Status of realization of the inspection and institutional guidance services targets in the 2023 Education Vision document in the context of relevant regulations

Year 2025, Volume: 5 Issue: 1, 83 - 96, 25.06.2025

Koray Kaçar

Abstract

The purpose of this study is to examine whether the Inspection and Institutional Guidance targets included in the MEB 2023 Education Vision Document have been realized in the context of the provisions in the current Ministry of National Education Education Inspectors Regulation and the Ministry of National Education Inspection Board Regulation. In the study conducted using the document analysis method, which is one of the qualitative research methods, the relevant vision document and regulations were accessed from official internet addresses. As a result of the study, it was concluded that the goal of providing guidance services to education workers and sharing the data collected during guidance services with stakeholders was achieved; however, the goal of separating guidance and investigation duties and realizing specialized institutional guidance activities could not be achieved; the goal of conducting guidance activities at the provincial and district levels was partially realized. In this context, it was suggested that the guidance and investigation roles of inspectors be separated.

Keywords

2023 Education Vision Document, Inspection, corporate guidance

2023 Eğitim Vizyonu belgesindeki teftiş ve kurumsal rehberlik hizmetleri hedeflerinin ilgili yönetmelikler bağlamında gerçekleşme durumu

Abstract

Bu çalışmanın amacı MEB 2023 Eğitim Vizyonu Belgesinde yer alan Teftiş ve Kurumsal Rehberlik hedeflerinin yürürlükteki Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Müfettişleri Yönetmeliği ile Milli Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Yönetmeliği’nde yer alan hükümler bağlamında gerçekleşip gerçekleşmediğinin incelenmesidir. Nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi yöntemiyle gerçekleştirilen çalışmada ilgili vizyon belgesi ile yönetmeliklere resmi internet adreslerinden ulaşılmıştır. Çalışma sonucunda eğitim çalışanlarına rehberlik hizmetlerinin sunulması ve rehberlik hizmetleri esnasında toplanan verilerin paydaşlarla paylaşılması hedefine ulaşıldığı; ancak rehberlik ve soruşturma görevlerinin ayrılması hedefi ile ihtisaslaşmış kurumsal rehberlik faaliyetinin gerçekleşmesi hedefine ulaşılamadığı; rehberlik faaliyetinin il ve ilçe düzeyinde yapılması hedefinin ise kısmen gerçekleştiği sonucuna varılmıştır. Bu bağlamda müfettişlerin rehberlik ve soruşturma rollerinin ayrılması önerilmiştir.

Keywords

2023 Eğitim Vizyonu Belgesi, Teftiş, Kurumsal rehberlik

Ethical Statement

Çalışma doküman analizi yöntemi ile gerçekleştirildiği için etik kurul onayı gerekmemektedir. Başta aşırmacılık olmak üzere tüm etik kurallara uyduğumu beyan ederim.

Supporting Institution

Destekleyen kurum yoktur.

Thanks

Çalışmanızda kolaylıklar dilerim.

