ETNİK KİMLİK İNŞASINDA MÜZİĞİN ROLÜ: KISA BİR İNCELEME

Year 2021, Volume: 5 Issue: 1, 27 - 44, 30.06.2021

Yasemin Ata

https://doi.org/10.30561/sinopusd.915312

Abstract

“Kimlik” kavramı geçtiğimiz son birkaç on yılda, sosyal bilimlerin en önemli kavramlarından biri olarak, ölçekleri ve nitelikleri birbirinden farklı pek çok toplumsal grup üzerine yapılan çalışma için oldukça elverişli bir analiz birimi haline gelmiştir. Bu çalışmalarda öncelikle, toplumsal grupları birbirinden ayıran özellikler bütününe işaret eden kimlik, çoğu teorisyenin üzerinde mutabık kaldığı biçimde belirsizlikten, tektipleşmeden ve farksızlaşmadan kaçış talebi olarak kavramsallaştırılır. Tanınma, tanımlama ve aidiyet etrafında biçimlenen kimlikler, etnik gruplar tarafından değişen koşullara göre yeniden inşa edilir. Bu inşa süreci söz konusu koşullara sürekli bir yeniden uyarlanma halidir. Etnik gruplar değişen yaşam koşullarına kendilerini uyarlamada; tanınma, tanımlama ve aidiyet etrafında şekillenen maddi ve manevi değerlerine referans yaparken kendilerini “öteki”lerden ayıran kültürel farklılıklara işaret eden belli simge ve pratiklerden yararlanırlar. Giyim-kuşam, yemekler, yaşam alanları vb. maddi kültür ögelerinin yanı sıra, etnik bir grubun kendilerini tanımlama ve diğer gruplardan ayırmada başvurduğu en güçlü işaretleyiciler kültürün manevi boyutunda yer alan müzik ve danstır. Bu yüzden müzik ve dans gibi ifade kültürü pratikleri, toplulukların kimliklerini nasıl bir müzakere sürecinden geçirdiğini anlamada önemli birer analiz aracı sayılır. Müziği sosyokültürel bir mercek altında inceleyen Etnomüzikoloji çalışmaları, etnik toplulukların kimlik iddialarında müzik ve danslardan yararlanma biçimlerinin kültürlerine özgü yanlarını aramaya devam eder. Bu derleme çalışmasının amacı kimliği inşa eden müzikal simge, pratik ve söylemlerin farklı kültürlerdeki tezahürlerini dikkate alarak müziğin etnik topluluklar için kültürel temsil gereksinimlerine nasıl yanıtlar verebildiklerine dair bir resim sunmaktır.

Keywords

Etnik kimlik, Müzik, Dans

References

• Assman, J. (2001). Kültürel bellek: Eski yüksek kültürlerde yazı, hatırlama ve politik kimlik (Çev. Ayşe Tekin). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Baily, J. (1997). The role of music in the creation of an Afghan national identity, 1923-73”, M. Stokes (Ed.).
• Ethnicity, Identity and Music. The Musical Construction of Pla-ce. (S 45-60). Oxford: Berg Publishers.
• Baumann, Z. (1999). Küreselleşme: Toplumsal sonuçları (Çev. Altuğ Yılmaz). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bilgin, N. (2007). Kimlik inşası. İzmir: Aşina Kitaplar.
• Çerezcioğlu, Aykut (2010). İzmir Makedon göçmenlerinde etnik kimliğin bir işaretleyicisi olarak müzik. Folklor Edebiyat, 12 (62), 85-100.
• Erol, A. (2002). Popüler müziği anlamak; Kültürel kimlik bağlamında popüler müzikte anlam. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Erol, A. (2009). Müzik üzerine düşünmek. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Fenton, S. (2001). Etnisite, ırkçılık, sınıf ve kültür (Çev. Süleyman Nihat Şad). Ankara: Phoneix Yayınları.
• Kasapoğlu A. P. (2018, Mayıs). İki yerli savaşçı dansı- Haka (Yeni Zelanda) ve Hula (Hawaii). 4th Language, Culture and Literature Symposium. Antalya.
• Keammer, J.E. (1998). İnsan yaşamında müzik (Çev. Yetkin Özer). Yayınlanmamış çeviri.
• Merriam, A. (1964). The anthropology of music. Evertson: Noerthwetern University Press.
• Özdemir, C. (2001). Kimlik ve söylem. OGÜ Sosyal Bilimler Dergisi. 2 (2), 107-122.
• Rice, T. (2007). Reflections on music and identity in ethnomusicology. Musicology, 17-38. http://www.doiserbia.nb.rs/img/doi/1450-9814/2007/1450-98140707017R.pdf (06.04.2021)
• Stokes, M. (Ed.) (1997). Ethnicity, identity and music (Introduction). (S 5-27). Oxford: Berg Publishers.