Gastronomi Kenti/Şehri Konulu Makalelerin Maxqda İle Bibliyometrik Analizi

Year 2024, Volume: 9 Issue: 2, 169 - 188, 30.12.2024

Asilhan Semih Mutlu

https://doi.org/10.37847/tdtad.1605552

Abstract

Amaç: Bu araştırmanın temel amacı, "Gastronomi Kenti/Şehri" kavramı üzerine yapılan akademik çalışmaları kapsamlı bir şekilde analiz ederek mevcut literatürü değerlendirmek ve bu alandaki temel eğilimleri, odak noktalarını ve boşlukları ortaya koymaktır.
Yöntem: Çalışmada gastronomi kenti/şehri ile ilgili yayınlanmış akademik çalışmaların bibliyometrik analizini yapmak için “gastronomi kenti” ve “gastronomi şehri” anahtar kelimeleri ile Google Akademik ve YÖK Akademik veri tabanında sadece makaleler filtresi yapılarak tarama yapılmıştır. 2017-2024 yılları arasında konuyla ilgili 29 makale çalışması yapıldığı tespit edilmiştir. Çalışmanın verilerinin analizi, nitel yazılım programı MAXQDA aracılığı ile yapılmıştır. Çalışma ile anahtar kelime, amaç, başlık, yayın yeri ve yazarların bağlı olduğu üniversite/birim/bölüm değişkenleri açısından analizler yapılmıştır.
Bulgular: Elde edilen sonuçlara göre; konuyla ilgili en çok yayının 2021 yılında yapıldığı, Gaziantep, Hatay ve Afyonkarahisar gibi şehirlerde gastronomi kimliklerinin geliştirilmesi, yerel halk ve işletmelerin gastronomi farkındalığının artırılması ve turizmdeki potansiyelin değerlendirilmesi gibi konulara; diğer şehirlerde ise gastronomi kentinin olabilirliğine odaklanıldığı tespit edilmiştir. Çalışmalarda coğrafi işaretli ürünler, gastronomi turizmi, dijital pazarlama, yerel işletmelerin ve halkın bilinçlendirilmesi gibi konulara yer verilmiştir. Afyon Kocatepe Üniversitesi, en yüksek akademik görünürlüğe sahip olurken, Turizm Fakültesi akademik personelinin bu konuda en fazla çalışma yaptığı, Gastronomi ve Mutfak Sanatları/Turizm İşletmeciliği Bölümlerinin en fazla yayın yapan bölümler ve Journal of Tourism and Gastronomy Studies’in bu alandaki çalışmaların en sık yayımlandığı dergi olduğu ortaya çıkmıştır. Araştırma sonucunda, gastronomi kenti çalışmalarının sadece gastronomi şehirlerinde değil, diğer şehirlerde yaygınlaşması gerektiği ve elde edilen sonuçların şehirlerin gastronomi gelişimine katkı sağlaması önerilmektedir.

Keywords

Gastronomi Kenti, Gastronomi Şehri, Bibliyometri, UNESCO, Yaratıcı Şehiler Ağı

Bibliometric Analysis Of Articles On Gastronomy Cities Using Maxqda

Abstract

Objective: The primary aim of this study is to comprehensively analyze academic research on the concept of "Gastronomy City" and evaluate the existing literature to identify key trends, focal points, and gaps in this field.
Methodology: A bibliometric analysis of academic studies on gastronomy cities was conducted using the keywords “gastronomy city” and “gastronomy town” in Google Scholar and the YÖK Academic database, filtered exclusively for articles. A total of 29 studies published between 2017 and 2024 were identified. The data for the study were analyzed using the qualitative analysis software MAXODA. Keywords, objectives, titles, publication venues, and the affiliated universities/departments of the authors were examined in the analysis.
Findings: Results indicate that the majority of publications occurred in 2021, focusing on the development of gastronomic identities in cities such as Gaziantep, Hatay, and Afyonkarahisar, raising awareness among local residents and businesses, and assessing tourism potential. Other studies explored the feasibility of these cities becoming gastronomy hubs. Key topics included geographical indication products, gastronomy tourism, digital marketing, and awareness-building among local businesses and communities. Afyon Kocatepe University demonstrated the highest academic visibility, while Tourism Faculty academics were found to produce the most studies on this topic. The Gastronomy and Culinary Arts and Tourism Management departments emerged as the leading contributors, and the Journal of Tourism and Gastronomy Studies was identified as the most frequently utilized publication venue for related works. The study concludes that gastronomy city research should be expanded to include non-gastronomy cities and that the findings can significantly contribute to the development of gastronomic progress in cities.

