Avrupa Birliği'ne Üye Ülkelerin ve Türkiye'nin Harcama Göstergelerinin Etkinliğinin Malmquist İndex ve VZA Yöntemiyle İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 3, 3491 - 3509, 30.11.2023

Fevzi Akbulut

https://doi.org/10.48146/odusobiad.1215033

Cited By: 1

Öz

Ülkelerin nihai hedeflerinden biri performanslarını iyileştirmektir. Verimlilik ise performansın önemli bileşenlerinden birisidir. Ülkeler verimlilik analizleri ile verimli olmadığı alanları tespit eder ve bu alandaki eksikliklerini giderebilir. Bu bağlamda bu çalışma Avrupa Birliği’ne üye ülkelerin ve Türkiye’nin borç krizi öncesi ve sonrası dönemdeki etkinliklerini ve etkinliklerindeki değişimi belirli harcama göstergelerini kullanarak veri zarflama analizi ve Malmquist toplam faktör verimliliği analizi yöntemleriyle incelemek amacıyla yapılmıştır. Türkiye ve Avrupa Birliği’ne üye ülkelerin 2007-2016 yıllarına ait verileri kullanılmış ve veriler Dünya Bankası veri tabanından elde edilmiştir. 27 Avrupa Birliği ülkesinden Malta hariç 26 ülke ve Türkiye analize dâhil edilmiştir. Araştırmada girdi değişkeni olarak kişi başına düşen sağlık harcamaları, kişi başına düşen hanehalkı nihai tüketim harcaması, kişi başına cepten yapılan sağlık harcamaları ve eğitim harcamaları değişkenleri kullanılmış çıktı değişkeni olarak ise insani gelişmişlik endeksi kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizi için R Studio paket programlarından yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda, ülkelerin toplam faktör verimliliğinde yaşanan en büyük düşüşün krizin başladığı 2008 yılı ve krizin yoğunlaştığı 2011 yılı olduğu görülmektedir. BCC girdi yönelimli VZA analiz sonuçlarına bakıldığında; kriz yoğun dönemde 12 ülkenin etkin olduğu, kriz sonrası dönemde ise 16 ülkenin etkin sınıra ulaştığı görülmektedir. Ayrıca en düşük verimliliğe sahip ülkenin kriz yoğunda dönemde Portekiz, kriz sonrası dönemde ise İtalya olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Veri Zarflama Analizi, Malmquist Toplam Faktör Verimliliği Analizi, Harcamalar, Avrupa Birliği Ülkeleri, Avrupa Borç Krizi

INVESTIGATION OF THE EFFICIENCY OF EXPENDITURE INDICATORS OF THE EUROPEAN UNION MEMBER COUNTRIES AND TURKEY BY MALMQUIST INDEX AND DEA METHOD

Öz

One of the ultimate goals of countries is to improve their performance. Efficiency is one of the important components of performance. Countries identify areas where they are not efficient with efficiency analyzes and can eliminate their deficiencies in this area. In this context, this study was carried out to examine the activities of the European Union member countries and Turkey in the pre- and post-debt crisis period and the change in their activities using data envelopment analysis and Malmquist total factor productivity analysis methods by using certain expenditure indicators. The data of Turkey and European Union member countries for the years 2007-2016 were used and the data were obtained from the World Bank database. Of the 27 European Union countries, 26 countries, excluding Malta, and Turkey were included in the analysis. In the research, per capita health expenditures, household final consumption expenditure per capita, out-of-pocket health expenditures and education expenditures per capita were used as input variables, and human development index was used as output variable. R Studio package programs were used for the analysis of the research data. As a result of the research, it is seen that the biggest decrease in the total factor productivity of the countries was in 2008, when the crisis began, and in 2011, when the crisis intensified. Considering the BCC input-oriented DEA analysis results; It is seen that 12 countries were active in the crisis-intensive period, and 16 countries reached the effective limit in the post-crisis period. In addition, it was determined that the country with the lowest productivity was Portugal in the crisis period and Italy in the post-crisis period.

Anahtar Kelimeler

Data Envelopment Analysis, Malmquist Total Factor Efficiency Analysis, Expenditures, European Union Countries, European Debt Crisis

