İletişim Süreci Açısından Öğretmen Nitelikleri

Year 2025, Volume: 7 Issue: 1, 258 - 285, 30.06.2025

Rahim Çimen

Abstract

İletişim insan hayatında önemli bir yere sahiptir. İnsanlar birbirleriyle sürekli bir şekilde iletişim kurarlar. Bu iletişim sonucunda, yaptıkları işlerde başarı elde ederler ya da başarısız olurlar. İşinde başarılı olmak isteyen kişiler etrafındaki insanlarla iyi bir iletişim kurmak durumundadır. İyi bir öğretmen de öğrenci ve velileri ile etkili bir iletişim kurmak zorundadır. Eğitim süreçlerinde öğretmenlerin kurdukları doğru iletişim öğrencilerinin başarılı olmalarında önemli bir etkendir. Eğitim iletişim süreçlerinde öğretmenin sözlü ya da sözel olmayan iletişim becerilerinin öğrenci başarısındaki etkisi dikkatle değerlendirilmelidir. Bu çalışmada eğitim süreci içerisinde kaynak olarak tanımlanan öğretmende bulunması gereken iletişim niteliklerinin neler olduğu kuramsal olarak araştırılmıştır. Araştırma kaynaklarına bağlı olarak öğretmenlerin iletişim süreci açısından hangi niteliklere sahip olmaları gerektiği tespit edilmiştir. Çalışmada öncelikle kaynaklar taranarak genel iletişim içerisinde iletişim ögelerinden olan, kaynakta bulunması gereken nitelikler tespit edilmiştir. Bu araştırmada genel iletişim açısından kaynak olarak tanımlanan öğretmenin nitelikleri açıklanmıştır. Sonrasında, eğitim iletişimi açısından hangi niteliklere sahip olmaları gerektiği araştırılarak tespit edilmiştir. Genel ve eğitim iletişim süreci açısından öğretmenlerin niteliklerinin neler olduğu birlikte değerlendirilip açıklanmıştır. Aynı zamanda çalışmada Millî Eğitim Bakanlığı Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlilikleri açısından da konu incelenmiştir. Çalışmada ayrıca, Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlilikleri içerisinde iletişim temelli niteliklerin ne ölçüde ele alındığı değerlendirilmiştir.

Keywords

İletişim , Öğretmen Nitelikleri , Din Öğretimi

Ethical Statement

Çalışmamız etik onayı gerektirmiyor

Supporting Institution

Necmettin Erbakan Üniversitesi

Teacher Qualifications in terms of the Communication Process

Abstract

Communication is a vital aspect of human life, occurring continuously between individuals. The outcomes of this communication often determine success or failure in professional endeavors. For those aiming to excel in their work, effective communication with surrounding individuals is essential. Likewise, a proficient teacher must communicate effectively with both students and parents. Effective communication by teachers in educational contexts is a critical factor in student success. In educational communication, the influence of a teacher’s verbal and non-verbal skills on student achievement warrants careful consideration. This study theoretically examines the communication skills that should be present in teachers, conceptualized as essential resources within the educational process. Based on existing literature, the specific communication competencies required of teachers were identified. Initially, general communication competencies were outlined by reviewing relevant sources. The study then clarifies the qualities of teachers as communicative resources and details the competencies needed in educational settings. Both general and educational communication competencies of teachers are analyzed and discussed comprehensively. Additionally, this study examines the inclusion of communication-based competencies within the Ministry of National Education’s General Qualifications for the Teaching Profession, evaluating the extent of their emphasis.