References

• Aktay, S., Gülay, E., ve Selvi, C. (2020). 2023 Eğitim Vizyonu ve sınıf öğretmeni adayları. Uluslararası Temel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 1-11.
• Altheide, D. (1996). Process of document analysis. D. Altheide (Edt.) Qualitative media analysis. Thousand Oaks: Sage Pub.
• Altınok, V., Tezel, M., ve S. Güngör, S. (2020). Okullarda denetimin gerekliliği üzerine öğretmen görüşleri. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(1), 225-253.
• Arslan, A. ve Ateş, A. (2024). Eğitimde çağdaş denetim modelleri: Sanatsal, klinik ve farklılaştırılmış denetim. Denetişim, 30, 117-129.
• Ayanoğlu, Ç., Demir, T., ve Gür Erdoğan, D. (2021). 2023 Eğitim Vizyonunun akademik çalışmalara yansımaları: Bibliyometrik bir analiz. OPUS International Journal of Society Researches, 18(Eğitim Bilimleri Özel Sayısı), 4482-4518. https://doi.org/10.26466/opus.918815
• Aydın, İ. (2022). Öğretimde denetim, durum saptama değerlendirme ve geliştirme. Pegem Akademi.
• Başar, H. (2000). Eğitim Denetçisi. Pegem Yayıncılık.
• Bengtsson, M. (2016). How to plan and perform a qualitative study using content analysis. NursingPlus Open, 2, 8-14.
• Boncuk, A. (2020). 2023 Eğitim Vizyonu Belgesi’nde öğretmenlik mesleğine ilişkin politikaların öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Anadolu Türk Eğitim Dergisi, 2(1), 55-73.
• Bülbül M. (2020). Eğitimde Teftiş Sistemi ve Politikaları (Politika Notu: 2020/13). İstanbul: İLKE İlim Kültür Eğitim Vakfı. https://doi: 10.26414/pn013
• Case, P., Case, S. and Catling, S. (2000). Please show you're working: A critical assessment of the impact of OFSTED inspection on primary teachers. British Journal of Sociology of Education, 21(4), 605-621.
• Connelly, L. M. (2016). Trustworthiness in qualitative research. Medsurg Nursing, 25(6), 435-437
• Dayıoğlu Öcal, S. ve İşcan, S. (2020). Milli Eğitim Bakanlığı 2023 Eğitim Vizyonu Belgesi ve Dewey’nin Türkiye Maarifi Hakkında Raporu: Belge analizi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(5), 1505–1518.
• Department of Education (2022). A guide to early years education inspection. file:///C:/Users/USER/Downloads/A%20Guide%20to%20Early%20Years%20Education%20Inspection%20(EYEI)%20%E2%80%94%20Updated%20January%202025.pdf adresinden erişilmiştir.
• Demirci, Y. (2020). 2023 Eğitim Vizyonunda insan kaynaklarının geliştirilmesi ve yönetimi. Yayımlanmamış yüksek lisans projesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Demirkasımoğlu, N. (2011). Türk eğitim sisteminde bir alt sistem olan denetim sisteminin seçilmiş bazı ülkelerin denetim sistemleri ile karşılaştırılması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(23), 24-48.
• Deniz, Ü. (2022). Eğitim müfettişlerinin rollerine ilişkin kavramsal bir değerlendirme. Milli Eğitim Dergisi, 51(236), 3657-3678. https://doi.org/10.37669/milliegitim.999899
• Doğan, S. (2019). 2023 Eğitim Vizyonu Belgesine ilişkin okul yöneticileri ve öğretmen görüşleri. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 8(2), 571-592.
• Doğan, S. ve Özkan, Ş. (2022). MEB 2023 Eğitim vizyonu belgesinin rehberlik alanı bağlamında incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(1), 33-51.
• Döş, İ. ve Kayan, M. (2013). İl eğitim denetmenlerinin rehberlik görevlerinin gerçekleştirme düzeylerine ilişkin müdür yetkili öğretmenlerin görüşleri. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 87-103.
• Duman, İ. (2021). 2023 Eğitim Vizyonu Belgesi, kamu okullarına okul müdürü görevlendirme. Kesit Akademi Dergisi, 7 (26), 540-547.
• Ergin, H., Sevim, Ş. ve Eliuz, A. (2008). Kurumsal yönetimin öğesi olarak denetim komitesinin etkinliği ve İMKB’ye kayıtlı şirketlerde bir araştırma. Muhasebe ve Denetime Bakış, 25, 1-22.
• Erol, H. M. (2023). Eğitimin denetimde yeni bir yaklaşım: Tematik denetim. Uluslararası Eğitime Özgün Bakış Dergisi, 1(1), 1-12
• Ertürk, A. (2020). 2023 Eğitim Vizyonu: Sorunlara çare mi? Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,48, 321-345.
• Eryılmaz, H., ve Hamedoğlu, M. A. (2021). Examination of the 2023 Education Vision Document in terms of teachers and school administrators’ views: The case of Kahramanmaraş Province. Journal of Family Counseling and Education, 6(1), 20-38. https://doi.org/10.32568/jfce.885185
• Esia-Donkoh K. and Ofosu-Dwamena E. (2014). Effects of Educational Supervision on Professional Development: Perception of Public Basic School Teachers at Winneba, Ghana. British Journal of Education, 2(6), 63-82.
• Eyi, T. F. (2006). Adana ili ilköğretim müfettişlerinin araştırma görevlerini gerçekleştirmelerine ilişkin görüşleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi.
