Abstract
Bu çalışma, Kur’an-ı Kerim’in dil ve üslup açısından mucizevi bir kitap olduğu ve Kur’anî söylemin dil ve retorik açıdan analiz edilmesinin Kur’anî kavramları açıklamada, birçok sırrını ortaya koymada, güzelliklerini belirtmede, sorun ve konuları birbirine bağlamaya çalışması açısından en önemli yöntemlerden birisi olması yönündeki fikirden hareketle ortaya konulmuştur. Tevhit, mârifetullah, Allah’ın isim ve sıfatları Kur’an-î söylemin ele aldığı, açıklamaya, ispat etmeye ve muhatabını ikna etmeye çalıştığı en önemli meselelerden birisidir. Bu çalışma, dilsel analizler ve semantik boyutla ilgilenen dilbilimsel yöntemleri esas alarak Kur’anda geçen “Allah” kelimesini ve bu kelimeyle ilişkili olan uluhiyet ve tevhit gibi kavramları “Allah” lafzıyla kullanılan zamirlerden yola çıkarak retorik yönden analiz etmektedir. Bu çalışma giriş ve yedi bölümden oluşmaktadır. Bölümler şu şekildedir: 1: “Allah” lafzı yerine müfred mütekellim (أنا) zamirinin mübteda olarak kullanımı. 2: “Allah” lafzı yerine mütekellim çoğul (نحن) zamirinin mübteda olarak kullanıması. 3: “Allah” lafzı yerine Muhatap (أنت) zamirinin mübteda olarak kullanılması. 4: “Allah” lafzı yerine gaib (هو) zamirinin mübteda olarak kullanılması ve haberinin isim olarak gelmesi. 5: “Allah” lafzı yerine gaib (هو) zamirinin mübteda olarak kullanılması ve haberinin (الذي) olarak gelmesi. 6: “Allah” lafzı yerine gaib (هو) zamirinin mübteda olarak kullanılması ve haberinin fiil cümlesi şeklinde gelmesi. 7: “Allah” lafzı yerine gaib (هو) zamirinin gizli mübteda olarak kullanılması. Bu çalışmada ulaşılan sonuçlardan bazıları şunlardır: Kur’an-ı Kerimde kelimeler özenli bir şekilde kullanılmıştır. Her kelime yerini başka kelimelerin daha iyi bir şekilde tutamayacağı tarzda yerli yerince kullanılmıştır. Bu durum “Allah” lafzı yerine kullanılan munfasıl zamirlerin kullanımında kendini göstermektedir. Bu da Kur’a-ı Kerim’in İcazının hem lafız da hem de manada olduğunu göstermesi bakımından önemlidir. Şayet icaz sadece manada olsaydı Kur’an-ı Kerim sadece mana ile ilgilenir ve lafızlara bu kadar önem vermezdi. Kur’an-ı Kerim Allah-ü Teala’dan, tevhit ve onun uluhiyetinden bahsederken çokça zamir kullanmıştır. Ayrıca kullanılan zamirlerde farklılığa gitmiş ve tek bir zamir ile yetinmemiştir. Bazı ayetlerde farklı zamirler kullanılarak akılları harekete geçirmek ve dikkat çekmek için kullanılan iltifat sanatına başvurulmuştur. Zamirlerin ifade ettikleri anlamlar muhataba ve zamirin geldiği bağlama göre farklılık kazanmıştır. Bu çalışmada, Kur’anî söylemi anlamada ve analiz etmede esas meseleyi bağlamın teşkil ettiği ve Kur’anî söyleme dair bağlamın göz ardı edilmesi suretiyle yapılan herhangi bir analizin muhataba kayda değer bir şey sunmayacağını ortaya konulmuştur
Keywords
Ethical Statement
NÜSHA ŞARKİYAT ARAŞTIRMALARI DERGİSİNE Size saygılarımı sunup şunu beyan ederim: Size gönderdiğim (Zamirlerin Kullanımında Kur'an'ın Belâgatından “Semantik İnceleme” İnceleme) başlıklı makalem Etik Kurulu Raporu istememektir.
Thanks
İyi çalışmalar Kolaylıklar diliyorum, Saygılarımızla
References
- Âlûsî, M. (t.y). Rûḥu’l-Meʿânî fî Tefsîri’l-Ḳurʾân ve’S-sebʿi’l-Mesânî. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsil-Arabî.
- Bikāî, Burhânüddîn. (t.y). Naẓmü’d-dürer fî tenâsübi’l-âyât ve’s-süver. Kahire: Dârül-Kitabil- İslamî.
- el-Cürcânî, A. (t.y). Esrârü’l-Belâga. Thk. Mahmût Muhammed Şâkir. Kahire: Dâru’l-Medenî.
