Heidegger’in ekstatik varlık yorumu

Year 2023, Issue: 32, 882 - 894, 21.02.2023

Mehmet Bal

https://doi.org/10.29000/rumelide.1252830

Abstract

Heidegger, felsefesini “varlık” ve “varolan” ayırımı temelinde kurmaktadır. O, felsefi geleneğin “varolan” olanlar ile ilgilendiğini ancak “varolan” olanların varlığı meselesini unuttuğunu düşünmektedir. Zira Heidegger’e göre klasik felsefi geleneğin önerdiği akıl yürütme biçiminin bizi vardıracağı nokta Tanrı’yı bile bir varolan olarak telakki etmek olacaktır. Fakat ona göre bu durumda Tanrı’nın varlığına sebep olan bir başka varolan bulmamız gerekecektir. Çünkü klasik metafizik geleneğin düşünme biçiminin mantığı bunu zorunlu kılmaktadır. Bu mantık veya düşünme biçimi, varlık meselesinin, bir nedensellik zinciri ile birbirine bağlı olan “varolanlar”ın, zincirin en başındaki bir “ilk varolan”a (causa sui) bağlanmasına dayanmaktadır. Ancak bu durumda bir varolana indirgenen Tanrı’nın da bir başka varolana bağlanması, söz konusu düşünce geleneğinin mantığı gereğidir. Böyle geriye doğru sonsuza dek bir sür-git akıl yürütme biçiminin sonuçsuz olduğunu düşünen Heidegger, bize varlık meselesini çözümleyecek başka bir yol önerir. Bu bağlamda Heidegger, “varolan” olanların varlığının çözümlenmesi veya “varlık sorusunun” cevaplanması kapsamında, Dasein kavramıyla ifade ettiği insanın, mistik diyebileceğimiz ekstatik deneyimlerine dayanır. Bu düşünme biçimi, Dasein’ın varoluşsal kaygısından neşet eden, mantık ve gramer yükünden kurtulmuş haletiruhiyelerine dayanmaktadır. Heidegger böylece varlık meselesini, varolanların hiçlikten varlığa gelişi perspektifinden bakarak öznel haletiruhiyelere bağlı deneyimlerle çözmeyi önermektedir. Biz bu çalışmada, Heidegger’in ekstatik diye nitelendirilebileceğini düşündüğümüz haletiruhiyeler etrafında şekillenen varlık yorumunu ele alacağız.

Keywords

Varlık, varolan, dasein, ekstatik düşünme, irrasyonel, Being, entity, ecstatic thinking, irrational

Heidegger's interpretation of ecstatic being

Abstract

Heidegger bases his philosophy on the distinction between "being" and "entity". He thinks that the philosophical tradition deals with "entities" but forgets about the existence of "entities" ones. Because, according to Heidegger, the point that the reasoning suggested by the classical philosophical tradition will make reach us will be to consider even God as an entity. But according to him, in this case, we will have to find another entity that causes the existence of God. Because the logic of the classical metaphysical tradition's way of thinking necessitates this. This logic or way of thinking is based on the fact that the origin of being is connected to a "first entity" (causa sui) at the very beginning of the chain of "entities", which are connected to each other by a causal chain. However, in this case, it is a requirement of the logic of the tradition of thought that God, who is reduced to an entity, is also connected to another entity. Thinking that such an endless way of reasoning backwards is inconclusive, Heidegger offers us another way to solve the issue of being. In this context, Heidegger relies on the ecstatic experiences of man, who he expresses him with the concept of Dasein, within the scope of analyzing being of the "entities" things or answering the "question of being", which we can call mystical. This way of thinking is based on moods that arise from Dasein's existential anxiety and are freed from the burden of logic and grammar. Heidegger thus proposes to solve the issue of being with experiences that depend on the subjective moods of entites, by looking at them from the perspective of their coming into being from nothing. In this study, we will examine Heidegger's interpretation of being, which is shaped around moods that we think can be described as ecstatic.

