Otellerde Konuk ve Çalışan Hırsızlığı: Nitel Bir Araştırma

Year 2021, Volume: 8 Issue: 1, 133 - 149, 15.06.2021

Ö. Devrim Yılmaz , Işıl Özgen , Eda Hazarhun

Abstract

Konuk ve çalışan hırsızlığı otel işletmelerinde yaygın olarak karşılaşılan etik sorunlar arasında gelmekte ve bu durum otel işletmelerinde maddi kayıplara neden olmaktadır. Araştırmanın temel amacı otellerde konuk ve çalışan hırsızlığının boyutlarını, olası nedenleri ile sonuçlarını yönetici bakış açısıyla ortaya koymaktır. Nitel araştırma yönteminin kullanıldığı bu çalışmada, 2019 yılında Travel Turkey Fuarına katılan 12 büyük ölçekli otel yöneticisi ile yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilerek veriler toplanmıştır. Veriler betimsel analiz yöntemi ile değerlendirilmiş ve dört ana tema belirlenmiştir. Araştırma bulgularına göre otel yöneticilerinin çoğunluğu konuk ve çalışan hırsızlığı ile karşılaştıklarını belirtmiştir. Otel yöneticileri konuk hırsızlığına yönelik herhangi bir yaptırım uygulamazken çalışan hırsızlığına karşı iş akdinin feshi ve yasal yollara başvuru gibi çeşitli yaptırımlar uygulamaktadır. Konuk ve çalışan hırsızlığının altında yatan nedenler ise yönetici bakış açısına göre farklılık göstermektedir. Konuk hırsızlığının; kişilik bozuklukları, ruhsal rahatsızlıklar, otelden hatıra alma düşüncesi, alışkanlık, ürünleri satın aldığı hizmet kapsamında değerlendirme ve gereksinim duyma gibi nedenlerle çalışan hırsızlığının ise başkalarına özenme/imrenme, maddi sıkıntı, ihtiyaç ve psikolojik nedenler ile gerçekleştirildiği yöneticiler tarafından ifade edilmiştir.

