Relationship Between Gastronomic Identity and Sustainable Tourism

Year 2025, Volume: 22 Issue: 1, 128 - 148, 27.03.2025

Elif Arıca , Ülker Can

https://doi.org/10.24010/soid.1539975

Abstract

The aim of this research is to study relations between gastronomic identity and sustainable tourism. The universe of the research consists of stakeholders including local governments, public sector, tourism enterprises, non-governmental organizations and local people in Batman province. Data were gathered from 413 tourism stakeholders using the stratified sampling method. To clarify the structures in the research, factors was investigated using both exploratory factor analysis and confirmatory factor analysis. Path analysis was used to evaluate hypothesized relations that model designed. As a result of the findings revealed by the analyzes, it was determined that gastronomic culture was found to have significant effect on the environmental sustainability, food quality has significant and positive effect on economic and environmental sustainablity, restaurants / food places have a significant impact on sociocultural sustainability, and gastronomic activities have significant connections between economic and environmental sustainability.

Keywords

Gastronomy, Gastronomic identity, Sustainable tourism

Ethical Statement

Batman Üniversitesi, 19.09.2023 tarih, 2023/05-21 sayılı karar.

Gastronomik Kimlik ve Sürdürülebilir Turizm İlişkisi

Abstract

Bu araştırmanın amacı gastronomik kimlik ile sürdürülebilir turizm arasındaki ilişkileri incelemektir. Araştırmanın evrenini Batman ilinde yer alan; yerel yönetimler, kamu işletmeleri, turizm işletmeleri, sivil toplum kuruluşları ve yerel halktan oluşan paydaşlar oluşturmaktadır. Araştırma verileri, 413 turizm paydaşından tabakalı örnekleme yöntemi kullanılarak elde edilmiştir. Öncelikle açıklayıcı faktör analizi akabinde doğrulayıcı faktör analizi ile araştırmadaki yapılar incelenmiştir. Araştırma modeli çerçevesinde geliştirilen hipotezleri değerlendirmek için yol analizi yapılmıştır. Analizler sonucu ortaya konan bulgular neticesinde, gastronomik kültürün çevresel sürdürülebilirlik üzerinde, yiyecek kalitesinin ekonomik ve çevresel sürdürülebilirlik üzerinde, restoranlar /yemek yerlerinin sosyokültürel sürdürülebilirlik üzerinde ve gastronomi etkinliklerinin ekonomik ve çevresel sürdürülebilirlik üzerinde anlamlı ve pozitif etkisi saptanmıştır

Keywords

Gastronomi, Gastronomik kimlik, Sürdürülebilir turizm

Ethical Statement

Batman Üniversitesi, 19.09.2023 tarih, 2023/05-21 sayılı karar.

