Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Kapsamında Geliştirilen Öğretim Programlarını Değerlendirme Öğretmen Anketi

Year 2025, Volume: 9 Issue: 3, 446 - 478, 30.11.2025

Metin Demir , Nihal Tunca Guclu , Senar Alkın-şahin , Melis Yeşilpınar Uyar , Handan Kılıç Şahin

Abstract

Program değerlendirme sürecinde farklı ve büyük gruplardan veri toplamayı sağlayan ölçme araçlarından biri anketlerdir. Bu kapsamda araştırmada; Türkiye Yüzyılı Maarif Modeline [TYMM] dayalı geliştirilen öğretim programlarının öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesinde kullanılabilecek bir anket geliştirilmesi amaçlanmıştır. Anketin geliştirilmesi aşamasında öncelikle programlarda yer alan kavramlar ve ifade ettikleri anlamlar, program geliştirme alan yazınına uygun olarak düzenlenmiştir. Bu çalışma sonucunda anket formunda bütüncül eğitim yaklaşımı kavramını açıklayan “öğrenme çıktıları, öğrenme-öğretme yaşantıları, öğrenme kanıtları, farklılaştırılmış öğretim, öğretmen yansıtmaları, okul temelli planlama ve program dışı etkinlikler” olmak üzere yedi temel boyutun yer almasına karar verilmiştir. Sonraki aşamada araştırmanın genel amacı ve anketin ölçmeyi amaçladığı kapsam ve özellikler dikkate alınarak madde havuzu oluşturulmuştur. Sonrasında hazırlanan anket taslak formunun kapsam geçerliği uzman görüşüne sunulmuştur. Son aşamada ise taslak anket formu, araştırmanın hedef kitlesiyle benzer özellikler taşıyan bir öğretmen grubuna soruların anlaşılırlığı, yanıtlanabilirliği, amaca uygunluğu ve ortalama yanıtlama süresi açısından incelenmesi amacıyla uygulanmıştır. Öğretmenlerden alınan geri bildirimler doğrultusunda gerekli düzeltmeler yapılarak nihai anket formuna ulaşılmıştır. Sonuç olarak araştırmada; yedi temel boyutta toplanan ve öğretmenlerin genel değerlendirme ve önerilerine ilişkin görüşlerini belirlemeyi amaçlayan toplam 23 maddelik anket formu geliştirilmiştir. Anket formunun, öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi amaçlanan herhangi bir dersin öğretim programındaki temalara uyarlanarak kullanılması önerilmektedir.

Keywords

Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli , öğretim programı , program değerlendirme , anket geliştirme

Ethical Statement

Bu çalışmada “Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi” kapsamında uyulması gerektiği belirtilen tüm kurallara uyulmuştur. Yönergenin ikinci bölümü olan “Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiğine Aykırı Eylemler” başlığı altında belirtilen eylemlerin hiçbiri gerçekleştirilmemiştir.

Supporting Institution

This study was supported by the Scientific Research Projects Coordination Unit of Kütahya Dumlupınar University. Project number: 2025- 55

Thanks

This study was supported by the Scientific Research Projects Coordination Unit of Kütahya Dumlupınar University. Project number: 2025- 55

Teacher Questionnaire for the Evaluation of Curricula Developed within the Scope of the Türkiye Century Education Model

Abstract

One of the measurement tools that enables the collection of data from diverse and large groups in the curriculum evaluation process is questionnaires. Within this scope, the study aimed to develop a questionnaire to evaluate curricula based on the Türkiye Century Education Model [TCEM], aligning with teachers’ opinions. During the development process, the concepts within the curricula and their meanings were organized according to the curriculum development literature. It was decided to include seven core dimensions that explain the concept of the holistic education approach in the questionnaire; learning outcomes, learning-teaching experiences, learning evidence, differentiated instruction, teacher reflections, school-based planning, and extracurricular activities. Next, an item pool was created based on the study’s objectives, scope, and the characteristics the questionnaire aims to measure. The content validity of the draft questionnaire was then reviewed by experts. In the final stage, the draft questionnaire form was administered to a group of teachers who shared characteristics similar to the study’s target population in order to examine the clarity, answerability, appropriateness to purpose, and average completion time of the items. Based on the feedback received from the teachers, the necessary revisions were made, and the final version of the questionnaire was developed. As a conclusion, a questionnaire with 23 items across seven core dimensions, designed to gather teachers’ opinions on overall evaluation and suggestions, was developed. It is recommended that the questionnaire form be adapted to the themes in the curriculum of any course intended to be evaluated based on teacher opinions.

