Etik İlkeler ve Yayın Politikası
Osmangazi Tıp Dergisi
Etik İlkeler ve Yayın Politikası
Osmangazi Tıp Dergisi; yayın sürecinin tüm basamaklarında, yazar, hakem, yayın kurulu ve editör kurulu olmak üzere ulusal ve uluslararası yayın etiği kurullarının belirlediği ilkeleri uygulamaktadır. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, bilimsel değeri yüksek araştırmaların yapılmasının ve yayınlanmasının teşvik edilmesi, bu yolla bilimsel ve etik kurallar ışığında Türkiye ve dünyada tüm sağlık çalışanlarının eğitimine ve akademik yayınlarına katkıda bulunulması amacıyla hazırlanan Osmangazi Tıp Dergisinin yayın süreçleri, doğru ve güncel bilginin, saygın ve akademik bir düzende potansiyel okuyucusuna ulaştırılmasını hedeflemektedir. Osmangazi Tıp Dergisi, bir yayının dergiye gönderilmesinden, basılı olarak çıkmasına kadar olan süreçteki tüm paydaşlardan etik ilkelere ve yayın politikalarına saygılı olmalarını beklemektedir.
Osmangazi Tıp Dergisi, klinik ve deneysel çalışmalar, olgu sunumları, derlemeler, editöre mektup, tıp alanında klinik haber ve özet olmak üzere hakemli açık erişimli bir dergidir. Dergi Ocak, Mart, Mayıs, Temmuz, Eylül, Kasım aylarında olmak üzere yılda altı kez basılan hakemli bir dergidir. Derginin dili Türkçe / İngilizce dir. Sağlık Bilimleri Alanında çalışan bilim insanlarının seçilmiş konularda güncel bilgi ve deneyimlere ulaşmasını amaçlar.
Osmangazi Tıp Dergisi, klinik ve deneysel çalışmalar, olgu sunumları, derlemeler, editöre mektup, tıp alanında klinik haber ve özet olmak üzere hakemli açık erişimli bir dergidir. Dergi Ocak, Mart, Mayıs, Temmuz, Eylül, Kasım aylarında olmak üzere yılda altı kez basılan hakemli bir dergidir. Derginin dili Türkçe / İngilizce dir. Sağlık Bilimleri Alanında çalışan bilim insanlarının seçilmiş konularda güncel bilgi ve deneyimlere ulaşmasını amaçlar.
Yayıncı telif haklarına sahip olmakla birlikte Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 4.0 Unported (CC BY-NC) Lisansı gereğince online olarak yayımlanmış tüm makalelerin okuyucular, bilim insanları ve kurumlar tarafından orijinal makale ye atıf yapılmak koşuluyla serbestçe kullanılabilmesine (içeriği değiştirilmemek koşuluyla makalenin indirilmesi, dağıtılması, yazdırılabilmesi, kopyalanması) olanak tanımaktadır. Makalenin ticari amaçla kullanımı için yayımcıdan imzalı izin alınması gereklidir.
Osmangazi Tıp Dergisi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi tarafından yayınlanan bir dergi olup, tüm süreçlerinde üniversitenin “Etik İlke ve Temel Değerleri”ne uyumlu olarak yürütmektedir (https://ogu.edu.tr/Icerik/Index/271/etik-ilke-ve-temel-degerler)
Osmangazi Tıp Dergisi’ne gönderilen bilimsel yazılarda, Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği ile ilişkili yönergeler, ICMJE (International Committee of Medical Journal Editors) önerileri ve COPE (Committee on Publication Ethics)’un Editör ve Yazarlar için Uluslararası Standartları, Committee on Publication Ethics (COPE), Directory of Open Access Journals (DOAJ), Open Access Scholarly Publishers Association (OASPA) ve World Association of Medical Editors (WAME) tarafından yayınlanan etik yayıncılık ilkelerini benimser; Principles of Transparency and Best Practice in Scholarly Publishing başlığı altında ifade edilen ilkeler için adres: https://publicationethics.org/resources/guidelines-new/principles-transparency-and-best-practice-scholarly-publishing. Yönergeler, yazar, hakem, yayın kurulu ve editörleri de kapsamaktadır.