Keywords

Gastronomy City, Gastronomy Town, Bibliometrics, UNESCO, Creative Cities Network

References

• Akdu, S. ve Akdu, U. (2018). Turizm Tanıtımında Gastronomik Değer Vurgusu: Unesco Gastronomi Şehirleri Örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(4), 933-952.
• Akın, A. (2018). Gaziantep in Gastronomi Şehri Olarak Belirlenmesinde Demografik Değişkenlerin Etkisi . Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(2), 280-297.
• Akın, N. ve Bostancı, B. (2017). Unesco Yaratıcı Şehirler Ağı Kapsamında Gaziantep: Mevcut Raporlar Bağlamında Bir Değerlendirme. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 110-124.
• Aktaş Alan, A. ve Suna, B. (2019). Gastronomi Şehri “Gaziantep te” Menü Planlama Uygulamalarına Güncel Bakış). Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7(2), 1328-1343.
• Aktaş Alan, A. ve Şen, Ö. (2020). Gastronomi temalı festivaller üzerine yapılmış çalışmaların bibliyometrik analizi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (6), 132-144.
• Altaş, A. (2017). Türkçe’ye Tercüme Edilen Gastronomi Kitaplarinin Bibliyometrik Analizi. Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 103-117.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2015). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı. (8. Baskı). Sakarya: Sakarya Kitabevi.
• Anonim, (2024a). http://cabim.ulakbim.gov.tr/bibliyometrik-analiz/bibliyometrik-analiz-sikca-sorulan-sorular/ Erişim Tarihi, 15.11.2024.
• Anonim, (2024b). http://www.mkutup.gov.tr/tr/Sayfalar/Hizmetlerimiz/ Yayinlarimiz.aspx. Erişim Tarihi, 15.11.2024.
• Arınç, K. (2017). UNESCO Yaratıcı Kentler Ağı İçin Bir Öneri: Bitlis Gastronomi Kenti. Journal of Turkish Studies, 12(29), 87-106.
• Arslan, F. (2022). Gastronomi ve turizm alanında coğrafi işaret konulu çalışmaların bibliyometrik analizi. Sosyal, Beşerî ve İdari Bilimler Dergisi, 5(11), 1544-1556.
• Aydın, B. (2018). YÖK Tez Merkezinde Yiyecek İçecek İşletmeciliği Alanında Kayıtlı Bulunan Tezlerin Bibliyometrik Analizi, Disiplinlerarası Akademik Turizm Dergisi, 2(1), 23-38.
• Bi̇ngöl, S. ve Cumhur, Ö. (2017). Korunma Motivasyonu ve Gıda Güvenliği İlişkisi: UNESCO Gastronomi Şehirlerine Yönetsel Yaklaşım. Aydın Gastronomy, 7(2), 349-366.
• Baytok, A., Boyraz, M. ve Pelit, E. (2019). Turizm İşletmeciliği Alanında Yapılan Yüksek Lisans Tezlerinin Değerlendirilmesi: Afyon Kocatepe Üniversitesi Örneği, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(1): 287-305.
• Baytok, A., Boyraz, M., & Başar, B. (2021). Somut Olmayan Kültürel Miras Konulu Bilimsel Yayınların Veri Görselleştirme Tekniği İle Bibliyometrik Analizi. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 5(2), 246-262. https://doi.org/10.32572/guntad.907746
• Boyraz, M. ve Kabakulak, A. (2020). Türkiye’deki Turizm Rehberliği Bölümlerinde Görev Yapan Akademisyenlerin Bilimsel Yayınlarının Bibliyometrik Analizi, Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(3): 2152-2163.
• Boyraz, M., Kabakulak, A., ve Mutlu, A. S. (2020). Hazırlanmakta olan turizm konulu lisansüstü tezlerin veri görselleştirme tekniği ile bibliyometrik analizi: 2006-2020 yılları örneği. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(2), 1434-1453.