Keywords

Türkiye Century Education Model , curriculum , curriculum evaluation , questionnaire development

Ethical Statement

In this study, all the rules specified to be followed within the scope of “Higher Education Institutions Scientific Research and Publication Ethics Directive” were complied with. None of the actions specified under the heading “Actions Contrary to Scientific Research and Publication Ethics”, which is the second part of the directive, have been taken.

Supporting Institution

Bu çalışma Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından desteklenmiştir. Proje numarası: 2025- 55

Thanks

Bu çalışma Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından desteklenmiştir. Proje numarası: 2025- 55

References

• Adıgüzel, O. C., & Özüdoğru, F. (2014). İlkokul 2. sınıf İngilizce öğretim programına yönelik aydınlatıcı değerlendirme modeline dayalı program değerlendirme ölçeği çalışması [A study on program evaluation scale oriented to illuminative evaluation model for the primary school 2nd grade English curriculum]. Trakya University Journal of Education, 4(2), 124-136.
• Akpınar, B., Özer, B., Oral, B., & Köksalan, B. (2024). Türkiye yüzyılı maarif modelinin program geliştirme ve felsefi düzlemden analizi [An analysis of the century of Türkiye maarif model from program development and philosophical perspectives]. EKEV Academy Journal, (99), 59-73. https://doi.org/10.17753/sosekev.1489135
• Alp, S., & Şahin Taşkın, Ç. (2010). Sınıf öğretmenlerinin öğrenme-öğretme sürecinde yansıtıcı düşünceyi uygulamaları hakkındaki düşünceleri [Primary school teachers’ views of using reflective thinking in teaching-learning process]. Millî Eğitim, 40(188), 99-108.
• Arslan, A. (2025). TYMM hayat bilgisi dersi öğretim programının birinci sınıf öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi [Evaluation of TYMM life sciences lesson curriculum according to first grade teachers’ opinions]. The Journal of Academic Social Science, 163(162), 202-220. http://dx.doi.org/10.29228/ASOS.80345
• Aslan, H. M. (2025). Sosyal bilgiler dersinin diğer derslerle ilişkilendirilmesinin alan yazını ve öğretim programları bağlamında incelenmesi [Investigation of the association of social studies course with other courses in the context of literature and curriculum]. International Journal of Turkish Literature Culture Education, 14(1), 221-237. https://doi.org/10.7884/teke.1595183
• Balıkçı, Ç., Tüysüz, C., Taşdere, A., & Ekici, D. İ. (2021). 3. sınıf fen bilimleri dersi öğretim programının bağlam-girdi-süreç-ürün (CIPP) modeline dayalı öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi [The evaluation of primary school third grade science curriculum as based on context-input-process-product (CIPP) model]. Millî Eğitim, 50(229), 523-544.
• Banaz, E. (2024). 2024 Türkiye yüzyılı maarif modeli ortaokul Türkçe dersi öğretim programı’nın dijital okuryazarlık açısından incelenmesi [2024 Türkiye century education model examination of secondary school Turkish curriculum in terms of digital literacy]. Social Sciences: Theory & Practice, 8(1), 279-290. https://doi.org/10.48066/kusob.1483671
• Barası, M., & Erdamar, G. (2021). 2018 ortaokul türkçe dersi öğretim programının 21. yüzyıl becerileri açısından incelenmesi: Öğretmen görüşleri [Analysis of 2018 secondary school turkish course program in terms of 21st century skills: Teachers opinions]. Bolu Abant Izzet Baysal University Journal of Faculty of Education, 21(1), 222-242. https://dx.doi.org/10.17240/aibuefd.2021.21.60703-851474