Keywords

Konuk hırsızlığı, Çalışan Hırsızlığı,, Otel İşletmeleri

References

• Akyol, C. (2004, 23 Haziran). Akdeniz'deki otellerin hırsızlık bilançosu. Erişim adresi: https://www.hurriyet.com.tr/gundem/akdenizdeki-otellerin-hirsizlik-bilancosu-201123. (Erişim Tarihi: 23.11.2020).
• Alan, A.A., Ehtiyar, R. & Ömüriş, E. (2010). Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Hırsızlık Sorunsalı Antalya Kundu Örneği. 11. Ulusal Turizm Kongresi, Kuşadası.
• Azaltun, M. (1998). Otel işletmelerinde hata ve hile önleme aracı olarak iç kontrol, Anadolu Üniversitesi, Basılmamış Doktora Tezi, Eskişehir.
• Baumer, T. L. & Rosenbaum, D. P. (1984). Combatting Retail Theft: Programs and Strategies, Butterworth: Boston.
• Babin, B. J. & Babin, L. A. (1996). Effects of Moral Cognitions and Consumer Emotions on Shoplifting Intentions, Psychology & Marketing, 13 (8), 785-802.
• Case, J. (2002, 22 November). Employee Theft. Erişim Adresi: https://www.pmq.com/employee-theft/ (Erişim Tarihi: 18.11.2020).
• Calloway, E. (2016, 12 January). Internal Theft In The Hospital Industry. Erişim Adresi: https://www.hospitalitynet.org/opinion/4051332.html (Erişim Tarihi:28.11.2020).
• Chen, C. X. ve Sandino, T. (2007). Do Internal Controls Mitigate Employee Theft in Chain Organizations?, SSRN Electronic Journal, 1-37. Cerullo, M. (2019, 10 January). People are Stealing Mattresses from Luxury Hotels. Erişim Adresi: https://www.cbsnews.com/news/luxury-hotel-guests-steal-mattresses-and-other-large-items-according-to-survey/ (Erişim Tarihi:28.11.2020).
• Coyne, I. T. (1997). Sampling in Qualitative Research. Purposeful and Theoretical Sampling; Merging or Clear Boundaries?, Journal of Advanced Nursing, 26 (3), 623-630.
• Creswell, J. (2018). Nitel Araştırma Yöntemleri (A. Bakla, Çev.). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Demirtaş, N. (2010). Otel İşletmeciliği. Ankara Üniversitesi Uzaktan Eğitim Yayınları. Yayın No:67.
• E-hotelier (2019, 11 March). Theft in Hotel Study Released. Erişim Adresi: https://insights.ehotelier.com/global-news/2019/12/04/theft-in-hotel-study-released/ (Erişim Tarihi:28.11.2020).
• Everton, W., Jolton, J., Mastrangelo, P.(2007). Be nice and fair or else: Understanding reasons for employees’ deviant behaviours. Journal of Management Development, 26 (2), 117-131.
• Erdoğan, İ. (2007). Pozitivist Metodoloji: Bilimsel Araştırma Tasarımı İstatistiksel Yöntemler Analiz ve Yorum. Ankara: Erk Yayınları.
• Fullerton, R. & Punj, G. (1997). Can Consumer Misbehavior Be Controlled? A Critical Analysis of Two Major Control Techniques. Advances in Consumer Research, 24, 340-344.
• Geller, A. N. (1991). Rule Out Fraud and Theft: Controlling Your Food-Service Operation. Cornell Hotel and Restaurant Administration Quarterly, 32, 55 – 65.
• Geray, H. (2004). Toplumsal Araştırmalarda Nicel ve Nitel Yöntemlere Giriş: İletişim Alanından Örneklerle, Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Gill, M., Bilby, C. & Turbin, U. (1999). Retail Security Understanding What Deters Shop Thieves, Journal of Security Administration, 22 (1),29-40.
• Greenberg, D. B., Miceli, M.P. & Cohen, D.J. (1987). Oppositionists and Group Norms: The Reciprocal Influence of Whistle-Blowers and Co-Workers. Journal of Business Ethics, 6, 527-542.
• Greenberg, J. & Scott, K. S. (1996). Why do Workers Bite the Hands That Feed Them? Employee Theft as a Social Exchange Process, Research in Organizational Behavior, 18, 111-156.
• Greenberg, L., & Barling, J. (1996). Employee Theft. In Trends in Organizational Behavior. C. L. Cooper & D. M. Rousseau (Eds.), John Wiley & Sons Inc.
• Greenberg, J. (1997). The Steal Motive: Managing the Social Determinants of Employee Theft. In R. Giacalone & J. Greenberg (Eds.), Antisocial Behavior in Organizations, Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Güven, E.Ö. & Çay, A. (2020). Turizm İşletmelerinde Etik Dışı - Gayri Ahlaki Tüketici Davranışları, Journal of Academic Perspective on Social Studies, (1), 46-66.
• Goh, E. & Kong, S. (2016). Theft In the Hotel Workplace: Exploring Frontline Employees’ Perceptions Towards Hotel Employee Theft. Tourism and Hospitality Research,1-14.
• Hollinger R & Clark J. (1983). Theft by Employees. Lexington, MA: Lexington Books.
• Kennedy, J. P. (2016). Shedding Light on Employee Theft’s Dark Figure: A Typology of Employee Theft Nonreporting Rationalizations. Organizational Management Journal.13 (1), 49-60.
• Kuburlu, C. (2016, 24 Aralık). Türkiye’de hırsızlık 2016’da yüzde 25 artışla 2.5 milyar dolara koşuyor. https://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/turkiyede-hirsizlik-2016da-yuzde-25-artisla-2-5-milyar-dolara-kosuyor-40287514 (Erişim Tarihi: 24.11.2016).
• Kozak, M. (2014). Bilimsel Araştırma: Tasarım, Yazım ve Yayım Teknikleri, İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Krippel, G.L., Henderson, L.R., Keene, M.A. & Converse, K. (2008). Employee Theft and Coastal South Carolina Hospitality Industry: Incidence, Detection and Response (Survey Result, 2000-2005). Tourism and Hospitality Research.8 (3),226-238.
• Litzky, B., Eddleston, K., Kidder, D. (2006). The good, the bad and the misguided: How managers inadvertently encourage deviant behaviours. The Academy of Management, 20 (1), 91-103.
• Murhpy, C. (2011, 10 April). Don't Steal the Hotel Towels. They're Electronically Tagged with Traceable Microchips. Erişim Adresi: https://www.dailymail.co.uk/news/article-2019930/Hotels-combat-towel-theft-electric-tags-traceable-microchips.html (Erişim Tarihi:28.11.2020).
• Niehoff, B. P. & Paul, R.J (2000). Causes of Employee Theft and Strategies that Hr Managers can Use for Prevention. Human Resource Management.39 (1), 51-64.
• Olcay, A., Özkan, B & Göçebeler, M. F. (2018). Konaklama ve Seyahat İşletmelerinde Yaşanan Etik Sorunlar Üzerine Kavramsal Bir Değerlendirme, Gaziantep University Journal of Social Sciences, 17, 1-11.
• Özdoğan, F. B. & Alkibay, S. (2007). Fonksiyonel Olmayan Tüketici Davranışlarının Kavramsal Boyutu. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 156-168.
• Sauser, W,L. (2007). Employee Theft: Who, How, Why and What can be done. Advanced Management Journal, 72 (3),13-25. Slora, K.B. (1989). An Empirical Approach to Determining Employee Deviance Base Rates. Journal of Business and Psychology, 4 (2), 199-217.
• Smith, B. T. (2014). Understanding Shoplifting of Fast-Moving Consumer Goods: an Application of the Craved Model. Security Journal, 31, 428-450.
• Stevens, B. (2011). Hotel Managers Identify Ethical Problems: A Survey of Their Concerns. Hospitality Review, 29 (2), 22–36.
• Tarkan, G. & Tepeci, M. (2006). Örgütsel Adalet ve Yönetimde Merkezileşmenin Çalışan Hırsızlığına Etkileri: Mersin Üniversitesi
• Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu Öğrenci Algılamaları Üzerine Bir Araştırma. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 17 (2),137-152.
• Turizm Aktüel (2020, 23 Kasım). Bu da çalınır mı' dedirten otel hırsızlıkları. Erişim Adresi: https://www.turizmaktuel.com/haber/bu-da-calinir-mi-dedirten-otel-hirsizliklari. (Erişim Tarihi: 23.11.2020).
• Varinli, İ. (2013). Perakendecilikte Etik ve Sosyal Sorumluluk. İçinde Perakendeciliğe Giriş. S. A. Öztürk (Ed.) Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin.