TÜRKİYE VE AB' NİN SURİYELİ MÜLTECİLERE YÖNELİK İNSAN HAKLARI TUTUMU

Yıl 2019, Sayı: 3, 9 - 42, 25.12.2019

Murat Köylü

Öz

2011 yılında başlayan Suriye İç Savaşı sonrası milyonlarca Suriye vatandaşı mülteci durumuna düşmüştür. Mültecilerin istikameti, her türlü güven ortamından uzak bir yaşamdan geleceklerini tekrar kuracakları güvenli ülkelere doğru olmuştur. Mülteci durumuna düşen milyonlarca Suriyeli, öncelikle Türkiye ve Ürdün gibi sınır ülkelerine sığınmışlar, bir kısmı da Avrupa Birliği (AB) ülkelerine geçiş yapmanın yolunu aramışlardır. Binlercesi ise Akdeniz`in soğuk sularında hayatlarını kaybetmiştir. Sekiz yıldan beri tam bir insanlık trajedisi yaşanan Suriyeli Mültecilerin dramı, dünyanın gözleri önünde cereyan ederken Türkiye, insanlık adına büyük bir özveri göstererek dört milyona yakın Suriyeliye kapılarını açmıştır. Mültecilerin tüm insani ihtiyaçlarını (beslenme, sağlık, eğitim, barınma vs.) milli bütçesinde büyük fedakârlıkla karşılamıştır. AB ülkeleri ise yasalarında olmasına rağmen, demokrasi ve insan haklarını görmezlikten gelerek Suriyeli Mültecilerin trajedisini sadece seyretmekle kalmış, Türkiye`ye söz verdikleri maddi yardımı bile ödemekten imtina etmişlerdir. Çalışmanın amacı, sekiz yıldır süre gelen Suriye İç Savaşı`ndan kaçan milyonlarca mülteciye yönelik Türkiye ve AB ülkelerinin insan hakları tutumlarını incelemektir