• Boyraz, M., ve Sandıkcı, M. (2018). Gastronomi Bildirilerinin Değerlendirilmesi: Turizm Kongreleri Örneği 2013-2017. Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 6(4), 873-889.
• Cankül, D., ve Ünal, M. (2021). Türkiye’de turizm ve gastronomi alanında menü ile ilgili araştırmaların bibliyometrik analizi. Journal of Humanities and Tourism Research, 11(3), 569-576.
• Ceylan, V., ve Sarıışık, M. (2018). Moleküler gastronomi alanında yapılan çalışmaların bibliyometrik analizi üzerine bir araştırma. 1. Uluslararası Turizmde Yeni Jenerasyonlar ve Yeni Trendler Kongresi, 01-03.
• Çelik, S., Kart, N., ve Sandıkcı, M. (2021). Yerel restoran işletmecilerinin Afyonkarahisar’ın “UNESCO Gastronomi Şehri” unvanına yönelik görüşlerinin değerlendirilmesi. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 5(4), 2300-2319.
• Çetin, K. (2023). Gastronomi Deneyimine İlişkin Bilimsel Bilginin Haritalanması: Bibliyometrik Bir Analiz. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 7(2), 551-574.
• Çuhadar, M., ve Morçin, İ. (2020). Türkiye’de gastronomi turizmi ile ilgili çalışmaların bibliyometrik analizi. Journal of Recreation and Tourism Research, 7(1), 92-106.
• Demirtaş, N. ve Pektaş, K. (2020). UNESCO Yaratıcı Gastronomi Şehri Hatay’ın Yerel Gastronomi İşletmecilerinin Bakış Açısıyla Farkındalık Düzeyinin İncelenmesi. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(3), 2724-2745.
• Dikmen Boyraz, H. ve Sandıkcı, M. (2023). Coğrafi işaretli ürünlerin somut olmayan kültürel miras Türk mutfak kültürü unsurlarıyla karşılaştırılması: UNESCO gastronomi şehri Afyonkarahisar ili örneği. Tourism and Recreation, 5(2), 172-185.
• Duran, G., ve Uygur, S. M. (2022). UNESCO Gastronomi Şehirleri’nin Gastronomi Unsurları ve Gastronomi Kimlikleri. Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 10(1), 627-648.
• Ercan, F. (2020). Türkiye’deki gastronomi turizmi konulu makalelerin bibliyometrik analizi. Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 8(2), 1058-1075.
• Eşitti, B. B., ve Bay, E. (2023). Gastronomi Eğitimi Alanında Yayınlanan Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi. Sivas Interdisipliner Turizm Araştırmaları Dergisi, 6(2), 31-41.
• Faraç, M., ve Cinnioğlu, H. (2021). Türkiye’deki UNESCO Gastronomi Şehirlerinin Sosyal Medya Hesapları Üzerine Bir Araştırma. Journal of Tourism Intelligence and Smartness, 4(3), 323-340.
• Fi̇dan, S. (2019). Gastronomi Kenti Gaziantep’te Özel Gün Yemekleri Üzerine Bir Araştırma. Journal of International Social Research, 12(67), 65-80.
• Gazelci, S. C., ve Aksoy, M. (2024). Türkiye’de Oluşturulan Teorik Gastronomi Rotalarının Bibliyometrik Analizi. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 21(1), 149-167.
• Gülcan, D., Ercan, M. O., ve Katlav, E. Ö. (2021). Sürdürülebilir Gastronomi Turizminin Bibliyometrik Özellikler Açısından İncelenmesi. Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 9(4), 2540-2560.
• Güner, D. ve Çılgınoğlu, H. (2023). Gastronomi Şehri Afyonkarahisar ve Slow Food Nuh’un Ambarı Projesindeki Yeri. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 7(1), 281-300.