• Field, C., Greenstreet, D., Kusel, P. and Parsons, C. (1998) OFSTED inspection reports and the language of educational improvement. Evaluation & Research in Education, 12(3), 125-139.
• Forster, N. (1994). The analysis of company documentation. In C. Cassell and G. Symon (Ed.), Qualitative methods in organizational research, a practical guide (s. 147-166). SAGE publication.
• Glanz, J. (2000). Supervision for the millennium: A retrospective and prospective. Focus On Education, Fall, 9–15.
• Glickman, C. D. (1981). Developmental Supervision: Alternative Approaches For Helping Teachers Omprove Instruction. Alexansria, VA: Association for Supervision and Curriculum Development.
• Gökçe, F. (1994). Eğitimde denetimin amaç ve ilkeleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(10),73-78.
• Göl, İ. (2021). Okul yöneticilerinin ders denetim surecinin incelenmesi. Uluslararası Liderlik Eğitimi Dergisi (ULED), II(II), 59-79.
• Görgülü, D. (2019). Eğitim örgütlerinde yerelleşme. Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama, 2(1), 73-85.
• Güzel, S., Arslan, M. ve Aktekı̇n, S. (2020). Supervision practices in the context of school development: Ofsted example. Journal of National Education. 49(226), 5-34.
• Hamarat, E. ve Arkan, A. (2018). 2023 Eğitim Vizyon Belgesi’nde Gelecek Becerileri. Seta Perspektif, 222, 1-7.
• Han, B., Elçiçek, Z. (2021). Milli Eğitim Bakanlığı’nın 2023 Eğitim Vizyon Belgesindeki eğitim yönetimine ilişkin değişim alanlarının değerlendirilmesi. Uluslararası Batı Karadeniz Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 5(1), 22-41.
• Harari, Y. N. (2018). 21. yüzyıl için 21 ders. İstanbul: Kollektif Kitap.
• İlğan, A. (2008). Klinik denetimden gelişimsel ve yansıtıcı denetime geçiş. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 263-282.
• Karaca, İ. ve Karaca, N. (2021). 2023 Vizyon Belgesi’nin dijitalleşme açısından incelenmesi. Ulusal Eğitim Akademisi Dergisi (UEAD), 5(1), 1-8.
• Karaca, İ., Özcan, M., ve Karaca, N. (2021). 2021 Yılında Yayınlanan MEB’e Bağlı Eğitim Kurumlarına Yönetici Seçme ve Görevlendirme Yönetmeliğinin 2023 Eğitim Vizyonu bağlamında incelenmesi. Alanyazın, 2(1), 26-32.
• Karagözoğlu, G. (1977). İlköğretimde teftiş uygulamaları. Yayımlanmamış doktora tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Karakuş, M. (2010). Çağdaş denetim yaklaşımları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(2), 181-200.
• Karasar, N. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. (27. Basım) Nobel Yayınevi.
• Kel, M. A., ve Akın, U. (2021). Değişim sürecindeki eğitim denetimi: Müfettişler, okul yöneticileri ve öğretmenlerin görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 19(1), 219-243.
• Kılıç, A., Aslanargun, E. ve Arseven, Z. (2013). Eğitim denetmenlerinin rehberlik, denetim, inceleme ve soruşturma görevlerine yönelik bir olgubilim araştırması. Milli Eğitim Dergisi, 43(197), 5-24.
• Kırnık, D. ve Altınkaynak, Y. (2022). Temel eğitim kurumlarında eğitim vizyonu hedeflerinin uygulanabilirliğine ilişkin eğitimcilerin görüşleri. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,24 (1), 149-159.
• Korkmaz, M., ve Özdoğan, O. (2005). İlköğretim müfettişlerinin rehberlik görevlerini gerçekleştirme düzeyleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(4), 431-443.
• Köç, A ve Ünal, O. (2018). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin 2023 Eğitim Vizyonuna yönelik görüşlerinin incelenmesi. Journal of Innovative Research in Social Studies, 1(2), 65-79.
• Köroğlu, H. ve Oğuz, E. (2011). Eğitim müfettişlerinin rehberlik rollerine yönelik öğretmen, yönetici ve eğitim müfettişi görüşleri. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 1(2), 9–25.
• Kurt, T. (2006). Eğitim yönetiminde yerelleşme eğilimi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(1), 61-72. Kurumsal Rehberlik. (t.y.). birsor.com. 28.03.2025 tarihinde https://www.birsor.com/hizmet/kurumsal-danismanlik.html adresinden erişilmiştir.
• Macnab, D. (2004). Hearts, minds and external supervision of schools: Direction and development. Educational Review, 56(1), 53-64.
• McGinn, N. and Welsh, T. (1999). Decentralization of education: Why, when, what and how? Paris: UNESCO.
• MEB, (2018). T. C. Millî Eğitim Bakanlığı 2023 Eğitim Vizyonu Belgesi.
• MEB Teftiş Kurulu Başkanlığı, (2023). Denetim rehberleri ve denetim esasları. Ankara.
• Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Müfettişleri Yönetmeliği (2022, 1 Mart). Resmî Gazete (Sayı: 31765). Erişim adresi: https://resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/03/20220301-9.htm