Yazarların Etik Sorumlulukları
Osmangazi Tıp Dergisi insan öğesinin içinde bulunduğu tüm çalışmalarda Helsinki Deklarasyonu Prensipleri’ne (https://www.wma.net/policies-post/wma-declaration-of-helsinki-ethical-principles-for-medical-research-involving-human-subjects) uygunluk ilkesini kabul eder
Osmangazi Tıp Dergisi’ne gönderilen tüm makaleler orijinal, yayınlanmamış ve başka bir dergide değerlendirme sürecinde olmamalıdır. Yazar makalenin orijinal olduğu, daha önce başka bir yerde yayınlanmadığı ve başka bir yerde, başka bir dilde yayınlanmak üzere değerlendirmede olmadığını beyan etmelidir. Uygulamadaki telif kanunları ve anlaşmaları gözetilmelidir. Telife bağlı materyaller (örneğin tablolar, şekiller veya büyük alıntılar) gerekli izin ve teşekkürle kullanılmalıdır.
Her bir makale editörlerden biri ve en az iki hakem tarafından çift kör değerlendirmeden geçirilir. İntihal, duplikasyon, sahte yazarlık/inkar edilen yazarlık, haksız yazarlık, araştırma/veri fabrikasyonu, makale yazarın yüksek lisans/doktora tezinden ya da bir projeden üretilmişse bunun belirtilmemesi, telif hakları ihlali ve çıkar çatışmasının gizlenmesi, çift taraflı kör hakemlik sürecinin deşifre edilmesi etik dışı davranışlar olarak kabul edilir. Kabul edilen etik standartlara uygun olmayan tüm makaleler yayından çıkarılır. Buna yayından sonra tespit edilen olası kuraldışı, uygunsuzluklar içeren makaleler de dahildir. Bu ve benzeri uygulamalarla ilişkili herhangi etik bir usulsüzlük durumunda gerekli yasal işlemler yapılacaktır. Yazarlardan çalışma ile ilgili ham veri talep edildiğinde (mevcut ise), yazarların bunu sağlamayı kabul etmeleri gerekmektedir.
a. İntihal: Başkalarının özgün fikirlerini, metotlarını, verilerini veya eserlerini bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseri gibi göstermek, intihal kapsamında ele alınmaktadır. İntihalden kaçınmak için yazarlar bilimsel kurallara uygun bir şekilde atıf yapmalı ve araştırmaları içerisinde yer alan tüm bilimsel yazılara ait kaynak gösterimine dikkat etmelidirler.
b. Veride Sahtecilik: Bilimsel araştırmalarda gerçekte var olmayan ya da değişikliğe uğratılmış verileri kullanmak, veride sahtecilik kapsamında ele alınmaktadır. Yazarlar verilerini etik kurallar dahilinde toplayarak, süreç içerisinde geçerlik ve güvenirliği etkileyecek bir değişikliğe maruz bırakmadan analiz etmelidirler.
c. Çarpıtma: Araştırmadan elde edilen kayıtları ya da verileri değiştirmek, araştırmada kullanılmayan cihaz veya materyalleri kullanılmış gibi göstermek, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını değiştirmek ya da şekillendirmek, çarpıtma kapsamında ele alınmaktadır. Yazarlar araştırma süreci ile ilişkili verdikleri bilgilerde dürüst, objektif ve şeffaf olmalıdırlar. Etik kuralları ihlal etmekten kaçınmalıdırlar.
d. Yayın Tekrarı: Aynı yayını, yapılmış olan önceki yayınlara atıf yapmaksızın ayrı yayınlar olarak sunmak, yayın tekrarı kapsamında ele alınmaktadır. Değerlendirilmek üzere gönderilen yayınların daha önce başka bir yerde yayımlanması ya da değerlendirme sürecinde olması ile ilişkili sorumluluk tamamen yazarlara aittir. Yazarlar tekrardan kaçınmalı, özgün ve orijinal araştırmalarını göndermeye özen göstermelidirler.
