KKTC’de okutulan 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki resim ve fotoğrafların türlerine ve Yenilenmiş Bloom Taksonomisi basamaklarına göre incelenmesi

Year 2022, Issue: 29, 152 - 172, 21.08.2022

Funda Örge Yaşar

https://doi.org/10.29000/rumelide.1164046

Abstract

Bu çalışma, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC)’nde Türkçe dersi kapsamında 7 ve 8. sınıflarda okutulan Türkçe ders kitaplarında yer alan resim ve fotoğrafların, türlerine ve Yenilenmiş Bloom Taksonomisindeki basamaklara göre incelenmesini amaçlamaktadır. Bu bağlamda Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde 2021-2022 eğitim öğretim yılında 7 ve 8. sınıflarda okutulan ve KKTC Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı tarafından yayımlanan Türkçe ders kitaplarında yer alan resim ve fotoğraflar öncelikle türlerine göre sınıflandırılmış, ardından da Yenilenmiş Bloom Taksonomisi basamaklarına göre dağılımı yapılarak değerlendirilmiştir. Ayrıca resim ve fotoğraf türlerinin Yenilenmiş Bloom Taksonomisindeki basamaklara göre dağılımı her iki ders kitabından örnek olarak seçilen “Ben ve Çevrem” ile “Ülkem ve Kültürel Değerlerim” adlı iki temadan hareketle özelde incelenmiş, daha isabetli tahlillere zemin oluşturulması amaçlanmıştır. Çalışmada, nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. İncelenen Türkçe ders kitaplarındaki resim ve fotoğraf türlerinin dengeli bir dağılım göstermediği; resim ve fotoğrafların öncelikli olarak metni açıklamayı ve tamamlamayı amaçladığı tespit edilmiştir. Ayrıca öğrencilerin üst düzey zihinsel becerilerini harekete geçirecek konsantrasyon, problem, yaratıcı ve eleştirici resim ve fotoğraflarına yeterince yer verilmediği belirlenmiş; 7. sınıf Türkçe ders kitabındaki resimlerin %27,59’unun, fotoğrafların %14,64’ünün üst bilişsel beceriler kazandırmayı amaçladığı görülmüştür. 8. sınıf Türkçe ders kitabında bu oranın resimler için %30,64 olduğu, fotoğraflar için ise %27,08 olduğu saptanmıştır.

Keywords

Türkçe ders kitapları, resim ve fotoğraf türleri, Yenilenmiş Bloom Taksonomisi

Analysis of pictures and photographs in 7th and 8th grade Turkish textbooks taught in TRNC according to their types and Revised Bloom Taxonomy steps

Abstract

This study aims to examine the pictures and photographs in Turkish textbooks taught in 7th and 8th grades in the Turkish Republic of Northern Cyprus (TRNC) according to their types and the steps in the Revised Bloom Taxonomy. In this context, the pictures and photographs in the Turkish textbooks taught in the 7th and 8th grades in the 2021-2022 academic year in the Turkish Republic of Northern Cyprus and published by the TRNC Ministry of National Education and Culture were first classified according to their types, and then their distributed and evaluated according to the Revised Bloom Taxonomy steps. In addition, the distribution of painting and photography types according to the steps in the Revised Bloom Taxonomy has been specifically examined based on the two themes “Me and My Environment” and “My Country and My Cultural Values” chosen as examples from both textbooks, and it is aimed to form a basis for more accurate analyzes. In the study, the document analysis method, one of the qualitative research methods, was used. It was found that the types of pictures and photographs in the examined Turkish textbooks did not show a balanced distribution; and that the pictures and photographs primarily aim to explain and complete the text. In addition, it was determined that the concentration, problem, creative and criticism pictures and photographs that would activate the high-level mental skills of the students were not sufficiently included; and it was observed that 27.59% of the pictures and 14.64% of the photographs in the 7th grade Turkish textbook aim to gain metacognitive skills. In the 8th grade Turkish textbook, this rate was found to be 30.64% for pictures and 27.08% for photographs.

