SİNESTEZİ PERSPEKTİFİNDEN SERAMİK SANATI: GÖRSEL VE DUYUMSAL ALGININ KESİŞİMİ

Year 2025, Issue: 53, 761 - 779, 30.11.2025

Hasan Numan Suçağlar

https://doi.org/10.61742/sanatyazilari.1735764

Abstract

Bu çalışma, sinestezi kavramı üzerinden seramik sanatını değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Araştırma, özellikle görsel ve dokunsal algının kesiştiği noktaları inceleyerek, seramik yüzeylerin ve biçimlerin izleyici üzerindeki çok duyulu etkilerini analiz etmektedir. “Seramik sanatı, sinestezik algı üzerinden nasıl bir duyusal deneyim alanı yaratabilir?” sorusu temel araştırma sorusu olarak belirlenmiştir. Nitel araştırma yöntemi kapsamında seçilen çağdaş sanatçılara ait seramik eserler biçimsel, estetik ve duyusal açıdan çözümlenmiş; sinestezik etkiler, izleyici algısı üzerinden yorumlanmıştır. Bu bağlamda seçilen bazı çağdaş seramik sanatçılarının çalışmaları, sinestezinin nörolojik bir durumdan ziyade estetik ve psikolojik bir deneyim olarak da ele alınabileceğini göstermektedir. Elde edilen bulgular, seramik eserlerin görsel düzlemin ötesine geçerek bastırılmış sesleri, içsel titreşimleri ve dokunsal gerilimleri çağrıştıran çoklu duyusal etkiler yarattığını ortaya koymaktadır. Bu doğrultuda, sinestezik bakış açısının seramik sanatında duyular arası bir ifade dili kurma ve izleyiciyle daha derin bir etkileşim geliştirme açısından güçlü bir potansiyel taşıdığı söylenebilmektedir.

Keywords

Sinestezi , Seramik , Sanat , Dokunsallık , İşitilebilirlik

CERAMIC ART FROM A SYNESTHETIC PERSPECTIVE: THE INTERSECTION OF VISUAL AND SENSORY PERCEPTION

Abstract

This study aims to evaluate ceramic art through the concept of synesthesia. The research analyzes the multisensory effects of ceramic surfaces and forms on the viewer, particularly by examining the points where visual and tactile percep-tion intersect. The fundamental research question is: “How can ceramic art create a sensory experience through synest-hetic perception?” Within the scope of qualitative research methods, ceramic works by selected contemporary artists were analyzed in terms of form, aesthetics, and sensory aspects; synaesthetic effects were interpreted through viewer perception. In this context, the works of some selected contemporary ceramic artists show that synaesthesia can be con-sidered an aesthetic and psychological experience rather than a neurological condition. The findings reveal that ceramic works create multi-sensory effects that go beyond the visual plane, evoking suppressed sounds, internal vibrations, and tactile tensions. In this regard, it can be said that the synesthetic perspective has strong potential in establishing an inter-sensory language of expression in ceramic art and developing a deeper interaction with the viewer.

Keywords

Synesthesia , Ceramic , Art , Tactility , Audibility

References

• Banissy, M. J., Jonas, C. ve Cohen Kadosh, R. (2014). Synesthesia: an introduction. Frontiers in Psychology, 5(1414), 1–3. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2014.01414
• Berman, G. (1999). Synesthesia and the arts. Leonardo, 32(1), 15–22. https://doi.org/10.1162/002409499552957
• Carey, L. (2025, 11 Kasım). Landis Carey. Landis Carey. https://www.landiscarey.com/
• Celeste Boursier-Mougenot. (2025, 11 Kasım). Paula Cooper Gallery. https://www.paulacoopergallery.com/artists/celeste-boursier-mougenot#tab:thumbnails
• Clyne, S. E. (2019). Synesthesia and the contour method of drawing (Yayın No: 2511156802). [Yüksek Lisans Tezi, Harvard Extension School]. ProQuest Dissertations & Theses Global. https://www.proquest.com/docview/2511156802
• Florea, E., Cojocaru, S. (2021). The presence of the phenomenon of artistic synesthesia in painting. Review of Artistic Education, 22, 244–252.
• Gennaro, R. J. (2021). Synesthesia, hallucination, and autism. Frontiers in Bioscience (Landmark Edition), 26(4), 797–809. https://doi.org/10.2741/4918
• Homo Faber. (2025.09 Nisan). Homo Faber. https://www.homofaber.com/en/objects/a1VTG000000f2CA2AY/
• Hubbard, E. M. (2007). Neurophysiology of synesthesia. Current Psychiatry Reports, 9(3), 193–199. https://doi.org/10.1007/s11920-007-0018-6
• Jeon, J. (2025,12 Kasım). Jinhyun Jeon. Jinhyun Jeon. http://jjhyun.com/
• Lipecky, K. (2025, 12 Kasım). Kate Lipecky. Kate Lipecky. https://katelipecky.com/
• Malnar, J. M., Vodvarka, F. (2004). Sensory Design. University of Minnesota Press.
• Marks, L. E. (1975). On colored-hearing synesthesia: Cross-modal translations of sensory dimensions. Psychological Bulletin, 82(3), 303-331.
• Marks, L. E., Mulvenna, C. M. (2013). Synesthesia: At the borders and beyond. Frontiers in Psychology, 4, 651. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2013.00651
• Merchant, D., Hong, S. (2018). A discussion on synesthesia. Journal of Undergraduate Research, 7(1), 93–93.
• Ramachandran, V. S., Hubbard, E. M. (2001). Synesthesia: A window into perception, thought and language. Journal of Consciousness Studies, 8(12), 3-34.
• Schnidrig, M. (2015). Seeing beyond the visual: Sensory perception and synesthesia in contemporary installation art (Yayın No: Belirtilmemiş) [Yüksek Lisans Tezi, OCAD University]. OCAD University Institutional Repository. https://openresearch.ocadu.ca/id/eprint/270/1/Schnidrig_Melanie_2015_MA_CADN_MRP.pdf
• Studio Vocum. (2025, 11 Kasım). Studio Vocum. https://www.studiovocum.com/
• Van Campen, C. (1999). Artistic and psychological experiments with synesthesia. Leonardo, 32(1), 9–14. https://doi.org/10.1162/002409499552948
• Wicky, E. (2023). Progrès ou décadence, art ou fumisterie? La critique fin-de-siècle des synesthésies. French Cultural Studies, 34(4), 359-376. https://doi.org/10.1177/09571558221134930
• Wilson, S. E. (2010). O corpo do Brasil: The role of the Brazilian body in the art of Ernesto Neto (Yayın No: Belirtilmemiş) [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Washington University in St. Louis]. Washington University Open Scholarship. https://openscholarship.wustl.edu/etd/508/