e. Bölerek Yayınlama: Bir araştırmanın sonuçlarını, araştırmanın bütünlüğünü bozacak şekilde ve uygun olmayan biçimde parçalara ayırıp birden fazla sayıda yayımlayarak bu yayınları ayrı yayınlar olarak sunmak, bölerek yayınlama kapsamında ele alınmaktadır. Yazarlar araştırma bütünlüğünü göz önünde bulundurmalı ve sonuçları etkileyecek bölmelerden kaçınmalıdırlar.
f. Yazarlık: Araştırmaya katkısı olmayan kişileri yazarlar arasına dâhil etmek ya da katkısı olan kişileri dâhil etmemek, haksız yazarlık kapsamında ele alınmaktadır. Araştırmanın planlanması, tasarımı, verilerin toplanması, analiz edilmesi, değerlendirilmesi, araştırmanın yayına hazırlanması ve son halinin ortaya koyulması aşamalarına tüm yazarlar yeterli düzeyde katkı sağlamış olmalıdırlar. Değerlendirmesi tamamlanmış bir yazıda yazar ekleme ya da çıkarılma talepleri kabul edilmez.
Osmangazi Tıp Dergisi’ne gönderilen tüm makaleler basılmadan önce IThenticate (http://www.ithenticate.com/) yazılım programı ile taranmaktadır. Benzerlik oranı açısından makaleler ayrıntılı olarak incelenir ve gerekli görülürse gözden geçirilmesi ya da düzeltilmesi için yazarlara geri gönderilir, intihal ya da etik dışı davranışlar tespit edilirse yayımlanması reddedilir.
Etik Kurul İzni; Osmangazi Tıp Dergisi’ne yüklenen tüm bilim dallarında, tüm araştırma makaleleri için, makalenin niteliği ve türü ile ilgili uygun etik kurullardan çalışmaya başlamadan önce “Etik Kurul İzni” alınmış olması ve belgelenmesi gerekmektedir.
Bu sebeple; sosyal bilimler dahil olmak üzere tüm bilim dallarında yapılan araştırmalar; anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırmalar için, İnsan ve hayvanların (materyal/veriler dahil) deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanılması, İnsanlar üzerinde yapılan klinik araştırmalar, hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar, kişisel verilerin korunması kanunu gereğince retrospektif araştırmalar, invivo ve invitro tüm bilimsel çalışmalar için, ayrı ayrı etik kurul onayı alınmış olmalı, bu onay makalede belirtilmeli ve belgelendirilmelidir.
Makale yazarı makalesini sisteme yüklerken kurum onaylı “Etik Kurul İzni”ni belgelemek ve sisteme yüklemek ile sorumludur. Etik kurul izni alınan çalışmalarda, izinle ilgili bilgiler (kurul adı, tarih ve sayı no) yöntem bölümünde ve ayrıca makale ilk/son sayfasında yer verilmelidir. Yazarlar, makalenin “Gereç ve Yöntemler” bölümünde Helsinki Deklerasyonu prensiplere uygun olarak çalışmayı yaptıklarını, etik kurul onayı ve çalışmaya katılmış insanlardan “Bilgilendirilmiş Onam Formu (informed consent)” aldıklarını belirtmek zorundadırlar.
https://trdizin.gov.tr/trdizin-etik-ilkeler-akis-semasi/
Çalışma Destekçileri ve Çıkar İlişkisi Beyanı; Osmangazi Tıp Dergisi’ne yayın gönderen tüm yazarlar, çalışmaya destek olan kurum ve kuruluşları (desteğin içeriğini de açıklayacak şekilde) belirtmelidir. Bunun yanında tüm yazarlar gönderilen yazı ile ilgili olan ve olmayan tüm çıkar çatışmalarını paylaşmaları gerekmektedir. Tüm yazarlar yazar sıralamasını “Telif Hakkı Devir Formunda” imzalı olarak belirtmek zorundadırlar. Yazarlık için yeterli ölçütleri karşılamayan ancak çalışmaya katkısı olan tüm bireyler “teşekkür / bilgiler” kısmında sıralanmalıdır. Bunlara örnek olarak ise sadece teknik destek sağlayan, yazıma yardımcı olan ya da sadece genel bir destek sağlayan, finansal ve materyal desteği sunan kişiler verilebilir.
