Türkiye’de Oluşturulan Teorik Gastronomi Rotalarının Bibliyometrik Analizi

Yıl 2024, Cilt: 21 Sayı: 1, 149 - 167, 29.03.2024

Sadık Can Gazelci , Mustafa Aksoy

https://doi.org/10.24010/soid.1388600

Cited By: 1

Öz

Gastronomi rotaları, turistik destinasyonların çekiciliğini artıran ve yöresel mutfak kültürlerini tanıtan çalışmalar arasında yer almaktadır. Bu çalışmanın amacı, ulusal literatürde teorik olarak geliştirilmiş gastronomi rotaları hakkındaki çalışmaları bibliyometrik analiz yöntemiyle incelemektir. Akademik çalışmalar arasında gastronomi rotaları hakkında yapılmış makaleler, yüksek lisans ve doktora tezleri araştırmaya dâhil edilmiştir. 2017 yılı ve 2023 Temmuz ayı arasında yapılan araştırma sonucunda DergiPark, TR Dizin ve Ulusal Tez Merkezi’nde yayımlanmış ve ulaşılabilir çalışmalar arasında 7 makale, 4 yüksek lisans tezi ve 2 doktora tezi olmak üzere toplam 13 teorik gastronomi rotası çalışması bulunmaktadır. Bu rotalar üzerinde yerel değerler arasında gıda ürünleri, yerel mimari, tesisler ve etkinlikler incelenmiştir. Yapılan araştırmalar göz önünde bulundurulduğunda Çanakkale, Hatay, Gaziantep, Edirne, Kırklareli ve Tekirdağ illeri gastronomi rotası hakkında en çok çalışma yapılan destinasyonlardır. Gastronomi rotaları hakkındaki teorik tespitin yapılmasının yanı sıra uygulanabilir çıktıların belirlenmesi bakımından bu çalışma gastronomi turizmine ve seyahat acentelerine ışık tutabilir.

Anahtar Kelimeler

Gastronomi turizmi, yerel mutfak kültürü, gastronomi rotası, seyahat, bibliyometrik analiz

Bibliometric Analysis of Theoretical Gastronomy Routes Developed in Türkiye

Öz

Gastronomy routes are among the gastronomy studies that enhance the attractiveness of touristic destinations and introduce local culinary cultures. This study aims to examine studies on theoretically developed gastronomy routes in the national literature using the bibliometric analysis method. Among the academic studies; articles, master and doctoral theses (dissertations) about gastronomy routes were included in the research. As a result of the research conducted between 2017 and July 2023, there are a total of 13 theoretical gastronomy route studies, including 7 articles, 4 master’s theses and 2 doctoral theses, among the studies published and accessible in DergiPark, TR Index and National Thesis Center. Among local values; food products, local architecture, facilities and events were examined on these routes. Considering the research conducted, the provinces of Çanakkale, Hatay, Gaziantep, Edirne, Kırklareli and Tekirdağ are the destinations where the most studies have been carried out on the gastronomy route. In addition to making theoretical determinations about gastronomy routes, this study may lighten on gastronomy tourism and travel agencies in terms of determining applicable outputs.

Anahtar Kelimeler

Gastronomy tourism, local culinary culture, gastronomy route, travel, bibliometric analysis

