Uluslararası kısaltmaların Türkçeye çevirisi

Year 2019, Issue: 14, 15 - 23, 21.03.2019

Ziya Tok

https://doi.org/10.29000/rumelide.540990

Cited By: 1

Abstract

Kısaltma genellikle bir sözcük ya da sözcük grubundaki
harflerden yola çıkarak oluşturulan ve hem sözlü dilde hem de yazılı dilde
kullanım kolaylığı sağlamayı amaçlayan dilsel bir tür olarak tanımlanır. Genel
olarak sözcüklerin ya da kurum ve kuruluş adlarının sözlü ya da yazılı biçimde
ifade edilmesi esnasında bu tür bir kullanıma sıkça başvurulur. Özellikle
uluslararası düzeyde kurum, kuruluş adı ya da sözcük kısaltması söz konusu
olduğunda, diller arasında birtakım kullanım farklılığının olduğu
gözlemlenmektedir. Bu tür farklılıklar bir dilden diğerine genel anlamda
kısaltmaların oluşturulma yöntemleri ve konuşma dilindeki sesletimi konularında
ortaya çıkmaktadır. Diller arası durum söz konusu olduğunda çevirinin
kaçınılmaz olduğu aşikardır. Ancak kısaltmaların oluşturulması ve
sesletimindeki diller arası farklılıklar çeviride de birtakım güçlükleri
beraberinde getirmektedir. Özellikle diller arası çeviride kaynak dildeki bir
kısaltmanın hedef dile hangi biçimde ve hangi yöntemle aktarılacağı konusunda
zaman zaman güçlükler ortaya çıkabilmektedir. Bu çalışmada uluslararası alanda
kullanılan kısaltmaların yazım ve sesletim yönünden Türkçede ve Fransızcada
karşılaştırmalı biçimde incelenmesi amaçlanmaktadır. Bu bağlamda kaynak dil
olarak Fransızca, erek dil olarak ise Türkçe alınacaktır. Uluslararası ilişkilerle
ilgili metinlerden hareketle, Fransızcada kullanılan bir kısaltmanın Türkçede
nasıl kullanıldığı ve kısaltmanın her iki dil çifti arasında nasıl çevrildiği
örnekler üzerinden incelenecektir. Çalışmada öncelikle kısaltma türleri ve
kısaltma oluşturma biçimlerinden kısaca bahsedildikten sonra her iki dildeki
kısaltmalar ve kullanımları karşılaştırmalı yöntemle ele alınacaktır. 

Keywords

Çeviri, kısaltma, kısaltma türleri, kısaltma oluşturma yöntemleri, çeviri sorunları

Translation of international abbreviations in Turkish

Abstract

The abbreviation is usually defined as a
linguistic genre that is formed by the use of letters in a word or phrase and
aims to provide ease of use in both the oral language and the written language.
In general, this type of use is frequently referred to when the words or names
of institutions and organizations are expressed orally or in writing.
Especially when there is an institution, organization name or word abbreviation
at international level, it is observed that there are some differences between
languages. Such differences occur in the methods of creating abbreviations from
one language to another in general and in the spoken language. It is obvious
that translation is inevitable when there is a language. However, the
differences in the formation of abbreviations and inter-linguistic differences
bring about some difficulties in translation. In particular, inter-lingual
translation may occasionally cause difficulties in how and in what way an
abbreviation in the source language will be translated into the target
language. This study aims to examine comparatively the abbreviations used in
the international field in terms of spelling and pronunciation in Turkish and
French. In this context, French will be accepted as the source language and
Turkish will be accepted as the target language. Based on the texts on
international relations, it will be examined how to use French abbreviation in
Turkish and how the abbreviation is translated between these two with examples.
After mentioning the types of abbreviation and types of forming abbreviations
briefly, abbreviations in both languages and their usage will be studied with a
comparative method.  

Keywords

Translation, abbreviation, abbreviation types, types of forming abbreviations, translation problems

References

• Balyemez, S. (2012). TDK İmlâ/Yazım Kılavuzlarının Kısaltmalar Bölümleri Üzerine Bir Değerlendirme, Bartın Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt:1, Sayı:1, s.41-57, Bartın. Bankole, A. (2006). Dealing with Abbreviations in Translation, Translation Journal, Volume: 10, No.4, https://translationjournal.net/journal/38acronyms.htm (E.T. 1.03.2019) Deliktaşlı, N. (2017). Hukuk Metinlerinde Kullanılan Kısaltmalar ve Çevirileri, Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı:29, s.143-152. Erkan, M. (2016). Türkçede Kısaltmalar ve Bu Alandaki Çalışmalar, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt:9, Sayı:42, Issn: 1307-9581. Kalfa, M. (2005). Dilimizde Kısaltmalar Sorunu, Türk Dili Dergisi, Türk Dil Kurumu, sayı: 639. Lafay, M. (2010). Petit dictionnaire des sigles et acronymes, http://www.cce-lrv.com/documents/images/general_photos/151_Fichier.pdf (ET: 14.02.2019) Monin, S. (2014). La siglaison en langue médicale et problèmes de traduction, ASp, [En ligne], 2/1993, mis en ligne le 26 février 2014, consulté le 30 septembe 2016. URL: http://asp.revues.org/4264. Türkçe Sözlük, (2011). Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara. Türk Dil Kurumu (TDK). Kısaltmalar http://www.tdk.org.tr/index.php?option=com_content&view=article&id=198:kisaltmalar-dizini&catid=50:yazm-kurallar&Itemid=132 (ET: 14.02.2019) Türk Dil Kurumu (TDK). Sözlük http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS.5c65617469be60.46414074 Türk Dil Kurumu (TDK). Yazım Kılavuzu, kısaltmalar, http://tdk.gov.tr/icerik/yazim-kurallari/kisaltmalar/ (ET: 15.02.2019) Liste d’abréviations, de sigles et de symboles https://www.btb.termiumplus.gc.ca/redac-chap?lang=fra&lettr=chapsect1&info0=1.4 (ET: 15.02.2019) Vardar, B. (2002). Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü, Multilingual, İstanbul.