Justice Disposition Scale for Primary School Students: Validity and Reliability Analysis

Year 2025, Volume: 10 Issue: 2, 271 - 294, 15.07.2025

Cüneyt Akar , Beyhan Can Kaya

https://doi.org/10.29250/sead.1519291

Abstract

The aim of this study is to develop a valid and reliable measurement tool for assessing justice dispositions in 2nd, 3rd, and 4th-grade primary school students. The scale development process began with the creation of a theoretically grounded item pool, followed by content validity analysis through expert reviews. As a result of the Exploratory Factor Analysis (EFA), the scale revealed a unidimensional structure, accounting for 82.92% of the total variance. The Cronbach’s alpha coefficient was calculated as .96, indicating a high level of internal consistency. Findings from the Confirmatory Factor Analysis (CFA) demonstrated excellent fit indices for GFI, AGFI, CFI, IFI, and RMR, while RMSEA and the χ²/df ratio indicated an acceptable level of model fit. The scale encompasses core indicators of justice disposition such as impartiality, honesty, rule adherence, and objectivity. Structured as a 4-point Likert-type scale comprising 7 items, it is designed to be clear, comprehensible, and cognitively appropriate for early childhood age groups. It is recommended that the scale be applied to diverse socio-cultural samples to conduct cross-cultural validity analyses.

Keywords

Justice , Primary school , Justice disposition scale

Ethical Statement

The authors declare that research and publication ethics are followed in this study. Ethics Committee Approval Information: Ethical approval for this study was obtained with the decision numbered 2024- 122, dated 09.05.2024, from the Scientific Research and Publication Ethics Committee of Uşak University Social and Human Sciences.