Kaynakça

• Ağzıküçük, İ. K. (2023). Giresun’da bulunan su değirmenlerinin gastronomi rotası olarak değerlendirilmesi üzerine nitel bir araştırma. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Giresun Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Giresun.
• Aksoy, M. ve Çekiç, İ. (2019). Algılanan mutfak imajının davranışsal niyet üzerindeki etkisi: Hatay ili örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7(4), 2839-2854.
• Başoda, A., Aylan, S., Kılışhan, R. ve Acar, Y. (2018). Gastronomi uzmanlığı, turları ve rehberliği: kavramsal bir çerçeve. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(3), 1809-1926.
• Bayar, S. (2020). Gaziantep geleneksel kent dokusu’nda gastronomi rotasının belirlenmesi ve gast(ro)ta önerisi. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Hasan Kalyoncu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
• Bayraktar, Z. A. (2021). Gastronomi turizmi kaynağı olarak gastronomi rotaları: schleswıg-holsteın peynir rotası örneği üzerinden Kars peynir rotası model önerisi. (Yayımlanmış Doktora Tezi). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Bertan, S. (2020). Impact of restaurants in the development of gastronomic tourism. International Journal of Gastronomy and Food Science, 21, 100232.
• Bukharov, I. ve Berezka, S. (2018). The role of tourist gastronomy experiences in regional tourism in Russia. Worldwide Hospitality and Tourism Themes, 10(4), 449-457.
• Cabaroğlu, T. (2023). Türk şarapçılığının durumu ve sorunları. Bahçe, 52 (Özel Sayı 1), 269-275.
• Cankül, D. ve Yalçınkaya, T. (2021). Evaluation of gastronomy tourism from perspectives of professional tourist guides. Gastroia: Journal of Gastronomy And Travel Research, 5(2), 135-154.
• Coşkun, R., Altunışık. R. ve Yıldırım, E. (2019). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri SPSS uygulamalı. Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
• Çakır, A., Çiftçi, G. ve Çakır, G. (2017). Trakya turizm rotası projesi: lezzet rotası üzerine bir değerlendirme. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5(2): 194-205.
• Çalışkan, O. (2013). Destinasyon rekabetçiliği ve seyahat motivasyonu bakımından gastronomik kimlik. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 1(2), 39-51.
• Çavuş, O. ve Eker, Ş. (2022). Coğrafi işaretli ürünlerin sürdürülebilir gastronomi turizmi bağlamında değerlendirilmesi: Bolu kanlıca mantarı Mengen örneği. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 6(1), 303–320.
• Çavuşoğlu, M. ve Çavuşoğlu, O. (2018). Gastronomi turizmi ve Gökçeada lezzet rotası. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(Ek1): 347-359.
• Çetin, D., Aksoy, E. ve Arslantürk, Y. (2022). Tourism location choice of local and foreign tourist: a perspective through spatial analysis. World Journal of Applied Economics, 8(2), 65-79.
• Denk, E. (2021). Türkiye’de gastronomi turizmi açısından coğrafi işaretli ürünler. Journal of Silk Road Tourism Research, 1(1), 51-61.
• Erşen, G. (2017). İzmir karaburun yarımadası gastronomi turizmi ürününe yönelik rotalarının coğrafi bilgi sistemleri ile belirlenmesi. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Esen, M. K. (2022). Yöresel lezzetlerin gastronomi turizmi açısından önemi: Türkiye’deki helvalar. Aydın Gastronomy, 6(2), 283-284.
• Gazelci, M. (2022). Turist rehberliği meslek uygulama sorunları: kadın turist rehberleri perspektifi. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Ankara.
• Gazelci, S. C. ve Şahingöz, S. A. (2023). Ankara yerel gastronomi rotası ve lezzet haritası. Journal of Gastronomy And Travel Research, 11(2), 1-1.
• Gazelci, S. C. (2021). Gastronomi turizmi kapsamında tören yiyecek içeceklerinin tespiti: Antalya döşemealtı örneği. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Nevşehir.
• Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2017). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık. Karataş, M., Aksu, B. F. ve Deniz, G. (2023). Unesco yaratıcı şehri Gaziantep’in gastronomi turizmi cazibe unsurları. Turizm ve İşletme Bilimleri Dergisi, 3(1), 105-125