Yazar(lar)ın yayınlanmış, erken görünüm veya değerlendirme aşamasındaki çalışmasıyla ilgili bir yanlış ya da hatayı fark etmesi durumunda, dergi editörünü veya yayıncıyı bilgilendirme, düzeltme veya geri çekme işlemlerinde editörle işbirliği yapma yükümlülüğü bulunmaktadır.
Değerlendirme süreci başlamış bir çalışmanın yazar sorumluluklarının değiştirilmesi (Yazar ekleme, yazar sırası değiştirme, yazar çıkartma gibi) teklif edilemez.
Osmangazi Tıp Dergisi, makalenin gönderim, değerlendirme, kabul, basım ve yayın sürecinde herhangi bir ücret talep etmemektedir. Tüm yazılar herkesin erişimine açık olacak biçimde ücretsiz olarak yayınlanmaktadır.
Osmangazi Tıp Dergisi’ne gönderilen makaleler için değerlendirme süreçleri 6-12 haftadır. Yazı, yazar ya da hakem ile ilgili nedenlere bağlı olarak sık olmasa da bu sürenin üzerine çıkan yazılar olabilir.
Editör ve Hakem Sorumlulukları
Editör, makaleleri bağımsız olarak değerlendirirler. Editörün etik görevleri ve sorumlulukları aşağıdaki gibidir:
Genel Sorumluluklar
• Editör derginin niteliğinin artırılması ve gelişimine katkıda bulunmak için çaba sarf etmekle yükümlüdür.
• Editörün, yazarların ifade özgürlüğünü desteklemesi gerekmektedir.
Okuyucularla İlişkiler
• Editörün, dergide hakem değerlendirmesinin gerekli olmadığı bölümlerin (düzeltme, davetli yazılar, konferans duyuruları vb.) açıkça belirtildiğinden emin olması gerekmektedir.
• Editörün yayımlanan makalelerin dergi okuyucularının bilgi ve becerileriyle uyumlu olabilmesi için çaba sarf etmesi gerekmektedir.
Hakemlerle İlişkiler
• Editör, hakemlerin bilgi ve uzmanlıklarına uygun makaleleri değerlendirmelerini istemelidir. Böylece makalelerin alanında uzman kişilerce uygun bir şekilde değerlendirilmesi sağlanmalıdır.
• Editör, hakemlerin bir makaleyi değerlendirmeden önce makaleye ilişkin çıkar çatışmaları bulunmadığını belirtmelerini talep etmekle yükümlüdür.
• Editörün hakem değerlendirme sürecine ilişkin gerekli tüm bilgileri ve hakemlerden yapması beklenenleri hakemlere iletmesi gerekmektedir.
• Editör, hakem değerlendirme sürecinin çift taraflı kör hakemlik ile sürdürüldüğünden emin olmalı ve yazarlara hakemleri, hakemlere de yazarları ifşa etmemelidir.
• Editör, hakemleri zamanlama ve performanslarına göre değerlendirmelidir.
• Editör, hakemlere ilişkin bir veri tabanı oluşturmalı ve hakemlerin performansına göre veri tabanını güncellemelidir.
• Editör, hakem listesini hakemlerin uzmanlık alanlarına göre sürekli yenilemeli ve genişletmelidir.
Yazarlarla İlişkiler
• Editör, yazarlara kendilerinden ne beklendiğine ilişkin yayım ve yazım kuralları ile örnek şablonu sürekli güncellemelidir.
• Editör dergiye gönderilen makaleleri dergi yazım kuralları, çalışmanın önemi, özgünlüğü açısından değerlendirmeli ve makaleyi ilk gönderim sürecinde reddetme kararı alırsa, yazarlara bunun nedenini açık ve yansız bir şekilde iletmelidir. Bu süreçte, makalenin dilbilgisi, noktalama ve/veya yazım kuralları (kenar boşlukları, uygun şekilde referans gösterme, vb.) açısından tekrar gözden geçirilmesi gerektiğine karar verilirse, yazarlar bu konuda bilgilendirilmeli ve gerekli düzeltmeleri yapabilmeleri için kendilerine zaman tanınmalıdır.
• Makalelerde gönderim ve yayıma kabul tarihleri yer almalıdır.
