ÇEVRE DUYARLILIĞI İÇİN SOSYAL MEDYADA TİPOGRAFİNİN KULLANIMI: WWF VE GREENPEACE ÖRNEĞİ

Yıl 2025, Sayı: 15- Özel sayı, 721 - 744, 20.10.2025

Gülnihal Köken , Eren Evin Kılıçkaya , Zeliha Canan Özkan

https://doi.org/10.20488/sanattasarim.1805068

Öz

Bu çalışma, sosyal medya platformlarının çevre bilincinin oluşturulmasındaki rolünü ve
etkinliğini incelemektedir. Çevre odaklı sivil toplum kuruluşları olan WWF ve Greenpeace’in
2021-2025 yılları arasında Instagram üzerinden gerçekleştirdiği paylaşımlar, kullanılan
yazı tipleri, renk seçimleri ve görsel hiyerarşi unsurları bağlamında analiz edilmiştir.
Çalışmada, sosyal medya ve yeni medya kavramları ele alınarak, bu platformların çevresel
mesajların iletilmesindeki etkisi detaylı bir biçimde tartışılmıştır. Teknolojik gelişmelerin
iletişim süreçlerine sağladığı katkılar değerlendirilmiş, tipografinin çevresel farkındalık yaratma
sürecindeki stratejik rolü incelenmiştir. Çalışmada elde edilen bulgular, sosyal medya
paylaşımlarında kullanılan tipografik unsurların mesaj algısını güçlendirme potansiyeline
sahip olduğunu ve çevre bilincinin artırılmasına katkı sağlayabileceğini göstermektedir. Bu
kapsamda, çevre odaklı kampanyalarda tipografinin etkili ve bilinçli kullanımına yönelik
öneriler geliştirilmiş; yazı karakterleri, renk kullanımı ve görsel hiyerarşi gibi unsurların
iletişimdeki işlevselliği değerlendirilmiştir. Sonuç olarak, sosyal medya platformlarında tipografi
kullanımı, çevre bilinci oluşturma süreçlerinde güçlü bir araç olarak öne çıkmakta
ve çevresel mesajların yayılımını artırma potansiyeli taşımaktadır. Bu bağlamda, tasarım
ilkelerinin etkili kullanımı, mesajların daha geniş kitlelere ulaşmasını sağlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Çevre , Sosyal medya , Tipografi , WWF , Greenpeace.

THE USE OF TYPOGRAPHY IN SOCIAL MEDIA FOR ENVIRONMENTAL AWARENESS: EXAMPLES FROM WWF AND GREENPEACE

Öz

This study examines the role and effectiveness of social media platforms in raising environmental
awareness. The posts of WWF and Greenpeace, environmental non-governmental
organizations, on Instagram between 2021 and 2025 were analyzed in terms of fonts, color
choices, and visual hierarchy elements. In the study, the concepts of social media and new
media are explored, and the impact of these platforms in communicating environmental
messages is discussed in detail. The contributions of technological developments to communication
processes are evaluated, and the strategic role of typography in the process of creating
environmental awareness is examined. The findings of the study show that typographic
elements used in social media posts have the potential to strengthen message perception
and contribute to raising environmental awareness. In this context, suggestions were developed
for the effective and conscious use of typography in environmentally focused campaigns,
and the functionality of elements such as typefaces, color usage, and visual hierarchy
in communication was evaluated. In conclusion, the use of typography on social media
platforms stands out as a powerful tool in environmental awareness-raising processes and
has the potential to increase the dissemination of environmental messages. In this context,
the effective use of design principles enables messages to reach wider audiences.

Anahtar Kelimeler

Environment , Social media , Typography , WWF , Greenpeace.