- ed-Derviş, M. (t.y). İʿrâbü’l-kurânil-kerim ve beyênüh. Hims: Dāru’l-İrşâd liş-Şuûnil-Câmiyye. İbn Âşûr, M. (t.y). et-Taḥrîr ve’t-Tenvîr. Tunus: Dâru Sihnûn.
- İbn Cerîr et-Taberî, M. (1969). Câmiʿu’l-beyân ʿan teʾvîli âyi’l-Ḳurʾân. Thk. Mahmût Muhammed Şâkir: Mısır: Daru'l-Meârif.
- İbn Hişâm, C. (1964). Muġni’l-lebîb. Thk. Mêzinil- Mübârak ve Muhammed Ali Hamdullah. Dimaşk: Dâru’l-Fikr.
- İbn Yaîş, M. (t.y). Şerḥu’l-Mufaṣṣal. Beyrut: Alamû’l-kutûb. Kahire: el-Motnebbî.
- İbnü’s-Serrâc, M. (1996). el-Usûl. Thk. Abdul- Hüseyenil- Fetli, Beyrut: Müessesetir- Riseâle.
- İbrahim, D. (2016). Havetîmul-Âyêt Dirâsetün Üslubiyye. Kahire: Dârül-yakin.
- Kazvînî, C. (1993). el-Îżâḥ, Thk. Muhammed Abdül-Munim Hafêcî. Beyrut: Dâru’l-Cebel.
- Kefevî, E. (1998). el-Külliyyât. Beyrut: Muessesetü’r-Risâle.
- Kurtubî, M. (1967). el-Câmiʿ li-Aḥkâmi’l-Ḳurʾân. Kahire: Tab‘etü Dâru’l-kutubi’l-mısriyye. Dâru’l-kâtibi’l-‘arabî.
- Nehhâs, C. (2008). İʿrâbü’l-Ḳurʾân. Thk. Hâlidil- Ali. beryrut: Dâru’l-Mârife.
- er-Râzî, E. (2000). Mefâtîḥu’l-ġayb, et-Tefsîrü’l-kebîr. Tehran: Daru'l-Kutubi'l-Ilmiyye.
- es-Sekkâkî, E. (t.y). Miftâḥu’l-ʿulûm. Thk. Abdülhamîd Hindâvî. Beyrut: Dâru’l-kutubi’l-‘ilmiyye.
- Vâhidî, A. (1988). Esbâbü’n-nüzûl. Thk. Kemal besyûnî Zeglûl. Beyrut: Dâru’l-Kutubil-ilmiyye.
- ez-Zemahşerî, M. (1966). el-Keşşâf ʿan ḥaḳāʾiḳı ġavâmiżi’t-tenzîl ve ʿuyûni’l-eḳāvîl fî vücûhi’t-teʾvîl. Kahire: Mektebetu'l-Halbî.
- ez-Zerkeşî, B. (t.y). el-Burhân fî ʿulûmi’l-Ḳurʾân. Thk. Muhamed Ebulfazl Ibrahim. Beyrut: Daru'l-Me'rife.
Abstract
یہ مطالعہ اس یقین پر مبنی ہے کہ قرآن کریم اپنی زبان اور اسلوب کے اعتبار سے ایک معجزاتی کتاب ہے اور یہ کہ قرآنی گفتگو کا لسانی اور بیاناتی تجزیہ ایک اہم ترین نقطہ نظر ہے جو قرآن کے تصورات کو واضح کرتا ہے۔ ایک، اس کے بہت سے رازوں کی وضاحت کرتا ہے، اس کی خوبصورتیوں کو ظاہر کرتا ہے، اور اس کے مسائل اور موضوعات کو جوڑنے کے لیے کام کرتا ہے۔ توحید اور خدا کی معرفت، اس کے اسماء و صفات کا مسئلہ ان میں سے ایک ہے۔ قرآنی گفتگو میں سب سے اہم مسائل ان کے وصول کنندگان کو واضح کرنے، ثابت کرنے اور قائل کرنے میں خیال رکھنا۔ یہ مطالعہ اسمِ عظمت کے بارے میں بات کرنے میں قرآنی طریقہ کار کی بیان بازی کا تجزیہ کرتا ہے اور اس بات کا تجزیہ کرتا ہے کہ الوہیت اور توحید کے مسئلے سے کیا تعلق ہے اس کے لیے قرآنی طریقہ کو استعمال کرتے ہوئے لفظ خدا، عظمت کے ساتھ استعمال کیا جاتا ہے۔ یہ لسانی نقطہ نظر پر ہے جو لسانی تجزیوں اور اس کی اہمیت کا تعین کرنے سے متعلق ہے۔ یہ مطالعہ ایک تعارف اور سات حصوں میں آیا ہے۔