References

• Arat, R. R. (1985). Yusuf Has Hâcib Kutadgu Bilig II (Çeviri). Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Ark, Ü. (2022). Aşık Paşa’nın Garib-Name adlı eseri bağlamında din-hukuk-ahlak ilişkisi açısından adalet kavramı. Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, (48), 133-154. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sduifd/issue/70746/1031399
• Bayraklı, B. (1990). Fârâbî'nin eğitim felsefesinde “adalet” kavramı. Erdem, 6(17), 557–568.
• Bilgin, D., & Demir, N. (2023). Ortaokul öğrencilerinin eğitim ortamındaki akranlarına yönelik adalet eğilimleri ölçeğinin geliştirilmesi. Route Educational & Social Science Journal, 10(2), 232-241. http://dx.doi.org/10.17121/ressjournal.3354
• Brown, T. A. (2006). Confirmatory factor analysis for applied research. Guilford Press.
• Bryne, B. M. (2010). Structural equation modeling with amos basic concepts, applications, and programming. Taylor and Francis Group.
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: istatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum. Pegem Akademi.
• Çağrıcı, M. (1988). Adalet. In Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (Cilt 1, ss. 341–343). Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Can, A. (2022). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Pegem Akademi.
• Christensen, L. B., Johnson, R. B. & Turner, L. A. (2015). Araştırma Yöntemleri Desen ve Analiz. (A. Aypay, Çeviri Editörü). Anı Yayıncılık, Ankara.
• Clark, L. A., & Watson, D. (1995). Constructing validity: Basic issues in objective scale development. Psychological Assessment, 7(3), 309–319. https://doi.org/10.1037/1040-3590.7.3.309
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve lisrel uygulamaları. Pegem Akademi.
• Colquitt, J. A. (2001). On the dimensionality of organizational justice: A construct validation of a measure. Journal of Applied Psychology, 86(3), 386-400.
• DeVellis, R. F. (2016). Scale development: Theory and applications (4th ed.). Sage.
• Ergin, M. (1970). Orhun Abideleri. Boğaziçi Yayınları.
• Fabrigar, L. R., Wegener, D. T., MacCallum, R. C., & Strahan, E. J. (1999). Evaluating the use of exploratory factor analysis in psychological research. Psychological Methods, 4(3), 272–299.
• Field, A. (2009). Discovering statistics using SPSS. Sage.
• Gider, S. (2021). Daire-i adalet teorisi. Social Sciences Studies Journal, 7(81), 1620–1628. https://doi.org/10.26449/sssj.3124sssjournal.com+2
• Green, S.B., & Salkind, N.J. (2005). Using SPSS for Windows and Macintosh: Analyzing and understanding data (4th Ed.). Pearson.
• Hu, L. T., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6(1), 1-55.
• Kafesoğlu, İ. (1992). Türk Millî Kültürü (5. bs.). Ötüken Neşriyat.
• Kalaycı, Ş. (2010). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Asil.
• Karadavut, T., Karadağ, S., & Nacar, B. (2020). İlkokullar ve ortaokullar için adalet değeri ölçeğinin geliştirilmesi. Kilis 7 Aralık Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(19), 150-163.
• Kline, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling. Guilford Press.
• Kohlberg, L. (1981). The philosophy of moral development: Moral stages and the idea of justice (Vol. 1). Harper & Row.
• Köymen, M. A. (1985). Türk Devlet Teşkilatı Tarihi. Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Marsh, H. W., Ellis, L. A., & Craven, R. G. (2004). How do preschool children feel about themselves? Unraveling measurement and multidimensional self-concept structure. Journal of Educational Psychology, 96(3), 561–573. https://doi.org/10.1037//0012-1649.38.3.376
• McDonald, R. P., & Ho, M.-H. R. (2002). Principles and practice in reporting structural equation analyses. Psychological Methods, 7(1), 64–82. https://doi.org/10.1037/1082-989X.7.1.64
• MEB. (1973). Milli Eğitim Temel Kanunu. Resmi Gazete. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.1739.pdf, erişim tarihi 15.05.2024
• MEB. (2018a). Hayat bilgisi dersi öğretim programı (1, 2 ve 3. sınıflar). Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. Retrieved May 15, 2024, from https://mufredat.meb.gov.tr/
• MEB. (2018b). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (4, 5, 6 ve 7. sınıflar). Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. Retrieved May 15, 2024, from https://mufredat.meb.gov.tr/
• MEB. (2024). Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli öğretim programları ortak metni. Retrieved May 15, 2024, from https://mufredat.meb.gov.tr/
• Orman, S. (2018). Gazâlî, Adalet ve Sosyal Adalet. İktisat Yayınları.
• Ovacık, Z. (2022). Âşık Paşa’nın Garibnâme’sinin politik vizyonuna ilişkin bir değerlendirme: Garibnâme’de politik ve etik bir değer olarak alplık. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(2), 1017–1027. https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.1112890
• Özdemir, N., & Yel, S. (2024a). Eğitimde sosyal adalet ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Turkish Educational Sciences, 22(2), 1172–1195.
• Özdemir, N., & Yel, S. (2024b). Adalet değeri içselleştirme ölçeği (ADİÖ): Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Turkish Educational Sciences, 22(2), 1172–1195.
• Piaget, J. (1972). The psychology of the child. Basic Books.
• Sarumsak, D. (2011). İlköğretim öğrencilerinin empatik eğilimleri ve algıladıkları öğretmen tutumlarının öğrencilerin ahlaki değer yargılarına etkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Schermelleh-Engel, K., Moosbugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research, 8(2), 23–74.
• Şeker, M. (2017). Ortaçağ Türk-İslâm devletlerinde hükümdarın adalet sembolü: Dîvânü’l-Mezâlim. Humanitas, 6(10), 77–89.
• Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş, temel ilkeler ve LİSREL uygulamaları. Ekinoks.
• Sipahi, B., Yurtkoru, E. S., & Cinko, M. (2008). Sosyal bilimlerde SPSS ile veri analizi. Beta.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th ed.). Pearson.
• Tavşancıl, E. (2010). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Nobel.
• Topaloğlu, B. (1988). ʿAdl. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (Cilt 1, ss. 387–388). TDV Yayınları.
• Turan, R. (2020). İbn Sînâ düşüncesinde bir erdem olarak adalet ve sosyal yansımaları. Humanitas-Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 8(16), 394-413. https://doi.org/10.20304/humanitas.762486
• Türker, Ö. (2021). Ahlak: Yeni bir yaklaşım. Ketebe Yayınları.
• Velicer, W. F. (1976). Determining the number of components from the matrix of partial correlations. Psychometrika, 41(3), 321-327. econpapers.repec.org