• Milli Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Yönetmeliği (2023, 11 Nisan). Resmî Gazete (Sayı: 32160). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/04/20230411-1.htm
• Memduhoğlu, H. B. (2012). Öğretmen, yönetici, müfettiş ve öğretim üyelerinin görüşlerine göre Türkiye’de eğitim denetimi sorunsalı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 135-156.
• Memduhoğlu, H. B., ve Zengin, M. (2012). Çağdaş eğitim denetimi modeli olarak öğretimsel denetimin Türk eğitim sisteminde uygulanabilirliği. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 5(1), 131-142.
• Memiş, M., Ü. (2016). Kurumsal işletme yönetiminde denetimin önemi. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 8(1), 34-49.
• Merriam, S. B. (2009). Qualitative research: A guide to design and implementation. Jossey-Bass.
• Mogalakwe, M. (2006). The use of documentary research methods in social research. African Sociological Review, 10(1), 221-230.
• Morgan, D. L. (1996). Focus groups as qualitative research (C. 16). New York: Sage publications.
• Neuman, W. L. (2012). Toplumsal Araştırma Yöntemleri: Nicel ve Nitel Yaklaşımlar I‐II. Cilt (5. Basım). İstanbul: Yayın Odası.
• O’Leary, Z. (2017). The essential guide to doing your research project. SAGE Publications Inc.
• ÖÖKGM (Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü). (2025). Alanlara Göre Programlar. https://ookgm.meb.gov.tr/programlar.php 23.04.2025 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• Özmen, F. ve Yasan, T. (2007). Türk eğitim sisteminde denetim ve Avrupa birliği ülkeleri ile karşılaştırılması. Fırat Üniversitesi Doğu Anadolu Bölgesi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 6(1), 204-210.
• Quintelier, A., J. Vanhoof, and S. De Maeyer. (2018). Understanding the influence of teachers’ cognitive and affective responses upon school inspection feedback acceptance. Educational Assessment, Evaluation and Accountability, 30 (4), 399–431. https://doi.org/10.1007/s11092-018-9286-4.
• Pajak, E. (1989). Identification of Supervisory Proficiencies Project. Athens: College of Education, University of Georgia.
• Saldana, J. (2011). Fundamentals of qualitative research. Oxford University Press.
• Sandelowski, M. (1986). The problem of rigor in qualitative research. Advances in Nursing Science, 8(3), 27–37.
• Sergiovanni, T. J., and Starratt, R. J. (2002). Supervision: a dedefinition (7th ed.). New York: Mc Graw Hill.
• Solak, Y., ve Karataş, S. (2020). 2023 Eğitim Vizyonu hakkında eğitim yöneticileri görüşleri. Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 1-18.
• Sullivan, S. and Glanz, J. (2000). Supervision that improves teaching: strategies and techniques. California: Corwin Press Inc.
• Sullivan, S. and Glanz, J. (2000). Alternative approaches to supervision: Cases from the field. The Journal of Curriculum and Supervision, 15 (3), 212–235.
• Taş, H. (2018). 2023 Eğitim vizyonunun teftiş ve kurumsal rehberlik düzenlemesi üzerine bir değerlendirme. Eğitime Bakış, 44, 10-17.
• Taş, H. (2023). Türk eğitim sisteminde denetim alt sisteminin yapılanma sorunsalı ve bir model önerisi. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 14(27), 169-196
• Taymaz, A. H. (1995). Teftişte karşılaşılan sorunlar ve öneriler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 1(1),109-112.
• TKB (Teftiş Kurulu Başkanlığı).(2025). Denetim Rehberleri. https://tkb.meb.gov.tr/www/denetim-rehberleri/icerik/291 22.04.2025 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• Topal, M. (2021). 2023 Eğitim Vizyonu Belgesiyle 11. Kalkınma Planı’nda eğitimle ilgili hedeflerin karşılaştırılarak değerlendirilmesi. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(1), 156-195.
• Travers, M. (2001). Qualitative research through case studies. SAGE Publications.
• Treslan, D. L. (2008). Educational Supervision in a Transformed School Organisation. Faculty of Education, Memorial University of Newfoundland, St. Jhon’s.
• Yalçınkaya, M. (2002). Yeni öğretmen ve teftiş. Milli Eğitim Dergisi, 150, 153‐154
• Yıldırım, M., Beycioğlu, K., Ugurlu, C. T. ve Sincar, M. (2012). Eğitim müfettişlerinin görev alanları açısından karşılaştıkları sorunlar. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 1-21.
• Yılmaz, K., Elçiçeği, B. ve Acar Ç. (2021). MEB 2023 Vizyonundaki imam hatip ortaokulları ve liseleri ile ilgili hedeflere ilişkin öğretmen ve yönetici görüşleri. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 12 (2), 447-468.