“Görsel Kültürün Gücü” Temalı Proje Çalışmasına Yönelik Öğretmen Adaylarının Görüşleri

Yıl 2016, Cilt: 14 Sayı: 1, 41 - 68, 02.01.2017

Selma Aslantaş , Neşe (ışık) Tertemiz

Öz

Bu araştırma,
sınıf öğretmeni adaylarına disiplinler arası bir yaklaşımla ilkokul programında
yer alan derslerin kazanımlarını bir tema etrafında birbirleriyle nasıl
ilişkilendirebileceklerine ve bir projenin nasıl yapabileceğine dair deneyim
yaşamaları düşüncesiyle yapılmıştır. Ayrıca, çalışmada ele alınan proje ile mezun
olduklarında farklı bölgelerde çalışma hayatına başlayacak olan öğretmen
adaylarının kültürler arası iletişim ve etkileşim becerilerini geliştirmelerine
katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Bu amaçla öğrencilere “Görsel Kültürün Gücü”
ana teması altında bireysel projeler hazırlatılmıştır. Çalışmanın amacı “Görsel
Kültürün Gücü” teması üzerine yaptırılan proje çalışmasına yönelik sınıf öğretmeni
adaylarının görüşlerini ortaya koymaktır. 
Araştırma nitel araştırma
yaklaşımıyla ele alınan bir durum çalışması niteliği taşımaktadır. Çalışma
2014-2015 Eğitim-öğretim yılı güz dönemi boyunca Ankara Gazi Eğitim Fakültesi,
Temel Eğitim – Sınıf Eğitimi A.B.D. 3.sınıfına devam eden 87 öğrenci ile
gerçekleştirilmiştir. Çalışma 3.sınıfta “Matematik Öğretimi II” dersinde hafta
içi birer ders (50’) ve hafta sonları gün boyunca çalışarak 14 hafta devam
etmiştir. Çalışma sonunda proje ürünleri aynı fakültede gerçekleştirilen
uluslararası bir sempozyum süresince (21-23 Ekim 2015) Gazi Konser Salonunda sergilenmiştir.
Proje sürecinin değerlendirilmesi amacıyla öğrencilere sekiz sorudan oluşan
açık uçlu görüş formu uygulanmıştır. Formlarda belirtilen görüşler nitel
araştırma yaklaşımına göre ele alınmış ve içerik analizine tabi tutulmuştur.
Öğrenci görüşlerine göre proje süreci değerlendirildiğinde, öğrencilerin
projeye yönelik daha çok olumlu düşünceler içinde oldukları söylenebilir.
Öğrenciler, proje ile kendi ve farklı kültürleri araştırma, tanıma ve bilgi
edinme fırsatları bulduklarını belirtmişlerdir. Ayrıca proje ile tasarım yapma
fırsatları bulmuşlardır. Öğrenciler süreçte; zaman, içerik, tasarım ve
disiplinlerarası ilişkilendirme konularında farklı nedenlerden kaynaklı
sorunlar yaşadıklarını belirtmişlerdir. 

Anahtar Kelimeler

Öğretmen eğitimi, kültürlerarası iletişim, disiplinlerarası yaklaşım, proje tabanlı öğrenme

