INTERNATIONAL PROTECTION OF TRADEMARKS AT THE INTERNATIONAL LEVEL: A COMPARISON BETWEEN THE UK AND TÜRKİYE

Year 2025, Volume: 15 Issue: 4, 1335 - 1349, 01.10.2025

Sema Gumus , Gamze Coşkun Bakir

https://doi.org/10.7456/tojdac.1735983

Abstract

With the acceleration of globalization and rapid technological advancements, international boundaries have become increasingly permeable, prompting local enterprises to explore new markets beyond their national borders. This shift has led businesses to expand their capacities and strategically orient themselves toward international markets. Among the sectors significantly influenced by this transformation is brand-oriented marketing. At the early stages of establishment, enterprises are required to define their trademarks and initiate registration procedures in all relevant jurisdictions where commercial activity is intended. The use of unregistered trademarks exposes businesses to the risk of unauthorized usage or even registration by third parties, which can result in substantial and often irreversible material and reputational losses. Consequently, it is imperative for companies aiming to enter or currently operating in foreign markets to secure legal protection of their trademarks in each target country through official registration mechanisms. Trademark protection, as one of the fundamental pillars of industrial property rights, operates on a territorial basis. Rights conferred by a trademark registration are limited to the jurisdiction in which the registration is obtained. Thus, a trademark registered in one country does not benefit from global protection, and any trademark application filed is only valid within the defined legal boundaries of the respective jurisdiction. In this context, efforts to enhance global brand recognition must be complemented by robust trademark protection strategies, which are essential components of broader branding initiatives to strengthen the brand’s legal security, market credibility, and overall identity. This study adopts an interdisciplinary approach and seeks to examine, through a comprehensive review of the literature, the trademark registration systems of Türkiye and the United Kingdom concerning the international protection of trademarks within the framework of trademark law and marketing communications. Employing a qualitative methodology, the research analyzes and compares the procedural steps from application to registration in both countries and discusses the significance of trademark registration as a strategic and legal necessity within each national context.

Keywords

Branding , Intellectual Property , Trademark Law , Trademark Registration , International Trademark Registration , United Kingdom , Türkiye.

MARKANIN ULUSLARARASI DÜZLEMDE KORUNMASI: BİRLEŞİK KRALLIK VE TÜRKİYE KARŞILAŞTIRMASI

Abstract

Küreselleşmenin ivme kazanması ve teknolojide yaşanan hızlı ilerlemeler, uluslararası sınırların giderek geçirgenleşmesine yol açmış; bu durum yerel işletmeleri ulusal sınırlarının ötesinde yeni pazar arayışlarına yönlendirmiştir. Bu dönüşüm, işletmelerin kapasitelerini artırmalarını ve stratejik olarak uluslararası pazarlara açılmalarını beraberinde getirmiştir. Bu süreçten önemli ölçüde etkilenen alanlardan biri de marka odaklı pazarlama faaliyetleridir. Kuruluş aşamasındaki işletmelerin, faaliyet göstermeyi hedefledikleri tüm ülkelerde ve/veya bölgelerde markalarını belirlemeleri ve ilgili tescil süreçlerini başlatmaları gerekmektedir. Markaların tescilsiz kullanımı, işletmeleri üçüncü şahıslar tarafından izinsiz kullanım ya da tescil gibi ihlallere açık hale getirmekte; bu da çoğu zaman telafisi güç maddi kayıplarla ve itibarın zarara uğramasıyla sonuçlanmaktadır. Bu nedenle, uluslararası pazarlara girmeyi hedefleyen ya da hâlihazırda bu pazarlarda faaliyet gösteren işletmelerin, markalarını hedef ülkelerde yasal yollarla tescil ettirmeleri büyük önem arz etmektedir. Sınai mülkiyet haklarının temel taşlarından biri olan marka koruması, ülkesel bir nitelik taşımaktadır. Bir markaya sağlanan yasal koruma, yalnızca tescilin gerçekleştirildiği ülke sınırları içerisinde geçerlidir. Dolayısıyla, bir ülkede alınan marka tescili küresel bir koruma sağlamamakta; herhangi bir ülkede ya da bölgede yapılan marka başvurusu, yalnızca o yargı sınırları içinde geçerli sayılmaktadır. Bu bağlamda, küresel düzeyde marka bilinirliğini artırmaya yönelik çabaların, markanın hukuki güvenliğini, piyasa itibarı ile bütünsel kimliğini güçlendirmeye yönelik daha kapsamlı markalaşma stratejileri kapsamında sağlam bir marka koruma politikasıyla desteklenmesi elzemdir. Bu çalışma, disiplinler arası bir yaklaşım benimseyerek marka hukuku ve pazarlama iletişimi bağlamında markanın uluslararası düzeyde korunmasına ilişkin olarak Türkiye ve Birleşik Krallık’taki marka tescil sistemlerini literatür taraması yoluyla incelemeyi amaçlamaktadır. Nitel bir araştırma yöntemi kullanılan çalışmada, her iki ülkede başvurudan tescile kadar olan süreçler analiz edilmekte ve bu süreçlerin karşılaştırılması yoluyla marka tescilinin her bir ulusal bağlamda stratejik ve hukuki bir gereklilik olarak önemi tartışılmaktadır.

Keywords

Markalaşma , Sınai Mülkiyet , Marka Tescili , Uluslararası Marka Tescili , İngiltere , Türkiye.