• Baş, G. (2016). Eğitim programlarını değerlendirme ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması [Currciulum evaluation scale: Validity and reliability study]. Turkish Journal of Educational Studies, 3(1), 53-80.
• Bayrak, B., & Erden, A. M. (2007). Fen bilgisi öğretim programının değerlendirilmesi [The evaluation of science curriculum]. Kastamonu Education Journal, 15(1), 137-54.
• Bedir Yöney, M., & Aydın, A. (2021). 2014-2015 eğitim-öğretim yılında uygulamaya konulan üçüncü sınıf fen bilimleri dersi öğretim programının değerlendirilmesi [Evaluation of the third grader science curriculum implemented in 2014-2015 academic year]. Anatolian Journal of Teacher, 5(2), 249-274. https://dx.doi.org/10.35346/aod.977703
• Berk, Ş., & Özer, B. (2025). “Türkiye yüzyılı” maarif modeli (TYMM) öğretim programlarına ilişkin nitel bir değerlendirme [A qualitative assessment of the “Türkiye century” education model (TYMM) curricula]. Journal of History School, 17(LXXIII), 3241-3256. http://dx.doi.org/10.29228/joh.78177
• Bilir, U. (2025). Türkiye’de 2018 ve 2024 yılları fen bilimleri dersi öğretim programlarının temel ögeler açısından karşılaştırılması [Comparison of 2018 and 2024 science curricula in Türkiye in terms of basic elements]. Millî Eğitim, 54(246), 793-836. https://doi.org/10.37669/milliegitim.1532604
• Booyse, C., & Du Plessis, E. (2014). Curriculum studies: Development, interpretation, plan and practice. Van Schaik.
• Büyüköztürk, Ş. (2005). Anket geliştirme [Questionnaire development]. The Journal of Turkish Educational Sciences, 3(2), 133-151.
• Çakır, O. (2025). 2024 hayat bilgisi dersi öğretim programı öğrenme çıktılarının 21. yüzyıl becerileri bağlamında değerlendirilmesi [Evaluation of the learning outcomes of the 2024 life studies course curriculum in the context of 21st century skills]. Millî Eğitim, 54(246), 837-878. https://doi.org/10.37669/milliegitim.1565831
• Çelik, Ö. (2021). Hayat bilgisi dersi öğretim programının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi [Evaluation of curriculum of life sciences course according to teachers opinions]. Science, Education, Art and Technology Journal, 5(2), 117-137.
• Demirel, Ö. (2007). Eğitimde program geliştirme [Curriculum development in education]. (10th ed.). Pegem.
• Deniz, L., Sarıdaş, G., Araç, İ., Çelikel, Ö. F., & Tayfur, M. F. (2017). Yerelleşme kapsamında öğretmenlerin okul temelli mesleki gelişiminde okul ortamlarını değerlendirmeleri [Evaluation of teachers’ toward the school environments in school based vocational developments of teachers in aspects of localization]. Akademik Bakış Dergisi, 59, 400-423.
• Epçaçan, C., & Erzen, M. (2008). İlköğretim Türkçe dersi öğretim programının değerlendirilmesi [The evaluation of elementary Turkish lesson’s curriculum]. Journal of International Social Research, 1(4), 182-202.
• Gelen, İ. (2017). P21-program ve öğretimde 21. yüzyıl beceri çerçeveleri (ABD uygulamaları) [P21- 21st century skill frameworks in curriculum and instruction (USA practices)]. Journal of Interdisciplinary Educational Research, 1(2), 15-29.
• Gülay, A., & Altun, T. (2024). Farklılaştırılmış öğretim ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması [Differentiated instruction scale: A study of validity and reliability]. Journal of Bayburt Education Faculty, 19(41), 1730-1756. http://dx.doi.org/10.35675/befdergi.1269808
• Gün, F. (2023). Özel eğitim III. kademe din kültürü ve ahlak bilgisi dersi öğretim programının değerlendirilmesi [Assessment of the special education third level religious culture and ethics curriculum]. (Publication No. 828842) [Master thesis, Nevşehir Hacı Bektaş Veli University]. National Thesis Center.
