RİCHARD PRİNCE’IN YENİ PORTRELER SERİSİ VE NFT ARACILIĞI İLE EMİLY RATAJKOWSKİ’NİN “KENDİNİ GERİ SATIN ALMA” GİRİŞİMİ

Yıl 2022, Cilt: 15 Sayı: 29, 225 - 251, 30.06.2022

Uğur Günay Yavuz , Ahmet Sait Yıldız , Mehmet Uluç Ceylani

https://doi.org/10.21602/sduarte.1071649

Öz

Richard Prince’in Instagram’da başkalarının kişisel sayfalarının ekran görüntüsünü kanvas üzerine bastırarak galerilerde sergilemesi, 90 bin dolar karşılığında satması tartışmaları da beraberinde getirmiştir. Bazı kesimlerce sanatsal yaratıyken bazı kesimlerce de çalıntı, haksız yere elde edilmiş üretim olarak nitelendirilmektedir. Yeni Portreler sergisiyle kişilerin özel hayatına girmesi, özel alanlarının, izinsiz-habersiz kullanması, fotoğrafçılar kadar, modeller tarafından da tepki ile karşılanmış, pek çok kişi ile hukuki sorun yaşamıştır. Emily Ratajkowski, evindeki Prince’in fotoğrafı önünde durarak aynı pozla fotoğrafını çektirmiş, sonrasında NFT’ye dönüştürtmüş 140 bin dolara alıcı bulmuştur. Çalışma Prince’in çalışmalarında malzeme olarak kullandığı fotoğrafları çeken fotoğrafçıların hukuki olarak kazanamadıkları haklarını, fotoğraftaki model Ratajkowski’nin, NFT aracılığı ile elde etmiş olması örneğinden yola çıkarak, günümüzde sanat alanında yeri tartışılan NFT’nin kullanım alanına, amacına yönelik önemli bir gelişme olmasını ortaya koymayı hedeflemiştir.

