YÖK İZLEME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİNE GÖRE ÜNİVERSİTE SIRALAMALARI: FARKLI YÖNTEMLER SIRALAMALARI NE KADAR ETKİLEYEBİLİR?

Year 2020, Issue: 41, 326 - 350, 19.10.2020

Aşkın Özdağoğlu , Güzin Özdağoğlu , Murat Kemal Keleş

https://doi.org/10.30794/pausbed.681381

Cited By: 1

Abstract

Üniversitelerde görev yapan öğretim elemanlarının bilgisi ve yetkinlikleri, yapılan araştırmalar, üniversitenin teknik altyapısı, üniversitede düzenlenen sosyal ve kültürel etkinlikler gibi unsurlar, verilen eğitim ve öğretime etki etmekte ve üniversitenin üretkenliği ve başarısında önemli rol oynamaktadır. Bu ölçütlerin farklı kırılımları, uluslararası ve ulusal kapsamda yayınlanan üniversite sıralama sistemlerine girdi oluşturmaktadır. Böylece, herbir kurum kendisinin konumunu değerlendirmekte ve daha üst sıralara çıkabilmek için gerekli strateji ve hedefleri tanımlamaktadır. Ulusal kapsamda, ayrıca belirlenen performans göstergeleriyle de bağlı oldukları üst kurumlara raporlama yapılmaktadır. Bu bağlamda çalışmanın amacı, YÖK’ün belirlemiş olduğu bu ölçütlere göre, 2018 yılı raporları yayınlanmış 172 devlet ve vakıf üniversitesinin değerlendirilmesi ve sıralanmasıdır. Ölçütlerin değerlendirilmesi ve sıralamaların elde edilmesi için göreli olarak yeni çok ölçütlü karar verme yöntemlerinden ROV ve EDAS ile birlikte daha köklü bir geçmişe sahip olan MAUT kullanılmıştır. Üç yöntemle yapılan sıralamalar karşılaştırılarak tartışılmıştır.

Keywords

Üniversite Sıralamaları, Değer Aralığı (ROV), Ortalama Çözüm Uzaklığına Göre Değerlendirme (EDAS), Çok Nitelikli Fayda Teorisi (MAUT)

