BÖTE BÖLÜMÜNDE ÖĞRENİM GÖREN ÖĞRENCİLERİN SİBER AYLAKLIK NEDENLERİNE AİT GÖRÜŞLERİ: BİR KARMA YÖNTEM ÇALIŞMASI

Yıl 2020, Cilt: 24 Sayı: 1, 243 - 256, 05.04.2020

Deniz Gezgin , Fırat Sarsar

Öz

Siber
aylaklık, öğrencinin ders sırasında ders dışında özellikle bir teknolojik araç
ile internet, sosyal medya kullanımı vb. gerçekleştirerek, dersi dinlememe
davranışı olarak tanımlanmaktadır. Son dönemdeki teknolojik uyarıcıların siber
aylaklık davranışını tetiklediği düşünülmektedir. Bu doğrultuda çalışmanın
amacı da Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümünde öğrenim gören
öğrencilerin siber aylaklık düzeyleri ve nedenleri incelemektir. Çalışma
grubunu, 2018-2019 eğitim-öğretim yılında Trakya bölgesinde bir devlet
üniversitesinin Eğitim Fakültesinin Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri
Bölümünde 4.sınıf düzeyinde öğrenim gören 55 üniversite öğrencisi
oluşturmaktadır. Çalışma, Nicel ve Nitel verilerin aynı zamanda kullanıldığı
karma yöntem ile desenlenmiştir. Nicel veriler siber aylaklık ölçeği ile
toplanmıştır. Nitel veriler ise açık uçlu bir soru ile veri toplama sürecinde
eş zamanlı toplanmıştır. Nicel verilerin analizinde betimsel istatistiklerden
yararlanılmıştır. Nitel verilerin analizinde öğrencilerin siber aylaklık
düzeyleri temel alınarak sınıflama yapılmıştır. Bu sınıflamalarda ilk aşamada
ayrı ayrı, ikinci aşamada ise bütünsel olarak içerik analizinden
yararlanılmıştır. Elde edilen bulgular sonucunda öğrencilerin hepsi farklı
dönem ve derslerde siber aylaklık yaptıklarını kabul etmektedir. Nicel
verilerin analizi sonucu, siber aylaklık düzeyinin ortalama seviyeye yakın
olduğu ve özellikle derslerde öğrencilerin içerik paylaşımı, çevrim içi içeriğe
erişim davranışlarını gösterdikleri görülmüştür. Nitel verilerin analizi
sonucunda ise siber aylaklık nedenleri Ruhsal, Bireysel ve Öğretimsel olmak
üzere 3 tema altında toplanmıştır. Ayrıca, siber aylaklık düzeylerine göre
kümelenmiş verilerin arasında temalar açısından bir fark elde edilememiştir.

