Dijitalleşme Sürecinin Ekonomik Etkileri ve Türkiye’nin Performans Değerlendirmesi

Year 2024, Volume: 12 Issue: 2, 156 - 171, 30.12.2024

Özge Ersezer , Tuğba Özışık

https://doi.org/10.53586/susbid.1491227

Abstract

İnsanlığın gelişim sürecinin geçiş aşamasını anlamlandıran, teknolojik gelişmeleri kategorize ederek isimlendirilen sanayi devrimidir. Sanayi devriminin aşamaları gerek toplum, gerekse ekonomik konjonktür açısından önem arz etmektedir. Her bir Sanayi Devrimi yeni bir teknolojiyi beraberinde getirerek toplumsal ve ekonomik değişime neden olmuştur. Başlangıcı üçüncü sanayi devrimine dayanan ve dördüncü sanayi devrimi bileşenleri ile hız kazanan dijitalleşme süreci başta gelişmiş olan ülkeler olmak üzere gelişmekte olan ülkelerin de vizyon ve stratejik planları içerisinde yer almaktadır. Dünyada hızla gelişen dijitalleşme sürecindeki gelişmelere paralel olarak Türkiye’nin performansının değerlendirilmesi için BETAM tarafından 2004-2021 yılları için Türkiye Dijital Toplum Endeksi ve TUBİSAD tarafından 2019-2022 yılları için Türkiye Dijital Dönüşüm Endeksi oluşturulmuştur ve karşılaştırmalar bu endeksler baz alınarak yapılmıştır. 2024 yılında dijital dönüşüm danışmanlığını dijital olarak yapan Digitopia ile TÜSİAD Sanayide Dönüşüm platformu tarafından Global Dijital Olgunluk Endeksinin Türkiye ile kıyaslandığı bir rapor hazırlanmıştır. Bu çalışmada bu raporlarla beraber Türkiye’nin dijitalleşme yolundaki ilerlemesi ve hedefleri incelenmektedir. Türkiye’nin dijitalleşme yolunda atmayı planladığı planlar açıklanmaktadır.

Keywords

Dijitalleşme, Sanayi Devrimi, dijitalleşme endeksi

Ethical Statement

* Makale çift yazarlı olarak hazırlanmıştır. * Yazarlar çalışmaya eşit oranda katkı sağlamıştır"

Supporting Institution

Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi

Economic Effects of the Digitalization Process and Evaluation of Turkey’s Performance

Abstract

The Industrial Revolution, named after the categorizing of technological developments, gives meaning to the transition phase of humanity's development process. The stages of the Industrial Revolution were essential for both society and economic conjuncture. Each Industrial Revolution brought a new technology and caused social and economic change. The digitalization process, which started with the third industrial revolution and accelerated with the components of the fourth industrial revolution, is included in the vision and strategic plans of both developing and especially developed countries. To evaluate Turkey's performance in parallel with the rapidly developing digitalization process developments, BETAM created the Turkey Digital Society Index for 2004-2021, and TUBİSAD created the Turkey Digital Transformation Index for 2019-2022. Comparisons were made based on these indices. In 2024, a report comparing the Global Digital Maturity Index with Turkey was prepared by Digitopia, which provides digital transformation consultancy digitally, and TÜSİAD Industrial Transformation platform. In this study, Turkey's progress and goals towards digitalization are examined together with these reports. The plans that Turkey plans to take towards digitalization are explained.