Anahtar Kelimeler

Türkiye, AB, Suriyeli Mülteciler, İnsan Hakları

Kaynakça

• KAYNAKÇA: AB- Türkiye Arasındaki Göç ve Mülteciler Anlaşması ile İlgili Soru ve Cevaplar https://www.hrw.org/tr/news/2016/03/07/287301 (Erişim Tarihi: 01.06.2020).
• Adam, B. (2016). “The Refugee Card in EU-Turkey Relations: A Necessary But Uncertain Deal”, IAI, , S.14, s. 1-12.
• Avrupa Birliği Bakanlığı, Türkiye-AB Zirvesi Ortak Sonuç Bildirisi, 29 Kasım 2015,http://www.ab.gov.tr/files/000files/2015/11/turkiye_ab_zirvesi_ortak_sonuc_bildirisi_29_kasim_2015 .pdf , (Erişim Tarihi: 08.10.2019).
• BBC Türkçe, “Bulgaristan’da Gönüllü Göçmen Avcıları”, BBC Türkçe, 11 Nisan 2016, https://www.bbc.com/turkce/ haberler/2016/04/160411_bulgaristan_gocmen, (Erişim Tarihi: 08.10.2019).
• Cleveland, W. (2008). Modern Ortadoğu Tarihi, , Agora Kitaplığı, İstanbul.
• CNN Türk, “Sağlık Bakanlığı Suriyelilere Sağlanan Sağlık Hizmetlerini Açıkladı”, CNN Türk, 11.12.2018, https://www.cnnturk.com/turkiye/saglik-bakanligi-suriyelilere-saglanan-saglikhizmetlerini-acikladi, (Erişim Tarihi: 22.10.2019).
• Dam, Nikolas Van. (2000). Suriye’de İktidar Mücadelesi, İletişim Yayıncılık, İstanbul.
• Demir, O.Ö. ve Soyupek, Y. (2015). Mülteci krizi denkleminde AB ve Türkiye: İlkeler, çıkarlar ve kaygılar. Göç Çalışmaları Merkezi, Global Politika ve Strateji Yayınları.
• Deutsche Welle, Closure of Balkan Route Divides Europe. https:// www.dw.com/en/closure-of-balkan-route-divides-europe/a-19106106, 2016, (Erişim Tarihi: 10.10.2019).
• Dünya Bankası: World Bank Report: Turkey’s Response to the Syrian Refugee Crisis and the Road Ahead, December 2015
• Erdoğan, M. (Şubat 2018). Türkiye’deki Suriyeliler Toplumsal Kabul ve Uyum. 2. Baskı. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Erdoğan, M. (Eylül 2019). Türkiye`deki Suriyeli Mülteciler, Konrad Adenauer Stiftung, , İstanbul.
• Ergüven N.S. ve Özturanlı, B. (2013). “Uluslararası Mülteci Hukuku ve Türkiye”, A.Ü. Hukuk Fakültesi Dergisi, 62 (4), 1063- 1086.
• Eurostat, Asylum and First Time Asylum Applicants by Citizenship, Age and Sex Monthly Data, 2019, Erişim adresi: http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/submit ViewTableAction.do, (Erişim Tarihi: 11.10.2019).
• FRONTEX, Risk Analysis Reports for 2018. (https://frontex.europa.eu/ assets/Publications/Risk_Analysis/Risk_Analysis/Risk_Analysis_for_2018.pdf) (Erişim Tarihi: 10.10.2019).
• Göç İdaresi Genel Müdürlüğü. (2013). Yabancılar ve uluslararası Koruma Yasası, İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara.
• HaberTürk, “Suriyelilerin Türkiye Ekonomisine Etkisi Araştırıldı”, HaberTürk, 12.09.2017, https://www.haberturk.com/ suriyelilerin-turkiye-ekonomisine-etkisi-arastirildi-1628337-ekonomi, (Erişim Tarihi: 10.10.2019).
• Hürriyet, “Geçici Eğitim Merkezlerine 4 Yıl Süre”, Hürriyet, 19.09.2017, http://www.hurriyet.com.tr/gecici-egitim-merkezlerine-4-yil-sure-40583490 , (Erişim Tarihi:01.10.2019).
• Kirişçi K. ve Karaca S. (Haziran 2015). Hoşgörü ve Çelişkiler: 1989, 1991 ve 2011’de Türkiye’ye Yönelen Kitlesel Mülteci Akınları
• Kurt, R. “Sağlık Kuruluşları Basamak Sistemi”, Dünya Gazetesi, https://www.dunya.com/koseyazisi/saglik-kuruluslarina-basamak- sistemi/2743, (Erişim Tarihi: 22.10.2019).
• Kutlay, M. ve Akçalı, Ö. (2015), “Mülteci krizi ve Türkiye-AB ilişkilerinde eksen kayması riski.” USAK Analiz 21, İstanbul.
• MEB Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü: https://hbogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2019_06/26115239_14_HAziran___2019_YNTERNET_SUNUUU_.pdf (Erişim: 01.06.2020)
• Mülteci Hakları Merkezi, Suriye’den Gelen Sığınmacılar İçin Türkiye’de Eğitim Hakkı, https://www.mhd.org.tr/images/yayinlar/MHM-7.pdf, (Erişim Tarihi: 19.10.2019).
• Mülteci Hakları Merkezi. Suriye’den Gelen Sığınmacılar İçin Türkiye’de Sağlık Hakkı, http://www.mhd.org.tr/images/yayinlar/MHM-4.pdf, (Erişim Tarihi: 19.10.2019).
• Mülteciler Derneği, “Mülteciler Avrupa’ya Nasıl Gidiyor?”, Mülteciler Derneği, 6 Kasım 2018, https://multeciler.org.tr/ multeciler-avrupaya-nasil-gid iyor/, (Erişim Tarihi: 08.10.2019).
• Özipek, B.B. Suriyeli Sığınmacılar ve Türkiye Ekonomisi, UTESAV Araştırma Raporu, 2018, http://www.utesav.org.tr/dosyalar/web_dosya/Suriyeli-Siginmacilar-ve-Turkiye-Ekonomisi-Raporu.pdf, (Erişim Tarihi: 10.10.2019).
• Suriye Krizinin Kronolojisi, http://www.21yyte.org/arastirma/suriye-krizi-izlememerkezi/2013/09/02/7192/suriye-krizinin-kronolojisi (Erişim Tarihi: 11.10.2019)
• Şentürk, D. (2003). Saddam'ın Baas'ı Ortadoğu'da Arap Birliği Rüyası, Alfa Yayınları, İstanbul.
• T.C. İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü (https://www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638) https://www.goc.gov.tr/ikamet-izinleri , (Erişim: 10.08.2019)
• TBMM İnsan Hakları İnceleme Komisyonu (TBMM, b) (Mart 2018). Göç ve Uyum Raporu. Ankara. https://www.tbmm.gov.tr/komisyon/insanhaklari/docs/2018/goc_ve_uyum_ raporu.pdf. Erişim tarihi: 20 Mart 2019, s.257. Toraman, İ.(2015). Arap Baharı ve Suriye, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yalova Üniversitesi SBE, Yalova, 2015.
• Tunca, H.Ö. ve Karadağ, A. (2018). “Suriye’den Türkiye’ye Göç: Tehditler ve Fırsatlar”, Kara Harp Okulu Bilim Dergisi Science Journal of Turkish Military Academy Aralık /December 2018, Cilt/Volume 28, Sayı/Issue 2.
• Türk, G. D. (2016). Türkiye’de Suriyeli Mültecilere Yönelik Sivil Toplum Kuruluşlarının Faaliyetlerine İlişkin Bir Değerlendirme. Marmara İletişim Dergisi. Sayı. 25. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/219510. Erişim Tarihi: 20 Mart 2019 49).
• Türkiye İstatistik Kurumu-TUIK: http://tuik.gov.tr/HbGetirHTML.do?id=30683 (Erişim: 07.07.2019).
• Yagci G. https://tr.euronews.com/2018/09/26/turkiye-de-isyeri-acan-suriyeliler-100-bin-kisiye-istihdam-sagliyor (Erişim Tarihi. 02.06.2020).
• Wikas, S. (2007). “Battling the Lion of Damascus, Syria’s Domestic Opposition and the Asad Regime”, Policy Focus. https://www.sabah.com.tr/galeri/dunya/turkiyedeki-multeci-kamplarini-goren-yunan-gazeteci-ulkemden-utaniyorum/14. (Erişim Tarihi: 06.11.2019).