References

• Alonso, A. D., ve Liu, Y. (2011), “The Potential for Marrying Local Gastronomy and Wine: The Case of The ‘Fortunate Islands”, International Journal of Hospitality Management, 30 (4), ss. 974-981.
• Apak, Ö. C. (2023), Turizm Paydaşlarının Yöresel Yiyecek Algısının Sürdürülebilir Turizme Etkisi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Karabük Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Karabük.
• Apak, Ö. C., ve Gurbuz, A. (2023). “The Effect of Local Food Consumption of Domestic Tourists on Sustainable Tourism”, Journal of Retailing and Consumer Services, 71, 103192.
• Astuti, S., ve Hanan, H. (2012), “The Behaviour of Consumer Society in Consuming Food at Restaurants and Cafes”, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 42, ss. 429-435.
• Can, Ü. ve Kılıçalp, M. (2023), “Jeomorfoloji ve Gastronomi” İçinde Diker, O., Türker, N., Alaeddinoğlu, F., Cankül, D. ve Temizkan, R. (Editörler) Gastro- Coğrafya, ss.75-89, Ankara: Detay Yayıncılık
• Cavana, R.Y., Delahaye, B.L., ve Sekaran, U. (2001), “Applied business research: Qualitative and quantitative methods”, John Wiley & Sons: Queensland.
• Çalışkan, O. ve Yılmaz, G. (2016), “Gastronomy and Tourism”, in Avcıkurt, C., Dinu, M.S., Hacıoglu, N., Efe, R., Soykan, A. and Tetik, N. (Editörler) Global Issues and Trends in Tourism, ss. 33-50, Sofia: St. Kliment Ohridski University Press.
• Decarlo, L. T. (1997), “On The Meaning and Use of Kurtosis”, Psychological Methods, 2(3), ss. 292-307.
• Diker, O., ve Deniz, T. (2017), “Kars Kültürel ve Gastonomik Kimliğinde Kaz”, Doğu Coğrafya Dergisi, 22(38), ss.189-204.
• Doğdubay, M. ve Temizkan, S.P. (2019), “Toplumsal Dönüşüm İçerisinde Gastronomi”, İçinde C. Avcıkurt ve M. Sarıoğlan (Editörler), Gastronomi Olgusuna Sosyalojik Bir Bakış, ss.17- 30, Ankara: Detay Yayıncılık
• Durlu-Özkaya, F., Sünnetçioğlu, S. ve Can, A. (2013), “Sürdürülebilir Gastronomi Turizmi Hareketliliğinde Coğrafi İşaretlemenin Rolü”. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 1(1) ss. 13-20.
• Eren, A. (2021), “Sürdürülebilir Turizm Yönetimi”, İçinde O. Yavuz (Editör), Hizmet Sektöründe Sürdürülebilir İşletme Yönetimi, ss. 159-172, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Eren, Y. F. (2018), Coğrafi İşaret ile Tescilli Ürünlerin Gastronomik Destinasyonlara Etkisi: Kapadokya Bölgesi’nde Bir Araştırma”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Folgado-Fernández, J. A., Di-Clemente, E., ve Hernández-Mogollón, J. M. (2019), “Food Festivals and the Development of Sustainable Destinations. The Case of the Cheese Fair in Trujillo (Spain)”, Sustainability, 11(10), 2922.
• Fornell, C., ve Larcker, D. (1981), “Evaluating Structural Equation Models With Unobservable Variables and Measurement Error”, Journal of Marketing Research, 18(1), ss. 39- 50.
• Gálvez, J. C. P., Granda, M. J., López-Guzmán, T., ve Coronel, J. R. (2017), “Local Gastronomy, Culture and Tourism Sustainable Cities: The Behavior Of The American Tourist”, Sustainable Cities and Society, 32, ss. 604-612.
• Garrod, B., ve Fyall, A. (1998), “Beyond the Rhetoric of Sustainable Tourism?, Tourism Management, 19(3), ss. 199-212.
• Gazelci, S. C. ve Aksoy, M. (2024), “Türkiye’de Oluşturulan Teorik Gastronomi Rotalarının Bibliyometrik Analizi”, Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 21(1), ss. 149-167.
• Gungor, A., ve Kök, A. (2021), “Coğrafi İşaretli Ürünlerin Sürdürülebilir Gastronomi Turizmi Açısından Önemi: Akçakoca-Melengücceği Tatlısı Örneği”, Gastroia: Journal of Gastronomy and Travel Research, 5(1), ss. 61-74.
• Hair, J.F., Anderson, R.E., Tatham, R.L. & Black, W.C. (1998), “Multivariate data analysis. Englewood Cliffs”, New Jersey: Prentice Hall
• Hair, J. F., Ringle, C. M., ve Sarstedt, M., (2011), “PLS-SEM: Indeed a Silver Bullet”, Journal of Marketing Theory and Practice, 19(2), ss. 139-152.
• Harrington, R. J. (2005), “Defining Gastronomic Identity: The Impact of Environment and Culture on Prevailing Components, Texture And Flavors in Wine And Food”, Journal of Culinary Science & Technology, 4(2-3), ss. 129-152.
• Harrington, R. J. ve Ottenbacher, M. C. (2010), “Culinary Tourism—A Case Study of The Gastronomic Capital” Journal of Culinary Science & Technology, 8(1), ss. 14-32.
• Işıldar, P. (2016), “Sürdürülebilirlik ve Gastronomi” İçinde Kurgun, H. ve Özşeker, D.B. (Editörler) Gastronomi ve Turizm, ss.45-63, Ankara: Detay Yayıncılık.
• İdikut Şahin, S. (2023), Gastronomik Kimlik ve Destinasyon İmajı Arasındaki İlişkide Yöresel Yemek Tüketim Motivasyonunun Rolü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Kalenjuk Pivarski, B.; Grubor, B.; Banjac, M.; Đerčan, B.; Tešanović, D.; Šmugović, S.; Radivojević, G.; Ivanović, V.; Vujasinović, V. ve Stošić, T. (2023), “The Sustainability of Gastronomic Heritage and Its Significance for Regional Tourism Development”, Heritage 6, 3402–3417.