، مندرجہ ذیل: واحد سپیکر ضمیر (I) لفظ خدا کو بطور مضمون، جمع کرنے والا ضمیر (ہم) ) لفظ خدا کی جگہ بطور مضمون لیتا ہے، دوسرا شخص ضمیر (آپ) لفظ خدا کی جگہ لے لیتا ہے ایک سبجیکٹ، تیسرے شخص ضمیر (وہ) کی جگہ لفظ خدا ایک مضمون ہے، اور predicate (اسم) تیسرے شخص ضمیر ( وہ) لفظ عظمت کی جگہ ہے، ایک مضمون اور پیش گوئی (جو)، تیسرا شخص ضمیر (وہ) لفظ خدا کی جگہ ہے، ایک مضمون، اور پیشین گوئی (ایک حقیقی جملہ)، تیسرا شخص ضمیر (وہ) لفظ خدا کی جگہ ہے، حذف شدہ مضمون۔ مطالعہ نے کچھ نتائج حاصل کیے، جن میں درج ذیل شامل ہیں:
-قرآن کے الفاظ کے استعمال میں اس کی درستگی، اس میں موجود ہر لفظ کا اپنا مقام ہے کہ اس سے بہتر کوئی دوسرا کام نہیں کر سکتا، یہ قرآن کے الگ الگ، الگ الگ ضمیروں کے استعمال کی درستگی سے صاف ظاہر ہوتا ہے۔ لفظ عظمت (اللہ) کی جگہ، جو اس بات کی تصدیق کرتا ہے کہ قرآن کا معجزہ معانی اور الفاظ میں ہے، کیونکہ اگر یہ صرف معانی میں ہوتا تو گفتگو اس احتیاط، درستگی اور درستگی کے بغیر معنی پر توجہ نہ دیتی۔ تلفظ میں انتہائی فصاحت
- زیادہ تر قرآنی گفتگو، خدا کے بارے میں اپنی گفتگو اور اس کی وحدانیت اور الوہیت پر زور دینے میں، لفظ خدا کے ساتھ ضمیر کا استعمال کرتا ہے، اور اس کا استعمال مختلف ہوتا ہے، اور کسی ایک ضمیر پر نہیں رکتا۔
-کچھ آیات میں ضمیر مختلف ہوتے ہیں، جس سے دماغ کو حرکت دینے والا اور توجہ مبذول کروانے والا ایک فتنہ کہلاتا ہے۔
مخاطب اور اس سیاق و سباق کی بنیاد پر جس میں ضمیر کا ذکر کیا گیا تھا اسم ضمیر کے مفہوم میں فرق ہے۔
مطالعہ نے انکشاف کیا کہ سیاق و سباق قرآنی گفتگو کے تجزیہ اور تفہیم میں پہلا مسئلہ پیش کرتا ہے، اور یہ کہ قرآن کے بیاناتی سیاق و سباق سے ہٹ کر کوئی بھی تجزیہ کوئی اہم چیز فراہم نہیں کرتا۔
Keywords
References
- Âlûsî, M. (t.y). Rûḥu’l-Meʿânî fî Tefsîri’l-Ḳurʾân ve’S-sebʿi’l-Mesânî. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsil-Arabî.
- Bikāî, Burhânüddîn. (t.y). Naẓmü’d-dürer fî tenâsübi’l-âyât ve’s-süver. Kahire: Dârül-Kitabil- İslamî.
- el-Cürcânî, A. (t.y). Esrârü’l-Belâga. Thk. Mahmût Muhammed Şâkir. Kahire: Dâru’l-Medenî.
- ed-Derviş, M. (t.y). İʿrâbü’l-kurânil-kerim ve beyênüh. Hims: Dāru’l-İrşâd liş-Şuûnil-Câmiyye. İbn Âşûr, M. (t.y). et-Taḥrîr ve’t-Tenvîr. Tunus: Dâru Sihnûn.
- İbn Cerîr et-Taberî, M. (1969). Câmiʿu’l-beyân ʿan teʾvîli âyi’l-Ḳurʾân. Thk. Mahmût Muhammed Şâkir: Mısır: Daru'l-Meârif.
- İbn Hişâm, C. (1964). Muġni’l-lebîb. Thk. Mêzinil- Mübârak ve Muhammed Ali Hamdullah. Dimaşk: Dâru’l-Fikr.
- İbn Yaîş, M. (t.y). Şerḥu’l-Mufaṣṣal. Beyrut: Alamû’l-kutûb. Kahire: el-Motnebbî.
- İbnü’s-Serrâc, M. (1996). el-Usûl. Thk. Abdul- Hüseyenil- Fetli, Beyrut: Müessesetir- Riseâle.