Anahtar Kelimeler

Siber Aylaklık, BÖTE, Mobil teknolojiler, Sosyal Medya

Kaynakça

• Akbulut, Y., Dursun, Ö. Ö., Dönmez, O., & Şahin, Y. L. (2016). In search of a measure to investigate cyberloafing in educational Settings. Computers in Human Behavior, 55, 616-625.
• Akbulut, Y., Dönmez, O., & Dursun, O.O. (2017). Cyberloafing and social desirability bias among students and employees. Computers in Human Behavior, 72,87–95
• Arabacı, B. (2017). Investigation faculty of Education students’ cyberloafing behaviors in terms of various variables. Turkish Online Journal of Educational Technology, 16(1), 72–82.
• Askew, K. L. (2012).The relationship between cyberloafing and task performance and an examination of the theory of planned behavior as a model of cyberloafing.(Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). University of South Florida, USA.
• Bağrıaçık-Yılmaz, A. (2017). Lisansüstü Öğrencilerinin Siber Aylaklık Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi: Karma Bir Çalışma. Journal of Kırşehir Education Faculty, 18(2).
• Demir, Ö. & Seferoğlu, S. S. (2016). Bilgi okuryazarlığı, internet bağımlılığı, sanal aylaklık ve çeşitli diğer değişkenlerin sanal zorbalık ile ilişkisinin incelenmesi. Online Journal of Technology Addiction & Cyberbullying, 3(1), 1-26
• Dursun, O. O., Dönmez, O., & Akbulut, Y. (2018). Predictors of Cyberloafing among Preservice Information Technology Teachers. Contemporary Educational Technology, 9(1), 22-41.
• Ergün, E., & Altun, A. (2012). Öğrenci gözüyle siber aylaklık ve nedenleri. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 2(1), 36-53.
• Gezgin, D.M. (2015). Bilgisayar Ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümünde Öğrenim Gören Öğrencilerin Bölümlerini Seçme Nedenlerinin İncelenmesi: Trakya Üniversitesi Örneği. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(2), 297-311.
• Gezgin, D. M., Arslantaş-Kamalı, T., & Şumuer, E. (2018). Mesleki ve Teknik Lise Öğrencilerinin Siber Aylaklık Düzeylerinin Farklı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Ege Eğitim Dergisi, 19(2), 408-424.
• Gökçearslan, Ş., Mumcu, F. K., Haşlaman, T., & Çevik, Y. D. (2016). Modelling smartphone addiction: The role of smartphone usage, self-regulation, general self-efficacy and cyberloafing in university students. Computers in Human Behavior, 63, 639-649.
• Green, J. C., Krayder, H., & Mayer, E. (2005). Combining qualitative and quantitative methods in social inquiry. In B. Somekh & C. Lewin (Eds.). Research methods in the social sciences (pp. 275-282). London: Sage
• Ergün, E., & Altun, A. (2012). Öğrenci gözüyle siber aylaklık ve nedenleri. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 2(1), 36-53.
• İşgüzar, S. & Ayden, C.(2017). Siber Aylaklık Üzerine Değerlendirmeler: Toplu Bir Bakış. Conference: 4th International Regional Development Conference (IRDC’2017), 21-23 September 2017, Tunceli/TURKEY.
• Karaoğlan Yılmaz, F. G., Yılmaz, R., Öztürk, H. T., Sezer, B., ve Karademir, T. (2015). Cyberloafing as a barrier to the successful integration of information and communication technologies into teaching and learning environments. Computers in Human Behavior,45, 290–298.
• Keser, H., Kavuk, M., & Numanoglu, G. (2016). The Relationship between Cyber-Loafing and Internet Addiction. Cypriot Journal of Educational Sciences, 11(1), 37-42.
• Lim, V. G. K. (2002). The IT way of loafing on the job: cyberloafing, neutralizing and organizational justice. Journal of Organizational Behavior, 23,675–694.
• McCoy, B. (2013). Digital distractions in the classroom: Student classroom use of digital devices for non-class related purposes. Journal of Media Education, 4(4), 5-14.
• Polat, M. (2018). Derslerde akıllı telefon siber aylaklığı ölçeği (DATSAÖ): Üniversite öğrencileri için bir ölçek uyarlama çalışması. Social Sciences Studies Journal (SSSJournal), 4(21), 3114-3127.
• Przybylski, A.K., Murayama, K., DeHaan, C.R., & Gladwell, V., (2013). “Motivational, emotional, and behavioral correlates of fear of missing out”, Computers in Human Behavior 29, 1841–1848, http://dx.doi.org/10.1016/j.chb.2013.02.014.
• SecurEnvoy. (2012). 66% of the population suffer from nomophobia the fear of being without their phone. Erişim adresi: https://www.securenvoy.com/blog/2012/02/16/66-of-the-population-suffer-from-nomophobia-the-fear-of-being-without-their-phone/
• Sevim, N., İslim, Ö. F., & Kaplan-Akıllı, G. (2016). Bilişim Teknolojileri Öğretmen Adaylarının Bölümlerine Yönelik Algısı: ODTÜ BÖTE Örneği. Journal of Kırşehir Education Faculty, 17(1).
• Şumuer E., Gezgin D.M. & Yıldırım S. (2018). Üniversite Öğrencilerinin Ders Sırasında Öğretim Amacı Dışında Mobil Telefon Kullanımına Etki Eden Faktörlerin İncelenmesi. Sakarya University Journal of Education, 8(4), 7-19.
• Verma, G. K., & Mallick, K. (2005). Researching education: Perspectives and techniques. London: Falmer Press.
• Weatherbee, T.G. (2010). “Counter productive Use of Technology at Work: Information and Communications Technologies and Cyberdeviancy”, Human Resource Management Review, 20,35-44.
• Wu, J., Mei, W., & Ugrin, J. C. (2018). Student Cyberloafing In and Out of the Classroom in China and the Relationship with Student Performance. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 21(3), 199-204.
• Yaşar, S., & Yurdugül, H. (2013). The investigation of relation between cyberloafing activities and cyberloafing behaviors in higher education. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 83, 600-604.
• Yuwanto, L. (2018). Academic Flow and Cyberloafing. Psychology, 8(4), 173-177.