ÖDÜLLERE İLİŞKİN ANNE BABA TUTUMLARI ÖLÇEĞİ: ÖLÇEK UYARLAMA ÇALIŞMASI

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 3, 1484 - 1497, 27.09.2021

Hidayet Dikici , Selda Özdemir

https://doi.org/10.24315/tred.855446

Öz

Bu çalışmanın amacı Fabes, Fultz, Eisenberg, Plumlee ve Christopher (1989) tarafından geliştirilen Ödül Kullanımına İlişkin Anne Baba Tutum ve Davranışları (Parental Attitues About Rewards Scale) Ölçeğinin Türkçe’ye uyarlaması ve geçerlilik ve güvenirlik çalışmasının yapılmasıdır. Ölçek Niğde İli Merkez İlçeye bağlı 3 ilköğretim okuluna çocuğu devam eden 254 anne ve 98 baba olmak üzere toplam 352 aileye uygulanmıştır. Ölçeğin geçerlik çalışması kapsamında yapı geçerliğine bakılmış ve yapı geçerliğine ilişkin kanıtları ortaya koymak amacıyla Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) gerçekleştirilmiş, AFA sonucunda ölçeğin üç boyutlu yapıda olduğu belirlenmiştir. AFA sonucunda elde edilen yapınının uygunluğunu test etmek amacıyla Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) yapılmıştır. Ölçeğin güvenirliğine ilişkin kanıtlar sunmak amacıyla madde-toplam korelasyonu ile iç tutarlılık bilgisini veren Cronbach Alfa korelasyon katsayısı hesaplanmıştır. DFA sonucunda (χ2/sd = 2.62, AGFI = 0.91, GFI =0.94, RMSEA= 0.062, NFI =0.92, NNFI, CFI ve IFI = 0.95) çoklu uyum indeksleri incelendiğinde, analiz sonucu elde edilen değerlerin kabul edilebilir ölçütlerin içerisinde olduğu gözlenmiştir. Uyarlanan ölçeğin Cronbach Alfa iç tutarlılık 0.76 bulunmuştur. Araştırma bulguları tartışılmış, ileri araştırmalara yönelik önerilere yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ödül Kullanımına İlişkin Anne Baba Tutum ve Davranışları Ölçeği,, ödül,, ölçek uyarlama,, geçerlik ve güvenirlik