- İbrahim, D. (2016). Havetîmul-Âyêt Dirâsetün Üslubiyye. Kahire: Dârül-yakin.
- Kazvînî, C. (1993). el-Îżâḥ, Thk. Muhammed Abdül-Munim Hafêcî. Beyrut: Dâru’l-Cebel.
- Kefevî, E. (1998). el-Külliyyât. Beyrut: Muessesetü’r-Risâle.
- Kurtubî, M. (1967). el-Câmiʿ li-Aḥkâmi’l-Ḳurʾân. Kahire: Tab‘etü Dâru’l-kutubi’l-mısriyye. Dâru’l-kâtibi’l-‘arabî.
- Nehhâs, C. (2008). İʿrâbü’l-Ḳurʾân. Thk. Hâlidil- Ali. beryrut: Dâru’l-Mârife.
- er-Râzî, E. (2000). Mefâtîḥu’l-ġayb, et-Tefsîrü’l-kebîr. Tehran: Daru'l-Kutubi'l-Ilmiyye.
- es-Sekkâkî, E. (t.y). Miftâḥu’l-ʿulûm. Thk. Abdülhamîd Hindâvî. Beyrut: Dâru’l-kutubi’l-‘ilmiyye.
- Vâhidî, A. (1988). Esbâbü’n-nüzûl. Thk. Kemal besyûnî Zeglûl. Beyrut: Dâru’l-Kutubil-ilmiyye.
- ez-Zemahşerî, M. (1966). el-Keşşâf ʿan ḥaḳāʾiḳı ġavâmiżi’t-tenzîl ve ʿuyûni’l-eḳāvîl fî vücûhi’t-teʾvîl. Kahire: Mektebetu'l-Halbî.
- ez-Zerkeşî, B. (t.y). el-Burhân fî ʿulûmi’l-Ḳurʾân. Thk. Muhamed Ebulfazl Ibrahim. Beyrut: Daru'l-Me'rife.
Abstract
این پژوهش بر این باور است که قرآن کریم در زبان و سبک خود کتابی اعجاز است و تحلیل زبانی و بلاغی کلام قرآنی یکی از مهم ترین رویکردهایی است که مفاهیم قرآن را تبیین می کند. بسیاری از اسرار آن را رمزگشایی کرده و زیبایی های آن را آشکار می کند و در پیوند دادن مسائل و موضوعات آن تلاش می کند که مسئله توحید و معرفت خداوند و اسماء و صفات او یکی از آنهاست.مهم ترین مسائلی که گفتمان قرآن به آن پرداخته است. در شفاف سازی، اثبات و متقاعد ساختن گیرندگان آنها دقت شود. این پژوهش با استفاده از روش قرآنی برای ضمایر با کلمه الله جل جلاله و با تکیه بر بلاغت روش قرآنی در بیان اسم جلاله و آنچه مربوط به آن در مسئله الوهیت و توحید است، تحلیل می کند. این در مورد رویکردهای زبانی که به تحلیل های زبانی و تعیین اهمیت آن می پردازد، این تحقیق در یک مقدمه و هفت بخش آمده است، به شرح زیر: ضمیر گوینده مفرد (I) جایگزین کلمه خدا به عنوان یک موضوع، ضمیر متکلم جمع (ما) می شود. ) جایگزین کلمه خدا به عنوان فاعل، ضمیر دوم شخص (شما) جایگزین کلمه خدا یک فاعل است، ضمیر سوم شخص (او) جایگزین کلمه خدا یک فاعل است و محمول (اسم) ضمیر سوم شخص ( او) به جای کلمه جلال، موضوع و محمول (که) ضمیر سوم شخص (او) در جای کلمه خدا فاعل و محمول (جمله واقعی) سوم شخص است. ضمیر (او) جای کلمه خدا، موضوع حذف شده است. این مطالعه به نتایجی دست یافت، از جمله:
-دقت قرآن در استفاده از واژگان آن هر کلمه در آن جایگاه خود را دارد که هیچ کس نمی تواند بهتر از آن عمل کند. به جای کلمه اعلیحضرت که مؤید این است که اعجاز قرآنی در معانی و الفاظ است زیرا اگر فقط در معانی بود بدون آن دقت و دقت و دقت گفتمان به معنا توجه نمی کرد. فصاحت شدید در تلفظ
- بیشتر کلام قرآنی در صحبت از خدا و تأکید بر یگانگی و الوهیت او، ضمایر را با کلمه خدا به کار می برد و آن کاربرد را متنوع می کرد و به یک ضمیر اکتفا نمی کرد.
- ضمایر در برخی از آیات متفاوت بوده و آنچه را دور زدن می نامند ایجاد می کند که ذهن را به حرکت در می آورد و جلب توجه می کند.
