Educational Supervision in a Change Process: The Inspectors’, School Administrators’ and Teachers’ Views

Yıl 2021, Cilt: 19 Sayı: 1, 219 - 243, 25.06.2021

Muhammed Ali Kel , Uğur Akın

Öz

This research was conducted to evaluate the opinions of inspectors, school administrators and teachers about changing process of educational supervision in the last years in Turkey. Qualitative research methods were preferred and a multiple case study design was administered. The study group was selected from the inspectors, teachers and school administrators working in a Central Anatolian Region province of Turkey in 2019. A total of 24 people who were determined via maximum variation sampling participated in the study. A semi-structured interview form was used. Data were examined using the content analysis technique. According to the results, although some of the participants have opposite opinions, the majority of them welcome the abolition of course inspections, the unification of the supervision structure in the center and the provinces, and the abolition of the supervision structure in the provinces. The participants criticize the changes made in the titles of the inspectors and the names of the inspection structures for being superficial. Based on these findings, it is recommended that the changes to be made in educational supervision focus on the real problems of the system and take steps to develop and advance the system in a certain direction.

Anahtar Kelimeler

Educational Supervision, Inspector, Teacher, School Administrator

Değişim Sürecindeki Eğitim Denetimi: Müfettişler, Okul Yöneticileri ve Öğretmenlerin Görüşleri

Öz

Bu araştırmanın amacı müfettişler, okul yöneticileri ve öğretmenlerin Türkiye’de son yıllarda (2010-2020) hızlı bir değişim süreci içine giren eğitim denetimine ilişkin görüşlerinin belirlenmesidir. Araştırmada nitel yöntem benimsenmiş ve çoklu durum çalışması deseni işe koşulmuştur. Çalışma grubu 2019 yılında İç Anadolu’daki bir il merkezinde görev yapan müfettiş, öğretmen ve okul yöneticileri arasından maksimum çeşitlilik ilkesine göre seçilen 24 katılımcıdan oluşmaktadır. Veriler yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla toplanmış, içerik analizi ile analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, katılımcıların aksi yönde görüşleri olsa da çoğunluğu ders denetimlerinin kaldırılmasını, merkez ve illerdeki denetim yapılanmasının birleştirilmesini ve illerdeki denetim yapılanmasının kaldırılmasını olumlu karşılamaktadır. Katılımcılar, müfettişlerin unvanlarında ve denetim yapılanmalarının isimlerinde yapılan değişiklikleri yüzeysel olmakla eleştirmektedir. Bu bulgulara dayalı olarak, eğitim denetiminde yapılacak değişimlerin sistemin gerçek sorunlarına odaklanması ve yönü belli olan, sistemi geliştirecek, ilerletecek adımlar atılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Eğitim Denetimi, Müfettiş, Öğretmen, Okul Yöneticisi

