Kara Nadas-Buğday/Arpa Üretim Sistemi Yerine Sürdürülebilir Sistemler İkame Edilmelidir

Yıl 2016, Cilt: 25 Sayı: ÖZEL SAYI-1, 280 - 291, 29.11.2016

Aydın Akkaya

https://doi.org/10.21566/tarbitderg.280508

Öz

Ülkemizde tarla tarımı ağırlıklı
olarak kuru tarıma dayanmakta, kuru tarım içerisinde ise tahıl yetiştiriciliği,
özellikle buğday ve arpa yetiştiriciliği büyük yer tutmaktadır. Kuru tarımda
yıllardan beri uygulanan kara nadas-buğday/arpa üretim sistemine bağlı olarak
toprak kalitesi bozulmuş durumdadır. Bozuk toprak kalitesi, çok büyük emek,
zaman ve kaynak harcanarak gerçekleştirilen araştırmalardan ve kültürel
uygulamalardan beklenen yararları azaltmakta ve verime dönüşmesini
sınırlandırmaktadır. Buna ilaveten, küresel iklim değişikliğine bağlı kuraklık
tehdidi, bozuk toprak kalitesiyle birleştiğinde kuru tarım alanlarındaki
üretim, özellikle buğday ve arpa üretimi gelecekte çok daha büyük risk altına
girecektir. Bu nedenle kuru tarımda kara nadas-buğday/arpa üretim sistemi
yerine baklagil-tahıl üretim sistemine geçilmeli, geleneksel toprak işleme
yerine azaltılmış toprak işleme veya sıfır sürüm uygulanmalıdır. Ülkemizin
farklı ekolojik koşullarına ve yetiştiricilerin ekonomik güçlerine uygun,
sürdürülebilir toprak kalitesini esas alan kültürel uygulamalar belirlenmeli ve
yaygınlaştırılmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Kara nadas, buğday, arpa, toprak işleme, toprak kalitesi

The Fallow-Wheat/Barley Production System should be Replaced by Sustainable Production Systems

Öz

The production of field crops in Turkey is generally
based on dry farming system and cereal production, especially wheat and barley
production have the great amounts in dry farming. The quality of soils in dry
farming are poor because of intensively tillage and application of
fallow-wheat/barley production system for decades. The poor soil quality
reduces beneficial impacts of crop management and researches realized by
spending of huge amounts of money, time and labor, and limits turning benefits
into yield. In addition, the crop production, especially wheat and barley
production will be under the bigger risk in future because of interaction
between the poor soil quality and the drought caused by global climate
changing. Therefore, fallow-wheat/barley production system and conventional
tillage should be replaced by legumes-cereal production system and minimum
tillage or no-till systems in dry farming. The crop management systems based on
sustainable soil quality, and to be adapted to different ecological conditions
of Turkey and to economic power of farmers, should be determined and widely
practiced.