• Gürbüz, S., Özaltaş Serçek, G., Toprak, L. (2017). Mardin’in UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağında “Gastronomi Kenti” Olabilirliğine İlişkin Paydaş Görüşleri. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5(1), 124-136.
• Güzeller, C. O., ve Çeliker, N. (2017). Geçmişten günümüze gastronomi bilimi: Bibliyometrik bir analiz. Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 5(Special Issue 2), 88-102.
• İşeri , C., ve Önçel , S. (2024). Gastronomi Başlığı Altında Yayımlanmış Doktora Tezlerinin Bibliyometrik Analizi. Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 12(1), 187–203.
• Karacabey, F. A., ve Akkuş, G. (2024). UNESCO Gastronomi Şehirlerinin İnstagram Hesaplarının İçerik Analizi. Sivas Interdisipliner Turizm Araştırmaları Dergisi, 7(1), 56-78.
• Karataş, M., Aksu, F. B., & Deniz, G. (2023). Unesco yaratıcı şehri Gaziantep’in gastronomi turizmi cazibe unsurları. Turizm ve İşletme Bilimleri Dergisi, 3(1), 105-125.
• Kaya, Ü. C., ve Uyanık, B. (2022). Gastronomi Şehri Gaziantep: Yerel Yiyecek-İçecek İşletmelerinin UNESCO Kriterleri Kapsamında Değerlendirilmesi. Journal Of Gastronomy, Hospitality And Travel, 5(1), 269-287.
• Kılıç, B. ve Çakır, H. A. (2022). UNESCO Gastronomi Şehirlerinde Gastronomik Deneyimsel Değer Bileşenlerinin Tekrar Ziyaret Etme Niyeti Üzerine Etkisi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 21(1), 445-458.
• Kılıç, B. ve Gönenç Güler, E. (2022). Hatıra Paranın Gastronomi Temalı Yaratıcı Kentlerin Pazarlanmasındaki Rolü: Gastronomi Şehri Afyonkarahisar Türkiye Örneği. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 6(1), 87-105.
• Mutlu , H., ve Sandıkcı , M. (2024). Gastronomi Rotaları ve Önemi: Afyonkarahisar Örneği . Journal of Tourism ve Gastronomy Studies, 11(4), 3233–3261.
• Mutlu, H. (2019). UNESCO Gastronomi alanında rehber kriterlerin Gaziantep gastronomisi açısından değerlendirilmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(67), 929-936.
• Mutlu, H. ve Sandıkcı, M. (2022). Gastronomi Envanteri Oluşturulması: Gastronomi Şehri Afyonkarahisar Örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 10(2), 1168-1195.
• Oğan, Y. (2024). Gastronomik kimlik ve miras bağlamında bir bibliyometrik analiz. Tourism and Recreation, 6(1), 76-88.
• Okumuş, B., Köseoğlu, M.A. ve Ma, F. (2018). Food and Gastronomy Research in Tourism and Hospitality: A Bibliometric Analysis, International Journal of Hospitality Management, 73, 64-74.
• Ören, T. Ş., Çatır, O., ve Ören, V. E. (2021). Dijital Pazarlama Açısından Gastronomi Kenti Afyonkarahisar: Dijital Mutfak Kültürü Geleneksel Mutfak Kültürüne Karşı. Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 9(3), 2109-2131.
• Özdemir, O., ve Aydoğdu, A. (2021). UNESCO Gastronomi Şehri Olmada Paydaş Farkındalığı: Kastamonu Örneği. Journal of Applied Tourism Research, 2(1), 61-70.
• Özdemir, S., ve Kasap, G. (2021). Ulusal Turizm Kongrelerinde “gastronomi ve mutfak sanatları” ile ilgili yayınlanan bildirilerin bibliyometrik analizi. International Journal of Social Sciences and Education Research, 7(4), 391-402.