Kaynakça

• Aslantaş, S. (2012). Disiplinlerarası yaklaşımın görsel sanatlar dersinde uygulanmasının etkililiği. Yayınlanmamış doktora tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Aslantaş, S. (2008). İlköğretim II. kademe proje tabanlı öğrenme yönteminin görsel sanatlar dersine katkısı, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Ay, Ş. (2013). Öğretmen adaylarının proje tabanlı öğrenme ve geleneksel öğretime ilişkin görüşleri, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(1), 53-67.
• Ayaydın, A. (2012). Evrensel dil ve semboller dünyası: Görsel sanatlar. e-Journal of New World Sciences Academy, 7(3), 258-268.
• Aykut, A. (2013). Güncel sistemden estetik eğitimine bir öneri: görsel kültür kuramı. Turkish Studies.8-9, 705-714.
• Banks, J. A. (2013). Çokkültürlü eğitime giriş. (H. Aydın, Çev.), Ankara: Anı Yayıncılık.
• Baykal, A. (2005). Öğretmenlik Nasıl Öğrenilir? Eğitim Fakültelerinde Yeniden Yapılandırmanın Sonuçları ve Öğretmen Yetiştirme Sempozyumu, (ss.259-280). Ankara: Gazi Eğitim Fakültesi.
• Bekiroğlu, O. ve Balcı, Ş. (2014 ). Kültürlerarası iletişim duyarlılığının izlerini aramak: “iletişim fakültesi öğrencileri örneğinde bir araştırma. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 429-460.
• Bell, S. (2010). Project-based learning for the 21st century: Skills for the future. The Clearing House,83: 39–43.
• Blumenfeld, P.,Soloway, E., Marx, R., Krajcik, J., Guzdial, M. ve Palincsar, A. (1991). Motivating Project based learning: ustaining the doing, supporting the learning. Educational Psychologist, 26 (3- 4), 369-398.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Coşkun, M. (2004). Coğrafya eğitiminde proje temelli öğrenme yaklaşımı. Yayımlanmamış doktora tezi. G. Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• De Leon-Carillo, C. M. (2007). Prospective teacher’s pre- and post practicum beliefs on teaching. Journal of Educational Policy. 4(1), 25-40.
• Dede, Y. ve Yaman, S. (2003). Fen ve matematik eğitiminde proje çalışmalarının yeri, önemi ve değerlendirilmesi. G.Ü.Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(1),117-132.
• Demir, K. (2008). Bütünleştirilmiş öğretim programının işbirliğine dayalı ve proje tabanlı öğrenme yaklaşımıyla uygulanmasının etkililiği. Yayımlanmamış doktora tezi. H.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Demirhan, C. (2002). Program geliştirmede proje temelli öğrenme yaklaşımı. Yayımlanmamış doktora tezi. H.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Dilli, R. (2013). Görsel kültür kuramının ilköğretim 4. Sınıf görsel sanatlar derslerinde uygulanması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi,11(4), 363-388.
• Dooley, C. J. (1997). Examining congruence between beginning teachers’ practice and beliefs. Thesis. The University of Lowa. (UMI No. 9819931)
• Erdem, M. ve Akkoyunlu, B. (2002). İlköğretim sosyal bilgiler dersi kapsamında beşinci sınıf öğrencileri ile yürütülen ekipte proje temelli öğrenme üzerine bir çalışma. İlköğretim-Online1(1), 2-11.
• Erinç, M. S. (1994). Eğitsel bir etken olarak güzel sanatlar eğitiminin geleceği., İ.San.(Ed.). Eğitsel Etken Olarak Güzel Sanatlar. Sanat Eğitiminin Geleceği. Ankara: Mert Matbaası.
• Erzen, N., J. (1990). Çağdaş Avrupa’da sanat eğitimi orta öğretim kurumlarında resim-iş öğretimi ve sorunları.(San, İ., Adıgüzel, Ö., Okvuran, A. (Edt.). Ankara: Türk Eğitim Derneği Yayınları Bilim Dizisi No:8.
• Gay, G. (2014). Kültürel değerlere duyarlı eğitim. Teori, araştırma ve uygulama. (2. Baskıdan Çeviren: Hasan Aydın.). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Gür, T. M. (2003). Araştırma ve eğitiminde disiplinlerarasılık, eğitimin geleceği; üniversitelerin ve eğitimin değişen paradigması, (O.N. Babüroğlu, Ed., Z. Dicleli, Çev.). İstanbul: Sabancı Üniversitesi Yayınları.
• Güvenç, B. (1979). İnsan ve kültür. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Holm, M. (2011). Project-based instruction: A review of the literature on effectiveness in prekindergarten through 12th grade classrooms. Rivier Academic Journal, 7(2), 1-13.
• Jacobs, H. H. (1989). Interdisciplinary curriculum: design and implementation. Thomson Publishing Company.
• Kasapoğlu Akyol, P. (2016). Somut olmayan kültürel mirasın örgün eğitime uygulanması: Ağ araştırması (webquest) örneği. Millî Folklor, 28(111),149-170.
