, Çolak H, Altıntaş T, Alakuş K. Changes in Nutrition and Lifestyle Habits During the Covid-19 Pandemic in Turkey and the Effects of Healthy Eating Attitudes. Mediterranean Journal of Nutrition and Metabolism. 2021;14(3):325-341.
  • Raghupathi V, Raghupathi W. The Influence of Education on Health: An Empirical Assessment of Oecd Countries for the Period 1995–2015. Archives of Public Health. 2020;78(1):1-18.
  • Kumar N, Kapoor S. Do Labels Influence Purchase Decisions of Food Products? Study of Young Consumers of an Emerging Market. British Food Journal. 2017;119(2):218-229.
  • Vijaykumar S, Lwin MO, Chao J, Au C. Determinants of Food Label Use among Supermarket Shoppers: A Singaporean Perspective. J of Nutrition Education and Behavior. 2013;45(3):204-212.
  • Ponnudurai NA, Ghazi HF, Hasan TN, Qader MAA, Baobaid MF. Usage of Food Label Information among Supermarket Shoppers in Shah Alam, Malaysia. Int J of Medical Toxicology & Legal Medicine. 2019;22(1and2):118-124.
  • Dimassi H, Hassan HF. Usage and Understanding of Food Labels among Lebanese Shoppers. Int J of Consumer Studies. 2017;41:570-575.
  • Lubman N, Doak C, Jasti S. Food Label Use and Food Label Skills among Immigrants from the Former Soviet Union. Journal of Nutrition Education and Behavior. 2012;44(5):398-406.
  • Aygen FG. Tüketicilerin Besin Etiketi Incelenmesi Konusundaki Tutum Ve Davranışları. İşletme Araştırmaları Dergisi. 2012;4(3):28-54.
  • Tsuji M, Arima H, Ohkubo T, et al. Socioeconomic Status and Knowledge of Cardiovascular Risk Factors: Nippon Data2010. Journal of Epidemiology. 2018;28(3):46-52.DOI: 10.2188/jea.JE20170255.
  • Kwasnicka D, Dombrowski SU, White M, Sniehotta FF. ‘It’s Not a Diet, It’sa Lifestyle’: A Longitudinal, Data-Prompted Interview Study of Weight Loss Maintenance. Psychology & Health. 2019;34(8):963-982.
  • Bryła P. Who Reads Food Labels? Selected Predictors of Consumer Interest in Front-of-Package and Back-of-Package Labels During and after the Purchase. Nutrients. 2020;12(9):2605.
  • Çalık G, Kaner Tohtak G, Yalçın T. Tip 2 Diyabetli Bireylerin Besin Etiketi Okuma Alışkanlıkları Ve Etiket Okuma Alışkanlıklarının Besin Satın Alma Davranışları Üzerine Etkisinin İncelenmesi. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi.2020;5(3):255-262.
  • Chopera P, Chagwena D, Mushonga N. Food Label Reading and Understanding in Parts of Rural and Urban Zimbabwe. African Health Sciences. 2014;14(3):576-584.
  • Hess R, Visschers VH, Siegrist M. The Role of Health-Related, Motivational and Sociodemographic Aspects in Predicting Food Label Use: A Comprehensive Study. Public Health Nutrition. 2012;15(3):407-414.
  • Gül F, Dikmen D. Kadın Tüketicilerde Besin Etiketi Okuma Alışkanlıkları Ve Alerjen Bilgi Düzeyinin Saptanması. Beslenme ve Diyet Dergisi. 2018;46(2):157-165.DOI: 10.33076/2018.BDD.300.
  • Abasiz N, BayramoĞLu A, CeceloĞLu D, Cirit H. Artvin Çoruh Üniversitesindeki Kadın Akademisyenlerin Beslenme Alışkanlıkları. Osmangazi Tıp Dergisi. 2019;41(3):235-242.DOI: 10.20515/otd.453211.

Yetişkin bireylerin besin etiketi okumaya yönelik tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi

Yıl 2024, Cilt: 17 Sayı: 1, 109 - 118, 30.04.2024

Öz

Amaç: Besin etiketleri (BE) yalnızca besinin, besin değerini ve işlevini yorumlamaya yönelik bir bilgi aracı değil aynı zamanda obezite ve ilişkili kronik hastalıkların önlenmesine ilişkin bir stratejidir. Dolayısıyla besin etiketlerine yönelik tutum ve davranışların anlaşılması önemlidir. Bu çalışmanın amacı, bireylerin BE okumaya yönelik tutum ve davranışlarının belirlenmesi ve BE okuma alışkanlıklarını etkileyen etmenlerin değerlendirilmesidir. Yöntem: Tanımlayıcı ve kesitsel nitelikteki bu çalışma, Türkiye’de yaşayan, 18-64 yaş aralığındaki en az lise düzeyinde eğitimi olan 1063 yetişkin gönüllü birey ile yürütülmüştür. Bireylere genel özellikleri ve BE okuma tutum ve davranışlarını belirlemeye yönelik Besin Etiketi Okuma Tutum Ölçeği (BEOTÖ)’nden oluşan online bir anket formu uygulanmıştır. Bireylerin vücut ağırlığı ve boy uzunluğu ölçümleri kendi beyanlarına dayalı olarak sorgulanmıştır. Beden kütle indeksi (BKİ) değerleri ise araştırmacı tarafından hesaplanmıştır. Bulgular: Katılımcıların yaklaşık %75’i lisans/lisansüstü düzeyde eğitim seviyesinde ve %60’ı evlidir. Bireylerin yaklaşık %70’i gelir durumunun giderine eşit veya daha fazla olduğunu beyan etmiştir. Bireylerin ortalama BEOTÖ skoru 76.4±17.6’tür. Skor bekarlarda daha yüksektir (p<0.05). Bireylerin etiket bilgisinde en fazla üretim tüketim tarihi ve raf ömrünü önemsedikleri gözlenmiş; özellikle yeni bir ürün alırken ya da farklı markalara ait ürünleri kıyaslarken besin etiketlerini kontrol ettikleri belirlenmiştir. Sonuç: Lise ve üzeri eğitim düzeyindeki bireylerde, özellikle bekarların BEOT’nin daha iyi olduğu görülmüştür. Etiket bilgisinde üretim tüketim tarihi ve raf ömrüne önem verdikleri belirlenmiştir. Ancak, bireyler besin içeriklerine yönelik aynı tutumu göstermemektedirler. Besin etiketleri, bireyleri sağlıklı besinler seçme konusunda yönlendirici olabilir. Etiket okuma bilincinin artırılması, toplumun yeterli ve dengeli beslenmesi için oldukça önem taşımaktadır.