Keywords

Communication , Teacher Qualifications , Religious Education

References

• Açıkalın, A., Turan, S. (2018). Bir Anlam Köprüsü İnşa Etme Aracı Olarak Okullarda Etkili İletişim. 4. Baskı. Ankara: Pegem Akademi.
• Arı, R., Deniz, M. E. (2008). Sınıf Yönetimi. 2. Baskı, Ankara: Maya Akademi Yayın Dağıtım.
• Aydın, A. (2017). Sınıf Yönetimi. 19. Baskı. Ankara: Pegem Akademi.
• Aydın, N. (2009). Etkili İletişim Stratejileri. İstanbul: Kum Saati Yayın Dağıtım Ltd. Şti.
• Bayraktar, M.F. (1997). İslam Eğitiminde Öğretmen Öğrenci Münasebetleri. 5. Baskı. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları Nu.6.
• Bilgin, B. (1998). Eğitim Bilimi ve Din Eğitimi, Ankara: Gün Yayıncılık.
• Büyükalan Filiz, S., Özdemir, s., Yüksel, G. Ve Diğerleri. İletişim ve Etkileşim. (Editör: M. Çağatay Özdemir). Sınıf Yönetimi. 2. Baskı. Ankara: Pegem Akademi, 125-154.
• Cebeci, S. (2003). Öğrenme ve Öğretme Süreçlerinde Dini İletişim. İstanbul: İz Yayıncılık.
• Cebeci, S. (2018). Din Hizmetlerinde Rehberlik ve İletişim. Ankara: Bilimsel Araştırma Yayınları.
• Cemaloğlu, N. İnal, K. Celkan, H., (2014). Toplumsal Bir Sistem Olarak Okul. (Editör: M. Çağatay Özdemir). Eğitim Sosyolojisi. Ankara: Pegem Akademi, 132.
• Certel, H. (2008/2). Din-İletişim İlişkisi ve Dini İletişim Engelleri. Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 21,127-158.
• Çalışkan, N., Karadağ, E., Çalışkan, F. (2006) Eğitim, İletişim ve Öğretmenin Beden Dili. Ankara: Kök Yayıncılık. Çelik, V. (2002). Sınıf Yönetimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Dodurgalı, A. (1998). Ailede Çocuğun Din Eğitimi. 2. Baskı. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları Nu.123.
• Ergin, A., (2012). Eğitimde Etkili İletişim. 6. Baskı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Ergin, A., Birol, C. (2005). Eğitimde İletişim. 3. Baskı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Ergun, M., Ergezer, B., Çevik, İ., Vd. (1999) Öğretmenlik Mesleğine Giriş. Ankara: Ocak Yayınları.
• Furat, A.Z. (2009). Yaygın Din Eğitiminde Kitle İletişim Araçlarının Yeri: Televizyon Örneği. İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 19,38. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/10003 (Erişim: 27.11.2024).
• Gökçe, O. (2013). İletişim Nasıl Daha İyi Anlar ve Anlaşılırım. 2. Baskı. Konya: Çizgi Kitabevi
• Güngör, N. (2011). İletişime Giriş. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Gürüz, D., Eğinli, A.T. (2011). Kişiler Arası İletişim Bilgiler-Etkiler-Engeller. 2. Baskı. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Tic. Ltd.Şti.
• İplikçi, H. G. (2015). İletişimde Modeller ve Kitle İletişim Modelleri. Sosyal ve Beşerî Bilimler Dergisi, 7 (2), 17. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/438028 (Erişim: 27.11.2024)
• Kağıtçıbaşı, Ç., Cemalcılar, Z. (2014). Dünden Bugüne İnsan ve İnsanlar Sosyal Psikolojiye Giriş. 16. Baskı. İstanbul: Evrim Yayınevi ve Bilgisayar San. Tic. Ltd. Şti.
• Kartarı, A. (2014). Kültür, Farklılık ve İletişim Kültürlerarası İletişimin Kavramsal Dayanakları. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Kaya, A., Yüksel-Şahin, F., Siyez, D.M. ve diğerleri (2019). İletişime Giriş: Temel Kavramlar ve Süreçler. (Editör: Alim Kaya). İnsan İlişkileri ve Etkili İletişim. 14. Baskı. Ankara: Pegem Akademi, 1-32.
• Kaya, M. (1998). Din Eğitiminde İletişim ve Dini Tutum. Samsun: Etüt Yayınları.
• Kayaalp, İ.(2002). Eğitimde İletişim Dili. İstanbul: Bilge Kültür Sanat.
• Koç, A. (2011). Din Eğitiminde Etkili İletişim. 2. Baskı. İstanbul: Rağbet Yayınları.
• Küçük, M., Orhon, N., Eriş, U. Ve diğerleri (2012). İletişim Kavramı ve İletişim Süreci. (Editörler: Nezih Orhon, Ufuk Eriş). İletişim Bilgisi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, 1-13. file:///C:/Users/User/Downloads/%C4%B0leti%C5%9Fim-1%20.pdf (Erişim: 28.11.2024)
• Mısırlı, İ., (2013) Genel ve Teknik İletişim Kavramlar İlkeler Uygulamalar. 7. Baskı. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Millî Eğitim Bakanlığı (2017) Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri. https://oygm.meb.gov.tr/dosyalar/StPrg/Ogretmenlik_Meslegi_Genel_Yeterlikleri.pdf (Erişim:23.04.2024).
• Millî Eğitim Bakanlığı (2024) Öğretmenlik Mesleği Kanunu. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2024/10/20241018-1.htm (Erişim:21.11.2024).
• Moore, K.D.(Tarihsiz) Öğretim Becerileri, (Çeviren: Nizamettin Kaya, Editör: Doç. Dr. Ersin Altıntaş).
• Öcal, M. (1991). (Temel Ve Ortaöğretimde) Din Eğitimi Ve Öğretiminde Metodlar. 2. Baskı. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Özbent, S., (2007). Sınıfta Beden Dili. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27 (2), 272. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/77157 (Erişim: 28.11.2024).
• Özdemir, S., Yalın, H.İ., Sezgin, F. (2004). Öğretmenlik Mesleğine Giriş. 5. Baskı. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Özyurt, S., (1999). Öğretmenlik Mesleğine Giriş. Sakarya: Değişim Yayınları.
• Selçuk, Z. (2001). Okul Deneyimi ve Uygulama Öğretmen ve Öğrenci Davranışlarının Gözlenmesi. 2. Baskı. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Şahin, A. E., Bircan, İ., Karakütük, K., Ve diğerleri (2003). Meslek ve Öğretmenlik. (Editör: Veysel Sönmez). Öğretmenlik Mesleğine Giriş. 3. Baskı. Ankara: Arı Yayıncılık, 305.
• Şimşek, A. (2000). Eğitim İletişimi. Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Taymur, İ., Türkçapar M. H. (2012). Kişilik: Tanımı, Sınıflaması ve Değerlendirmesi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 4 (2), 155. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/115082 (Erişim: 28.11.2024).
• Türk Dil Kurumu, (1998). Türkçe Sözlük. 9. Baskı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Yatkın, A. (2003). Halkla İlişkiler ve İletişim. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Yazıcı, H., Altun, F., Kaya, A. Ve diğerleri (2019). İletişime Giriş: Temel Kavramlar ve Süreçler. (Editör: Alim Kaya). Kişilerarası İlişkilerde Sözel Olmayan İletişim. 14. Baskı. Ankara: Pegem Akademi, 165-194.
• Zıllıoğlu, M., (2014) İletişim Nedir?. İstanbul: Cem Yayınevi.