Kaynakça

• Arslan, H. (2011). Bir “doğrudan eylem hareketi” olarak Greenpeace (Yeşil Barış). Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2011(23), 247-258.
• Aşan, Y. O., & Kılıçkaya Boğ, E. E. (2018). Çağdaş seramik sanatında alternatif bir yaklaşım olarak tipografi kullanımı. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(2), 1157-1169.
• Bradford, T. (2019). Environmental Power [Dijital illüstrasyon]. IllustrationX. https://www.illustrationx.com/in/news/4230/environmental_power
• Cılızoğlu, N. D. G., & Çetinkaya, A. (2016). Sivil toplum örgütlerinin Instagram kullanımı. Asos Journal, 161-181.
• Danacıoğlu, G. (2023). Türk sosyal medyasında grafik tasarımın rolü (Yüksek lisans tezi). Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Dondurucu, Z. B., & Keba Ekinci, D. (2021). Çevre hareketi bağlamında sivil toplum örgütlerinin Instagram’da iletişim süreci: Greenpeace ve WWF örneği. G. Yetkin Cılızoğlu & A. Çetinkaya (Ed.), Ağ toplumunda iletişim pratikleri (pp. 191-231). Literatürk Yayınları.
• Greenpeace [@greenpeace]. (2019, 27 Ekim). The best time to act on #climatechange was 30 years ago, when we were first warned about it. [Gönderi]. Instagram.
• https://www.instagram.com/p/B4G12A2FQQa/?epik=dj0yJnU9ZU9WQi1tNTlNZ002RXhoaUUxcHFKb1JXQnFfOV9Fa3ImcD0wJm49cmRaWmlQejl1V3FUcERodWw5dFFIZyZ0PUFBQUFBR2hhanNB
• Greenpeace Türkiye [@greenpeaceturkiye]. (2021, 27 Ağustos). Yalnızca 1-2 dakika kullanıp atılan plastiklerin çoğunun sonu denizlerde bitiyor. [Gönderi]. Instagram. https://www.instagram.com/p/CTEkFkjNPP5/
• Greenpeace Türkiye [@greenpeaceturkiye]. (2022, 31 Ağustos). Türkiye, bu yıldan itibaren elektrik üretimi, ulaşım, sanayi ve bina kaynaklı emisyonlarda önlemleri hayata geçirerek 2030’da emisyonlarını %35 mutlak azaltabilir. [Gönderi]. Instagram. https://www.instagram.com/p/Ch670FELR6b/
• Greenpeace Türkiye [@greenpeaceturkiye]. (2024, 17 Şubat). What does it sound like at the bottom of the ocean? [Gönderi]. Instagram. https://www.instagram.com/p/C3dCZdKucEp/?igsh=cHg4ZWdnM3VrZDhv
• Greenpeace Türkiye [@greenpeaceturkiye]. (2025, 13 Haziran). Okyanus Canlıları Desteğini Bekliyor! [Gönderi]. Instagram. https://www.instagram.com/p/DK1dr4-IzBK/?img_index=1
• Greenpeace. (2015). Bring Back the Balance [Sosyal sorumluluk afişi]. McCann Worldgroup India. https://www.desicreative.com/bring-back-the-balance-greenpeace-by-mccann-erickson/
• Kara, O. (2024). We Are Social Dijital 2024. OMG İletişim. https://omgiletisim.com/we-are-social-dijital-2024-global-raporu-yayinlandi/
• Karaata, E. (2024). İllüstrasyonda Kullanılan Temel Izgara Sistemleri Ve Düzensiz Alt Bölüm Tekniğinin İncelenmesi. ArtGRID - Journal of Architecture Engineering and Fine Arts, 6(1), 1-27. https://doi.org/10.57165/artgrid.1337368
• Karakaya, B., & Canbolat, A. (2021). Temel sanat/tasarım ögelerinin seramik sanatına yansıması. İnönü Üniversitesi Kültür ve Sanat Dergisi, 7(1), 101-116. https://doi.org/10.22252/ijca.887844 Kemp, S. (2024). Digital 2024: Turkey. DataReportal. https://datareportal.com/reports/digital-2024-turkey
• Kirtiş, K. A., & Karahan, F. (2011). To be or not to be in social media arena as the most cost-efficient marketing strategy after the global recession. Procedia Social and Behavioral Sciences, 24, 260-268.