• Yazarların makalelerinin durumuna ilişkin bilgi talebi olduğunda çift taraflı kör hakemlik sürecini bozmayacak şekilde yazarlara makalelerinin durumuna ilişkin bilgi verilmelidir.
Osmangazi Tıp Dergisi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi tarafından yayınlanan bir dergi olup, tüm süreçlerinde üniversitenin “Etik İlke ve Temel Değerleri”ne uyumlu olarak yürütmektedir (https://ogu.edu.tr/Icerik/Index/271/etik-ilke-ve-temel-degerler)
Osmangazi Tıp Dergisi’ne gönderilen bilimsel yazılarda, Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği ile ilişkili yönergeler, ICMJE (International Committee of Medical Journal Editors) önerileri ve COPE (Committee on Publication Ethics)’un Editör ve Yazarlar için Uluslararası Standartları, Committee on Publication Ethics (COPE), Directory of Open Access Journals (DOAJ), Open Access Scholarly Publishers Association (OASPA) ve World Association of Medical Editors (WAME) tarafından yayınlanan etik yayıncılık ilkelerini benimser; Principles of Transparency and Best Practice in Scholarly Publishing başlığı altında ifade edilen ilkeler için adres: https://publicationethics.org/resources/guidelines-new/principles-transparency-and-best-practice-scholarly-publishing. Yönergeler, yazar, hakem, yayın kurulu ve editörleri de kapsamaktadır.
Yazarların Etik Sorumlulukları
Osmangazi Tıp Dergisi insan öğesinin içinde bulunduğu tüm çalışmalarda Helsinki Deklarasyonu Prensipleri’ne (https://www.wma.net/policies-post/wma-declaration-of-helsinki-ethical-principles-for-medical-research-involving-human-subjects) uygunluk ilkesini kabul eder
Osmangazi Tıp Dergisi’ne gönderilen tüm makaleler orijinal, yayınlanmamış ve başka bir dergide değerlendirme sürecinde olmamalıdır. Yazar makalenin orijinal olduğu, daha önce başka bir yerde yayınlanmadığı ve başka bir yerde, başka bir dilde yayınlanmak üzere değerlendirmede olmadığını beyan etmelidir. Uygulamadaki telif kanunları ve anlaşmaları gözetilmelidir. Telife bağlı materyaller (örneğin tablolar, şekiller veya büyük alıntılar) gerekli izin ve teşekkürle kullanılmalıdır.
Her bir makale editörlerden biri ve en az iki hakem tarafından çift kör değerlendirmeden geçirilir. İntihal, duplikasyon, sahte yazarlık/inkar edilen yazarlık, haksız yazarlık, araştırma/veri fabrikasyonu, makale yazarın yüksek lisans/doktora tezinden ya da bir projeden üretilmişse bunun belirtilmemesi, telif hakları ihlali ve çıkar çatışmasının gizlenmesi, çift taraflı kör hakemlik sürecinin deşifre edilmesi etik dışı davranışlar olarak kabul edilir. Kabul edilen etik standartlara uygun olmayan tüm makaleler yayından çıkarılır. Buna yayından sonra tespit edilen olası kuraldışı, uygunsuzluklar içeren makaleler de dahildir. Bu ve benzeri uygulamalarla ilişkili herhangi etik bir usulsüzlük durumunda gerekli yasal işlemler yapılacaktır. Yazarlardan çalışma ile ilgili ham veri talep edildiğinde (mevcut ise), yazarların bunu sağlamayı kabul etmeleri gerekmektedir.
a. İntihal: Başkalarının özgün fikirlerini, metotlarını, verilerini veya eserlerini bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseri gibi göstermek, intihal kapsamında ele alınmaktadır. İntihalden kaçınmak için yazarlar bilimsel kurallara uygun bir şekilde atıf yapmalı ve araştırmaları içerisinde yer alan tüm bilimsel yazılara ait kaynak gösterimine dikkat etmelidirler.
