Portekiz kralı II. João Dönemindeki Denizaşırı Yolculukları Yeniden Değerlendirmek: Diogo Cão Örneği (I)

Year 2023, Volume: 7 Issue: 2, 1753 - 1789, 21.10.2023

Sertuğ Galip İnan

https://doi.org/10.30561/sinopusd.1350602

Abstract

Portekiz Krallığı, XIII. asrın ortasına kadar ülkelerini Müslümanlardan arındırdıktan bir müddet sonra, denizaşırı genişlemeye karar verdi. Bu maksatla, ilk önce Atlantik açıklarındaki adaların iskâna açılması tercih edildi. Bundan sonra, Prens Henrique’nin inisiyatifiyle başlatılan keşif ve ticaret yolculukları giderek ivme kazandı. Yolculuklar başarılı oldukça, onların hikâyeleri Portekizli saray kronikçileri tarafından, hamileri ön plana çıkarılacak şekilde, kayda geçirildi. Ancak, Portekiz denizcilik tarihinde çok önemli bir yere sahip bazı yolculukların hikâyeleri, ne yazık ki, hak ettikleri değeri görmezler. Bu çalışmada, örnek vaka olarak, Portekiz kralı II. Dom João’nun saltanatında Afrika’nın en güney ucuna ulaşmak için Diogo Cão’nun komutasında yapılmış olan yolculukların hikâyelerini belirgin ve güvenilir bir çerçeveye oturmanın ne kadar güç ve hatta imkânsız olduğu gösterilmeye çalışılacaktır. Bu, modern literatürde kaleme alınmış çalışmaları mukayese ederek, o asırda ve bir müddet sonra yazılmış olan Portekizce kroniklerin ve yayınlanmış arşiv vesikalarının ışığında yapılacaktır

Keywords

Portekiz Krallığı, Batı Afrika, II. Dom João, Diogo Cão

References

• Silva Marques, J. M. da. (1988). Descobrimentos Portugueses. Documentos para a sua história (1461-1500), C. 3, Edição Comemorativa dos Descobrimentos Portugu-eses, Lizbon.
• Barros, J. de. (1932). Ásia, Dos Feitos que os Portugueses Fizeram no Descobrimento e Conquista dos Mares e Terras do Oriente, (yay. haz. António Baião), C. 1, Coimbra.
• Cadamosto, A. de. (1944). Navegações de Luis de Cadamosto. Texto italiano e tradução portuguesa, yay. haz. Giuseppe Carlo Rossi, Instituto para a Alta Cultura.
• Castanheda, F. L. de. (1833). História do Descobrimento e Conquista da Índia pelos Portugueses, C. 1, Lizbon.
• Correia, G. (1858). Lendas da Índia, yay. haz. Rodrigo José de Lima Felner, C. 1, Academia Real das Sciencias, Lizbon.
• Galvão, A. (1989). Tratados dos Descobrimentos, Publicações Alfa, Lizbon.
• La Fosse, E. de. (1949). Voyage à la côte occidentale d’Afrique (1479–1480), yay. haz. Raymond Mauny, Boletim Cultural da Guiné Portuguesa, C. 4, No. 14, ss. 181–195.
• Navarrete, M. F. de. (1837). Colección de los viages y descubrimientos que hicieron por mar los españoles desde fines del siglo XV, C. IV, Madrid.
• Pacheco Pereira, D. (1892). Esmeraldo de Situ Orbis, yay. haz. Raphael Eduardo de Azevedo Basto, Edição Commemorativa da Descoberta da America por Christovão Colombo.
• Resende, G. de. (1902). Chronica de El-Rei D. João II, C. 1, Lizbon.
• Pina, R. de. (1792). Cronica del Rei Dom João II başlığı altında CLIHP: dos reinados de D. João I, D. Duarte, D. Affonso V, e D. João II, yay. haz. José Francisco Correia da Serra, 5-204 içinde.
• Axelson, E. (1961). Prince Henry the Navigator and the Discovery of the Sea Route to India. The Geographical Journal, C. 127, No. 2, 145-155.
• Axelson, E. (1973). Congo to Cape. Early Portuguese Explorers, Londra.
• Axelson, E. (1988). The Dias voyage, 1487-1488: Toponymy and Padrões. Revista da Universidade de Coimbra, C. 34, 29-55.
• Bailey W. D, Winius, G. D. (1977). Foundations of the Portuguese Empire, 1415-1580, C. 1, University of Minnesota Press.
• Bontinck, F. (1976). Le Zaïre 'decouvert' avant Diogo Cão? Africa: Rivista trimestrale di studi e documentazione dell'Istituto italiano per l'Africa e l'Oriente, Anno 31, No. 3, 347-366.
• Cordeiro, L. (1892). Descobertas e Descobridores: Diogo Cão, Imprensa Nacional, Lisboa, 9-79.
• Cordeiro, L. (1895). O Ultimo Padrão de Diogo Cão. Boletim da Sociedade de Geographia de Lisboa, 14a Serie, 885-894.
• Déprez, E. (1993). Les Portugais et le périple de l’Afrique en 1484 avant Dias. Résumés des communications présentées au Congrès Varsovie, C. II, 285-287.
• Dias Farinha, A. (1999). Os Portugueses em Marrocos, Lisboa: Instituto Camões.
• Elbl, I. (1991). Man of His Time (and Peers): A New Look at Henry the Navigator. Luso-Brazilian Review, C. 28, No. 2, Kış, 73-89.
• Fontoura da Costa, A. (1990). Às portas da Índia em 1484, Edições Culturais da Marinha, Lizbon.
• İnan, S. G. (2020). Prens Henrique’nin Bojador Burnu’nu Keşfi (1434) ve 22 Ekim 1443 Tarihli Bağış Mektubu. Vakanüvis, C. 5, Sayı 1, Bahar, 192-227.
• Oliveira Marques, A. H. R. de. (1972). History of Portugal, From Lusitania to Empire, C. 2, Columbia Uni. Press. Peres, D. (1943). História dos Descobrimentos Portugueses, Portucalense Editora, Porto.
• Radulet, C. M. (1988). As Viagens de Diogo Cão: Um problema ainda em aberto. Revista da Universidade de Coimbra, C. 34, 105-119.
• Ravenstein, E. G. (1900). The Voyages of Diogo Cão and Bartholomeu Dias, 1482-88. The Geographical Journal, C. 16, No. 6, 625-666.
• Russell, P. (2001). Prince Henry “Navigator”, A Life, Yale University Press.