THE FORMATION OF SPACE AT THE INTERSECTION OF ART AND INTERIOR ARCHITECTURE

Yıl 2025, Cilt: 15 Sayı: 1, 670 - 693, 20.06.2025

Ceren Koç Sağlam , Müge Göker Paktaş

https://doi.org/10.20488/sanattasarim.1718133

Öz

Space, as a dynamic phenomenon shaping human life, holds a central position in art and interior
design, where it is explored from multiple perspectives. This study employs conceptual
analysis to examine how space is defined and shaped within these disciplines by focusing on
its fundamental components. A literature review explores how space is formed through the
concepts of void, perception, human interaction, and place. The key characteristics of these
concepts were identified, and their interrelationships analyzed. Void serves as a fundamental
element in defining interior space, while perception and human interaction establish
its boundaries and meaning. The concept of place shows how space acquires identity in
individual and social contexts and how this identity is reflected in design. Analyzing these
four concepts together reveals how space is continually reshaped and given meaning. This
study highlights that space is not merely a physical entity but also a conceptual construct,
deepening its role in interior design. The findings offer new perspectives on the multidimensional
nature of space, contributing to a more comprehensive analysis of its relationship
with art. Ultimately, the study provides deeper insight into how space influences design and
experience, encouraging new approaches to its semantic and functional dimensions.

Anahtar Kelimeler

Experience , Interior , Perception , Place , Spatiality.

SANAT VE İÇ MİMARLIK ARAKESİTİNDE MEKÂNIN BİÇİMLENİŞİ

Öz

Mekân, insan yaşamını şekillendiren dinamik bir olgu olarak sanat ve iç mimarlık disiplinlerinde
merkezi bir konumda yer almakta ve farklı açılardan ele alınmaktadır. Bu çalışma,
mekânın bu disiplinler bağlamında nasıl tanımlandığını ve biçimlendiğini belirlemek amacıyla
kavramsal analiz yöntemi kullanarak mekanı oluşturan bileşenlerini incelemektedir.
Araştırmada, boşluk, algı, insan ve yer kavramları çerçevesinde mekânın nasıl şekillendiğini
anlamak amacıyla literatür taraması yapılmış, kavramların temel özellikleri belirlenmiş
ve aralarındaki ilişkiler analiz edilmiştir. Boşluk kavramı, iç mekânın varlığını biçimlendirirken,
algı ve insan etkileşimi mekânın sınırlarını ve anlamını belirlemektedir. Yer kavramı
ise mekânın bireysel ve toplumsal bağlamda nasıl kimlik kazandığını ve bu kimliğin
tasarıma nasıl yansıdığını göstermektedir. Bu dört kavram, iç mekân bağlamında bir araya
gelerek mekânın yeniden şekillenmesi ve anlam kazanmasında çok boyutlu tartışmaların
önünü açmaktadır. Çalışma, mekânın yalnızca fiziksel değil, kavramsal bir fenomen olduğunu
vurgulamakta ve iç mimarlık disiplininin mekân anlayışını derinleştirmektedir.
Elde edilen bulgular, mekânın çok boyutlu yapısına dair yeni perspektifler sunarak sanat
ve iç mimarlık arasındaki ilişkinin kapsamlı biçimde ele alınmasına katkı sağlamaktadır.
Çalışmanın sonuçları, mekânın tasarım ve deneyim üzerindeki çeşitli boyutlarının etkilerini
açığa çıkararak, bu alanlarda daha derinlemesine analizler yapılmasına olanak tanımaktadır.
Böylece, mekânın hem anlamsal hem de fonksiyonel boyutlarının iç içe geçmiş
ilişkileri üzerine yeni yaklaşımlar geliştirilmesine imkân sağlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Algı , Boşluk , Deneyim , Yer , İç mekan.