• Henson, K. T. (2015). Curriculum planning: Integrating multiculturalism, constructivism, and education reform. Waveland.
• Johnson, P. (2009). The 21. century skill movement. Educational Leadership, 67(1), 11-11.
• Kocayiğit, A., & Ekinci, N. (2020). Ortaöğretim okullarında uygulanan program dışı etkinliklerin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi [Evalution of extracurricular activities implemented in high schools according to teachers’ opinions]. International Journal of Society Researches, 16(29), 1810-1848. https://doi.org/10.26466/opus.749109
• Köseoğlu, Z. (2025). Türkiye yüzyılı maarif modeli bağlamında 2018 ve 2024 din kültürü ve ahlak bilgisi müfredatlarının karşılaştırmalı analizi [A comparative analysis of the 2018 and 2024 religious culture and ethics curricula in the context of the Türkiye century educational model]. Pearson Journal of Social Sciences & Humanities, 8(31), 85-115. https://doi.org/10.5281/zenodo.14965514
• Kuzu, O., Toptaş, V., & Göçer, V. (2025). Türkiye yüzyılı maarif modeli perspektifinde 2018 ve 2024 ilkokul matematik dersi öğretim programlarının karşılaştırılması [Comparison of the 2018 and 2024 primary school mathematics curricula from the perspective of the Türkiye century education model]. Kırşehir Ahi Evran University Faculty of Education Journal, 26(1), 114-140. https://doi.org/10.29299/kefad.1545275
• Lewy, A. (1991). National and school-based curriculum development. UNESCO: International Insttitute for Educational Planning.
• Macdonald, D. (2003). Curriculum change and the post-modern world: Is the school curriculum-reform movement an anachronism? Journal of Curriculum Studies, 35(2), 139-149.
• Ministry of National Education (MoNE). (2024a, August 14). 2024-2025 eğitim ve öğretim yılına ilişkin iş ve işlemler genelgesi (Genelge No: 2024/54) [Circular on tasks and procedures for the 2024-2025 academic year (Circular No: 2024/54)]. https://mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/2230.pdf. MEB.
• Ministry of National Education (MoNE). (2024b). Türkiye yüzyılı maarif modeli: Öğretim programları okuryazarlığı öğretmen kılavuz kitabı. 1. modül: Öğretim programlarının temel yaklaşımı [Türkiye century education model: Curriculum literacy teacher guidebook. Module 1: The Fundamental approach to curricula]. MEB.
• Ministry of National Education (MoNE). (2024c). Türkiye yüzyılı maarif modeli: Öğretim programları ortak metni [Türkiye century education model: Curricula common text]. MEB.
• Oliva, P. (2005). Developing the curriculum. Pearson Education, Inc.
• Ornstein, A. C., & Hunkins, F. P. (2014). Eğitim programı: Temeller, ilkeler ve sorunlar [Curriculum: Foundations, principles, and issues]. (A. Arı, Trans.). Eğitim.
• Ringwalt, C. L., Ennett, S., Vincus, A., & Simons Rudolph, A. (2004). Students’ special needs and problems as reasons for the adaptation of substance abuse prevention curricula in the nation’s middle schools. Prevention Science, 5, 197-206.
• Sarıgöz, O. (2024). 21st century skills and values education. In İ. Çelik & S. Sönmez (Eds.), Holistic view of educational sciences (pp. 70-109). BIDGE.
• Skilbeck, M. (1984). School-based curriculum development. Harper and Row.
• Süğümlü, A. A., & Bahşi, N. (2025). Türkiye yüzyılı maarif modeli ortaokul Türkçe dersi öğretim programı’nın Bloom taksonomisi’ne göre incelenmesi [Examination of the Turkish century education model secondary school Turkish course curriculum according to Bloom taxonomy]. SDU International Journal of Educational Studies, 12(1), 27-49. https://doi.org/10.33710/sduijes.1629076