Kaynakça

• Akgül, A. (2005). Tıbbi araştırmalarda istatistiksel analiz teknikleri- SPSS uygulamaları. (3. baskı). Ankara: Seçkin.
• Alberto, P.ve Troutman, A. (2012). Uygulamalı davaranış analizi eğitimciler için Applied behavior analysis for teachers (9th ed.). H. Sarı (Çev. Ed.), Ankara: Nobel
• Aydın, A., Araz, A. ve Asan, A. (2011). Görsel analog ölçeği ve duygu kafesi: Kültürümüze uyarlama çalışması. Türk Psikoloji Yazıları, 14 (27), 1-13.
• Baş, T. (2006). Anket nasıl hazırlanır, uygulanır, değerlendirilir. Ankara: Seçkin.
• Bigge, M.L. ve Shermis, S.S. (2004). Learning theories for teachers. Boston, MA: Pearson Allyn ve Bacon.
• Bower, A. A. (2012).What we do when children are good: How parents reinforce their preschool children's prosocial behaviors, and the effectiveness of these strategies across contexts. (Order No. 1515370). Available from ProQuest Dissertations veamp; Theses Global. (1033500168). Retrieved from https://search.proquest.com/docview/1033500168?accountid=16645
• Büyüköztürk, Ş. (2009). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı, Ankara: Pegem Yayınları.
• Cameron, J. ve Pierce, W. D. (2002). Rewards and intrinsic motivation: Resolving the controversy. Westport, CT: Bergin and Garvey.
• Committee on Psychosocial Aspects of Child and Family Health. (1998). Guidance for effective discipline. Pediatrics, 101(4), 723-728.
• Cooke, L. J., Chambers, L. C., Añez, E. V. ve Wardle, J. (2011). Facilitating or undermining? The effects of reward on food acceptance. A narrative review. Appetite, 57 (2), 493-497.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. (2.Baskı) Ankara: Pegem Akademi
• Dahlberg, G., Moss, P. ve Pence, A. R. (1999). Beyond quality in early childhood education and care: Postmodern perspectives. Psychology Press.
• Deci, E. L., Koestner, R. ve Ryan, R. M. (1999). A meta-analytic review of experiments examining the effects of extrinsic rewards on intrinsic motivation. Psychological Bulletin, 125, 627-668.
• Deci, E. L., Ryan, R. M. ve Koestner, R. (2001). The pervasive negative effect of rewards on intrinsic motivation: Response to Cameron (2001). Review of Educational Research, 71, 43-51.
• Deković, M., Janssens, J. M. ve Van As, N. M. (2003). Family predictors of antisocial behavior in adolescence. Family Process, 42(2), 223-235.
• Demirhan, G.ve Altay, F. (2001). Lise birinci sınıf ögrencilerinin beden eğitimi ve spora ilişkin tutum ölçeği II. Spor Bilimleri Dergisi, 12(2), 9-20.
• Fabes, R. A., Eisenberg, N., Fultz, J. ve Miller, P. (1988). Reward, affect, and young children's motivational orientation. Motivation and Emotion, 12(2), 155-169.
• Fabes, R. A., Fultz, J., Eisenberg, N., May-Plumlee, T., ve Christopher, F. S. (1989). Effects of rewards on children's prosocial motivation: A socialization study. Developmental Psychology, 25(4), 509–515. https://doi.org/10.1037/0012-1649.25.4.509
• Grusec, J. E. (1982). The socialization of altruism. In N. Eisenberg (Ed.), The Development of Prosocial Behavior (pp. 139-166). New York: Academic Press.
• Grusec, J. E. (1991). Socializing concern for others in the home. Developmental Psychology 27(2), 338-342.
• Hidi, S. ve Harackiewicz, J. M. (2000). Motivating the academically unmotivated: A critical issue for the 21st century. Review of Educational Research, 70, 151-179.
• Hulleman, C. S. ve Barron, K. E. (2010). Teacher motivation and performance pay: Separating myth from reality. Phi Delta Kappan, 91(9), 27-31.
• Işıkoğlu, R.B (2016). 9-11 yaşları arasındaki çocukların güvenli bağlanma düzeyi ve Annelerinin ödül - ceza yöntemini kullanma düzeyi ile aynı Çocukların olumsuz davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Jakešová, J. ve Slezáková, S. (2016). Rewards and punishments in the education of preschool children. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 217, 322-328.
• Jöreskog, K., ve Sörbom, D. (1993). LISREL 8: Structural equation modeling with the SIMPLIS command language. Chicago, IL: Scientific Software International Inc.
• Kazdin, A. E. (2008). Parent management training: Treatment for oppositional, aggressive, and antisocial behavior in children and adolescents. Oxford University Press.
• Kazdin, A. E. (2012). Behavior modification in applied settings. Waveland Press.
• Kohn, A. (1990). The Brighter Side of Human Nature: Altruism and Empathy in Everyday Life. New York: Basic Books.
• Kohn, A. (1993). Punished by Rewards: the Trouble with Gold Stars, Incentive Plans, A's, Praise, and Other Bribes. Boston: Houghton Mifflin.
• Kohn, A. (1994). The risks of rewards. Educational Resources Information Center (ERIC) Digest, (EDO-PS-94-14).