معانی ضمایر بسته به مخاطب و زمینه ای که ضمیر در آن ذکر شده است متفاوت است.
این مطالعه نشان داد که زمینه، اولین مسئله در تحلیل و فهم گفتمان قرآنی است و هرگونه تحلیلی خارج از چارچوب بلاغی قرآن، چیزی قابل توجه ارائه نمی دهد.
References
- Âlûsî, M. (t.y). Rûḥu’l-Meʿânî fî Tefsîri’l-Ḳurʾân ve’S-sebʿi’l-Mesânî. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsil-Arabî.
- Bikāî, Burhânüddîn. (t.y). Naẓmü’d-dürer fî tenâsübi’l-âyât ve’s-süver. Kahire: Dârül-Kitabil- İslamî.
- el-Cürcânî, A. (t.y). Esrârü’l-Belâga. Thk. Mahmût Muhammed Şâkir. Kahire: Dâru’l-Medenî.
- ed-Derviş, M. (t.y). İʿrâbü’l-kurânil-kerim ve beyênüh. Hims: Dāru’l-İrşâd liş-Şuûnil-Câmiyye. İbn Âşûr, M. (t.y). et-Taḥrîr ve’t-Tenvîr. Tunus: Dâru Sihnûn.
- İbn Cerîr et-Taberî, M. (1969). Câmiʿu’l-beyân ʿan teʾvîli âyi’l-Ḳurʾân. Thk. Mahmût Muhammed Şâkir: Mısır: Daru'l-Meârif.
- İbn Hişâm, C. (1964). Muġni’l-lebîb. Thk. Mêzinil- Mübârak ve Muhammed Ali Hamdullah. Dimaşk: Dâru’l-Fikr.
- İbn Yaîş, M. (t.y). Şerḥu’l-Mufaṣṣal. Beyrut: Alamû’l-kutûb. Kahire: el-Motnebbî.
- İbnü’s-Serrâc, M. (1996). el-Usûl. Thk. Abdul- Hüseyenil- Fetli, Beyrut: Müessesetir- Riseâle.
- İbrahim, D. (2016). Havetîmul-Âyêt Dirâsetün Üslubiyye. Kahire: Dârül-yakin.
- Kazvînî, C. (1993). el-Îżâḥ, Thk. Muhammed Abdül-Munim Hafêcî. Beyrut: Dâru’l-Cebel.
- Kefevî, E. (1998). el-Külliyyât. Beyrut: Muessesetü’r-Risâle.
- Kurtubî, M. (1967). el-Câmiʿ li-Aḥkâmi’l-Ḳurʾân. Kahire: Tab‘etü Dâru’l-kutubi’l-mısriyye. Dâru’l-kâtibi’l-‘arabî.
- Nehhâs, C. (2008). İʿrâbü’l-Ḳurʾân. Thk. Hâlidil- Ali. beryrut: Dâru’l-Mârife.
- er-Râzî, E. (2000). Mefâtîḥu’l-ġayb, et-Tefsîrü’l-kebîr. Tehran: Daru'l-Kutubi'l-Ilmiyye.
- es-Sekkâkî, E. (t.y). Miftâḥu’l-ʿulûm. Thk. Abdülhamîd Hindâvî. Beyrut: Dâru’l-kutubi’l-‘ilmiyye.
- Vâhidî, A. (1988). Esbâbü’n-nüzûl. Thk. Kemal besyûnî Zeglûl. Beyrut: Dâru’l-Kutubil-ilmiyye.
- ez-Zemahşerî, M. (1966). el-Keşşâf ʿan ḥaḳāʾiḳı ġavâmiżi’t-tenzîl ve ʿuyûni’l-eḳāvîl fî vücûhi’t-teʾvîl. Kahire: Mektebetu'l-Halbî.
- ez-Zerkeşî, B. (t.y). el-Burhân fî ʿulûmi’l-Ḳurʾân. Thk. Muhamed Ebulfazl Ibrahim. Beyrut: Daru'l-Me'rife.