Kaynakça

• Altunya, N. (2014). Türkiye’de dünden bugüne eğitim müfettişliği. Ankara: Eğitimiş Kültür Yayınları.
• Aslanargun, E., & Göksoy, S. (2013). Öğretmen denetimini kim yapmalıdır? Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(Özel Sayı), 98-121.
• Aydın, İ. (2016). Öğretimde denetim. Ankara: Pegem.
• Aydın, İ. (2018). Okullarda denetim için 9 neden. http://eyp.education.ankara.edu.tr/2018/05/08/prof-dr-inayet-aydin-okullarda-denetim-icin-9-neden/ adresinden alınmıştır.
• Aydın, M. (2011). Çağdaş eğitim denetimi. Ankara: Hatipoğlu Yayınevi.
• Başaran, İ. E. (2000). Eğitim yönetimi. Ankara: Feryal Matbaası.
• Beycioğlu, K., & Dönmez, B. (2009). Eğitim denetimini yeniden düşünmek. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 71-93.
• Binbaşıoğlu, C. (2005). Türk eğitim düşüncesi tarihi. Ankara: Anı.
• Bozak, A. (2017). Maarif müfettişlerinin denetim sistemi hakkında yapılan yasal düzenlemelere ve müfettişlik mesleğine ilişkin görüşleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(38), 90-110.
• Buluç, B. (1997). Türk eğitim sisteminde teftiş ve denetim alt sisteminin gelişim süreci. Bilgi Çağında Eğitim Dergisi, 36, 27-30.
• Bursalıoğlu, Z. (2012). Eğitim yönetiminde teori ve uygulama. Ankara: Pegem.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem.
• Can, N. (2004). İlköğretim öğretmenlerinin denetimi ve sorunları. Milli Eğitim, 161, 112-122.
• Creswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry and research design: Chosing among five approaches. London: Sage.
• Dönmez, B., & Demirtaş, Ç. (2018). Okul müdürlerinin ders denetimi görevlerine ilişkin okul müdürleri ve öğretmenlerin görüşleri (Adıyaman ili örneği). Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(29), 454-478.
• Gök, T. (2009). İlköğretim okullarının kurum denetiminde karşılaşılan sorunlara ilişkin müfettiş ve okul müdürü görüşleri (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Gespass, C., & Paris, C. (2001). Examing the mismatch between learner centred teaching and teacher centred supervision. Journal of Teacher Education, 52(5), 398-412.
• Gönülaçar, Ş. (2018). Eğitim denetiminde dönüşüm sancısı. Eğitime Bakış, 43, 88-97.
• Greene, L. M. (1992). Teacher supervision as professional development: Does it work? Journal of Curriculum and Supervision, 7(2), 131-148.
• Gündüz, Y. (2010). İlköğretim okullarında görev yapan yönetici ve öğretmenlerin ilköğretim müfettişlerine ilişkin tutumlarının incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 1-23.
• Gündüz, Y., & Can, E. (2017, 19-21 Ekim). Eğitim denetimi uzmanlığı gerektirir mi? VIII. Eğitim Yönetimi Forum’unda sunulan bildiri, Ankara.
• İnal, A. (2008). İlköğretim okullarında yapılan denetimlerde müfettişlerin tutum ve davranışlarının öğretmenler tarafından değerlendirilmesi (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Karaköse, T., Aslan A., & Kılıç, L. (2009). İlköğretim müfettişlerinin kurum ve öğretmen denetiminde karşılaştıkları sorunlar ve bu sorunların çözümüne ilişkin öneriler. 1. Uluslararası Katılımlı Ulusal Eğitim Denetimi Sempozyumu’nda sunulmuş bildiri, 22-23 Haziran 2009. Ankara: TEMSEN.
• Kayıkçı, K., Özdemir, İ., & Özyıldırım, G. (2018). Denetim anlayışı ve uygulamadaki değişimler hakkında okul müdürlerinin görüşleri. İlköğretim Online, 17(4), 2170- 2187.
• Köybaşı, F., Uğurlu, C. T., Ağıroğlu-Bakır, A., & Karakuş, B. (2017). İlkokullarda yapılan ders denetimlerine ilişkin öğretmen görüşleri. Turkish Studies, 12(4), 327-344.
• Kuş, E. (2003). Nicel araştırma teknikleri. Ankara: Anı.
• Marshall, K. (2005). It’s time to rethink teacher supervision and evaluation. Phı Delta Kappan, 86(10), 727-735.
• Mazlum, M., & Memduhoğlu, H. (2014). Bir değişim hikayesi: Eğitim müfettişlerine ilişkin metaforik algılar. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 28-47.
