Güvenlik Kültürü Bileşenlerinin Sağlıklı ve Güvenli İş Yeri Oluşumuna Etkisi: Bir Büyükşehir Belediyesinde Ampirik Bir Uygulama

Yıl 2021, Cilt: Cilt 11 Sayı 1 Sayı: Sayı 1, 95 - 116, 17.06.2021

Metin Bayram Bülent Arpat

https://doi.org/10.32331/sgd.952552

Cited By: 2

Öz

İş kazası ve meslek hastalıkları ile mücadelenin temel gerekliliklerinden biri sağlıklı ve güvenli iş yerinin oluşturulmasıdır. Sağlıklı ve güvenli iş yeri oluşumu, sıklıkla güvenlik kültürü adı verilen çok boyutlu bir gizil değişken ile betimlenmektedir. Bu çalışmanın amacı, sağlıklı ve güvenli bir iş yerinin oluşturulmasında güvenlik kültürü bileşenlerinin etkisini değerlendirmektedir. Bu amaçla 11 güvenlik kültürü bileşeni kullanılarak bir büyükşehir belediyesi örnekleminde uygulama yapılmıştır. Veri toplama için anket yönteminden faydalanılmıştır. Araştırma, nicel araştırma yönteminde ve betimsel tarama desenindedir. Araştırma analizlerinde Smart PLS yazılımı aracılığıyla doğrulayıcı faktör analizi ve yol analizi kullanılmıştır. Araştırma bulgularında güvenlik önceliği, yönetimin güvenlik bağlılığı, güvenlik eğitimi, güvenlik teşviki, güvenlik liderliği, güvenlik iletişimi, güvenlik farkındalığı, güvenli davranış, çalışan katılımı ve proses güvenliği bileşenlerinin sağlıklı ve güvenli iş yeri oluşumuna olumlu katkı sağladığı kanıtlanmıştır. Bu bulguya göre işyerlerinde sağlıklı ve güvenli bir iş yeri oluşturmak amacıyla anılan bileşenlerin ya da güvenlik kültürünün iyileştirilmesine dönük tüm eylemlerin, sağlıklı ve güvenli iş yeri oluşumuna pozitif katkı sağlayacağı anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Güvenlik kültürü, sağlıklı ve güvenli iş yeri, iş sağlığı ve güvenliği

Kaynakça

• Akalp, G. ve Yamankaradeniz, N. (2013). İşletmelerde Güvenlik Kültürünün Oluşumunda Yönetimin Rolü ve Önemi. Sosyal Güvenlik Dergisi. 3.2. 96-109.
• Arcury, T. A., Arnold, T. J., Mora, D. C., Sandberg, J. C., Daniel, S. S., Wiggins, M. F., and Quandt, S. A. (2019). “Be careful!” Perceptions of work‐safety culture among hired Latinx child farmworkers in North Carolina. American Journal of Industrial Medicine. 62.12. 1091-1102. doi: 10.1002/ajim.23045.
• Andersson V. and Paqarizi I. (2016). Safety Motivation System: A Qualitative Study Regarding What Creates Safety Motivation in a Company That Operates in a Hazardous Business (unpublished master’s thesis). Linköping: Linköping University.
• Arpat, B. (2015). İş Güvenliği Kültürünün İş Kazalarına Etkileri: Metal Sektörü – Denizli İli Örneği. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, ÇEEİ, Sakarya.
• Atan, M., Cam, E., Çelik, E., Arslan, B. Y. ve Eravcı, D. B. (2017). Türkiye’de İş Sağlığı ve Güvenliği Algısı, ÇASGEM Araştırma Raporu. Ankara: Uzerler Matbaacılık.
• Bayram, M. (2018). The Management Commitment to OHS. Employee Satisfaction and Safety Performance: An Empirical Study. International Journal of Latest Engineering and Management Research. 3.7. 63-71.
• Bayram, M. (2020). Factors Affecting Employee Safety Productivity: An Empirical Study in an OHSAS 18001-certified Organization. International Journal of Occupational Safety and Ergonomics. doi: 10.1080/10803548.2020.1739892
• Bently, T. A. ve Haslam, R. A. (2001). A Comparison of Safety Practices Used by Managers of High and Low Accident Rate Postal Delivery Offices. Safety Science. 37(1). 19-37.
• Bottani, E., Monica, L. and Vignali G. (2009). Safety Management Systems Performance Differences Between Adopters and Non-Adopters. Safety Science. 47. 155–162. doi: 10.1016/j.ssci.2008.05.001