• Şahin İpek, D., Gezer, E. T., Kelahmetoğlu Tunçer, F., Baltacı, H. Ş., & Ok, A. (2023). Türkiye’de K-12 eğitim düzeyinde 2004-2022 yılları arasında yürütülen program değerlendirme araştırmalarının sistematik meta değerlendirmesi [A systematic meta-evaluation of curriculum evaluation research studies conducted between 2004-2022 on K12 school curricula in Türkiye]. International Journal of Curriculum and Instructional Studies, 13(2), 325-356. https://doi.org/10.31704/ijocis.2023.014
• Şeker M. (2024). Sosyal bilgiler öğretim programında tarih konularının ele alınış biçimlerinin incelenmesi [A study on how history topics are discussed in social studies curriculum]. Yıldız Social Sciences Institute Journal, 8(2), 113-117. https://dx.doi.org/10.14744/ysbed.2024.00048
• Şentürk, Ö., & Berk, Ş. (2019). Evaluation of the 3rd grade science curriculum in primary schools. The Journal of Educational Sciences of Marmara University Atatürk Faculty of Education, 49, 143-165. https://dx.doi.org/10.15285/maruaebd.525249
• Tepetaş Cengiz, G. Ş., Tezcan, T., & Doğan, Ö.K. (2021). Farklılaştırılmış öğretime ilişkin öğretmen görüşleri ölçeği (Di-Quest): Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması [Questionnaire of teacher views on differentiated teaching (Di-Quest): Adaptation to Turkish, validity and reliability]. EKEV Academy Journal, 25(87), 183-204.
• Turan, Ş., & Nazıroğlu, B. (2024). Türkiye yüzyılı maarif modeli’nin din öğretimi yaklaşımında birey ve toplumun ideolojik tahayyülü [Ideological imagination of the individual and society in the approach to religious education of the century of Türkiye education model]. Rize Theology Journal, 27, 15-33. https://doi.org/10.32950/rid.1507279
• Tutkun, Ö. F., & Aksoyalp, Y. (2010). 21. yüzyılda eğitimde program geliştirmede yönelim, kavram ve anlayışlar [Curriculum development in 21st century: New tendencies, concepts and understanding]. The Journal of SAU Education Faculty, 19, 156-169.
• Türel, Y. K., Şimşek, A., Şengül Vautier, C. G., Şimşek, E., & Kızıltepe, F. (2023). 21. yüzyıl becerileri ve değerlere yönelik araştırma raporu [A research report on 21st century skills and values]. Board of Education of Türkiye. Retrieved October 24, 2025, from https://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2023_05/11153521_21.yy_becerileri_ve_degerlere_yonelik_arastirma_raporu.pdf
• Üredi, P. (2024). Öğretmen yetiştirme programlarına yön vermek üzere bütüncül ölçme ve değerlendirme uygulamalarının öğretim programlarında uygulanma düzeyleri [To guide teacher training programs: The implementation levels of holistic assessment and evaluation practices in curricula]. International Journal of Education and New Approaches, 7(2), 10-30. https://doi.org/10.52974/jena.1497259
• Varış, F. (1996). Eğitimde program geliştirme: Teori ve teknikler [Curriculum development in education: Theory and techniques]. Alkım.
• Wiles, J. W., & Bondi, J. C. (2007). Curriculum development: A guide to practice. Pearson.
• Yaşar, M. (2024). Yeni din kültürü ve ahlak bilgisi öğretim programları üzerine bir değerlendirme [An evaluation of the new curriculum on religious culture and moral knowledge]. Interdisciplinary Journal of Social Sciences, 16, 19-47.
• Yurdakal, İ. H. (2024). Türkiye yüzyılı maarif modeli: 2024 ilkokul Türkçe dersi öğretim programı’nın (1, 2, 3 ve 4. sınıflar) incelenmesi [Türkiye century education model: Review of 2024 primary school Turkish course curriculum (1st, 2nd, 3rd and 4th grades)]. Journal of Primary Education, 6(24), 76-88. https://orcid.org/0000-0002-6333-5911