• MEB (2016). Teftiş ve denetimde köklü değişiklik. https://www.meb.gov.tr/teftis-ve-denetimde-koklu-degisiklik/haber/12550/tr sayfasından erişilmiştir.
• Memduhoğlu, H. B. (2012). Öğretmen, yönetici, müfettiş ve öğretim üyelerinin görüşlerine göre Türkiye’de eğitim denetimi sorunsalı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 135-156.
• Memişoğlu, S. P. (2004). İlköğretim müfettişlerinin denetimsel davranışlarına ilişkin öğretmen görüşleri. Eğitim ve Bilim, 29(131), 30-39.
• Merriam, S. B. (2009). Qualitative research: A guide to design and implementation. San Francisco: Jossey-Bass.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded source book. California: Sage.
• Oktar, A. N. (2010). Eğitim denetimi sisteminin yasal dayanaklara göre değerlendirilmesi. (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Resmî Gazete (1990). MEB İlköğretim Müfettişleri Kurulu Yönetmeliği (27.10.1990). Sayı: 20678.
• Resmî Gazete (1999). MEB İlköğretim Müfettişleri Başkanlıkları Yönetmeliği (13.08.1999). Sayı: 23785.
• Resmî Gazete (2011a). MEB Eğitim Müfettişleri Başkanlıkları Yönetmeliği (24.06.2011). Sayı: 27974.
• Resmî Gazete (2011b). MEB Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (14.09.2011). Sayı: 28054.
• Resmî Gazete (2014). MEB Rehberlik ve Denetim Başkanlığı ile Maarif Müfettişleri Başkanlıkları Yönetmeliği (24.05.2014). Sayı: 29009.
• Resmî Gazete (2016a). MEB Rehberlik ve Denetim Başkanlığı ile Maarif Müfettişlikleri Başkanlıkları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (16.03.2016). Sayı: 29655.
• Resmî Gazete (2016b). MEB Rehberlik ve Denetim Başkanlığı ile Maarif Müfettişlikleri Başkanlıkları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (09.12.2016). Sayı: 6764.
• Seçen, A. (2010). İlköğretim okullarındaki denetim uygulamalarının değerlendirilmesi. Ankara: EARGED.
• Şahin, S., & Avan, Y. (2020). Değişim yönetimi bağlamında Türk eğitim denetim sistemindeki değişimlere ilişkin maarif müfettişlerinin görüşleri. Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, 7(1), 110-122.
• Taşdan, M. (2008). Çağdaş eğitim denetiminde meslektaş yardımlaşması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 41(1), 69-92.
• Taymaz, H. (2010). Eğitim sisteminde teftiş. Ankara: Pegem.
• Tebliğler Dergisi (1998). Millî Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı İnceleme ve Değerlendirme Biriminin Çalışma Esas ve Usulleri Hakkında Yönerge (6 Eylül 1998). Sayı: 2492.
• Tok, N. (2013). Türkiye’de eğitim müfettişlerinin profili. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(1), 119-138.
• Tonbul, Y., & Bayülsen, E. (2017). Ders denetimi ile ilgili yönetmelik değişikliğinin maarif müfettişlerinin, okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin görüşleri açısından değerlendirilmesi. İlköğretim Online, 16(1), 299-311.
• Ünal, A., & Yıldırım-Erol, S. (2011). İlköğretim okulu müdürlerinin eğitim müfettişlerinden beklentileri. E-Journal of New World Sciences Academy Education Sciences, 6(4), 2630-2645.
• Wanzare, Z., & Costa, J. (2000). Supervision and staff development: Overview of the literature. NASSP Bulletin, 84(618), 47-54.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
• Yıldırım, N. (2012). Eğitim denetmeni ve bakanlık denetmeni imajları üzerine karşılaştırmalı bir çalışma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 18(1), 143-166.
• Yılmaz, A. (2010). İlköğretim denetim sisteminin tarihi gelişim süreci. Çağdaş Eğitim Dergisi, 35(374), 23-29.
• Yin, R. K. (2018). Case study research and applications: Design and methods. Los Angeles: Sage.
• Zepeda, J. S. (2016). Öğretim denetimi. (A. Balcı & Ç. Apaydın, Çev. Ed.). Ankara: Pegem.