b. Veride Sahtecilik: Bilimsel araştırmalarda gerçekte var olmayan ya da değişikliğe uğratılmış verileri kullanmak, veride sahtecilik kapsamında ele alınmaktadır. Yazarlar verilerini etik kurallar dahilinde toplayarak, süreç içerisinde geçerlik ve güvenirliği etkileyecek bir değişikliğe maruz bırakmadan analiz etmelidirler.
c. Çarpıtma: Araştırmadan elde edilen kayıtları ya da verileri değiştirmek, araştırmada kullanılmayan cihaz veya materyalleri kullanılmış gibi göstermek, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını değiştirmek ya da şekillendirmek, çarpıtma kapsamında ele alınmaktadır. Yazarlar araştırma süreci ile ilişkili verdikleri bilgilerde dürüst, objektif ve şeffaf olmalıdırlar. Etik kuralları ihlal etmekten kaçınmalıdırlar.
d. Yayın Tekrarı: Aynı yayını, yapılmış olan önceki yayınlara atıf yapmaksızın ayrı yayınlar olarak sunmak, yayın tekrarı kapsamında ele alınmaktadır. Değerlendirilmek üzere gönderilen yayınların daha önce başka bir yerde yayımlanması ya da değerlendirme sürecinde olması ile ilişkili sorumluluk tamamen yazarlara aittir. Yazarlar tekrardan kaçınmalı, özgün ve orijinal araştırmalarını göndermeye özen göstermelidirler.
e. Bölerek Yayınlama: Bir araştırmanın sonuçlarını, araştırmanın bütünlüğünü bozacak şekilde ve uygun olmayan biçimde parçalara ayırıp birden fazla sayıda yayımlayarak bu yayınları ayrı yayınlar olarak sunmak, bölerek yayınlama kapsamında ele alınmaktadır. Yazarlar araştırma bütünlüğünü göz önünde bulundurmalı ve sonuçları etkileyecek bölmelerden kaçınmalıdırlar.
f. Yazarlık: Araştırmaya katkısı olmayan kişileri yazarlar arasına dâhil etmek ya da katkısı olan kişileri dâhil etmemek, haksız yazarlık kapsamında ele alınmaktadır. Araştırmanın planlanması, tasarımı, verilerin toplanması, analiz edilmesi, değerlendirilmesi, araştırmanın yayına hazırlanması ve son halinin ortaya koyulması aşamalarına tüm yazarlar yeterli düzeyde katkı sağlamış olmalıdırlar. Değerlendirmesi tamamlanmış bir yazıda yazar ekleme ya da çıkarılma talepleri kabul edilmez.
Osmangazi Tıp Dergisi’ne gönderilen tüm makaleler basılmadan önce IThenticate (http://www.ithenticate.com/) yazılım programı ile taranmaktadır. Benzerlik oranı açısından makaleler ayrıntılı olarak incelenir ve gerekli görülürse gözden geçirilmesi ya da düzeltilmesi için yazarlara geri gönderilir, intihal ya da etik dışı davranışlar tespit edilirse yayımlanması reddedilir.
Etik Kurul İzni; Osmangazi Tıp Dergisi’ne yüklenen tüm bilim dallarında, tüm araştırma makaleleri için, makalenin niteliği ve türü ile ilgili uygun etik kurullardan çalışmaya başlamadan önce “Etik Kurul İzni” alınmış olması ve belgelenmesi gerekmektedir.
Bu sebeple; sosyal bilimler dahil olmak üzere tüm bilim dallarında yapılan araştırmalar; anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırmalar için, İnsan ve hayvanların (materyal/veriler dahil) deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanılması, İnsanlar üzerinde yapılan klinik araştırmalar, hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar, kişisel verilerin korunması kanunu gereğince retrospektif araştırmalar, invivo ve invitro tüm bilimsel çalışmalar için, ayrı ayrı etik kurul onayı alınmış olmalı, bu onay makalede belirtilmeli ve belgelendirilmelidir.
