TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI (2018) TEMELİNDE HAZIRLANAN ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARININ ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİYLE DEĞERLENDİRİLMESİ

Year 2019, Volume: 48 Issue: 224, 101 - 121, 22.11.2019

Hasan Hüseyin Mutlu Üzeyir Süğümlü , Enes Çinpolat

Abstract

Araştırma, 2018 yılında yenilenen Türkçe Dersi Öğretim Programı

temelinde hazırlanan ortaokul Türkçe ders kitaplarının derse hazırlık, ders işleme

süreci, ölçme ve değerlendirme ile metinlerin öğretime uygunluğu açılarından

olumlu ve olumsuz yönlerinin öğretmen görüşlerine göre belirlenmesi amacıyla

gerçekleştirilmiştir. Yeni oluşan bir durumun incelenmesi ve konunun güncel

olması araştırmanın önemini göstermektedir. Araştırma, nitel araştırma

desenlerinden durum çalışması (case study) ile yürütülmüştür. Araştırmanın

çalışma grubunu, Ordu ilinde Millî Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda 2018-

2019 Eğitim-Öğretim Yılı Bahar Yarıyılı’nda görev yapan ve çalışmaya gönüllü

katılan 20 Türkçe öğretmeni oluşturmuştur. Araştırmanın veri toplama aracı, yarı

yapılandırılmış görüşme formudur. Yarı yapılandırılmış görüşme formu yoluyla

elde edilen veriler, MAXQDA 12 nitel veri analizi programına aktarılmış ve

içerik analizi tekniği kullanılarak çözümlenmiştir. Türkçe öğretmenleri, ortaokul

Türkçe ders kitaplarının ders hazırlığı açısından olumlu yönlerinin üzerinde,

ders işleme süreci açısından olumlu ve olumsuz yönlerine ilişkin eşit düzeyde,

ölçme ve değerlendirme açısından olumsuz yönlerinin üzerinde ve metinlerin

öğretime uygunluğu açısından ise olumsuz yönlerinin üzerinde daha fazla görüş

belirtmişlerdir. Bu bağlamda ortaokul Türkçe ders kitaplarının derse hazırlık

(bilgiye sınırlı erişim, yayınevi farklılığı, tek kaynağa bağlılık vb.), ders işleme

süreci (benzer etkinliklerin olması, ders saati yetersizliği, yanlışlıkların olması,

yaratıcılığı sınırlaması vb.), ölçme ve değerlendirme (soru yetersizliği, sınav

sistemiyle uyumsuzluk, değerlendirme çeşitliliğinin yetersizliği vb.), metinlerin

öğretime uygunluğu (metinlerin uzun olması, sınıf düzeyine uygun olmaması,

dikkat çekici olmaması, metin çeşitliliğin azlığı vb.) yönlerinden ortaya

çıkan olumsuzluklarının giderilerek ders kitaplarının daha etkili ve verimli

kullanılması sağlanmalıdır.

Keywords

Ortaokul Türkçe ders kitabı, derse hazırlık, ders işleme süreci, ölçme değerlendirme