Abstract
This study stems from the conviction that the holy Qur’an is a miraculous book in its language and style and that the linguistic and rhetorical decomposition of the Qur’anic discourse is one of the most important approaches that clarify the concepts of the Qur’an, show many of its secrets, reveal its aesthetics, and work on linking its issues and themes. The issues of monotheism and knowledge of God, His names and attributes are one of the most important issues that the Qur’anic discourse has taken care of in clarifying, proving and persuading its recipients. This study analyzes the eloquence of the Qur’anic style in talking about the name of His Majesty and the related issue of divinity and monotheism through the use of the Qur’anic method of pronouns with the word God, relying on linguistic approaches that are concerned with linguistic analysis and its significance. The study includes an introduction and seven sections, as follows: 1. The first person singular pronoun (I) replaces the word “majesty” as a subject; 2. The pronoun of the speaker is the plural (we) in place of the word “majesty” as a subject; 3. The subject pronoun (you) is in place of the word “majesty” as a subject; 4. The third person pronoun (he) is in place of the word majesty as a subject, and a predicate (noun); 5. The third person pronoun (he) is in place of the word majesty as a subject, and a predicate (who); 6. The third person pronoun (he) replaces the word majesty as a subject, and a predicate (verb phrase); 7. The third person pronoun (he) is in place of the word majesty as an omitted subject. The study concludes with important results. The first result is related to the accuracy of the Qur’an in its use of its vocabulary. Thus, every word in it comes in its place that no one else performs better than it, and this is clearly evident from the accuracy of the Qur’an’s use of separate prominent pronouns in the place of the word Majesty (God), which confirms that the Qur’anic miracle is in the meanings and expressions. If it were in the meanings only, the speech would have been concerned with the meaning without that care, accuracy, and extreme eloquence in the pronunciation. Another result is that most of the Qur’anic discourse in its talk about God and the affirmation of His oneness and divinity uses pronouns with the word God, and it diversifies in that use, and does not stop at one pronoun. In addition, the pronouns vary in some verses, creating what is called turning around, which moves the mind and arouses attention. The connotations of pronouns differ according to the addressee and the context in which the pronoun is mentioned. The study also shows that the context represents the first issue in the analysis and understanding of the Quranic discourse, and that any analysis outside the discursive context of the Quran does not provide anything significant. Furthermore, the pronouns come with the word majesty to confirm the oneness of God, and to prove to the addressees His divinity, the Mighty and Majestic. In this respect, the pronoun of the speaker (I) is mentioned in the context of monotheism, whether it is monotheism of Lordship or monotheism of divinity. The speaking pronoun (we) is multifaceted in terms of the nature of the news; sometimes the predicate is given as a noun, sometimes it is a derivative noun (a noun of preference), and sometimes it is a verbal sentence with a past tense, and it may be present, and when it comes with God the Almighty, it means prestige, awe, glorification and encompassment. It is also mentioned - often - related to the actions of God the Almighty. As for the verbs that take place in the predicate of the pronoun of the speaker (we), they revolve between the meanings of division, creation, appreciation, sustenance, knowledge, and revival. And since only the great is capable of these verbs, the pronoun of the speaker (we) is mentioned in the subject area, denoting all those meanings, which only the Creator, the Almighty, is characterized by. Finally, the lack of speech with the pronoun (you) referring to the Lord Almighty in the case of the apparent separate is attributed to the situations that necessitate the existence of this pronoun because this pronoun is invoked when addressing the Truth, Glory be to Him, either in this world by supplicating and pleading to God, Glory be to Him, or in the Hereafter. It is less recurring in the context of the separate pronoun.
References
- Âlûsî, M. (t.y). Rûḥu’l-Meʿânî fî Tefsîri’l-Ḳurʾân ve’S-sebʿi’l-Mesânî. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsil-Arabî.
- Bikāî, Burhânüddîn. (t.y). Naẓmü’d-dürer fî tenâsübi’l-âyât ve’s-süver. Kahire: Dârül-Kitabil- İslamî.
- el-Cürcânî, A. (t.y). Esrârü’l-Belâga. Thk. Mahmût Muhammed Şâkir. Kahire: Dâru’l-Medenî.
- ed-Derviş, M. (t.y). İʿrâbü’l-kurânil-kerim ve beyênüh. Hims: Dāru’l-İrşâd liş-Şuûnil-Câmiyye. İbn Âşûr, M. (t.y). et-Taḥrîr ve’t-Tenvîr. Tunus: Dâru Sihnûn.
- İbn Cerîr et-Taberî, M. (1969). Câmiʿu’l-beyân ʿan teʾvîli âyi’l-Ḳurʾân. Thk. Mahmût Muhammed Şâkir: Mısır: Daru'l-Meârif.
- İbn Hişâm, C. (1964). Muġni’l-lebîb. Thk. Mêzinil- Mübârak ve Muhammed Ali Hamdullah. Dimaşk: Dâru’l-Fikr.
- İbn Yaîş, M. (t.y). Şerḥu’l-Mufaṣṣal. Beyrut: Alamû’l-kutûb. Kahire: el-Motnebbî.
- İbnü’s-Serrâc, M. (1996). el-Usûl. Thk. Abdul- Hüseyenil- Fetli, Beyrut: Müessesetir- Riseâle.
- İbrahim, D. (2016). Havetîmul-Âyêt Dirâsetün Üslubiyye. Kahire: Dârül-yakin.
