TOPLUMCU GERÇEKÇİ ROMANDA ÖNCÜ ADIMLAR: BARAKA ROMANINDA KURGU VE ÇOKLU BAKIŞ AÇISI

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 2, 108 - 120, 31.12.2019

Asiye Çığrı Yıldırım

Öz

1970’lerde
roman yazmaya başlayan Burhan Günel, kendisini toplumcu gerçekçi çizgide ürün
veren bir yazar olarak görür ve toplumcu anlayış içinde bireyi ihmal etmeyen
gerçekçi anlayışla hareket eder. Çünkü birey ve toplum ilişkisinin birbirini
yaratan zorunlu birlikteliğinin farkındadır. On yedi romanın dışında, on altı
hikâye kitabı, iki inceleme kitabı, gezi ve anıların toplamından oluşan bir
gezi kitabı, dokuz adet çocuk romanı ve hikâye kitabı, iki şiir kitabı
bulunmaktadır. Bunların dışına farklı konularda kaleme aldığı birçok makale,
radyo oyununu yazmış dergicilik ve editörlük sahasında da edebiyatın gelişimine
katkıda bulunmuştur.

Bu
çalışmanın zeminini, yazarın, 1974-1990 yılları arasına yayılan bir süreçte
kaleme aldığı ve 1991 yılında yayımlanan Baraka romanı
oluşturmaktadır. Romanın konusu; Türkiye’deki bir Amerikan üssüne (İncirlik)
atanan Subay Burhan G.nin  bekâr subaylarla birlikte yatakhane olarak kullandığı barakanın merkezde yer
aldığı ilişkiler ağı ve her bir roman kişisinin kendi hikâyesinin anlatıcısı
olduğu, geçmişe ait kesitler oluşturur.

Baraka, içeriği ve kurgusuyla olduğu kadar anlatımıyla da farklı bir
yapıttır. Buradaki farklılık, metinde başvurulan anlatım yöntemlerinin
çeşitliliğinden kaynaklanmaktadır. Bu çalışmada Baraka romanında kullanılan anlatım yönteminin, metin kurgusundaki
belirleyici gücü ve farklı anlatım tekniklerinin bir arada başarıyla
kullanılmasının romanın bütününe katkısı ortaya konmaya çalışılmıştır. Bilhassa
postmodern metinlerde sıkça karşılaşılan çoklu bakış açısı ve üst kurmaca
yönteminin, söz konusu metne katkısı tespit edilmiştir. Bir diğer önemli husus
olarak, eserin yazıldığı tarih göz önüne alındığında, kullanılan anlatım
yöntemlerinin bilhassa toplumcu gerçekçi romanda öncü adımlar arasında olduğu
gerçeğinin altının çizilmesi uygun görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Baraka, Burhan Günel

Kaynakça

• Burhan, B.(2005). Baraka, Tekin Yayınevi, İstanbul.
• Buyrukçu, M. (1997). “ ‘Baraka’da Kimler Oturur?’ Dosya: Burhan Günel’in Yazarlık Serüveni”, Kavram Karmaşa, S.3 Mart – Nisan, Ankara.
• Emre, İ. (2004). Postmodernizm ve Edebiyat, Anı Yayıncılık, Ankara.
• Fahrettin, K. Nitter (1992). “Baraka Üzerine Birkaç Söz”, Karşı, Ankara.
• Günel, B. (1993). Özgeçmişi ve Yazarlığa Yönelişi, Gündoğan Edebiyat, Ankara.
• Günel, B. (2001). “Şöyle Bir Baktım Kendime”, Dosya: Burhan Günel’in 30. Sanat Yılı, Damar, Ankara.
• Günel, B. (2003). “Roman Nedir, Ne İşe Yarar?” 8. Bursa Edebiyat Günleri, ‘Manolya Durağında Roman’ Bursa Kültür Sanat ve Turizm Vakfı Yayınları, Bursa. S. 157 – 164.
• Narlı, M. (2009). “Postmodern Roman Ve Modern Gerçekliğin Yitimi” Türkbilig, S.18: 122- 132.
• Sakallı, F. (2009). Burhan Günel’in Romanlarında Yapı, Tema Ve Anlatım, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı Basılmamış Doktora Tezi, Ankara.
• Sakallı, F. (2016). “Burhan Günel’in Romanlarında Otobiyografik Benlikler “ Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 9 Sayı: 43, s.420-426.
• Sazyek, H.(2004). “Romanda Temel Anlatım Yöntemleri Üzerinde Bir Sınıflandırma Çalışması”, Folklor\Edebiyat, Sayı: 37, Cilt: 10/11, s. 103-118.Tekin, M.(2015). Roman Sanatı, Ötüken Neşriyat, İstanbul.
• Tural Ş. (2005), “Üstkurmaca Bir Metin: Kayıp Hikâyeci”, İlmi Araştırmalar, Sayı: 20, S.159-171.
• Uslu, A. (2016). “1980 Sonrası Türk Hikâyeciliğinde Kişi(Ler) Tipolojisi”, Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 11/15Summer, S. 577-608,
• Yağcı, Ö. (1997). “Bir Yazar: Burhan Günel, Bir Klasik Roman: Baraka” , Kavram Karmaşa, Dosya: Burhan Günel’in Yazarlık Serüveni, S.3 Mart – Nisan Ankara, s. 19 -22
• Yüce, S. (2016). “Edebiyatta Gerçekçilik ve Alımlama Estetiği”, Söylem Filoloji Dergisi, Cilt: 1 Sayı: 2, S.105-117.