• Katlav, E. Ö., Eren, F. Y. ve Tuna, M. (2019). Kapadokya’da bağcılığın gastronomi turizmi açısından değerlendirilmesi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7 (3), 2167-2186.
• Köseler, S., Koçhan, B., Atsız, N. ve Sünnetçioğlu, S. (2019). Çanakkale’de alternatif gastronomi rotaları belirlemeye yönelik bir araştırma. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(4), 1533-1551.
• Kumar, D. (2018). Gastronomy tourism: an overview of lierature. International Journal of Research and Analytical Reviews, 5(2), 1974-1977.
• Kurnaz, A.ve İşlek, E. (2018). Yöresel Yemeklerin Restoranlar Tarafından Kullanımının Değerlendirilmesi: Marmaris Örneği. Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi, 8(1), 50–59.
• Manola, M. ve Koufadakis, S. X. (2020). The gastronomy as an art and its role in the local economic development of a tourism destination: A Literature Review. SPOUDAI Journal of Economics and Business, 70(1-2), 81-92.
• Mutlu, H. (2022). Afyonkarahisar gastronomi envanteri oluşturularak gastronomi rotalarının belirlenmesi. (Yayımlanmış Doktora Tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
• Nergiz, H. G. (2017). Trakya Turizm Rotası. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 28(1), 200-202.
• Okumuş, B., Xiang, Y. ve Hutchinson, J. (2018). Local cuisines and destination marketing: cases of three cities in Shandong, China. Asia Pacific Journal of Tourism Research, 23(6), 584-599.
• Onur, N. (2021). Gastronomi turizmi ve Hatay lezzet rotası. Turizm Ekonomi ve İşletme Araştırmaları Dergisi, 3(2), 150-162.
• Öz, H., Sormaz, Ü., Nizamlıoğlı, H.F. ve Akdağ, G. (2023). Hatay ilinin gastronomi turizm potansiyelinin swot analizi ile değerlendirilmesi. Gastroia: Journal of Gastronomy And Travel Research, 7(1), 95-107.
• Özkaya, F. D., Sünnetçioğlu, S. ve Can, A. (2013). Sürdürülebilir gastronomi turizmi hareketliliğinde coğrafi işaretlemenin rolü. Journal of Tourism and Gastronomy Studies 1(1), 13-20.
• Pavlidis, G. ve Markantonatou, S. (2020). Gastronomic tourism in Greece and beyond: A thorough review. International Journal of Gastronomy and Food Science, 21, 100229.
• Samiee, S. C. ve Brian, R (2012). Knowledge structure in international marketing: a multi-method bibliometric analysis. Journal of the Academy of Marketing Science, 40(2), 364-386.
• Sarıışık, M. ve Özbay, G. (2015). Gastronomi turizmi üzerine bir literatür incelemesi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 26(2).
• Sevinç, H. ve Pekyaman, A. (2022) Yerel yemek tüketim motivasyonlarının tekrar ziyaret niyetine etkisi: Afyonkarahisar’daki restoran işletmeleri üzerine bir araştırma. Gastroia: Journal Of Gastronomy And Travel Research, 6(2), 357-378.
• Şahingöz, S. A. ve Kızıleli, M. (2019). The effects of local governments on tourism marketing: analysis of Turkey. International Journal of Contemporary Applied Researches, 6(2), 137-158.
• Şengül, S. ve Türkay, O. (2018). Yöresel mutfak marka değeri algısının destinasyon farkındalığı ve destinasyon sadakati üzerindeki etkisi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(1), 223-235.
• Şengül, S. ve Türkay, O. (2018). Yöresel mutfak motivasyon unsurlarının destinasyonu tekrar tercih etme ve başkalarına önerme üzerine etkisi. Journal of Management and Economics Research, 16(4), 149-172.
• Üzülmez, M. ve Akdağ, G. (2020). Gastronomi turizminde yeni tur rotaları: 3 A (Adana-Antep-Antakya) lezzet bölgesi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 4: 51-63.
• Yazar, Ö. (2019). Gökçeada’nın gastronomi rotalarında slow food ve gastronomi turizmi. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Okan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yazıcıoğlu, İ., Işın, A. ve Yalçın, E. (2019). Coğrafi işaretli ürünlerin gastronomi turizmi kapsamında değerlendirilmesi: Akdeniz bölgesi örneği. Gastroia: Journal of Gastronomy and Travel Research, 3(4), 861-871.
• Yılmaz, G. (2017). Restoranlarda bahşiş ile ilgili yayınlanan makalelerin bibliyometrik analizi. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 14(2), 65-79.