Keywords

Being, entity, ecstatic thinking, irrational

References

• Akarsu, B. (2014). Çağdaş Felsefe. İstanbul: İnkılap Kitabevi.
• Barrett, W. (2016). İrrasyonel İnsan (2. Baskı; S. Özer, Çev.). Ankara: Hece Yayınları.
• Bumin, T. (2019). Tartışılan Modernlik (8. Baskı). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Çelebi, E. (2016). Heidegger’in Hiçlik Çözümlemesine Varlık ve Zaman Çerçevesinde Bir Bakış. Beytülhikme Dergisi, (2016/2), 47-62.
• Gillespie, A. M. (2019). Heidegger’in Nietzsche’si. İçinde S. E. Er ve V. Ay (Ed.), & S. E. Er (Çev.), Heidegger’in Nietzsche’si (1. Basım, ss. 38-71). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Heidegger, M. (1962). Being and Time (J. Macquarrie and E. Robinson, Trans.). Oxford: Blackwell Publlishers Ltd.
• Heidegger, M. (1995). Profesör Heidegger 1933’te Neler Oldu? (2. Baskı; T. İlgaz, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Heidegger, M. (2001). What is Metaphysics? (T. Sheehan, Trans.).
• https://www.academia.edu/34779748/Martin_Heidegger_WHAT_IS_METAPHYSICS_A_paraphrastic_and_interpretive_translation Erişim Tarihi: 25.12.2022
• Heidegger, M. (2011). Varlık ve Zaman (2.Baskı; K. H. Ökten, Çev.). İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Heidegger, M. (2013). Hümanizm Üzerine (Y. Örnek, Çev.). Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları.
• Heidegger, M. (2017). Metafizik Nedir? (4. Baskı; M. Ş. İşpiroğlu, Çev.). İstanbul: Kaknüs.
• Heidegger, M. (2019a). Düşünmek Ne Demektir? (2. Baskı; İ. Turan, Çev.). İstanbul: Dergah Yayınları.
• Heidegger, M. (2019b). Nedenin Neliği (1. Baskı; S. Babür, Çev.). Ankara: BilgeSu.
• Heidegger, M. (2019c). Teknik ve Dönüş & Özdeşlik ve Ayrım (3. Baskı; N. Aça, Çev.). Ankara: Pharmakon.
• Husserl, E. (2014). Kesin Bilim Olarak Felsefe (1. Baskı; A. Kaygı, Çev.). Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları.
• Hühnerfeld, P. (2006). Heidegger, Bir Filozof, Bir Alman (D. Özlem, Çev.). İstanbul: İnkılap Yayınları.
• Küçükalp, K. (2008). Batı Metafiziğinin Dekonstrüksiyonu: Heidegger ve Derrida (1. Baskı). İstanbul: Sentez Yayınları.
• Leibniz, G. W. (1919). The Principles of Nature and of Frace, Based on Reason. https://www.earlymoderntexts.com/assets/pdfs/leibniz1714a.pdf Erişim Tarihi: 30.01.2023
• Lukacs, G. (2006). Aklın Yıkımı (2. Kitap) (1. Baskı; A. Tekşen, Çev.). İstanbul: Payel.
• Megill, A. (2002). Aşırılığın Peygamberleri (T. Birkan, Çev.). Ankara: Ayraç Yayınları.
• Towarnicki, F. (2017). Martin Heidegger: Anılar ve Günlükler (3. Baskı; Z. Durukal, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• West, D. (2020). Kıta Avrupası Felsefesine Giriş (5. Baskı; A. Cevizci, Çev.). İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Wittgenstein, L. (2016). Tratctatus Logico-Philosophicus (8. Baskı; O. Aruoba, Çev.). İstanbul: Metis.
• Young, J. (2017). Heidegger’in Geç Dönem Felsefesi (1. Baskı; E. Korkut, Çev.). İstanbul: Dergah Yayınları.