Anahtar Kelimeler

Temellük Sanatı, Richard Prince, Fotoğraf, NFT

Kaynakça

• Bourriaud, N. (2005). İlişkisel Estetik, çev. Seadet Özen, İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Börü, Ş.P.(2013). Fotoğraf Üzerindeki Haklar, Ankara: Turhan Kitabevi.
• Koşar, D.C (2012). “Sahiplenmenin Dayanılmaz Hafifliği ve Duchamp”, Sanatın Günceli Güncelin Sanatı, Ed. Mehmet Yılmaz, Ankara: Ütopya Yayınları, s. 196-213.
• Sağlamtimur, Z.Ö. (2017). Yeni Medya Sanatı ve Fotoğraf, Anadolu Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Cilt 7, Sayı 2, s. 82-100
• http 1: Kinsella, E. “Outraged Photographer Sues Gagosian Gallery and Richard Prince for Copyright Infringement”, Artnet, https://news.artnet.com/market/donald-graham-sues-gagosian-richard-prince-401498, Erişim tarihi: 8.10.2021
• http 2: Instagram, https://help.instagram.com/116455299019699?helpref=search&sr= 1&query=fair %20use&search_ses sion_id=8aa28133c81800559a4366cb5bb4c6a3&fbc lid=IwAR2-xICZ29dve0pDHZpGhx- 35Cy3dhTiBL97p4mnRkWThYvb4KT0thcnSFc, Erişim tarihi: 8.10.2021
• http 3: Keskin, Ö. (2021). “Cariou v.Prince Davası”, Sanat Hukuku Enstitüsü, https://www.sanathukukuenstitusu.com/post/cariou-v-prince-davas%C4%B1, Erişim tarihi: 9.11.2021
• http 4: (2018). “Temellük Sanatı ve Intihal”, Skop Sanat Tarihi Eleştiri, https://www.e-skop.com/skopbulten/temelluk-sanati-ve-intihal/3638, Erişim tarihi: 9.11.2021.
• http 5: Prince, R. (2015). “New Portraits”, Gagosian, https://gagosian.com/exhibitions/2015/richard-prince-new-portraits/, Erişim tarihi: 19.09.2021
• http 6: Samuels, L. (2015). “Photographer Sam Abell Talks About Cheeky Richard Prince After Prince Sold Photo For Millions”, Diyphotography, https://www.diyphotography.net/photographer-sam-abell-talks-about-cheeky- richard-prince-after-prince-sold-his-photo-for-millions, Erişim tarihi: 9.11.2021.
• http 7: Cohen, A. (2018). “Who Actually Shot Richard Prince’s Iconic Cowboys?, Artsy, https://www.artsy.net/article/artsy-editorial-richard-prince-stole-marlboro-man, Erişim tarihi: 22.11.2021.
• http 8: Sutton, B. (2016). “Photographer Dennis Morris Sues Richard Prince Over Sid Vicious Images”, Hyperallergic, https://hyperallergic.com/303947/photographer-dennis-morris-sues-richard-prince-over-sid-vicious-images/, Erişim tarihi: 22.11.2021.
• http 9: Walker, D. (2016). “Richard Prince Sued Again (This Time by Photographer Dennis Morris)”, Photo District News, https://pdnpulse.pdnonline.com/2016/06/richard-prince-sued-time-photographer- dennis-morris.html, Erişim tarihi: 12.12.2021.
• http 10: Saltz, J. (2014). “Richard Prince’s Instagram Paintings Are Genius Trolling”, Vulture, http://www.vulture.com/2014/09/richard-prince-instagram-pervert-troll-genius.html, Erişim tarihi: 3.12.2021.
• http 11: Instagram, https://help.instagram.com/1992178671014348/?helpref=related, Erişim tarihi: 3.12.2021.
• http 12: Gilbert, L. (2018). The Art News Paper, https://www.theartnewspaper.com/2018/10/10/richard-prince-defends-reuse-of- others-photographs, Erişim tarihi: 7.12.2021.
• http 13: Twitter, https://twitter.com/RichardPrince4/status/969330688221761536, Erişim tarihi: 18.12.2021.
• http 14: Twitter, https://twitter.com/kimletgordon, Erişim tarihi: 18.12.2021.
• http 15: Steadman, R. (2015). “Suicide Girls Sell Pics ıf Richard Prince Pics in Appropriation Tit for Tat”, Observer, https://observer.com/2015/05/suicide-girls-sell-pics-of-richard-prince-pics-in-tit-for-tat-appropriation-battle/ Erişim tarihi: 7.12.2021.
• http 16: Twitter, (https://twitter.com/RichardPrince4/status/603874714201751552, Erişim tarihi: 18.12.2021.
• http 17: Dalgıç, S.D. (2021). “Emily Ratajkowski anlatıyor: Bir Model Kendi Bedeni ve Görüntüsü Hakkında Ne Kadar Söz Sahibi?”, Dadanizm, https://www.dadanizm.com/emily-ratajkowski-anlatiyor-bir-model-kendi-bedeni-ve- goruntusu-hakkinda-ne-kadar-soz-sahibi, Erişim tarihi: 7.12.2021.
• http 18: Ratajkowski, E. (2020). “Buying Myself Back When Does a Model Own Her Own Image? The Cut, https://www.thecut.com/article/emily-ratajkowski-owning-my-image- essay.html, Erişim tarihi: 7.10.2021.
• http 19: (2021) “Emily Ratajkowski İlk NFT’sini 140 bin Dolara Sattı”, NTV, https://www.ntv.com.tr/galeri/sanat/emily-ratajkowski-ilk-nftsini-140-bin-dolara-satti,R2omKMoDMUeckTkkjRluUA/vQD85N9bckyh1b52yT4d6A, Erişim tarihi: 7.12.2021.
• http 20: Petrini, D.M. (2021). “Emily Ratajkowski Kendi Fotoğrafını NFT Müzayedesine Açtı”, Vogue, https://vogue.com.tr/tech/emily-ratajkowski-kendi-fotografini-nft-muzayedesine-acti, Erişim tarihi: 7.12.2021.
• http 21: Palumbo, J. (2021). “Emily Ratajkowski’s ‘reclained’ Self Portrait Sells for $175.000”, CNN, https://edition.cnn.com/style/article/emily-ratajkowski-nft-sale- christies/index.html, Erişim tarihi: 19.12.2021.
• http 22: Kemp, S. (2021). “Digital 2021: Global Overview Report,” Datareportal, https://datareportal.com/reports/digital-2021-global-overview-report, Erişim tarihi:27.12.2021.