SELF-CONSCIOUSNESS AND EXPRESSIVE TENDENCIES IN SELF-PORTRAITS

Year 2025, Issue: 53, 544 - 561, 30.11.2025

Mehtap Saldıray , Aygül Aykut

https://doi.org/10.61742/sanatyazilari.1734131

Abstract

The research examines the relationship between “self-awareness” and “expressive tendencies” in “self-portraits”. Taking a “post-structuralist” approach, the study analyzes the ways in which artists question and express images of ‘self’ in their “self-portraits”. The research emphasizes that “self-portraits” are both a work of art and a space that reflects the artist's subjectivity and social context. Through the analysis of the works of artists such as Frida Kahlo, George Baselitz, and David Salle, it is examined how “self-portraits” address personal and social issues through symbolic “gaze” patterns. These artists used “self-portraiture” as a means of expression, reflecting both their personal traumas and social criticisms in their works. The research reveals that “self-portraits” are a powerful tool reflecting the artist's self-image. The article presents a comprehensive examination of “self-awareness” and “expressive tendencies” in “self-portraiture”. In addition, symbolic narrative strategies and artistic creation processes as well as the principles of the “new expressionist” approach are analyzed.

Keywords

Self, , Post Structuralism, , Gaze, , Neo Expressionist Trend, , Self-Portrait.

OTOPORTRELERDE KENDİLİK BİLİNCİ VE DIŞAVURUMCU EĞİLİMLER

Abstract

Araştırma, “oto-portre”lerde “kendilik” bilinci ve “dışavurumsal eğilimler” arasındaki ilişkiyi incelemektedir. “Post-yapısalcı” bir yaklaşımla ele alınan çalışmada, sanatçıların “oto-portre”lerinde “kendilik” imgelerini sorgulama ve ifade etme biçimleri analiz edilmiştir. Araştırma, “oto-portre”lerin yalnızca bir sanat eseri değil, aynı zamanda sanatçının iç dünyasını ve toplumsal bağlamını yansıtan bir alan olduğunu vurgulamaktadır. Frida Kahlo, George Baselitz, ve David Salle gibi sanatçıların eserleri üzerinden yapılan analizlerde, “oto-portre”lerin sembolik “bakış” stratejileriyle bireysel ve toplumsal meseleleri nasıl ele aldıkları incelenmiştir. Bu sanatçılar, işlerinde hem kişisel travmalarını hem de toplumsal eleştirilerini yansıtarak, “oto-portre”yi bir ifade aracı olarak kullanmışlardır. Araştırma, “oto-portre”lerin sanatçının “kendilik” bilincini ve duygusal dünya-sını yansıtan güçlü bir araç olduğunu ortaya koymaktadır. Makale, “oto-portre” sanatında “kendilik” bilinci ve “dışavurumsal eğilimler” üzerine kapsamlı bir inceleme sunmaktadır. Araştırma, “post-yapısalcılık” perspektifinden sanatçının yaşantı dene-yimleri bünyesinde yapılandırdığı çoklu “kendilik” şemalarını ele almaktadır. Ayrıca, sembolik anlatım stratejileri ve sanatsal yaratım süreçleri ile “yeni dışavurumsal” anlayışın ilkeleri incelenmiştir.

Keywords

Kendilik, , Post Yapısalcılık, , Bakış, , Yeni Dışavurumsal Eğilim, , Oto-Portre.

References

• Talon, C. ve Marie, H. D. (2020). Olympia. A. Artun (Ed.). Manet, Velazquez ve estetik modernizm 2. Baskı, (35-37), İletişim Yayınları.
• Hançerlioğlu, O. (2016). Felsefe sözlüğü. Remzi Kitabevi.
• Kaplan, F., N. ve Kaplan, A., B. (2017). Olgusal ve düşsel gerçekliği kozmogonik portreleri: Frida Kahlo’nun imgeleminde biyolojik ve ruhsal acının anatomisi, Journal of Current Researches on Social Sciences, 4, s. 349-364. 10.26579/jocress-7.4.25.
• Kayahan, Z. ve Çevik, N. (2020). Çağdaş sanatta bir yansıma/yansıtma sorunsalı olarak otoportre ve ‘ben’ kavramı üzerine bireysel söylemler. Sanat ve Tasarım Dergisi, 25, s. 191-213.
• Leppert, R. (2009). Sanatta anlamın görüntüsü: İmgelerin toplumsal işlevi. Ayrıntı Yayınları.
• Lynton, N. (1991). Modern sanatın öyküsü. Remzi Kitabevi.
• Smart, A. (2017). (12.05.2025). 5 Thinks to Know About Maria Lassnig. Sotheby’s. https://www.sothebys.com/en/articles/5-things-to-know-about-maria-lassnig
• Özyılmaz, Kahraman, Jale, Asya. (2017). Öznenin İmgesel Konumları. Lap Lambert Academic Publishing. https://books.google.com.tr/books/about/%C3%96znenin_%C4%B0mgesel_Konumlar%C4%B1.html?id=69RJswEACAAJ&redir_esc=y
• Rank, O. (2020). Hakikat ve gerçeklik. Pinhan Yayıncılık.
• Ümer, E. (2018). Lacancı bakış kavramı ve imgenin bakışı. Yıldız Journal of Art and Design, 5, s. 47-66.
• TDK. (2025). Kendilik, Türk Dil Kurumu, 12.05.2025. https://sozluk.gov.tr/ bağlantısından alınmıştır.
• Yapı Endüstri. (1997). Oto-Portre. (Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi, s. 1507). Yem Yayınları.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2022). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık. Yılmaz, M. (2013). Modernden postmoderne sanat. Ütopya Yayınevi.