Anahtar Kelimeler

Fallow, wheat, barley, tillage, soil quality

Kaynakça

• Acar R. ve Mülayim M., 2014. Konya’da bazı yem bitkilerinin doğrudan anıza ekim yöntemiyle ikinci ürün olarak yetiştirilmesi. Bahri Dağdaş Bitkisel Araştırma Dergisi, 1-2:20-25
• Adak M.S., Biesantz A. ve Gürgün V., 1998. Orta Anadolu koşullarında farklı toprak işleme, nadas-buğday ve mercimek- buğday ekim nöbeti sistemlerinde toprakta mikrobiyolojik aktivite, organik madde ve azot formlarının saptanması. TÜBITAK, Tr. J. of Agriculture and Forestry, 22:305-312
• Anderson R.L., 2005. Are some crops synergisitic to following crop. Agron. J., 97(1):7-10
• Anonim, 2014.Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK), http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist (Erişim tarihi: 23.07.2015)
• Avcı M., 2011. Conservation tillage in Turkish dryland research. Sustainable Agriculture, 2:351-361
• Aykanat S., 2009. Buğday tarımında farklı toprak işleme ve ekim yöntemlerinin teknik ve ekonomik yönden karşılaştırılması. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Adana
• Başkan O. ve Ünver İ., 2000. Ankara Koşullarında toprak profili derinliğinin nadas etkinliği üzerine etkisi. TÜBİTAK, Türk J Agric. For., 24:721-727
• Anderson R.L., 2005. Are some crops synergisitic to following crop. Agron. J., 97(1):7-10
• Bell M.J., Stirling G.R. and Pankhurst C.E., 2007, Management impacts on health of soils supporting Australian grain and sugarcane industries. Soil & Tillage Research, 97:256-271
• Blanco-Canqui H. and Lal R., 2007. Soil structure and organic carbon relationships following 10 years of wheat straw management in no-till. Soil & Tillage Research, 95:240-254
• Brennan J., Hackett R., McCabe T., Grant J., Fortune R.A. and Forristal P.D., 2014. The effect of tillage system and residue management on grain yield and nitrogen use efficiency in winter wheat in cool Atlantic climate. European Journal of Agronomy, 54:61-69
• Caldeira K., Morgan M.G., Baldocchi D., Brewer P.G., Chen C.T.A., Nabuurs G.-J., Nakicenovic N. and Robertson G.P., 2004. A portfolio of carbon management options. p. 103–130. In C. Field and M. Raupach (ed.) The global carbon cycle. Island Press, Washington, DC
• Chivenge P.P., Murwira H.K., Giller K.E., Mapfumo P. and Six J., 2007. Long-term impact of reduced tillage and residue management on soil carbon stabilization: Implications for conservation agriculture on contrasting soils. Soil & Tillage Research, 94:328–337
• Conant R.T., Easter M., Paustian K., Swan A. and Williams S., 2007. Impacts of periodic tillage on soil C stocks: A synthesis . Soil & Tillage Research, 95:1–10
• Cooperband L., 2002. Building soil organic matter with organic amendments. A resource for urban and rural gardeners, small farmers, turfgrass managers and large-scale producers. University of Wisconsin-Madison, Center for Integrated Agricultural Systems
• Çarman K., Marakoğlu T. and Gür K., 2013. Alternative tillage and direct seeding systems on wheat production in Middle Anatolia. 2013 International Conference on Agriculture and Biotechnology, IPCBEE vol.60 IACSIT Press, Singapore, DOI: 10.7763/IPCBEE. 2013. V60. 20
• Derpsch R., Friedrich T., Kassam A. and Hongwen L., 2010. Current status of adoption of no-till farming in the world and some of its main benefits. Int J Agric & Biol Eng, 3(1), DOI:10.3965/j.issn.1934-6344.2010.01.0-Open Access at http://www.ijabe.org
• Dumanski J., Peiretti R., Benetis J., McGarry D. and Pieri C., 2006. The paradigm of conservation tillage. Proc. World Assoc. Soil and Water Conserv., P1: 58-64. http://www.unapcaem.org/publication/ conservationagri/paraofca.pdf (Erişim tarihi: 8.9.2014)
• Eyüboğlu F., Candaş İ. ve Örs G., 1993. Konya ili topraklarının özellikleri ve gübre ihtiyacı. 1. Konya’da Hububat Tarımının Sorunları ve Çözüm Yolları Sempozyumu, 33-49, 12-14, Mayıs, Konya