Keywords

Digitalization, Industrial Revolution, digitalization index

References

• Aksoy, S. (2017). Değişen teknolojiler ve sanayi 4.0: Sanayi 4.0'ı anlamaya dair bir giriş. SAV Katkı, 4, 34-44.
• Aksu, H. (2019). Dijitopya: Dijital dönüşüm yolculuk rehberi. Pusula Yayınevi.
• Aydem-Çiftçioğlu, B., Mutlu, M. ve Katırcıoğlu, S. (2019). Sanayi 4.0 ve insan kaynakları yönetiminin ilişkisi. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2(1), 31-53.
• Betam, 2023. Türkiye Dijital Toplum Endeksi. https://betam.bahcesehir.edu.tr/2023/03/turkiye-dijital-toplum- endeksi/.
• Bozkurt, A., Hamutoğlu, N. B., Kaban, A. L., Taşçı, G. ve Aykul, M. (2021). Dijital bilgi çağı: Dijital toplum, dijital dönüşüm, dijital eğitim ve dijital yeterlilikler. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 7(2), 35-63.
• Canbay, P. ve Demircioğlu, Z. (2021). Sanayi 5.0’a doğru: Zeki otonom sistemlerde etik ve ahlaki sorumluluklar. Bilişim Teknolojileri Online Dergisi, 12(45), 106-123.
• Çarıkçı, O. (2010). Türkiye'de e-devlet uygulamaları üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12, 95-122.
• Çukurçayır, M. ve Ekşi, H. (2001). Kamu hizmeti sunumunda yeni yöntemler. SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 1-2, 89-109.
• Demirel, D. (2006). E-Devlet ve dünya örnekleri. Sayıştay Dergisi, 61, 83-118.
• Dijital Dönüşüm Ofisi (2024). Açık veri projesi. https://cbddo.gov.tr/projeler/acik-veri/
• Dijital DÖnüşüm Ofisi (2024). Dijital Türkiye projesi. https://cbddo.gov.tr/projeler/dijital-turkiye-v1.0/
• Duman, E. ve Aktel, M. (2021). Türkiye'nin e-devlet kapısı (dijital Türkiye portalı). Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 11(2), 613-641.
• Ertuğrul, İ. ve Deniz, G. (2018). 4.0 dünyası: Pazarlama 4.0 ve sanayi 4.0. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 158-170.
• Gökalp, E., Gökalp, M. O., Çoban, S. ve Eren, E. (2019, Mart). Dijital dönüşümün etkisinde verimli istihdam yönetimi: Yol haritası önerisi. Verimlilik Dergisi, 201-222.
• Güdek, B. (2023). Sanayisel dönüşüm ve Sanayi 5.0. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(4), 1129-1142.
• Güğerçin, S. ve Güğerçin, U. (2021). How employees survive in the industry 5.0 era: In-demand skills of the near future. Journal of Disciplines in Economics& Administrative Sciences Studies, 7(31), 524-533.
• Haaga, H. (2019). The influence of ICT on the accommodation industry in the upcoming industry 5.0. (Master Thesis, University of Applied Sciences.)
• Kamber, E. ve Sözmeztürk-Bolatan, G. İ. (2019). Sanayi 4.0 Türkiye farkındalığı. 11(30), 836-847.
• Karasoy, H. ve Babaoğlu, P. (2020). Türkiye’de elektronik devletten dijital devlete doğru. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 12(23), 115-134.
• Karoğlu, A. K., Bal-Çetinkaya, K. ve Çimşir, E. (2020). Toplum 5.0 sürecinde Türkiye'de eğitimde dijital dönüşüm. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 3(3), 147-158.
• Klein, M. (2020). İşletmelerde dijital dönüşüm ve etmenleri. Journal of Business in the Digital Age, 3(1), 24-35.
• Kostovski, M., Jovanovik, M., & Trajanov, D. (2012). Open data portal based on semantic web technologies. Conference Paper.
• Kurt, A. S. (2020). Dijital dönüşümün ekonomiye etkileri: Türkiye ekonomisine yansımaları. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 16(30), 3083-3109.
• Küçük, Ö. (2021). Emeğin dijital dönüşümü ve istihdam. Journal of Human Studies, 4(8), 381-402.
• Küçükali, R. ve Çoşkun, H.C. (2021). Eğitimde dijitalleşme ve yapay zekanın okul yöneticiliğindeki yeri, Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama, 4(2), 124-135.