References

• Akdeniz, A. (2003). Marka Yaratma ve Kalite İlişkisi. Pazarlama Dünyası Dergisi, 17, (28-32).
• Altıparmak, K A. (2023). Milletlerarası Özel Hukukta Markanın Korunması (Doktora tezi). Anadolu Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Milletlerarası Özel Hukuk Ana Bilim Dalı Eskişehir
• Arkan, Sabih. Marka Hukuku (Cilt 1). Ankara: Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, 1997.
• Arvidsson, A. (2006). Brands: Meaning and Value in Media Culture. Routledge.
• Blythe, J. (2001). Pazarlama İlkeleri. (Çeviren: Yavuz Odabaşı). Bilim Teknik Yayınevi.
• Cengiz D. (1995). Türk Hukukunda İktibas veya İltibas Suretiyle Marka Hakkına Tecavüz. Yetkin
• Ceritoglu, B. (2005). Markanın Gerçek Konumu: Tüketici Algısı, TMMOB Makine Mühendisleri Odası Marka Yönetimi Sempozyumu, Gaziantep, 14-15 Nisan 2005.
• Cateora, P. R. & Graham, L. J. (2002). International Marketing, (Eleventh Edition) McGraw-Hill Companies, Inc.
• Çolak, U. (2018). Türk Marka Hukuku, 4. Baskı, XII Levha Yayınları
• Gümüş, S. (2024). The Importance Of Branding Within The Scope Of Government Supports: Turquality Example. International Journal of Arts and Social Studies, 7(13), (232-257).
• Gümüş, S. ve Coşkun Bakır, G. (2025). Markalaşma Bağlamında Sıra Dışı Markaların Işlevi: Tat, Koku, Ses Markaları ve Korunması Sistemi, İletişim ve Media Çalışmaları Dergisi. (s. 32-52).
• Işın, F. B. ve Gümüş, S. (2019). Markanın Yol Haritası. Siyasal.
• İslamoğlu, A. H. & Fırat, D. (2011). Stratejik Marka Yönetimi. Beta Yayınları.
• Heaton J. (1998). Secondary Analysis Of Qualitative Data. Social Research Update.
• Karan H. ve Kılıç, M. (2004). Markaların Korunması, 556 sayılı KHK Şerhi ve İlgili Mevzuat. Seçkin
• Kapferer, J-N. (2012). The New Strategic Brand Management: Advanced Insight and Strategic Thinking. 5th Edition, Kogan Page
• Karasar, N. (1999). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Nobel.
• Keller, K. L. (2003). Strategic Brand Management: Building, Measuring And Managing Brand Equity. Second Edition, Pearson International Education Prentice Hall.
• Kurtuldu, H. S. (2008). Markalı Ürünleri Kullananları Kullanmayanlardan Ayıran Faktörler. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25(2), (s.71–88).
• Lee, A., Yang, J., Mizerski, R. and Lambert, C. (2015). The Strategy of Global Branding and Brand Equity. Routledge.
• Meran, N. (2004). Marka Hakları ve Korunması. Seçkin Yayıncılık.
• Ocak, N. (1998). Markalarda Tescilin Sağladığı Korumanın Kapsamı, Prof. Dr. Ali Bozer’e Armağan. BTHAE, (s. 269-286).
• Palumbo, F. ve Herbig, P. (2000). The Multicultural Context of Brand Loyalty. European Journal of Innovation Management, 3 (3), (s.116-125).
• Perry, A. ve Wisnom, D. (2003). Markanın DNA’sı. (Çeviren: Zeynep Yılmaz). MediaCat Yayınları.
• Poroy, R. ve Tekinalp, Ü. (1990). Marka Hakkına İlişkin Bazı Sorunlar, Prof Dr. Haluk Tandoğan’ın Hatırasına Armağan. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayını No: 715
• Suluk, C., Karasu, R. & Nal, A. (2017). Fikri Mülkiyet Hukuku. Seçkin Yayıncılık.
• Taşkan, Y. Z. (1995). Marka Hakkı ve Tescilli Marka Üzerindeki Hakkın Korunması, Yüksek Lisans Tezi.
• Tekinalp, Ü. (2005). Fikri Mülkiyet Hukuku. Vedat Kitapçılık
• Van Gelder, S. (2005). The New Imperatives for Global Branding: Strategy, Creativity and Leadership, The Journal of Brand Management, (s. 395-404).
• Yasaman H. (2004). Marka Hukuku İle İlgili Makaleler, Hukuki Mütalaalar, Vedat, C:2.
• T.C. Mevzuat Bilgi sistemi (10.01.2017). Sınai Mülkiyet Kanununun https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.6769.pdf
• IPO. (08.01.2025 a). https://trademarks.ipo.gov.uk/ipo-tmcase/page/Results/1/UK00002001416
• IPO. (20.04.2025 b). https://www.gov.uk/how-to-register-a-trade-mark
• IPO (20.04.2025 c). https://www.gov.uk/guidance/trade-marks-manual/tribunal-section
• https://www.qmul.ac.uk/qlegal/media/qlegal/docs/qLegal---Protect-Your-Brand!-Trade-Marks-Explained-%C3%A2%C2%80%C2%93-Part-3-Unregistered-Trade-Marks-and-Passing-Off-01.05.20.pdf