• Gerek R., 1968. Dryfarming İstasyonu tarafından yapılmış olan nadas hazırlığı ve toprak verimliliği denemeleri. Eskişehir Tohum Islah ve Deneme İst.6, Eskişehir
• Gezgin S., Dursun N., Hamurcu M., Harmankaya M., Önder M., Sade B., Topal A., Soylu S., Akgün N., Yorgancılar M., Ceyhan E., Çiftçi N., Acar B., Gültekin İ., Işık Y., Şeker C. ve Babaoğlu M., 2002. Determination of B contents of soils of Central Anatolian cultivated lands and its relations between soil and water characteristics, Boron in Plant and Animal Nutrition (Eds. Goldbach et al.) Kluwer Academic/Plenum Publishers, New York, pp.391-400
• Gözübüyük Z., Öztürk İ., Demir O. ve Çelik A., 2012. Erzurum kuru tarım koşullarında farklı toprak işleme-ekim sistemlerinin toprak nem değişimine etkisi. Tarım Makinaları Bilim Dergisi, 8(4):365-374
• Grandy A.S., Robertson G.P. and Thelen K.D., 2006. Do productivity and environmental trade-off justify periodically cultivating no-till cropping systems?. Agron. J., 98(6):1377–1383
• Grandy A.S. and Robertson G.P., 2007. Land-use intensity effects on soil organic carbon accumulation rates and meechanisms. Ecosystems, 10:58-73
• Gültekin İ., Arısoy R.Z, Taner A., Kaya Y., Şahin M., Aksoyak Ş., Yılmaz A. ve Ülker R., 2008. Orta Anadolu Bölgesinde Geleneksel Tarım Tekniklerine Alternatif Sürdürülebilir Tarım Tekniklerinin Belirlenmesi. Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Raporları, Konya
• Hansen N.C., Allen B.L., Baumhardt R.L. and Lyon D.J., 2012. Research achivements and adoption of no-till, dryland cropping in the semi-arid U.S. Great Plains. Field Crops Research, 132:196-203
• Huang G., Chai Q., Feng F and Yu A., 2012. Effects of different tillage systems on soil properties, root growth, grain yield, and water use efficiency of winter wheat (Triticum aestivum L.) in Arid Northwest China. Journal of Integrative Agriculture, 11(8):1286-1296
• Johansen C., Haque M.E., Bell R.W., Thierfelder C. and Esdalie R.J., 2012. Conservation agriculture for small holder rainfed farming: Opportunitiesand constraints of new mechanized seeding systems. Field Crops Research, 132:18-32
• Kalaycı M., 1999. Yetiştirme tekniği açısından Türkiye buğday tarımının dünü, bugünü, yarını. Orta Anadolu’da Hububat Tarımının Sorunları ve Çözüm Yolları Sempozyumu, 14-25, 8-11 Haziran, Konya
• Kamburoğlu İ., 2002. Kırklareli kuru tarım koşullarında buğday tarımında toprak işlemesiz, azaltılmış toprak işlemeli ve geleneksel toprak işlemeli sistemlerin toprağın rutubet değişimine ve ürün verimine etkisi. Toprak ve Su Kaynakları Araştırma Yıllığı-2001, 104-114, Ankara
• Kauppi P. and Sedjo R., 2001. Technological and economic potential of options to enhance, maintain, and manage biological carbon reservoirs and geo-engineering. p. 301–344. In B. Metz, O. Davidson, R. Swart et al. (ed.) Climate change 2001: Mitigation. Cambridge Univ. Press, Cambridge, UK
• Küçükçongar M., Kan M. ve Özdemir F., 2014. Doğrudan ekim yönteminin buğday tarımında kullanımı ve çiftçi görüşlerinin belirlenmesi: Konya ili örneği. Bahri Dağdaş Bitkisel Araştırma Dergisi, 1-2:26-35
• Lal R., 2007a. Farming carbon. Soil & Tillage Research, 96:1–5
• Lal R., 2007b. Biofuels from crop residues. Soil & Tillage Research, 93:237–238
• Lal R., Follett R.F., Kimble J.M. and Cole C.V., 1999. Managing U.S. Cropland to sequester carbon in soil. J. Soil Water Cons. 54:374–381
• Lickacz J. and Penny D., 2001. Soil Organic Matter. Alberta Agriculture and Rural Development, http://www1.agric.gov.ab.ca/$department/deptdocs.nsf/all/agdex890 (Erişim tarihi: 23.07.2015)
• Malhi S.S. and Kutcher, H.R., 2007. Small grains stubble burning and tillage effects on soil organic C and N, and aggregation in northeastern Saskatchewan. Soil Till. Res., 94:353–361