Kaynakça

• Akarsu, B. (1998). Algı. Felsefe terimleri sözlüğü içinde (13. Baskı). İstanbul: İnkilap Kitabevi.
• Aksakal, A. (2019). Sanat ontolojisi bakımından boşluk kavramı (Yayın No. 583303) [Yüksek lisans tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Antik Roma’nın Kusursuz Mimarisi Panteon (2024, 24 Ekim). Kaşifiz. 7 Şubat 2025 tarihinde https://kasifiz.com/antik-romanin-tum-tanrilar-tapinagi-panteon/ adresinden erişilmiştir.
• Arseven, C. E. (1950). Boşluk. Sanat ansiklopedisi içinde (5. Baskı, ss.678-685). Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• Arslan Avar, A. (2009). Lefebvre’in üçlü–algılanan, tasarlanan, yaşanan mekân diyalektiği. Dosya,17,7-16.
• Asar, H. (2013). Mimari mekân okumasında algısal deneyim analizinin bir yöntem yardımıyla irdelenmesi (Yayın No. 334564) [Yüksek lisans tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Auge, M. (1996). Non-places; Introduction to an anthropology of super-modernity. London: Verso.
• Atalayer, F. (1994). Temel Sanat Öğeleri. Eskişehir: Anaolu Üniversitesi Yayınları
• Aydınlı, S. (1986). Mekânsal değerlendirmede algısal yargılara dayalı bir model (Yayın No. 14023) [Doktora tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Bahadır, E. (2014). Mekân tasarımlarında kimlik oluşum süreçleri ve yersizleşme kavramının irdelenmesi (Yayın No. 381216) [Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Bartee, R. (t.y.). Stromae uplifts everyday employees with breathtaking ‘Santé’ visual: Watch. Grungecake. https://grungecake.com/stromae-sante/articles/83451
• Benk, A. (1986). Biçim. Büyük Larousse sözlük ve ansiklopedisi içinde (ss.1617). Gelişim Yayınları.
• Boudon, P. (2003). Mimari mekân üzerine. İstanbul: Janus Yayıncılık.
• Ching, F. (2001). Mimarlık, biçim, mekân ve düzen. İstanbul: YEM Yayınları.
• Cüceloğlu, D. (2006). İnsan ve davranışı: psikolojinin temel kavramları. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• ANADOLU ÜNİVERSİTESİ SANAT & TASARIM DERGİSİ 691
• Sanat&Tasarım Dergisi,15 (1), 2025: 670-693
• Do Ho Suh Exhibition, Modern One (2024, 16 Mayıs). Jack Deighton. 7 Şubat 2025 tarihinde https://jackdeighton.co.uk/2024/05/16/do-ho-suh/ adresinden erişilmiştir.
• Eliasson, O. (2004). Olafur Eliasson: Minding the World. Aros: Aarhus Kunstmuseum.
• Gasometer Christo Big Air Package #7 (2013, 30 Mart). Flickr. 30 Mayıs 2025 tarihinde https://www.flickr.com/photos/d-dk/8604048800 adresinden erişilmiştir.
• Gerring, J. (1999). What makes a concept good? A criterial Framework for understanding concept formation in the social sciences. Polity, 31(3), 357-393.
• Hasol, D. (2008). Boşluk. Ansiklopedik mimarlık sözlüğü içinde (10. Baskı, ss.308). İstanbul: Yapı Endüstri Merkezi.
• Heidegger, M. (1971). Building, dwelling, thinking. A. Hofstadter (Ed.), Poetry, Language,Thought. içinde (ss.145-161). New york: Harper and Row.
• İnceoğlu, N. (2010). Mimarlıkta söylem, kuram ve uygulama. İstanbul: Tasarım Yayın Grubu.
• İzgi, U. (1999). Mimarlıkta süreç kavramlar, ilişkiler. İstanbul: YEM Yayınları.
• James Turrell The Wolfsburg Project (t.y.). Kunstmuseum Wolfsburg. 7 Şubat 2025 tarihinde https://www.kunstmuseum.de/ausstellung/james-turrell-the-wolfsburg-project/ adresinden erişilmiştir.
• Joedicke, J. (1985). Space and form in architecture. Germany: Krämer, Karl Stgt.
• Kahvecioğlu, H. (1998). Mimarlıkta imaj: mekânsal imajın oluşumu ve yapısı üzerine bir model (Yayın No. 75076) [Doktora tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Kate E. (2020, 10 Eylül). The Ultimate Guide to Visiting Benagil Cave. Emma Kate Hall. https://emmakatehall.co.uk/the-ultimate-guide-to-visiting-benagil-cave-portugal-in-2020/
• Kedleston Hall (t.y.). Boutique Retreats. 6 Şubat 2025 tarihinde https://boutique-retreats.co.uk/guides/2201/kedleston-hall-derbyshire.html adresinden erişilmiştir.
• Korkmaz, G. (2019). Mimarlıkta boşluk (Yayın No. 590401) [Yüksek lisans tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Krippendorff, K. (2004). Content Analysis: An Introduction to Its Methodology. Sage Publications.
• Kuban, D. (2016). Mekân. Mimarlık kavramları: Tarihsel perspektif içinde mimarlığın kuramsal sözlüğüne giriş içinde (13. Baskı, ss.15). İstanbul: YEM Yayınları.