• Pamukçu, H. ve Dağdelen, Ş. (2021). UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı Gastro-Turist Profilinin Belirlenmesi: Gaziantep ve Hatay İli Örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 9(1), 341-365.
• Sanchez, A.D., Rama, M. D.R.M. ve Garcia, J.A. (2017). Bibliometric Analysis of Publications on Wine Tourism in the Databases Scopus and WoS, European Research on Management and Business Economics, 23, 8-15.
• Sandıkcı, M., Boyraz, M., Mutlu, H. ve Gökçe, F. (2018). Gastronomi Araştırmaları Bibliyografyası, Bildiri, Makale, Tez 2013-2017. Detay Yayıncılık: Ankara
• Sandıkcı, M., Mutlu, H., ve Mutlu, A. S. (2020). UNESCO gastronomi kenti Afyonkarahisar mutfağı üzerine yapılan çalışmaların bibliyometrisi. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(3), 2527-2541.
• Sandıkcı, M., ve Mutlu, H. (2019). Gastronomi alanında yayınlanan makalelerin bibliyometrik profili (2013-2017). The Journal of Social Sciences,6(33),32-42.
• Soydaş, M. E. ve Gürler, M., (2022). Gastronomi Şehri Paydaşlarının Şarap Turizmine Yönelik Bakış Açıları-Hatay Örneği. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (50), 179-194.
• Sökmen, C., ve Özkanlı, O. (2018). Gastronomi turizmi alanyazının gelişimi: Journal of Tourism and Gastronomy Studies dergisinde yayımlanan makaleler üzerine bir inceleme. Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 6(2), 99-127.
• Şahin, E. ve Ünlüönen, K. (2021). Adana’nın Unesco Yaratıcı Şehirler Ağı Gastronomi Teması Kapsamında Değerlendirilmesi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 9(2), 1204-1231.
• Şahin, E., Akdağ, G., Çakıcı, C., & Onur, N. (2018). Gastronomi ve mutfak sanatları anabilim dallarında yayınlanan tezlerin bibliyometrik analizi. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(Ek1), 30-41.
• Şeyhanlıoğlu, H. Ö. (2023). Cumhuriyet Sonrası Türkiye’de Sürdürülebilir Gastronomiye Dair Hazırlanan Lisansüstü Tez Çalışmalarının Bibliyometrik Analizi. Kent Akademisi, 16(Türkiye Cumhuriyetinin 100. Yılı Özel Sayısı), 559-576.
• Taştan, H. ve İflazoğlu, N. (2018). Hatay’ın UNESCO Gastronomi Şehri Olması İle İlgili Yerel Restoran İşletmelerinin Farkındalığının Değerlendirilmesi . Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(3), 384-393.
• Thomas, J. & Harden, A. (2008). Methods for the Thematic Synthesis of Qualitative Research in Systematic Reviews.Medical Research Methodology, 8(1), 1-10.
• UNESCO Türkiye Milli Komisyonu (2024). https://www.unesco.org.tr/Home/Page/
• Yaldız, E. ve Olcay, A. (2020). Gaziantep ve Hatay’ın Gastronomi Alanında Unesco Yaratıcı Şehirler Ağına Katılmasına İlişkin Yerel Halkın Bakış Açısı Üzerine Bir Araştırma. Çatalhöyük Uluslararası Turizm ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, (5), 60-83.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (10. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yordam, S. ve Akkuş, Ç. (2020). Kastamonu Yemek Kültürünün UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı Kriterleri Kapsamında İncelenmesi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 8(2), 915-936.