References

• ARSLAN, Mehmet M., MİRİCİ, İsmail. H. ve YAMAN, Metin (2001). Millî Eğitimin Yasal Dayanağı Mevzuat Anıttepe Yayıncılık, Ankara.
• ASLAN, Canan ve DOĞU, Yılmaz (2016). “Öğrencilerin Ortaokul Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinlere İlişkin Görüşleri”, Akademik Araştırmalar Dergisi, S. 67, ss. 1-30.
• CERAN, Dilek (2015). “Türkçe Öğretmeni Adaylarının Türkçe Ders Kitaplarına İlişkin Metaforları”, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. 8, S. 3, ss. 121-140.
• CRESWELL, John W. (2013). Research Design: Qualitative, Quantitative, And Mixed Methods Approaches, Sage, New York.
• DURUKAN, Erhan (2011). “Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinlerin Öğrenci Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi”, Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, C. 24, S. 1, ss. 209-216.
• EPÇAÇAN, Cevdet ve OKÇU, Veysel (2010). “İlköğretim Türkçe Ders Kitaplarının Öğretmen Görüşleri Doğrultusunda Değerlendirilmesi”, Millî Eğitim, S. 187, ss. 39-51.
• GÜFTA, Hüseyin ve ÖZÇAKMAK, Hüseyin (2013). “İlköğretim 6-8. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarındaki Yazma Etkinliklerinin Öğretmen Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C. 10, S. 21, ss. 125-144.
• İŞCAN, Adem ve CIMBIZ, Ahmet T. (2018). “Ortaokul 5. sınıf Türkçe ders kitabındaki resimlerin metinlerle uyum düzeyinin incelenmesi”, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, C. 18, S. 1, ss. 250-272.
• KABADAYI, Halil İbrahim (2010). “İlköğretim 5. Sınıf Öğretmenlerinin Türkçe Ders Kitapları Hakkındaki Görüşleri”, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. 3, S. 2, ss. 42-50.
• KAYA, Zeki (2002). Uzaktan Eğitim, Pegem A. Yayıncılık, Ankara.
• Kurudayıoğlu, Mehmet ve Karadağ, Özay (2010). “Ortak kelime hazinesi kazandırmada ilköğretim sekizinci sınıf Türkçe ders kitaplarının durumu”, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, C. 7, S. 2, ss. 335-343.
• KÜÇÜKAYDIN, Menşure A. ve İŞCAN, Adem (2017). “İlköğretim 3. sınıf Türkçe ders kitapları ve öğretmen kılavuz kitabının yapılandırmacı öğrenme yaklaşımına uygunluk düzeyi”, Ana Dili Eğitimi Dergisi, C. 5, S. 1, ss. 1-13.
• MEB (2018). Türkçe Dersi Öğretim Programı, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara. MERRIAM,
• Sharan B. (2013). Nitel Araştırma: Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber, (3. BaskıdanÇeviri, Çeviri Editörü: S. Turan), Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• ÖZKAN, Recep (2010). “Türk Eğitim Sisteminde Himayeci Değerler: İlköğretim Ders Kitapları Örneği”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, C. 7, S. 1, ss. 1124-1141.
• PATTON, Michael Quinn (2002). Qualitative Research & Evaluation Methods, (3.Ed.), Sage, Hershey, PA.
• ROBSON, Coin (2001). Real World Research, Blackwell Publishers, Oxford. SEVER, Sedat (2003). Çocuk ve Edebiyat, Kök Yayıncılık, Ankara.
• ŞAHİN, Ayfer (2008). “İlköğretim birinci sınıf Türkçe ders kitabı, öğrenci çalışma kitabı ve öğretmen kılavuz kitabının öğretmen görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi”, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, C. 9, S. 3, ss. 133-146.
• ŞAHİN, Tülay (1998). “Amerika’da ilkokul 5. sınıflarda okutulan ana dili ders kitabının değerlendirilmesi”, Dünyada ve Türkiye’de anadili eğitimi. Sempozyum Bildirileri, Ankara Üniv. Tömer Yayınları, Ankara.
• TDK (2005). Türkçe Sözlük, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
• TERTEMİZ, Neşe, ERCAN, Leyla ve KAYABASI, Yücel (2004). Ders kitabı ve eğitimdeki önemi. (Ed. L. Küçükahmet). Konu alanı ders kitabı inceleme kılavuzu, Nobel Yayınevi, Ankara (ss.34-66).
• YILDIRIM, Ali ve ŞİMŞEK, Hasan (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, (9.Baskı), Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• YILDIZ, Cemal ve ŞİMŞEK, Nil D. (2013). “Evaluation of a textual exercise in the 6th grade Turkish course workbook in terms of textuality”, Procedia-Social and Behavioral Sciences, S. 70, ss. 222-230.