- Kazvînî, C. (1993). el-Îżâḥ, Thk. Muhammed Abdül-Munim Hafêcî. Beyrut: Dâru’l-Cebel.
- Kefevî, E. (1998). el-Külliyyât. Beyrut: Muessesetü’r-Risâle.
- Kurtubî, M. (1967). el-Câmiʿ li-Aḥkâmi’l-Ḳurʾân. Kahire: Tab‘etü Dâru’l-kutubi’l-mısriyye. Dâru’l-kâtibi’l-‘arabî.
- Nehhâs, C. (2008). İʿrâbü’l-Ḳurʾân. Thk. Hâlidil- Ali. beryrut: Dâru’l-Mârife.
- er-Râzî, E. (2000). Mefâtîḥu’l-ġayb, et-Tefsîrü’l-kebîr. Tehran: Daru'l-Kutubi'l-Ilmiyye.
- es-Sekkâkî, E. (t.y). Miftâḥu’l-ʿulûm. Thk. Abdülhamîd Hindâvî. Beyrut: Dâru’l-kutubi’l-‘ilmiyye.
- Vâhidî, A. (1988). Esbâbü’n-nüzûl. Thk. Kemal besyûnî Zeglûl. Beyrut: Dâru’l-Kutubil-ilmiyye.
- ez-Zemahşerî, M. (1966). el-Keşşâf ʿan ḥaḳāʾiḳı ġavâmiżi’t-tenzîl ve ʿuyûni’l-eḳāvîl fî vücûhi’t-teʾvîl. Kahire: Mektebetu'l-Halbî.
- ez-Zerkeşî, B. (t.y). el-Burhân fî ʿulûmi’l-Ḳurʾân. Thk. Muhamed Ebulfazl Ibrahim. Beyrut: Daru'l-Me'rife.
Abstract
تنطلِقُ هذه الدِّراسةُ من القناعةِ بأنَّ القرآن الكريم كتابٌ معجز في لغته وأسلوبه وأنَّ التَّحليلَ اللُّغويَّ والبلاغيَّ للخطاب القرآنيِّ أحدُ أهمِّ المناهج التي تُبيِّن مفاهيمَ القرآن، وتفُكُّ الكثيرَ من أسراره، وتكشف جماليَّاته، وتعمل على الرَّبط بين قضاياه وموضوعاته، وتُعَدُّ قضيَّةُ التَّوحيد ومعرفة الله وأسمائه وصفاته إحدى أهمِّ القضايا التي اعتنى بها الخطابُ القرآنيُّ في تبيينها وإثباتها وإقناع المتلقين بها. تقوم هذه الدِّراسةُ بتحليل بلاغة الأسلوب القرآنيِّ في الحديث عن اسم الجلالة وما يتعلَّق به من مسألة الألوهيَّة والتَّوحيد من خلال توظيف الأسلوب القرآنيِّ للضَّمائر مع لفظ الجلالة الله معتمدة في ذلك على المناهج الألسنيَّة التي تهتمُّ بالتحليلات اللغويَّة والوقوف على دلالتها، وقد جاءت الدِّراسةُ في مقدِّمةٍ وسبعة مباحث، على النحو الآتي: ضمير المتكلِّم المفرد (أنا) محلّ لفظ الجلالة مبتدأ، ضمير المتكلِّم الجمع (نحن) محلّ لفظ الجلالة مبتدأ، ضمير المخاطب (أنت) محل لفظ الجلالة مبتدأ، ضمير الغائب (هو) محل لفظ الجلالة مبتدأ والخبر(اسم)، ضمير الغائب (هو) محل لفظ الجلالة مبتدأ والخبر(الذي)، ضمير الغائب (هو) في محل لفظ الجلالة مبتدأ والخبر(جملة فعليَّة)، ضمير الغائب (هو) محل لفظ الجلالة مبتدأ محذوف. وقد توصَّلت الدراسة إلى بعض النتائج، منها ما يأتي:
-دقَّة القرآن في استعماله مفرداته، فكلُّ لفظٍ فيه جاء مكانه الذي لايؤدِّيه غيرُهُ أفضل منه، وهذا وضح جليًّا من دقَّة استعمال القرآن للضمائر البارزة المنفصلة محل لفظ الجلالة (الله)، وهو ما يؤكِّد أنَّ الإعجاز القرآنيَّ في المعاني والألفاظ، إذ لو كان في المعاني فقط، لاهتمَّ الخطاب بالمعنى دون ذلك الاعتناء والدقَّة والبلاغة الشديدة في اللفظ.
-أكثرَ الخطاب القرآني في حديثه عن الله وتأكيد وحدانيَّته وألوهيَّته من استعمال الضمائر مع لفظ الله، وقد نوَّع في ذلك الاستعمال، ولم يقف عند ضميرٍ واحد.