• Osmundsen, K., Iden, J., & Bygstad, B. (2018). Digital transformation: Drivers, success factors, and implications. Association for Information Systems, 37, 1-15.
• Özden, A. T. (2021). 1.0'dan 5.0'a dünya: WEB, pazarlama, sanayi ve toplum. Journal of Business in the Digital Age, 5(1), 29-44.
• Özışık, T., & Ülgen, G. (2023). Dijitalleşmenin iş gücü piyasalarına etkisi: Avrupa Birliği üzerine dinamik panel veri analizi. İktisat İşletme ve Uluslararası İlişkiler Dergisi, 2(1), 1-27.
• Özkahveci, E. Civek, F. ve Ulusoy, G. (2022). Sanayi 5.0 döneminde metaverse (kurgusal evren)’ün yeri. International Journal of Social Humanities and Administrative Sciences, 8(50), 398-409.
• Özkan, M., Al, A. ve Yavuz, S. (2018). Uluslararası politik ekonomi açısından dördüncü sanayi-endüstri devriminin etkileri ve Türkiye. Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi, 6(2), 125-156.
• Özsoylu, A. F. (2017). Sanayi 4.0. Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, 21(1), 41-64.
• Sağbaş, A. ve Gülseren, A. (2019). Sanayi 4.0 perspektifinde sanayide dijital dönüşüm ve dijital olgunluk seviyesinin değerlendirilmesi. European Journal of Engineering and Applied Sciences, 2(2), 1-5.
• Serinikli, N. (2018). Sanayi 4.0'ın özel, kamu ve kooperatif sektörlerine etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(Örgütsel Değişim Özel Sayısı), 1607-1621.
• Soylu, A. (2018). Sanayi 4.0 ve girişimcilikte yeni yaklaşımlar. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 32, 43-57.
• Taşel, F. (2020), Dijitalleşmenin ticarete ve ekonomiye etkisi. Beykoz Akademi Dergisi, 8(2),127-137.
• Tekin, İ. Ç. ve Küsbeci, P. (2021). Dijital dönüşüm sürecinde yükselen bir değer: Dijital girişimcilik. Stratejik Yönetim Araştırmaları Dergisi, 4(2), 81-102.
• Toker, K. (2018). Endüstri 4.0 ve sürdürülebilirliğe etkileri. İstanbul Management Journal, 29(84), 51-64.
• Tuğluk, M. ve Çolak F. (2019). Sanayi toplumu ve eğitim, eğitimde ve sanayide 21. yüzyıl becerileri. Pegem Akademi.
• TÜBİSAD, 2022. Türkiye’nin dijital dönüşüm endeksi. https://www.tubisad.org.tr/tr/bilgi-bankasi/sunumlar- liste/TUBISAD-Raporlar/40/0/0.
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2023). On İkinci Kalkınma Planı. https://www.sbb.gov.tr/kalkinma-planlari/.
• TÜSİAD Sanayi Dönüşüm Platformu (2024).Türkiye dijital olgunluk raporu. https://tsd2.org/
• Uslu, O. (2022). Sanayi 1.0'dan endüsti 4.0'a toplumsal yapının dönüşümü: Schumpeterci yaklaşım (Yüksek Lisans Tezi, Başkent Üniversitesi.)
• Vinitha, K., Prabhu, R. A., Bhaskar, R., & Hariharan, R. (2020). Review on industrial mathematics and materials at industry 1.0 to industry 4.0. Materials Today: Proceedings, 33, 3956-3960.
• Yücebalkan, B. (2020). Sanayi 4.0'dan sanayi 5.0'a geçiş sürecine genel bakış. Pearson Journal of Social Sciences& Humanities, 5(9), 241-250.
• Yıldız, A. (2018). Sanayi 4.0 ve akıllı fabrikalar. Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 22(2), 546-556.
• Yılmaz, Y. (2021). Dijital ekonomiye geçiş süreci, ölçümü ve dijitalleşme ilişkisi. İstanbul İktisat Dergisi, 71(1), 283- 316.
• Yankın, F. B. (2019). Dijital dönüşüm sürecinde çalışma yaşamı. Trakya Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, 7(2), 1-38.
• Yavuz, M. S. (2019). Ekonomide dijital dönüşüm: Blockchain teknolojisi ve uygulama alanları üzerine bir inceleme. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(1), 15-29.
• Yeşiltaş, C. ve Artar, O. (2021). Ekonomideki dijitaldönüşüm ve istihdam üzerindeki etkisi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Woking Paper Series, 2(1), 43-52.
• Yetkin, E. G. ve Coşkun, K. (2021). Sanayi 5.0 (toplum 5.0) ve mimarlık. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, 27, 347- 353.