Kaynakça

• Adam, A., Delis, M. D., & Kammas, P. (2011). Public sector efficiency: Leveling the playing field between OECD countries. Public Choice, 146(1), 163-183.
• Aktop, V. S. (2021). Türkiye ve Avrupa Birliği üyesi ülkelerin göreli araştırma ve geliştirme etkinliğinin analizi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 10(1), 231-246.
• Balçık, P . Y ., & K onca, M . ( 2019). M almquist i ndex i le O ECD ülkelerinin s ağlık s istemleri performansının değerlendirilmesi. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(3), 666-682.
• Bowlin, R. F. (1998). Measuring performance: an introduction to data envelopment analysis(DEA). The Journal of Cost Analysis, 15(2), 3-27.
• Charnes, A., Cooper, W. W., & Rhodes, E. (1981). Evaluating program and managerial efficiency: An Application of data envelopment analysis to program follow through. Management Science, 27(6), 668-697.
• Chowdhury, H., Zelenyuk, V., Wodchis, W., & Laporte, A. (2011). Efficiency and technological change in health care services in Ontario: An application of malmquist productivity index with bootstrapping. International Journal of Productivity and Performance Management, 60(7), 721-745.
• European Commission. (2010). European employment observatory review. Brussels, Luxembourg.
• Färe, R., Grosskopf, S., Norris, M., & Zhang, Z. (1994). Productivity growth, technical progress, and efficiencychange in industrialized countries. The American Economic Review, 84(1), 66-83.
• Friedman, L., & Sinuany-Stern, Z. (1998). Combining ranking scalesand selecting variables in the DEA context: The case of industrial branches. Computers Operation Research, 25(9), 781-791.
• Gedik, A., & Gelmez, E. (2019). Geçiş Ekonomisi Ülkelerinde Verimlilik Analizi. Turkish Studies Economics, Finance, Politics, 14(4), 1257-1273.
• Güran, M. C., & Cingi, S. (2002). Devletin Ekonomik Müdahalelerinin Etkinliği. Akdeniz İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (3), 56-89.
• Hicks, D. A. (1997). The inequality-adjusted human development index: A constructive proposal. World Development, 25(8), 1283-1298.
• İlgün, G ., K onca, M ., & Ç akmak, C . ( 2019). M ilenyumda B RICS-MT ülkelerinin sağlık harcamaları performansı: Yıllara göre karşılaştırmalı bir analiz. Sayıştay Dergisi, Ocak-Mart(112), 93-105.
• İlgün, G., Yetim, B., Demirci, Ş., & Konca, M. (2020). Türkiye’deki eğitim ve araştırma hastanelerinde verimlilik değişimi: 2014-2017 döneminin incelenmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 23(4), 523-536.
• Kaçak, H. (2022). Halk sağlığı hizmetlerinin sağlık sistemlerinin performansı üzerindeki etkileri: Dinamik network veri zarflama analizi ile bir uygulama. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi, 79(3), 531-548.
• Karabulut, K ., E rsungur, Ş . M ., & P olat, Ö . ( 2008). A vrupa B irliği ü lkeleri v e T ürkiye’nin e konomik performanslarının karşılaştırılması: Veri zarflama analizi. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22(1), 1-11.
• Kindleberger, C. P., (1973). The world in depression, 1929-1939, University of California Press. Liu, W., Xia, Y., & Hou, J. (2019). Health expenditure efficiency in rural China using the süper-SBM model and the Malmquist productivity index. International Journal for Equity in Health, 18(111), 1-13.
• Masri, M. D., & Asbu, E. Z. (2018). Productivity change of national health systems in the WHO eastern mediterranean region. Application of DEA-based Malmquist productivity index. Global Health Research and Policy, 3(22), 1-13.
• Özcan, Y. A. (2014). Health care benchmarking and performance evaluation an assessment using DEA (2nd ed.), USA Springer.
• Ulucan, A., & Karacabey, A. A. (2022). İMKB hisse senedi piyasasının teknik etkinliğinin AB aday ve üye ülkelerle karşılaştırmalı analizi. Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, 2(3), 101-111.
• Roh, C. Y., Park, C., & Moon, M. J. 2011). Economic performances of U.S. non-profit hospitals using the malmquist productivity change index. Journal of Management and Marketing Research, 8(1), 1-16.
• Seki, İ., & Kaya, M. (2018). Sağlık Sektörü Açısından Rekabet Gücünün Bölgesel Analizi: Türkiye Örneği. Uluslararası Yönetim ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(10), 69-81.
• Sherman, H. D. (1984). Data envelopment analysis as a new manegerial audit methodology-test and evaluation. Auditing: A Journal of Practice and Theory, 4(1), 35-53.
• Spinks, J., & Hollingsworth, B. (2005). Health production and the socioeconomic determinants of health in OECD countries: The use of efficiency models. Monash University Business and Economics, Working Paper 151, 1-17.
• Szczgielski, P. (2012). Examining the dynamics of European debt crisis: Projections and lessons learned for Portugal. Contraditorio Policy Paper, No. 11(15), 1-68.
• Şengün, İ., & Yiğit, V. (2021). Asya ülkeleri sağlık sistemi verimliliğinin parametrik olmayan yöntemler ile analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 12(29), 299-316.
• Taş, U., & Yenilmez, F. (2008). Türkiye’de eğitimin kalkınma üzerindeki rolü ve eğitim yatırımlarının geri dönüş oranı. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 155-186.
• Teleş, M ., K onca, M ., & Çakmak, C . ( 2021). M almquist t oplam f aktör v erimlilik e ndeksi i le O ECD ülkelerinin sosyal güvenlik harcamaları verimliliğinin değerlendirilmesi. Sağlık ve Sosyal Refah Araştırması Dergisi, 3(1), 67-76.
• Telli, R. (2022, Şubat 25-26). Kamu harcamalarının beşeri kalkınmadaki etkinliğinin belirlenmesine yönelik ampirik bir analiz [Konferans Sunum Özeti]. Fifth International Aegean Symposium on Social Sciences and Humanities, İzmir, Türkiye.
• Telli, R., & Serin, Z. V. (2022). Gelişmekte olan ülkelerde sağlık harcamaları etkinliğinin malmquist endeks ile belirlenmesi. Verimlilik Dergisi, (4), 723-740.
• Tichy, G. (2012). The Sovereign debt crisis: Causes and consequences. Austrian Economic Quarterly, 2, 95-107.
• UNDP. (1990). Human development report.
• Vassiloglou, M., & Giokas, D. (1990). A study of the relative efficiency of bank branches: An application of data envelopment analysis. Journal of Operational Research Society, 41, 591-597.
• Yüksel, O., & Selamzade, F. (2021). Examination of efficiency change of provincial hospitals in Azerbaijan with Malmquist index. Journal of International Health Sciences and Management, 71(4), 53-61.