• Malhi S.S. and Lemke, R., 2007. Tillage, crop residue and N fertilizer effects on crop yield, nutrient uptake, soil quality and nitrous oxide gas emissions in a second 4-yr rotation cycle. Soil & Tillage Research, 96:269–283
• Marakoğlu T. ve Çarman, K., 2008. Buğday üretiminde azaltılmış toprak işleme ve direk ekim uygulamaları. Selçuk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi 22(4):73-76
• Martinez-Mena M., Lopez J., Almagro M., Boix-Fayos C. and Albaladejo J., 2008. Effect of water erosion and cultivation on the soil carbon stock in a semiarid area of South-East Spain. Soil & Tillage Research, 99, 119-129
• Mrabet R., Moussadek R., Fadlaoui A. and Ranst E.V., 2012. Conservation agriculture in dry areas of Morocco. Field Crops Research, 132:84-94
• Munoz A., Lopez-Pineiro A. and Ramirez M., 2007. Soil quality attributes of conservation management regimes in a semi-arid region of south western Spain. Soil & Tillage Research, 95:255–265
• Partigöç F., Gültekin İ., Arısoy Z., Kaya Y., Gültekin S., Şahin M, Aydoğan S., Kan M., Özdemir F., Taner A. ve Uyanöz, R., 2015. Geleneksel ve doğrudan ekim sistemlerinin bazı ekim nöbetlerinde karşılaştırılması. TAGEM, Serin İklim Tahılları Grup Toplantısı Sunuları, Antalya
• Reynolds W.D., Drury C.F., Yang X.M., Fox C.A., Tan C.S. and Zhang T.Q., 2007. Land management effects on the near-surface physical quality of a clay loam soil. Soil & Tillage Research, 96:316-330
• Singh A., Phogat V.K., Dahiya R. and Batra S.D., 2014. Impact of long-term zero tlll wheat on soil properties and wheat productivity under rice-wheat cropping system. Soil & Tiilage Research, 140:98-105
• Six J., Elliott E.T. and Paustian K., 2000. Soil macroaggregate turnover and microaggregate formation: a mechanism for C sequestration under no tillage agriculture. Soil Biol. Biochem., 32:2099–2103
• Soon Y.K., Arshad M.A., Haq A. and Lupwayi N., 2007. The influence of 12 years of tillage and crop rotation on total and labile organic carbon in a sandy loam soil. Soil & Tillage Research, 95:38–46
• Stagnari F., Galieni A., Speca S., Cafiero G. and Pisante M., 2014. Effects of straw mulch on growth and yield of durum wheat during transition to Conservation Agriculture in Mediterranean environment. Field Crops Research, 167:51-63
• Süzer S., 2014. Trakya koşullarında farklı toprak işleme sistemlerinin kışlık buğdayda verim yönünden karşılaştırılması. Bahri Dağdaş Bitkisel Araştırma Dergisi, 1-2:36-43
• Tosun O., 1987. Türkiye’nin tahıl yetiştirme sorunları ve bunların çözüm yolları. Türkiye Tahıl Simpozyumu, 3-7, 6-9 Ekim, Bursa
• Turmel M.S., Speratti A., Baudron F., Verhulst N. and Govaerts B., 2015. Crop residue management and soil health:A systems analysis. Agricultural Systems, 134:6-16
• Ülgen N. ve Yurtsever N., 1974. Türkiye gübre ve gübreleme rehberi. Toprak ve Gübre Araştırma Enstitüsü Teknik Yayınlar Serisi, 28, Kemal Matbaası, Ankara
• Ward P.R., Flower K.C., Cordingley N., Weeks C. and Micin, S.F., 2012. Soil water balance with cover crops and conservation agriculture in a Mediterranean climate. Field Crops Research, 132:33-39
• West T.A. and Post W.M., 2002. Soil organic carbon sequestration rates by tillage and crop rotation: A global data analysis. Soil Sci. Soc. Am. J., 66:1903–1946
• Wright A.L., Dou F. and Hons F.M., 2007. Soil organic C and N distribution for wheat cropping systems after 20 years of conservation tillage in central Texas Agriculture. Ecosystems and Environment, 121:376–382
• Zhang G.S., Chan, K.Y., Li, G.D. and Huang G.B., 2008. Effect of straw and plastic film management under contrasting tillage practices on the physical properties of an erodible loess soil. Soil & Tillage Research, 98:113–119