Farklı Branşlarda Spor Yapan Üniversite Düzeyindeki Öğrencilerin Güdülenme Düzeylerinin İncelenmesi

Year 2025, Volume: 9 Issue: 2, 253 - 265, 30.08.2025

Kürşat Senger , İlim Sarikaya , Bumin Kağan Özdemir Ahmet Gökhan Yazıcı

https://doi.org/10.55238/seder.1711972

Abstract

Amaç: Bu çalışmanın amacı, Kafkas Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi öğrencilerinin sporda motivasyon düzeyleri ile spor motivasyonu arasındaki bağlantıyı araştırmaktır.
Amaç: Bu çalışmanın amacı, Kafkas Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi öğrencilerinin spora yönelik motivasyon düzeylerini incelemek ve demografik ile sporla ilişkili değişkenlere göre farklılıklarını ortaya koymaktır. Yöntem: Araştırmaya Sarıkamış Kampüsü’nde öğrenim gören 287 öğrenci katılmıştır. Veriler, yedi alt boyuttan ve toplam 28 maddeden oluşan Spor Motivasyon Ölçeği (SMÖ) ile toplanmıştır. Verilerin dağılımı Kolmogorov-Smirnov ve Shapiro-Wilk testleri, çarpıklık ve basıklık katsayıları ile değerlendirilmiş ve parametrik testler kullanılmıştır. Ölçeğin güvenilirlik analizi sonucunda Cronbach alfa katsayısı 0.855 bulunmuştur. Bulgular: Cinsiyet değişkenine göre erkek öğrencilerin dışsal düzenleme, içselleştirme ve tanımlama alt boyutlarında daha yüksek motivasyon puanlarına sahip oldukları belirlenmiştir. Yaş değişkeni açısından anlamlı bir fark bulunmamakla birlikte, yaş ilerledikçe motivasyon düzeylerinde azalma eğilimi gözlenmiştir. Ailede spor yapan bireylerin varlığı, içsel motivasyonun bazı alt boyutlarında anlamlı farklılık yaratmıştır. Spor branşı açısından, voleybolcuların diğer spor branşlarına kıyasla daha yüksek içsel motivasyon düzeyine sahip oldukları görülmüştür. Antrenman sıklığı genel olarak istatistiksel açıdan anlamlı bulunmasa da daha sık antrenman yapan öğrencilerde motivasyon düzeylerinin daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Sonuç: Elde edilen bulgular, üniversite öğrencilerinin spora yönelik motivasyonlarının cinsiyet, yaş, ailede spor geçmişi, spor branşı ve antrenman sıklığına göre farklılık gösterdiğini ortaya koymaktadır. Bu sonuçlar, üniversite öğrencilerinin spora katılım motivasyonlarının anlaşılması ve desteklenmesi açısından önemli veriler sağlamaktadır.Bulgular: Çalışmaya katılan 287 öğrencinin demografik özellikleri, güvenilirlik analizleri, normallik testleri ve motivasyon düzeyleri detaylı olarak incelenmiştir. Güvenilirlik analizlerinde, Sporda Motivasyon ölçeği için genel Cronbach alfa değeri 0,855 olarak belirlenmiş ve ölçeğin yüksek düzeyde iç tutarlılığa sahip olduğu tespit edilmiştir. Normallik testleri sonucunda veriler normal dağılım gösterdiğinden dolayı parametrik testler kullanılmıştır. Cinsiyete göre yapılan t-testi analizinde erkek katılımcıların dışsal düzenleme, içselleştirme ve özdeşleşme alt boyutlarında daha yüksek motivasyon değerlerine sahip olduğu görülmüştür. Yaş değişkeni için anlamlı bir fark bulunmazken, yaş arttıkça motivasyon düzeyinin azaldığı gözlemlenmiştir. Ailede spora katılım durumu “içsel bilgi motivasyonu”, “içsel yaşam motivasyonu” ve “özdeşleşme” boyutlarında anlamlı farklılıklara neden olurken, diğer alt boyutlarda istatistiksel bir farklılık bulunamamıştır. Spor dalları arasında içsel motivasyon voleybolcularda diğer spor dallarına göre daha yüksek bulunmuştur. Antrenman gün sayısı genel olarak anlamlı bir fark yaratmazken, daha fazla antrenman yapan gruplarda motivasyon düzeyinin arttığı tespit edilmiştir.
Sonuç: Çalışmanın sonuçlarına göre üniversite öğrencilerinin spora yönelik motivasyon düzeyleri cinsiyet, yaş, ailede spor geçmişi, spor türü ve antrenman sıklığı gibi demografik ve sporla ilgili faktörlere bağlı olarak anlamlı bir şekilde farklılaşmaktadır.