Keywords

Turkish textbooks, picture and photograph types, Revised Bloom Taxonomy

References

• Akbaba, B. (2013). Sosyal bilgiler ders kitaplarında görsel kaynakların kullanımı. B. Akbaba (Ed.), Konu alanı ders kitabı inceleme kılavuzu sosyal bilgiler içinde (s. 233-277). Ankara: Pegem Akademi.
• Akbaba, B. (2015). Sosyal bilgiler öğretiminde görsel materyallerin kullanımı. M. Safran (Ed.), Sosyal bilgiler öğretimi içinde (4. Baskı, s. 283-319). Ankara: Pegem Akademi.
• Anderson, L. W. & Krathwohl, D. R. (Eds.) (2001). A taxonomy for learning, teaching, and assessing:A revision of Bloom’s Taxonomy of Educational Objectives. New York: Longman.
• Demirel, Ö. (2017). Öğretim ilke ve yöntemleri: Öğretme sanatı (23. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Demirel, Ö., Seferoğlu, S. S., & Yağcı, E. (2002). Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme (2. Baskı). Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Forehand, M. (2010). Bloom’s Taxonomy. M. Orey (Ed.), Emerging perspectives on learning, teaching, and technology (pp. 41-47). https://textbookequity.org/Textbooks/Orey_Emergin_Perspectives_Learning.pdf Güngör Akıncı, B. A., & Dilek, D. (2012). Sosyal bilgiler öğretiminde temsilî resim kullanımıyla tarihsel düşünme becerilerinin geliştirilmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 36, 5-23.
• Harrow, A. (1972). A taxonomy of the psychomotor domain: A guide for developing behavioral objectives. New York: David McKay.
• Huitt, W. (2011). Bloom et al.’s taxonomy of the cognitive domain. Educational Psychology Interactive. Valdosta, GA: Valdosta State University. Retrived (05.08.2022), from http://www.edpsycinteractive.org/topics/cognition/bloom.html
• İşeri, K. (2020). Türkçe ders kitaplarında resimler. H. Ülper (Ed.), Türkçe ders kitabı çözümlemeleri içinde (5. Baskı, s. 83-91). Ankara: Pegem Akademi.
• Karaca, O. D. (2021). Ortaokul Türkçe ders kitaplarında görsel okuryazarlık uygulamaları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Başkent Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Karasar, N. (2008). Bilimsel araştırma yöntemi (18. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Krathwohl, D. R. (2002). A revision of Bloom’s Taxonomy: An overview. Theory Into Practice, 41(4), 212-218.
• Kılıç, A., & Seven, S. (2007). Konu alanı ders kitabı incelemesi (6. Baskı). Ankara: PegemA Yayıncılık.
• KKTC Millî Eğitim ve Kültür Bakanlığı (2018). Temel Eğitim Türkçe Dersi Öğretim Programı. http://talimterbiye.mebnet.net/Ogretim%20Programlari/2018-2019/Turkce.pdf (Erişim tarihi: 09.02.2022)
• Köksal, H. (2003). Ders kitaplarında görsel materyaller. L. Küçükahmet (Ed.), Konu alanı ders kitabı inceleme kılavuzu içinde (s. 105-113). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Nolen, B., & Goetz, D. (1959). Writer’s handbook for the development of educational materials. United States Government Printing Office.
• Öncü Yıldız, M. (2012). Görsel okuryazarlık üzerine. Marmara İletişim Dergisi, 19, 64-76.
• Özdemir, S. (2021). Kuramdan uygulamaya Türkçe ders kitabı incelemeleri (3. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Polat, M., & Özkaral, T. C. (2020). 2005 ve 2017 sosyal bilgiler öğretim programlarına göre yayınlanmış 5. sınıf sosyal bilgiler ders kitaplarının görsel kaynaklar açısından karşılaştırılması. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(8), 99-115.
• Sallabaş, M. E. & Yılmaz, G. (2020). Türkçe ders kitabı’nda bulunan metin altı sorularının Yenilenmiş Bloom Taksonomisi’ne göre incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(2), 586-596. DOI: 10.16916/aded.679933.
• Simpson, B. J. (1966). The classification of educational objectives: Psychomotor domain. Illinois Journal of Home Economics, 10(4), 110-144.
• Temizyürek, F., & Birinci, F. G. (2016). Yabancı dil öğretiminde otantik materyal kullanımı. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 54-62. DOI: 10.14686/buefad.v5i1.5000158999.
• Vurana, F. Ö., Aksaygın, Ö. E., Atasayan Uluöz, A., Keleş, M. ve Özakıncı, İ. (2021a). Türkçe 7- 1. Kitap. KKTC Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Vurana, F. Ö., Aksaygın, Ö. E., Atasayan Uluöz, A., Keleş, M. ve Özakıncı, İ. (2021b). Türkçe 7- 2. Kitap. KKTC Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Vurana, F. Ö., Aksaygın, Ö. E., Atasayan Uluöz, A., Keleş, M. ve Özakıncı, İ. (2021c). Türkçe 8- 1. Kitap. KKTC Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Vurana, F. Ö., Aksaygın, Ö. E., Atasayan Uluöz, A., Keleş, M. ve Özakıncı, İ. (2021ç). Türkçe 8- 2. Kitap. KKTC Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Yasar, O., & Seremet, M. (2007). A comparative analysis regarding pictures included in secondary school geography textbooks taught in Turkey. International Research in Geographical and Environmental Education, 16(2), 157-187. DOI: 10.2167/irgee216.0.
• Yaşar, O. (2018). 10. sınıf coğrafya ders kitaplarında yer alan fotoğraf türleri ve taksonomik basamaklarına göre değerlendirilmesi. 2. Uluslararası Sosyal Bilimler Eğitimi Sempozyumu Tam Metin Bildiri Kitabı (s. 50-59). Çanakkale: 30 Ekim-1 Kasım 2018.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.