Kaynakça

  • Topuzoğlu A, Hıdıroğlu S, Ay P, Önsüz F, İkiışık H. Tüketicilerin Gıda Ürünleri Ile Ilgili Bilgi Düzeyleri Ve Sağlık Risklerine Karşı Tutumları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2007;6(4):253-258.
  • Güneş FE, Aktaç Ş, Korkmaz BİO. Tüketicilerin Gıda Etiketlerine Yönelik Tutum Ve Davranışları. Akademik Gıda. 2014;12(3):30-37.
  • Graham DJ, Laska MN. Nutrition Label Use Partially Mediates the Relationship between Attitude toward Healthy Eating and Overall Dietary Quality among College Students. J of the Academy of Nutrition and Dietetics. 2012;112(3):414-418.
  • Asouzu N, Iheme G. Influence of Consumers' Label Knowledge and Perception on Utilization in Abakaliki Local Government Area, Ebonyi State, Nigeria. J of Dietitians Association of Nigeria (JDAN). 2020;11(2):72-82.
  • De Vriendt T, Matthys C, Verbeke W, Pynaert I, De Henauw S. Determinants of Nutrition Knowledge in Young and Middle-Aged Belgian Women and the Association with Their Dietary Behaviour. Appetite. 2009;52(3):788-792.
  • Kızılaslan N, Kızılaslan H. Knowledge Level and Attitudes of the Consumers Related to the Food Products They Buy (Tokat City Example). Journal of Agricultural Faculty of Uludağ University (Turkey). 2008.
  • Liao Y, Yang J. Status of Nutrition Labeling Knowledge, Attitude, and Practice (Kap) of Residents in the Community and Structural Equation Modeling Analysis. Frontiers in Nutrition. 2023;10:1097562.
  • Gearhardt AN, Bragg MA, Pearl RL, et al. Obesity and Public Policy. Annual Review of Clinical Psychology. 2012;8:405-430.
  • Cebeci A, Güneş FE. Türkiye Ve Avrupa'daki Tüketicilerin Gıda Etiketi Okuma Tutumlarını Etkileyen Faktörlerin Değerlendirilmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017;6(4):261-267.
  • Van der Horst K, Bucher T, Duncanson K, Murawski B, Labbe D. Consumer Understanding, Perception and Interpretation of Serving Size Information on Food Labels: A Scoping Review. Nutrients. 2019;11(9):2189.
  • Besler HT, Buyuktuncer Z, Uyar MF. Consumer Understanding and Use of Food and Nutrition Labeling in Turkey. J of Nutrition Education and Behavior. 2012;44(6):584-591.
  • TUIK. Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim Adresi: https://Data.Tuik.Gov.Tr/Bulten/Index?P=Adrese-Dayal%C4%B1-N%C3%Bcfus-Kay%C4%B1t-Sistemi-Sonu%C3%A7lar%C4%B1-2022-49685&Dil=1 (Erişim Tarhi: 15.05.2023). 2022.
  • Seçkin S. Üniversite Öğrencilerinin Besin Etiketi Okuma Alışkanlıklarının Ve Tutumlarının Saptanması. Eastern Mediterranean University (EMU)-Doğu Akdeniz Üniversitesi (DAÜ) 2019.
  • Meijer GW, Detzel P, Grunert KG, Robert M-C, Stancu V. Towards Effective Labelling of Foods. An International Perspective on Safety and Nutrition. Trends in Food Science & Technology. 2021;118:45-56.
  • Özenoğlu A, Çevik E, Çolak H, Altıntaş T, Alakuş K. Changes in Nutrition and Lifestyle Habits During the Covid-19 Pandemic in Turkey and the Effects of Healthy Eating Attitudes. Mediterranean Journal of Nutrition and Metabolism. 2021;14(3):325-341.
  • Raghupathi V, Raghupathi W. The Influence of Education on Health: An Empirical Assessment of Oecd Countries for the Period 1995–2015. Archives of Public Health. 2020;78(1):1-18.
  • Kumar N, Kapoor S. Do Labels Influence Purchase Decisions of Food Products? Study of Young Consumers of an Emerging Market. British Food Journal. 2017;119(2):218-229.
  • Vijaykumar S, Lwin MO, Chao J, Au C. Determinants of Food Label Use among Supermarket Shoppers: A Singaporean Perspective. J of Nutrition Education and Behavior. 2013;45(3):204-212.
  • Ponnudurai NA, Ghazi HF, Hasan TN, Qader MAA, Baobaid MF. Usage of Food Label Information among Supermarket Shoppers in Shah Alam, Malaysia. Int J of Medical Toxicology & Legal Medicine. 2019;22(1and2):118-124.
  • Dimassi H, Hassan HF. Usage and Understanding of Food Labels among Lebanese Shoppers. Int J of Consumer Studies. 2017;41:570-575.
  • Lubman N, Doak C, Jasti S. Food Label Use and Food Label Skills among Immigrants from the Former Soviet Union. Journal of Nutrition Education and Behavior. 2012;44(5):398-406.
  • Aygen FG. Tüketicilerin Besin Etiketi Incelenmesi Konusundaki Tutum Ve Davranışları. İşletme Araştırmaları Dergisi. 2012;4(3):28-54.
  • Tsuji M, Arima H, Ohkubo T, et al. Socioeconomic Status and Knowledge of Cardiovascular Risk Factors: Nippon Data2010. Journal of Epidemiology. 2018;28(3):46-52.DOI: 10.2188/jea.JE20170255.
  • Kwasnicka D, Dombrowski SU, White M, Sniehotta FF. ‘It’s Not a Diet, It’sa Lifestyle’: A Longitudinal, Data-Prompted Interview Study of Weight Loss Maintenance. Psychology & Health. 2019;34(8):963-982.
  • Bryła P. Who Reads Food Labels? Selected Predictors of Consumer Interest in Front-of-Package and Back-of-Package Labels During and after the Purchase. Nutrients. 2020;12(9):2605.
  • Çalık G, Kaner Tohtak G, Yalçın T. Tip 2 Diyabetli Bireylerin Besin Etiketi Okuma Alışkanlıkları Ve Etiket Okuma Alışkanlıklarının Besin Satın Alma Davranışları Üzerine Etkisinin İncelenmesi. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi.2020;5(3):255-262.
  • Chopera P, Chagwena D, Mushonga N. Food Label Reading and Understanding in Parts of Rural and Urban Zimbabwe. African Health Sciences. 2014;14(3):576-584.
  • Hess R, Visschers VH, Siegrist M. The Role of Health-Related, Motivational and Sociodemographic Aspects in Predicting Food Label Use: A Comprehensive Study. Public Health Nutrition. 2012;15(3):407-414.
  • Gül F, Dikmen D. Kadın Tüketicilerde Besin Etiketi Okuma Alışkanlıkları Ve Alerjen Bilgi Düzeyinin Saptanması. Beslenme ve Diyet Dergisi. 2018;46(2):157-165.DOI: 10.33076/2018.BDD.300.
  • Abasiz N, BayramoĞLu A, CeceloĞLu D, Cirit H. Artvin Çoruh Üniversitesindeki Kadın Akademisyenlerin Beslenme Alışkanlıkları. Osmangazi Tıp Dergisi. 2019;41(3):235-242.DOI: 10.20515/otd.453211.
Toplam 30 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Halk Sağlığı (Diğer)
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Tuba Yalçın 0000-0002-4820-8180