-تنوَّعت الضمائر في بعض الآيات محدثة ما يسمى بالالتفات الذي يحرك الذهن ويثير الانتباه.
-اختلفت دلالات الضمائر باختلاف المخاطَب والسياق الذي ورد الضمير فيه.
-تبيَّن من الدراسة أنَّ السياقَ يُمثِّل القضيَّةَ الأولى في تحليل وفهم الخطاب القرآنيِّ، وأنَّ أيَّ تحليلٍ خارجَ السِّياقِ الخطابيِّ للقرآن لا يُقَدِّم شيئاً يُعْتَدُّ به.
Keywords
References
- Âlûsî, M. (t.y). Rûḥu’l-Meʿânî fî Tefsîri’l-Ḳurʾân ve’S-sebʿi’l-Mesânî. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsil-Arabî.
- Bikāî, Burhânüddîn. (t.y). Naẓmü’d-dürer fî tenâsübi’l-âyât ve’s-süver. Kahire: Dârül-Kitabil- İslamî.
- el-Cürcânî, A. (t.y). Esrârü’l-Belâga. Thk. Mahmût Muhammed Şâkir. Kahire: Dâru’l-Medenî.
- ed-Derviş, M. (t.y). İʿrâbü’l-kurânil-kerim ve beyênüh. Hims: Dāru’l-İrşâd liş-Şuûnil-Câmiyye. İbn Âşûr, M. (t.y). et-Taḥrîr ve’t-Tenvîr. Tunus: Dâru Sihnûn.
- İbn Cerîr et-Taberî, M. (1969). Câmiʿu’l-beyân ʿan teʾvîli âyi’l-Ḳurʾân. Thk. Mahmût Muhammed Şâkir: Mısır: Daru'l-Meârif.
- İbn Hişâm, C. (1964). Muġni’l-lebîb. Thk. Mêzinil- Mübârak ve Muhammed Ali Hamdullah. Dimaşk: Dâru’l-Fikr.
- İbn Yaîş, M. (t.y). Şerḥu’l-Mufaṣṣal. Beyrut: Alamû’l-kutûb. Kahire: el-Motnebbî.
- İbnü’s-Serrâc, M. (1996). el-Usûl. Thk. Abdul- Hüseyenil- Fetli, Beyrut: Müessesetir- Riseâle.
- İbrahim, D. (2016). Havetîmul-Âyêt Dirâsetün Üslubiyye. Kahire: Dârül-yakin.
- Kazvînî, C. (1993). el-Îżâḥ, Thk. Muhammed Abdül-Munim Hafêcî. Beyrut: Dâru’l-Cebel.
- Kefevî, E. (1998). el-Külliyyât. Beyrut: Muessesetü’r-Risâle.
- Kurtubî, M. (1967). el-Câmiʿ li-Aḥkâmi’l-Ḳurʾân. Kahire: Tab‘etü Dâru’l-kutubi’l-mısriyye. Dâru’l-kâtibi’l-‘arabî.
- Nehhâs, C. (2008). İʿrâbü’l-Ḳurʾân. Thk. Hâlidil- Ali. beryrut: Dâru’l-Mârife.
- er-Râzî, E. (2000). Mefâtîḥu’l-ġayb, et-Tefsîrü’l-kebîr. Tehran: Daru'l-Kutubi'l-Ilmiyye.
- es-Sekkâkî, E. (t.y). Miftâḥu’l-ʿulûm. Thk. Abdülhamîd Hindâvî. Beyrut: Dâru’l-kutubi’l-‘ilmiyye.
- Vâhidî, A. (1988). Esbâbü’n-nüzûl. Thk. Kemal besyûnî Zeglûl. Beyrut: Dâru’l-Kutubil-ilmiyye.
- ez-Zemahşerî, M. (1966). el-Keşşâf ʿan ḥaḳāʾiḳı ġavâmiżi’t-tenzîl ve ʿuyûni’l-eḳāvîl fî vücûhi’t-teʾvîl. Kahire: Mektebetu'l-Halbî.
- ez-Zerkeşî, B. (t.y). el-Burhân fî ʿulûmi’l-Ḳurʾân. Thk. Muhamed Ebulfazl Ibrahim. Beyrut: Daru'l-Me'rife.
Details
| Primary Language | Arabic |
|---|---|
| Subjects | Translation and Interpretation Studies, Comparative Language Studies |
| Journal Section | Research Article |
| Authors | |
| Early Pub Date | June 29, 2024 |
| Publication Date | June 30, 2024 |
| Submission Date | January 4, 2024 |
| Acceptance Date | June 4, 2024 |
| Published in Issue | Year 2024 Volume: 24 Issue: 58 |