• Manovich, L. (2001). The language of new media. The MIT Press.
• Mittal, V., Kaul, A., Gupta, S. S., & Arora, A. (2017). Multivariate features-based Instagram post analysis to enrich user experience. Procedia Computer Science, 122, 138-145.
• MSQ Sustain. (2023). Change is in our nature [Sosyal medya kampanyası görseli]. Nature4Climate. https://www.prweek.co.uk/article/1823719/purpose-awards-2023-collaboration-%E2%80%93-best-environmental-cause-campaign
• Özkan, B. (2023). Tipografinin temel ilkeleri. Girişimle. https://girisimle.com/tipografinin-temel-ilkeleri
• Saatçioğlu, E. (2017). Sivil toplum örgütlerinin sosyal medya kullanımları: Greenpeace Türkiye Facebook sayfası örneği. Selçuk İletişim, 10(1), 158-187.
• Sarıkavak, N. K. (2014). Kaligrafik ve tipografik deneysel tasarımlar. Grafik Tasarım Yayınları.
• Selamet, S. (1995). Grafik tasarım öğesi olarak tipografi (Yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Şeberoğlu, A. (2020). Yeni medya ve etkileşimli yeni sinema. Yeni Medya, 8, 77-85.
• Tasarım İlkeleri (Denge, Tekrar). (t.y.). Ondokuz Mayıs Üniversitesi. [PowerPoint slaytları]. https://avys.omu.edu.tr/storage/app/public/skaptan/144437/KONU%203%20TAS%20%20I%CC%87LKELERI%CC%87%201%20%20DENGE%20RI%CC%87TM%20%20DERS%20NOTU%20(1)%20(1).pdf
• WWF Türkiye [@wwf_turkiye]. (2021, 20 Ocak). Bugün #PenguenFarkındalıkGünü! [Gönderi]. Instagram. https://www.instagram.com/p/CKQhdljgqf1/
• WWF Türkiye [@wwf_turkiye]. (2021, 25 Nisan). Bugün #DünyaPenguenGünü! [Gönderi]. Instagram. https://www.instagram.com/p/COFHulygdn4/?img_index=1
• WWF Türkiye [@wwf_turkiye]. (2023, 5 Mayıs).Önümüzde çok önemli bir seçim var. Talebimiz açık: #DoğamızKazansın! [Gönderi]. Instagram. https://www.instagram.com/p/Cr2mw9LKYJL/?img_index=1
• WWF Türkiye. (t.y.). WWF-Türkiye kimdir?. WWF. https://www.wwf.org.tr/wwf/hakkimizda/
• WWF. (2019). WWF Publication Guidelines [Kurumsal yayın rehberi]. https://wwfbrand.panda.org/publication-guidelines/
• WWF. (2021). Love It or Lose It [Sosyal Medya Afişi]. World Wide Fund for Nature. https://www.worldwildlife.org/pages/public-service-advertisements-psa
• WWF. (2022). We Can Protect Life On Our Planet [Sosyal medya afişi]. WWF International. https://www.worldwildlife.org/pages/workplace-giving-toolkit
• WWF. (2023). Roomies from the Wild [Sosyal medya afişi]. Adsoftheworld. https://adsoftheworld.com/campaigns/roomies-from-the-wild
• Yalçın, M. (2023). Kurumsal sosyal sorumluluk ve sosyal medya ilişkisi: Web of Science veri tabanına dayalı bibliyometrik analiz. Türk Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 8(2), 146-160.
• Yalur, R. (2020). Tipografik tasarımda kullanılan yazı karakterinin önemi. Uluslararası Sanat ve Sanat Eğitimi Dergisi, 3(4), 42-60.
• Yavuz, E. (2019). Instagram içerik tasarımlarının grafik tasarım ögeleri açısından incelenmesi. İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi (INIJOSS), 8(1), 321-328.
• Yazar, T. (2020). Sanat ve teknoloji ilişkisinde görsel iletişim aracı olarak tipografi ve eğitim sürecindeki uygulama yaklaşımları. Uluslararası Disiplinlerarası ve Kültürlerarası Sanat, 5(11), 255-269.
• Yeygel Çakır, S. (2017). Sosyal medyada dijital aktivist hareketler üzerine kuramsal bir inceleme. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 5(2), 753-783. https://doi.org/10.19145/e-gifder.303261