References

• Ahmadi, A., Taghavinia, M., Soltani Arabshahi, K. ve Ghasemi, M.S. (2017). “The Interacting Role of University Ranking and Globalization of Education”, sdmej, 14 (2). e64084. 1-6.
• Akbulut, O. (2019). “CRITIC ve EDAS Yöntemleri İle İş Bankası'nın 2009-2018 Yılları Arasındaki Performansının Analizi”, Ekonomi Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, 4 (2) , 249-263. DOI: 10.30784/epfad.594762.
• Akın, N.G. (2019). “Makine Seçimi Probleminde ENTROPİ-ROV ve CRITIC-ROV Yöntemlerinin Karşılaştırılması”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 62, 20-39.
• Bolay, S.H. (2011). “Çağdaş Üniversitede Neler Önem Kazanmaktadır?”, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1 (3), 105-112. DOI: 10.5961/jhes.2011.016.
• Bulğurcu, B. (2019). “Çok Nitelikli Fayda Teorisi ile CRITIC Yöntem Entegrasyonu: Akıllı Teknoloji Tercih Örneği”, OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 13 (19), 1930-1957. DOI: 10.26466/opus.584123.
• Çakır, M. P., Acartürk, C., Alaşehir, O. ve Çilingir, C. (2015). “A comparative analysis of global and national university ranking systems”, Scientometrics, 103 (3), 813-848.
• Dill, D. D. ve Soo, M. (2005). “Academic quality, league tables, and public policy: A cross-national analysis of university ranking systems”, Higher education, 49 (4), 495-533.
• Doğan, G. ve Al, U. (2018). “Üniversite Sıralama Sistemlerindeki Üniversite Adlarının Standardizasyon Sorunu: “University Ranking by Academic Performance (URAP)” Örneği”, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 8 (3), 583-592. DOI: 10.5961/jhes.2018.299.
• Er, F. ve Yıldız, E. (2018). “Türkiye Girişimci ve Yenilikçi Üniversite Endeksi 2016 ve 2017 Sonuçlarının ORESTE ve Faktör Analizi ile İncelenmesi”, alphanumeric journal, 6 (2), 293-310, DOI: 10.17093/alphanumeric.431034.
• Erdem, A. R. (2013). “Bilgi Toplumunda Üniversitenin Değişen Rolleri ve Görevleri”, Yükseköğretim Dergisi, 3 (2), 109-120. doi:10.2399/yod.13.013.
• Giannoulis, C. ve Ishizaka, A. (2010). “A Web-based decision support system with ELECTRE III for a personalised ranking of British universities”, Decision Support Systems, 48 (3), 488-497.
• Gök Kısa, C. ve Ayçin, E. (2019). “OECD ülkelerinin lojistik performanslarının SWARA tabanlı EDAS yöntemi ile değerlendirilmesi”, Çankırı Karatekin Üniversitesi İİBF Dergisi, 9 (1), 301-325.
• Guo, C., Huang, X. ve Jia, F. (2019). “Investment valuation of natural tourist attractions under the uncertainty of multiple unexpected events: an ROV method”, Current Issues in Tourism, 1-21, DOI: 10.1080/13683500.2019.1637402.
• Gündüz, A.Y. (2017). “Ülke Kalkınmasında Üniversitelerin Rolü: Doğu ve Güneydoğu Anadolu Üniversiteleri Örneği”, Sakarya İktisat Dergisi, 6 (1), 2017, 56-69.
• Kaplanoğlu, E. (2019). “ENTROPİ Tabanlı MAUT Yöntemiyle Performans Ölçümü: MKEK Fabrikalarının Sıralanması”, İşletme Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 1, 7-18.
• Keshavarz Ghorabaee, M., Zavadskas, E. K., Olfat, L. ve Turskis, Z. (2015). “Multi-criteria inventory classification using a new method of evaluation based on distance from average solution (EDAS)”, Informatica, 26 (3), 435-451.
• Kiracı, K. ve Bakır, M. (2019). “Critic Temelli Edas Yöntemi ile Havayolu İşletmelerinde Performans Ölçümü Uygulaması”, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 35, 157-174.
• Konan, N. ve Yılmaz, S. (2017). “Üniversitelerin Sıralanma Ölçütleri ve Türkiye Üniversiteleri için Öneriler”, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi. 7 (2), 200-210. DOI: 10.5961/jhes.2017.199.
• Krawczak, M., Bureva, V., Sotirova, E. ve Szmidt, E. (2016). “Application of the InterCriteria decision making method to universities ranking”, In Novel Developments in Uncertainty Representation and Processing (pp. 365-372). Springer, Cham.
• Kunsch, P. L. ve Ishizaka, A. (2018). “Multiple-criteria performance ranking based on profile distributions: An application to university research evaluations”, Mathematics and Computers in Simulation, 154, 48-64.
• Lukman, R., Krajnc, D. ve Glavič, P. (2010). “University ranking using research, educational and environmental indicators”, Journal of Cleaner Production, 18 (7), 619-628.
• Madić, M., Radovanović, M. ve Miodrag. M. (2016). “Application of the ROV method for the selection of cutting fluids”, Decision Science Letters, 5 (2), 245–254. doi: 10.5267/j.dsl.2015.12.001.
• Madić, M., Radovanović, M., Coteata, M., Janković, P. ve Petković, D. (2015). “Multi-objective optimization of laser cutting using ROV-based Taguchi methodology”, Applied Mechanics and Materials, 809-810, 405-410.
• Marginson, S. (2014). “University rankings and social science”, European Journal of Education, 49 (1), 45-59.
• Mkhalet, M.E., Aziz, S. ve Saidi, R. (2018). T”he Application of ENTROPY-ROV Methods to Formulate Global Performance for Selecting The Automotive Suppliers in Morocco”, Journal of Theoretical and Applied Information Technology, 96 (16), 5522-5536.
• Ömürbek, N. ve Karataş, T. (2018). “Girişimci ve Yenilikçi Üniversitelerin Performanslarının Çok Kriterli Karar Verme Teknikleri İle Değerlendirilmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi”, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10 (24), 176-198.
• Ömürbek, N., Karaatlı M. ve Balcı, H.F. (2016). “Entropi Temelli MAUT ve SAW Yöntemleri İle Otomotiv Firmalarının Performans Değerlemesi”, Dokuz Eylül Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 31 (1), 227-255.
• Özbek, A. (2019). “Türkiye’deki İllerin EDAS ve WASPAS Yöntemleri İle Yaşanabilirlik Kriterlerine Göre Sıralanması, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (KÜSBD), 9 (1), 177-200.
• Özbek, A. ve Engür, M. (2018). “EDAS Yöntemi ile Lojistik Firma Web Sitelerinin Değerlendirilmesi”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 21 (2), 417-429.
• Saka, Y. ve Yaman, S. (2011). “Üniversite Sıralama Sistemleri; Kriterler ve Yapılan Eleştiriler”, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi. 1 (2), 72-79. DOI: 10.5961/jhes.2011.012.
• Shanmuganathan, M., Kajendran, K., Sasikumar, A. N. ve Mahendran, M. (2018). “Multi Attribute Utility Theory–An Over View”, International Journal of Scientific & Engineering Research, 9 (3), 698-706.
• Taylor, P. ve Braddock, R. (2007). “International university ranking systems and the idea of university excellence”, Journal of Higher Education Policy and Management, 29 (3), 245-260.
• Tuş Işık, A. ve Aytaç Adalı, E. (2017). “The Decision-Making Approach Based on the Combination of Entropy and Rov Methods for the Apple Selection Problem”, European Journal of Interdisciplinary Studies, 3 (3), 80-86.
• Ulutaş, A. (2019). “Entropi Tabanlı Edas Yöntemi İle Lojistik Firmalarının Performans Analizi”, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (23), 53-66. DOI: 10.18092/ulikidince.458754.
• Uslu, B. (2018). “Dünya Üniversiteler Sıralaması: Genişletilen Gösterge Setine Göre Sıralamada Oluşan Farklılıklar”, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi. 8 (3), 457-470. DOI: 10.5961/jhes.2018.287.
• von Winterfeldt, D. ve Edwards, D.W. (1986). “Decision Analysis and Behavioral Research”, chapter 10, Cambridge University Press, New York, 604, 6-8, ISBN: 9780521273046.
• Yolsal, H. ve Yorulmaz, Ö. (2019). “Gini Katsayısı ile Türkiye’deki Üniversitelerin Araştırma Çıktıları Arasındaki Farkın Değerlendirilmesi”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19 (3) , 59-82. DOI: 10.18037/ausbd.631974.
• Zhu, H. Ou, C.X.J. van den Heuvel, W.J.A.M. ve Liu, H. (2017). Privacy calculus and its utility for personalization services in e-commerce: An analysis of consumer decision-making, Information & Management, 54, 427–437.
• Zietsman, J., Rilett, L. R. ve Kim, S. J. (2006). “Transportation corridor decision-making with multi-attribute utility theory”, International Journal of Management and decision making, 7 (2-3), 254-266.