Yonca Sevim 0000-0003-2793-1318

Erken Görünüm Tarihi 5 Nisan 2024
Yayımlanma Tarihi 30 Nisan 2024
Gönderilme Tarihi 2 Temmuz 2023
Kabul Tarihi 18 Eylül 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024 Cilt: 17 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Yalçın, T., & Sevim, Y. (2024). Yetişkin bireylerin besin etiketi okumaya yönelik tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 17(1), 109-118.
AMA Yalçın T, Sevim Y. Yetişkin bireylerin besin etiketi okumaya yönelik tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi. Mersin Univ Saglık Bilim Derg. Nisan 2024;17(1):109-118.
Chicago Yalçın, Tuba, ve Yonca Sevim. “Yetişkin Bireylerin Besin Etiketi Okumaya yönelik Tutum Ve davranışlarının değerlendirilmesi”. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 17, sy. 1 (Nisan 2024): 109-18.
EndNote Yalçın T, Sevim Y (01 Nisan 2024) Yetişkin bireylerin besin etiketi okumaya yönelik tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 17 1 109–118.
IEEE T. Yalçın ve Y. Sevim, “Yetişkin bireylerin besin etiketi okumaya yönelik tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi”, Mersin Univ Saglık Bilim Derg, c. 17, sy. 1, ss. 109–118, 2024.
ISNAD Yalçın, Tuba - Sevim, Yonca. “Yetişkin Bireylerin Besin Etiketi Okumaya yönelik Tutum Ve davranışlarının değerlendirilmesi”. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 17/1 (Nisan 2024), 109-118.
JAMA Yalçın T, Sevim Y. Yetişkin bireylerin besin etiketi okumaya yönelik tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi. Mersin Univ Saglık Bilim Derg. 2024;17:109–118.
MLA Yalçın, Tuba ve Yonca Sevim. “Yetişkin Bireylerin Besin Etiketi Okumaya yönelik Tutum Ve davranışlarının değerlendirilmesi”. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, c. 17, sy. 1, 2024, ss. 109-18.
Vancouver Yalçın T, Sevim Y. Yetişkin bireylerin besin etiketi okumaya yönelik tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi. Mersin Univ Saglık Bilim Derg. 2024;17(1):109-18.

MEÜ Sağlık Bilimleri Dergisi Doç.Dr. Gönül Aslan'ın Editörlüğünde Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsüne bağlı olarak 2008 yılında yayımlanmaya başlanmıştır. Prof.Dr. Gönül Aslan Mart 2015 tarihinde Başeditörlük görevine Prof.Dr. Caferi Tayyar Şaşmaz'a devretmiştir. 01 Ocak 2023 tarihinde Prof.Dr. C. Tayyar Şaşmaz Başeditörlük görevini Prof.Dr. Özlem İzci Ay'a devretmiştir. 

Yılda üç sayı olarak (Nisan - Ağustos - Aralık) yayımlanan dergi multisektöryal hakemli bir bilimsel dergidir. Dergide araştırma makaleleri yanında derleme, olgu sunumu ve editöre mektup tipinde bilimsel yazılar yayımlanmaktadır. Yayın hayatına başladığı günden beri eposta yoluyla yayın alan ve hem online hem de basılı olarak yayımlanan dergimiz, Mayıs 2014 sayısından itibaren sadece online olarak yayımlanmaya başlamıştır. TÜBİTAK-ULAKBİM Dergi Park ile Nisan 2015 tarihinde yapılan Katılım Sözleşmesi sonrasında online yayın kabul ve değerlendirme sürecine geçmiştir.

Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 16 Kasım 2011'dan beri Türkiye Atıf Dizini tarafından indekslenmektedir.

Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2016 birinci sayıdan itibaren ULAKBİM Tıp Veri Tabanı tarafından indekslenmektedir.

Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 02 Ekim 2019'dan beri DOAJ tarafından indekslenmektedir.

Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 23 Mart 2021'den beri EBSCO tarafından indekslenmektedir.


Dergimiz açık erişim politikasını benimsemiş olup, dergimizde makale başvuru, değerlendirme ve yayınlanma aşamasında ücret talep edilmemektedir. Dergimizde yayımlanan makalelerin tamamına ücretsiz olarak Arşivden erişilebilmektedir.

154561545815459   

Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı  ile lisanslanmıştır.