• Kaldi, S., Filippatou, D. ve Govaris, C. (2011). Project-based learning in primary schools: Effects on pupils’ learningand attitudes. Education 39 (1), 35–47.
• Kaya İ. ve Aydın, H. (2014). Çoğulculuk çokkültürlü ve çokdilli eğitim. Ankara: AnıYayıncılık.
• Kılıç, İ. ve Özel, M. (2014). Proje tabanlı öğrenme yönteminin fen ve teknoloji derslerinde uygulamaları hakkında öğretmen ve veli görüşlerinin incelenmesi. Sakarya University Journal of Education, 5(2), 7-20.
• Kırışoğlu, O. T. (2005). Sanatta eğitim. Görmek öğrenmek yaratmak. 3. Basım Ankara:Pegem Akademi.
• Kırışoğlu, O.T. (2009). Sanat kültür yaratıcılık: Görsel sanatlar ve kültür eğitimi – öğretimi. I. Basım. Ankara: Pegem Akademi.
• Korkmaz, H. (2002). Fen eğitiminde proje temelli öğrenmenin yaratıcı düşünme, problem çözme ve akademik risk alma düzeylerine etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi. H. Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Korkmaz, H. ve Kaptan, F. (2001). Fen eğitiminde proje tabanlı öğrenme yaklaşımı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20,193-200.
• Krong, S. L. (1995). The integrated early childhood curriculum, Secend Edition, McGrow – Hill,Inc.
• Maccario, N. K. (2010). Görsel sanatlar etkinliklerinin uygulanma biçimleri. Güzel Sanatlar Eğitiminde Özel Öğretim Yöntemleri. (Artut K. Ed.). Ankara: Anı Yayıncılık. Mert Matbaası.
• Mamur, N. (2014). Postmodernizmin sanat eğitimine yansıma biçimleri görsel kültür ve eleştirel pedagoji, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 15 (2), 59-77.
• Matthews, C. E. ve Smith, W. S. (1994). Native American related materials in elementary science instruction. Journal of Research in ScienceTeaching, 31, 363-380.
• Mercin, L. ve Alakuş, A. O. (2007). The necessity ofart education or individual and social. D.Ü.Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi.9, 14-20.
• Miles, M. B. ve Huberman, M. A. (1994). An expanded sourcebook qualitative data analysis. London: Sage.
• Miller, R. (1996). The developmentally appropriate inclusive classroom in early education, Delmar Publishers, An International Thomas Publishing Company.
• Mülayim, S. (1994). Sanata Giriş.(İkinci Baskı). İstanbul: Bilim Teknik Yayınevi.
• Onursoy, S. (2003). Görsel kültür bağlamında görsel okuryazarlık. Kurgu Dergisi, 20, 75-85.
• Öksüz,Y., Demir, E. G. ve İci, A. (2016). Öğretmenlerin ve öğretmen adaylarının “çokkültürlü eğitim” kavramına ilişkin metaforlarının incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi,15 (59),1263-1278.
• Özdemir, E. ve Ubuz, B. (2006). Proje tabanlı öğrenmenin öğrencilerin geometriye yönelik tutumlarına etkisi. VII. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi Bildirileri 225.18.03.2016 tarihinde http://www.eric.ed.gov adresinden indirilmiştir.
• Özden, M., Aydın, M., Erdem, A., ve Ekmekçi, S. (2009). öğretmenlerin proje temelli fen öğretimi konusunda görüşlerinin değerlendirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(30), 092-102.
• Özer, D. Z. ve Özkan, M. (2012). Proje tabanlı öğretimin fen bilgisi öğretmen adaylarının bilimsel süreç becerileri üzerine etkisi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 9(3), 119-130.
• Saracaloğlu, A. S., Özyılmaz Akamca, G. ve Yeşildere, S. ( 2006). İlköğretimde proje temelli öğrenmenin yeri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(3), 241-260.
• Tekinalp, Ş. (2005). Küreselleşen dünyanın bunalımı: Çokkültürlülük. Journal of İstanbul Kültür University,1,75-87.
• Tertemiz, N. (2012). The effects of project- and activity-supported practices on mathematics education achievement and student views. Eurasian Journal of Educational Research, 46,159-178.
• Tertemiz (Işık), N. ve Aslantaş, S. (2016). Çokkültürlü eğitime dayalı proje çalışmasının sınıf öğretmeni adaylarının kültürlerarası duyarlılık düzeylerine etkisi. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,5(9), 7-22.
• Thomas, J. (2000). A revıew of research on project-based learning. Retrieved April 8 2010 from: http://www.bie.org/index php/.
• Üstün, E. (2011). Öğretmen adaylarının kültürlererası duyarlılık ve etnikmerkezcilik düzeylerini etkileyenetmenler. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Vatansever Bayraktar, H. (2015). Proje tabanlı öğrenme yaklaşımı. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(37), 709-718.
• Yılmaz, M. (2009). Görsel sanatlar eğitiminde uygulamalar. Ankara: Gündüz Matbaası.