• ANADOLU ÜNİVERSİTESİ SANAT & TASARIM DERGİSİ 692
• Sanat&Tasarım Dergisi,15 (1), 2025: 670-693
• Lang, P. J. (1987). Creating architectural theory, the role of behavioral sciences in enviromental design. New York: Van Nostrand Reinhold.
• Lehmann Maupin Art Gallery [@lehmannmaupin]. (2020, 3 Nisan). While staying home, you can virtually explore the National Museum of Modern and Contemporary Art, Korea at artsandculture.google.com (@GoogleArtsCulture), along with [Fotoğraf]. Instagram. https://www.instagram.com/lehmannmaupin/p/B-hfy2iJ5k3/
• Lehmann Maupin Art Gallery (t.y.). Lehmann Maupin. 7 Şubat 2025 tarihinde https://www.lehmannmaupin.com/artists/do-ho-suh adresinden erişilmiştir.
• Leland, M. R. (2000). Mimarlığın öyküsü. (E. Akça, Çev.). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Lynch, K. (2010). Kent imgesi. (İ. Başaran, Çev.). İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
• Norberg-Schulz, C. (1971). Existence, space and architecture. New York: Praeger.
• O’doherty, B. (2010). Beyaz küpün içinde, Galeri mekânının ideolojisi. İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Öymen Gür, Ş. (1996). Mekân örgütlenmesi. Trabzon: Gür Yayıncılık.
• Özcan, U. ve Güngör, S. (2020). Yersizleşmeye rağmen / Tadao Ando’yu “yer” bağlamında okumak. Yapı Dergisi, 453, 42-47.
• Özen, A. (2006). Mimari sanal gerçeklik ortamlarında algı psikolojisi. [Tam Metin] Bilgi Teknolojileri Kongresi IV, Denizli, Türkiye.
• Pallasmaa, J. (2011). Tenin gözleri. (A. U. Kılıç, Çev.). İstanbul: YEM Yayınları.
• Rapoport, A. (1977). Human aspects of urban form: Towards a man-environment approach to urban form and design. Great Britainn: Pergamon Press.
• Rassmussen, S. E. (1994). Yaşanan mimari. (Ö. Erduran, Çev.). İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Salsabila, P. A. (2024, 27 Ağustos). Museum Louvre Hadirkan Pameran Fashion Pertamanya Bersama Chanel!. Highend. https://highend-magazine.okezone.com/read/museum-louvre-hadirkan-pameran-fashion-pertamanya-bersama-chanel-1e8d4T
• Schulz, C. (1972). Existence space and architecture. London: Studio Vista.
• Schwarzer, M. W. ve Schmarsow, A. (1991). The emergence of architectural space: August Schmarsow’s theory of “Raumgestaltung”. Assemblage, (15), 49-61.
• Smith, R. (1999). Mallarmé’s children: Symbolism and the renewal of experience. California: Univercity of California Press.
• ANADOLU ÜNİVERSİTESİ SANAT & TASARIM DERGİSİ 693
• Sanat&Tasarım Dergisi,15 (1), 2025: 670-693
• Sözen, M. ve Tanyeli, U. (2011). Algı. Sanat kavram ve terimleri sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Stars and Galaxies (2015, 8 Ocak). Machines Teach Astronomers About Stars. NASA. 6 Şubat 2025 tarihinde https://www.jpl.nasa.gov/news/machines-teach-astronomers-about-stars/ adresinden erişilmiştir.
• Türk Dil Kurumu. (t.y.). Boşluk. Sozluk.gov.tr Güncel Türkçe Sözlük içinde. 20 Eylül, 2024, tarihinde https://sozluk.gov.tr/?ara=bosluk adresinden erişilmiştir.
• Us, F. ve Aytıs, S. (2009). Mimari mekânın aktarımında algılayıcı hareketinin önemi. Tasarım+Kuram Dergisi, (7), 87-90. https://doi.org/10.23835/tasarimkuram.240755 Vitruvius, P. (1993). Mimarlık üzerine on kitap. Ankara: Şevki Vanlı Mimarlık Vakfı Yayınları.
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Waldek, S. (2024, 15 Temmuz). Mysteries of Great Pyramid of Giza. Architecture&Design. https://www.admiddleeast.com/story/mysteries-of-great-pyramid-of-giza-solved-what-you-need-to-know-about-egypts-iconic-landmark
• Walker, G. (2010). The concept of conceptual analysis. Erkenntnis, 73(1), 111–127. https://doi.org/10.1007/s10670-009-9193-7
• Wee, YC. (2008, 6 Haziran). Baya Weavers:Nest building and after. Bird Ecology Study Group. https://besgroup.org/2008/06/06/baya-weavers-nest-building-and-after/
• Wolfe J.M. (t.y.). Understanding a fire ant colony. https://www.amdro.com/learn/fire-ants/understanding-a-fire-ant-colony
• Zevi, B. (2015). Mimarlığı görebilmek. (A. Tümertekin, Çev.). İstanbul: Daimon Yayınları.
• Zwirner, D. (t.y.). Infinity mirrored room adlı eseri, David Zwirner. https://www.davidzwirner.com/artworks/yayoi-kusama-infinity-mirrored-room-gleaming-lights-of-the-souls-85e2f.