• Kalenjuk Pivarski, B., Paunić, M., Šarenac, N., Šmugović, S., Mlinarević, P., Ivanović, V., ... ve Gagić Jaraković, S. (2024), “The Influence of Gastronomic Identity Factors on Food Tourism Development in the Republic of Serbia and Bosnia and Herzegovina”, Frontiers in Nutrition, 10, 1335943.
• Kim, J. H. ve Song, H. (2022), “Examining The Influence of Multiple Dimensions of Authentic Dining Experiences”, The Service Industries Journal, 1-25.
• Kivela, J., ve Crotts, J. C. (2005), “Gastronomy Tourism: A Meaningful Travel Market Segment”, Journal of Culinary Science &Technology, 4(2/3), ss. 39–55.
• Koçak, N. (Ed.). (2016), Sürdürülebilir Turizm Yönetimi. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Lai, M. Y., Khoo-Lattimore, C., ve Wang, Y. (2018), “A Perception Gap Investigation in to Food and Cuisine Image Attributes for Destination Branding from the Host Perspective: The Case of Australia”, Tourism Management, 69, ss. 579- 595.
• Lochman, J. (2021), “The Spatial Distribution of Sustainable Gastronomy: A Case Study of Tourism in Prague”, Tourism Recreation Research, 1-17.
• Lockie, S. (2001), “Food, Place and Identity: Consuming Australia's “Beef Capital”. Journal of Sociology, 37 (3), ss. 239-255.
• Nunnally, J.C. (1978), “Psychometric Theory”. 2nd Edition, McGraw-Hill, New York. Paolo, C., ve Fontefrancesco, M. F. (2019), “Sustainable Gastronomic Tourism”, In Dixit, S.K. (Editor), Routledge Handbook of Gastronomic Tourism, ss. 209-216. Routledge.
• Paunić, M., Kalenjuk Pivarski, B., Tešanović, D., Novaković, D., Šmugović, S., Šarenac, N., ... ve Marjanović, J. (2024), “Gastronomic Identity Factors in the Function of Sustainable Gastronomy: A Case Study of Tourist Destinations in the Republic of Serbia and Bosnia and Herzegovina”. Sustainability, 16(19), 8493.
• Quan, S. & Wang, N. (2004), “Towards A Structural Model of The Tourist Experience: An Illustration from Food Experiences in Tourism”, Tourism Management, 25. 297-305.
• Saatci, G. (2016), “Kültürel Miras Olarak Gastronomi”, İçinde Yılmaz, H. (Editör), Bir İletişim Biçimi Olarak Gastronomi, ss.1-19. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H. ve Müller, H. (2003), "Evaluating The Fit of Structural Equation Models: Tests of Significance and Descriptive Goodness of Fit Measures", Methods of Psychological Research, 2(8), ss. 23–74
• Sekaran, U. (2000), “Research Methods for Business: A Skill Building Approach” (3rd Ed). New York: John Wiley & Sons.
• Sims, R. (2009), “Food, Place and Authenticity: Local Food and the Sustainable Tourism Experience”, Journal of sustainable tourism, 17(3), 321-336.
• Solunoğlu, A. (2019), “Regional Impacts of the Quality of Gastronomic Experience”, İçinde Krystev, V., Efe, R. and Atasoy, E. (Editörler), Theory and Practice in Social Sciences, ss. 479-487. Sofia: Kliment Ohridski University Press.,
• Sormaz, U., Akmese, H., Gunes, E. ve Aras, S. (2016), “Gastronomy in Tourism”, Procedia Economics and Finance, 39, ss. 725-730.
• Suna, B., ve Alvarez, M. D. (2021), “The Role of Gastronomy in Shaping The Destination’s Brand Identity: An Empirical Analysis Based on Stakeholders’ Opinions”. Journal of Hospitality Marketing & Management, 30(6), ss. 738- 758.
• Sürücü, L., Şeşen, H., & Maslakçı, A. (2023), “Regression, mediation/moderation, and structural equation modeling with SPSS, AMOS, and PROCESS macro”, France: Livre de Lyon
• Tabachnick, B.G. ve Fidell, L.S. (2013), Using Multivariate Statistics, Boston: Pearson.
• Temizkan, P. ve Bulgan, B. (2023), “Kültürel Miras ve Gastronomi” İçinde Diker, O., Türker, N., Alaeddinoğlu, F., Cankül, D. ve Temizkan, R. (Editörler) Gastro- Coğrafya, ss.320-329, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Teuteberg, H. J. (2008), “Modern Tüketim Çağının Doğuşu, 1800’den Sonra Yemek Yenilikleri” (N. Elhüseyni, Çev.). P. Freedman (Der.). Yemek: Damak Tadının Tarihi, İstanbul: Oğlak, ss. 233-261.
• Rinaldi, C. (2017), “Food and Gastronomy For Sustainable Place Development: A Multidisciplinary Analysis of Different Theoretical Approaches”, Sustainability, 9(10), ss. 1-25.
• Uggioni, P. L., Proença, R. P. D. C., ve Zeni, L. A. Z. R. (2010), “Assessment of Gastronomic Heritage Quality in Traditional Restaurants” Revista de Nutrição, 23(1), ss. 7-16.
• UNEP ve UNWTO (2005), “Making Tourism More Sustainable”, https://www.globalnature.org/bausteine.net/f/6955/MakingTourismMoreSustain ablePart1.pdf?fd=2 (24.12.2024).
• UNWTO, E. (2013), Sustainable Tourism for Development Guidebook. World Tourism Organization, European Commission, Madrid.
• Yıldız, Ö.E. (2016), “Turistik Ürün Olarak Gastronomi” İçinde Kurgun, H. ve Özşeker, D.B. (Editörler) Gastronomi ve Turizm, ss. 27-44, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Zhang, T., Chen, J., ve Hu, B. (2019), “Authenticity, Quality, and Loyalty: Local Food and Sustainable Tourism Experience”, Sustainability, 11(12), 3437.