• Kroth, R. L. ve Edge, D. (1997). Strategies for communicating with parents and families of exceptional children. Love Publishing Company.
• Lepper, M. R. (1981). Intrinsic and extrinsic motivation in children: Detrimental effects of superfluous social controls. In W. A. Collins (Ed.), Minnesota Symposium on Child Psychology (Vol. 14, pp. 115- 214). Hillsdale, NJ: Erlbaum.
• Lepper, M. R. ve Greene, D. (1978). The hidden costs of reward. Hillsdale, NJ: Erlbaum.
• Lepper, M. R. ve Henderlong, J. (2000). Turning "play" into "work" and "work" into "play": 25 years of research on intrinsic versus extrinsic motivation. In C. Sansone ve J. M. Harackiewicz (Eds.), Intrinsic and extrinsic motivation: The search for optimal motivation and performance (pp. 257–307). San Diego, CA: Academic Press.
• McLeod, J., Fisher, J. ve Hoover, G. (2003). The key elements of classroom management: Managing time and space, student behavior, and instructional strategies. ASCD.
• Morgan, C. T. (2000). Psikolojiye giriş (14. baskı). (Çev. S. Karakaş). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Psikoloji Bölümü Yayınları
• Navaro, L.(2007). Gerçekten beni duyuyor musun? Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Ormrod, J. E. (2013). Öğrenme psikolojisi. M. Baloğlu (Çev. Ed.). Ankara: Nobel Akademi.
• Özdamar, K. (1999) Paket Programlar İle İstatistiksel Veri Analizi 1.Eskişehir: Kaan Kitabevi
• Özdemir, S. (2007). A paradigm shift in early intervention services: From child centeredness to family centeredness. Dil ve Tarih Coğrafya Dergisi, 47(2), 13-25.
• Özdemir, S. (2008). Family centered early intervention services. E-Journal of New World Sciences Academy, 3(2), 321-334.
• Piazza, C.C., Roane, H.S, ve Karsten, A. (2011). Identifying and enhancing the effectiveness of positive reinforcement. In W. Fisher, ve C. V. Piazza, Handbook of applied behavior analysis (pp. 151-164). New York: The Guilford Press.
• Reiss, S. (2011). The 40-year debate on motivation. Retrieved November 7, 2011, from Psychology Today's, website: http://www.psychologytoday.com/print/78753
• Roggman, A. L., Cook, A. G., Innocenti, S. M., Norman, J. V. ve Christiansen, K. (2013). Parenting interaction with children: checklist of observations linked to outcomes (PICCOLO) in diverse ethnic groups. Infant Mental Health Journal, 34(4), 290-306.
• Ruble, L., McDuffie, A., King, A. S. ve Lorenz, D. (2008). Caregiver responsiveness and social interaction behaviors of young children with autism. Topics in Early Childhood Special Education, 28(3), 158-170
• Ryan, R. M. ve Deci, E. L. (2000). When rewards compete with nature: The undermining of intrinsic motivation and self-regulation. In C. Sansone ve J. M. Harackiewicz (Eds.), Intrinsic and extrinsic motivation: The search for optimal motivation and performance (pp. 13-54). San Diego, CA: Academic Press.
• Ryan, R. M. ve Deci, E. L. (2009). Promoting self-determined school engagement: Motivation, learning, and well-being. In K. Wentzel ve A. Wigfield (Eds.), Handbook of motivation at school (pp. 171–196). New York: Routledge.
• Sansone, C. ve Harackiewicz, J. M. (1998). "Reality" is complicated. Comment on Eisenberger and Cameron. American Psychologist, 53, 673-674.
• Schunk, D. H. (2012). Learning theories an educational perspective sixth edition. Pearson.
• Schunk, D. H. ve Pajares, F. (2002). The development of academic self-efficacy. In development of achievement motivation (pp. 15-31). Academic Press.
• Seçer, İ. (2015). SPSS ve LISREL ile pratik veri analizi. Ankara: Anı.
• Seven, S. (2008). Çocuk ruh sağlığı (1. Baskı). Ankara: Pegem Net.
• Sümer, N. (2000). Yapısal Eşitlik Modelleri. Türk Psikoloji Yazıları, 3(6), 49-74.
• Tabachnick, B.G. ve Fidell, L.S. (2007), Using Multivariate Statistics (5th ed.). New York: Allyn and Baco
• Taylor, C. A., Manganello, J. A., Lee, S. J., ve Rice, J. C. (2010). Mothers' spanking of 3-year-old children and subsequent risk of children's aggressive behavior. Pediatrics, 125(5), e1057-e1065.
• Tezbaşaran, A. A. (2008). Likert tipi ölçek hazırlama kılavuzu (elektronik sürüm). Mersin: Türk Psikologlar Derneği.
• Theunissen, M. C., Vogels, A. C. ve Reijneveld, S. A. (2015). Punishment and reward in parental discipline for children aged 5 to 6 years: Prevalence and groups at risk. Academic Pediatrics, 15(1), 96-102.
• Viau, R. (2015). Okulda motivasyon: Okulda güdüleme ve güdülenmeyi öğrenme. (Çev. Y. Budak ). Anı Yayıncılık.
• Wigfield, A., Eccles, J. S., Schiefele, U., Roeser, R. W. ve Davis‐Kean, P. (2006). Development of achievement motivation. Handbook of child psychology, (p.933-10002) Hoboken (N.J): John WileyveSon.
• Yılmaz V. ve Çelik, H. E. (2009.) LISREL ile yapısal eşitlik modellemesi-I. Ankara: Pegem Akademi.