Makale yazarı makalesini sisteme yüklerken kurum onaylı “Etik Kurul İzni”ni belgelemek ve sisteme yüklemek ile sorumludur. Etik kurul izni alınan çalışmalarda, izinle ilgili bilgiler (kurul adı, tarih ve sayı no) yöntem bölümünde ve ayrıca makale ilk/son sayfasında yer verilmelidir. Yazarlar, makalenin “Gereç ve Yöntemler” bölümünde Helsinki Deklerasyonu prensiplere uygun olarak çalışmayı yaptıklarını, etik kurul onayı ve çalışmaya katılmış insanlardan “Bilgilendirilmiş Onam Formu (informed consent)” aldıklarını belirtmek zorundadırlar.
https://trdizin.gov.tr/trdizin-etik-ilkeler-akis-semasi/
Çalışma Destekçileri ve Çıkar İlişkisi Beyanı; Osmangazi Tıp Dergisi’ne yayın gönderen tüm yazarlar, çalışmaya destek olan kurum ve kuruluşları (desteğin içeriğini de açıklayacak şekilde) belirtmelidir. Bunun yanında tüm yazarlar gönderilen yazı ile ilgili olan ve olmayan tüm çıkar çatışmalarını paylaşmaları gerekmektedir. Tüm yazarlar yazar sıralamasını “Telif Hakkı Devir Formunda” imzalı olarak belirtmek zorundadırlar. Yazarlık için yeterli ölçütleri karşılamayan ancak çalışmaya katkısı olan tüm bireyler “teşekkür / bilgiler” kısmında sıralanmalıdır. Bunlara örnek olarak ise sadece teknik destek sağlayan, yazıma yardımcı olan ya da sadece genel bir destek sağlayan, finansal ve materyal desteği sunan kişiler verilebilir.
Yazar(lar)ın yayınlanmış, erken görünüm veya değerlendirme aşamasındaki çalışmasıyla ilgili bir yanlış ya da hatayı fark etmesi durumunda, dergi editörünü veya yayıncıyı bilgilendirme, düzeltme veya geri çekme işlemlerinde editörle işbirliği yapma yükümlülüğü bulunmaktadır.
Değerlendirme süreci başlamış bir çalışmanın yazar sorumluluklarının değiştirilmesi (Yazar ekleme, yazar sırası değiştirme, yazar çıkartma gibi) teklif edilemez.
Osmangazi Tıp Dergisi, makalenin gönderim, değerlendirme, kabul, basım ve yayın sürecinde herhangi bir ücret talep etmemektedir. Tüm yazılar herkesin erişimine açık olacak biçimde ücretsiz olarak yayınlanmaktadır.
Osmangazi Tıp Dergisi’ne gönderilen makaleler için değerlendirme süreçleri 6-12 haftadır. Yazı, yazar ya da hakem ile ilgili nedenlere bağlı olarak sık olmasa da bu sürenin üzerine çıkan yazılar olabilir.
Editör ve Hakem Sorumlulukları
Editör, makaleleri bağımsız olarak değerlendirirler. Editörün etik görevleri ve sorumlulukları aşağıdaki gibidir:
Genel Sorumluluklar
• Editör derginin niteliğinin artırılması ve gelişimine katkıda bulunmak için çaba sarf etmekle yükümlüdür.
• Editörün, yazarların ifade özgürlüğünü desteklemesi gerekmektedir.
Okuyucularla İlişkiler
• Editörün, dergide hakem değerlendirmesinin gerekli olmadığı bölümlerin (düzeltme, davetli yazılar, konferans duyuruları vb.) açıkça belirtildiğinden emin olması gerekmektedir.
• Editörün yayımlanan makalelerin dergi okuyucularının bilgi ve becerileriyle uyumlu olabilmesi için çaba sarf etmesi gerekmektedir.
Hakemlerle İlişkiler
• Editör, hakemlerin bilgi ve uzmanlıklarına uygun makaleleri değerlendirmelerini istemelidir. Böylece makalelerin alanında uzman kişilerce uygun bir şekilde değerlendirilmesi sağlanmalıdır.
• Editör, hakemlerin bir makaleyi değerlendirmeden önce makaleye ilişkin çıkar çatışmaları bulunmadığını belirtmelerini talep etmekle yükümlüdür.
• Editörün hakem değerlendirme sürecine ilişkin gerekli tüm bilgileri ve hakemlerden yapması beklenenleri hakemlere iletmesi gerekmektedir.
• Editör, hakem değerlendirme sürecinin çift taraflı kör hakemlik ile sürdürüldüğünden emin olmalı ve yazarlara hakemleri, hakemlere de yazarları ifşa etmemelidir.
• Editör, hakemleri zamanlama ve performanslarına göre değerlendirmelidir.
• Editör, hakemlere ilişkin bir veri tabanı oluşturmalı ve hakemlerin performansına göre veri tabanını güncellemelidir.
• Editör, hakem listesini hakemlerin uzmanlık alanlarına göre sürekli yenilemeli ve genişletmelidir.
Yazarlarla İlişkiler
• Editör, yazarlara kendilerinden ne beklendiğine ilişkin yayım ve yazım kuralları ile örnek şablonu sürekli güncellemelidir.
• Editör dergiye gönderilen makaleleri dergi yazım kuralları, çalışmanın önemi, özgünlüğü açısından değerlendirmeli ve makaleyi ilk gönderim sürecinde reddetme kararı alırsa, yazarlara bunun nedenini açık ve yansız bir şekilde iletmelidir. Bu süreçte, makalenin dilbilgisi, noktalama ve/veya yazım kuralları (kenar boşlukları, uygun şekilde referans gösterme, vb.) açısından tekrar gözden geçirilmesi gerektiğine karar verilirse, yazarlar bu konuda bilgilendirilmeli ve gerekli düzeltmeleri yapabilmeleri için kendilerine zaman tanınmalıdır.
• Makalelerde gönderim ve yayıma kabul tarihleri yer almalıdır.
• Yazarların makalelerinin durumuna ilişkin bilgi talebi olduğunda çift taraflı kör hakemlik sürecini bozmayacak şekilde yazarlara makalelerinin durumuna ilişkin bilgi verilmelidir.
Hakemler
Osmangazi Tıp Dergisi’ne gönderilen tüm makaleler çift taraflı kör hakemlik süreci ile değerlendirilmektedir. Çift taraflı kör hakemlik, yansız, nesnel ve bağımsız bir değerlendirme sürecinin sağlanabilmesi için yazarların hakemlerden, hakemlerin de yazarlardan gizli tutulması anlamına gelmektedir. Hakemlere makaleler değerlendirilmek üzere dergi yönetim sisteminden iletilmektedir. Osmangazi Tıp Dergisi’nin hakemlerinin etik sorumlulukları ve rolleri aşağıda belirtildiği gibidir:
• Hakemlerin yalnızca uzmanlık alanlarına ilişkin makalelere hakemlik yapmaları gerekmektedir.
• Hakemlerden çıkar çatışmaları bulunmayan makalelere hakemlik yapmayı kabul etmeleri beklenmektedir. Hakemler herhangi bir çıkar çatışması fark ettiklerinde editörü bilgilendirmeli ve ilgili makalenin hakemliğini yapmayı reddetmelidirler.
• Hakemler makaleleri yansız ve nesnel olarak değerlendirmelidirler.
• Hakemlerin değerlendirdikleri makalelere ilişkin Hakem Değerlendirme Formu’nu doldurmaları gerekmektedir. Hakemlerin değerlendirdikleri makalenin yayımlanabilir olup olmadığına ilişkin kararları ile kararlarına ilişkin gerekçelerini de bu formda belirtmeleri gerekmektedir.
• Hakemlerin kendilerine verilen süre içerisinde değerlendirmelerini tamamlamaları gerekmekte ve burada belirtilen etik sorumluluklara uymaları beklenmektedir
Materyal Sorumluluk Reddi
Dergimizde yayınlanan tüm makalelerdeki görüşler ve raporlar yazar(lar)ın görüşüdür ve Editör ya da Yayın Kurulu’nun görüşü değildir; Editör ve Yayın Kurulu bu yazılar için herhangi bir sorumluluk kabul etmemektedir. Yazıların yönteminde belirtilen paket programların sorumluluğu yazarlara ait olup, editör ve yayın kurulu sorumluluk kabul etmemektedir. Gönderilen yazılar ‘yazım kuralları’na uygun ise; editör ve en az iki hakem tarafından değerlendirildikten ve gerek görüldüğünde istenen değişiklikler yazarlarca yapıldıktan sonra yayınlanır.