Keywords

Motivasyon , Sporda Motivasyon , İçsel ve Dışsal Motivasyon

Examination Of Motivation Levels Of University Students Engaged İn Different Sports Branches

Abstract

Aim: The purpose of this study is to examine the motivation levels of students at the Faculty of Sport Sciences of Kafkas University toward sports and to determine differences according to demographic and sport-related variables. Method: The study sample consisted of 287 students enrolled at the Sarıkamış Campus of the Faculty of Sport Sciences. Data were collected using the Sport Motivation Scale (SMS), which includes 28 items across seven subscales. The distribution of the data was assessed through Kolmogorov-Smirnov and Shapiro-Wilk tests, skewness and kurtosis coefficients, and additional descriptive indicators, and parametric tests were applied. The reliability analysis of the scale yielded a Cronbach’s alpha coefficient of 0.855, indicating high internal consistency. Results: According to gender, male students demonstrated higher motivation scores in the subdimensions of external regulation, introjection, and identification. Although no statistically significant difference was found in relation to age, a tendency for decreasing motivation levels with increasing age was observed. The presence of family members engaged in sports created significant differences in some dimensions of intrinsic motivation. In terms of sport type, volleyball players were found to have higher intrinsic motivation compared to participants from other branches. Training frequency did not create a significant overall difference, yet motivation levels were higher among students who trained more frequently. Conclusion: The findings indicate that university students’ motivation toward sports differs according to gender, age, family sport background, type of sport, and training frequency. These results provide important insights into understanding and supporting the motivation of university students in sports participation.

Keywords

Motivation , Motivation in Sport , Intrinsic and Extrinsic Motivation

References

• Altıntaş, A., & Akalan, C. (2008). Sporcularda motivasyonel iklim ve hedef yönelimi. Hacettepe Spor Bilimleri Dergisi, 19(2), 92–103.
• Bandura, A. (1977). Social learning theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
• Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö. E., Demirel, F., Karadeniz, Ş., & Çakmak, E. K. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri (24. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Clancy, R. B., Herring, M. P., & Campbell, M. J. (2016). Motivation measures in sport: A critical review and bibliometric analysis. Frontiers in Psychology, 7, 643. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2016.00643
• Deci, E. L., & Ryan, R. M. (1985). Intrinsic motivation and self-determination in human behavior (pp. 231–242). New York: Springer. doi:10.1007/978-1-4899-2271-7
• Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2000). The “what” and “why” of goal pursuits: Human needs and the self-determination of behavior. Psychological Inquiry, 11(4), 227–268.
• Demirkesen, M. (2023). 15-19 yaş arası amatör futbolcuların sporda güdülenme düzeylerinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi, İstanbul Gedik Üniversitesi).
• Erdem, M. (2008). Amerikan futbolu sporcularında Sporda Güdülenme Ölçeği’nin geliştirilmesi (Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi).
• Gould, D., & Dieffenbach, K. (2002). Overtraining, underrecovery, and burnout in sport. In J. M. Silva & D. E. Stevens (Eds.), Applied sport psychology: Personal growth to peak performance (5th ed., pp. 25–56). Boston, MA: McGraw-Hill.
• Gül, E. (2023). Kadın sporcuların güdülenme ve mental iyi oluş düzeyleri ile sportif yeterlik ilişkisi(Yüksek lisans tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi).
• Kazak, Z. F. (2004). Sporda güdülenme ölçeğinin Türk sporcuları için güvenirlik ve geçerlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 15(4), 191–206.
• Koivula, N. (1999). Gender stereotyping in televised media sport coverage. Sex Roles, 41(7–8), 589–604.
• Kolayiş, H., Sarı, İ., & Köle, Ö. (2015). Takım sporlarıyla uğraşan kadın sporcuların imgeleme, güdülenme ve kaygı puanları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Ankara Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi Dergisi, 13(2), 129–136.
• Özaslan, B. R. (2019). Takım ve ferdi sporcuların güdülenme düzeylerinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi, Gaziantep Üniversitesi).
• Pelletier, L. G., Fortier, M. S., Vallerand, R. J., Tuson, K. M., Brière, N. M., & Blais, M. R. (1995).Toward a new measure of intrinsic motivation, extrinsic motivation, and amotivation in sports: The Sport Motivation Scale (SMS). Journal of Sport and Exercise Psychology, 17(1), 35–53.
• Sinan, S. (2015). Spor yapan lise öğrencilerinin güdülenme profilleri ve başarı algısı özelliklerininbazı değişkenlere göre incelenmesi (Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi).
• Türkay, H., & Sökmen, T. (2014). Beden eğitimi ve spor bölümü öğrencilerinin sporda güdülenme kaynakları ve stresle başa çıkma tarzları. İnönü Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 1(3), 1–9.
• Weinberg, R. S., & Gould, D. (2015). Foundations of sport and exercise psychology (6th ed.). Champaign, IL: Human Kinetics.
• Yıldırım, P. (2017). Ortaokul öğrencilerinin yaptıkları spor branşlarına göre spora güdülenme düzeylerinin karşılaştırılması (Yüksek lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi).