Sınıf İçi Öğretimin Planlanması, Uygulanması ve Yönetimine İlişkin Metabilişsel Farkındalıklar Ölçeğinin (PUY-MFÖ) Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Year 2022, Volume: 6 Issue: 1, 22 - 47, 28.04.2022

Yilmaz Soysal Somayyeh Radmard Ali Yiğit Kutluca

https://doi.org/10.32960/uead.1036240

Abstract

Bu çalışmanın amacı sınıf içi öğretimsel faaliyetlerin boyutları (planlama, uygulama ve yönetim) ile metabilişsel (üstbilişsel) aktivite olgusunun boyutlarını (bilgi, tecrübe ve beceriler) ölçümleyebilen bir aracın geliştirilmesidir. Geliştirilen ölçüm aracıyla öğretmenlerin gözünden kendi sınıf içi öğretim faaliyetlerine yansıtma yapabilmelerinin belirlenebilmesi amaçlanmıştır. Ölçeğin psikometrik özelliklerinin belirlenebilmesi için farklı sınıf düzeyi ve branşlarda görev yapan 356 öğretmene ölçek uygulanmıştır. Geçerlik çalışmaları için açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri gerçekleştirilmiştir. Analizler sonucunda ölçeğin nihai formunda yer alan 34 maddenin kurulan teorik modelle uyumlu olduğu görülmüştür. Ölçeğin iki faktörlü/boyutlu olduğu ortaya çıkmıştır: “öğretimi planlama, izleme, değerlendirme” ve “epistemik ve organizasyonel otoritenin izlenmesi”. Her iki faktörün metabilişsel bilgi ve metabilişsel beceri boyutları ile uyumlu olduğu tespit edilmiştir. Ölçeğin olası kullanım alanları özellikle öğretmen farkındalığı ve mesleki gelişim olguları çerçevesinde tartışılmıştır.

Keywords

Öğretim, metabiliş, üstbiliş, metabilişsel farkındalıklar

References

• Aktamış, H. & Uça, S. (2014). Motivasyonel, bilişsel ve bilişüstü yeterlilikler ölçeğinin Türkçeye uyarlanması. İlköğretim Online, 9(3), 980-989.
• Aydın, U. & Ubuz, B. (2010). Bilişüstü yetiler envanterinin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlilik çalışması. Eğitim ve Bilim, 35(157), 30-45.
• Ayre, C., & Scally, A. J. (2014). Critical values for Lawshe’s content validity ratio: revisiting the original methods of calculation. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 47(1), 79-86.
• Baysan, E. & Çetin, Ş. (2019). Eğitimde bilişim teknolojilerinin etik kullanımı ölçeğinin geliştirilmesi çalışması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 17(2), 394-417.
• Biasutti, M., & Frate, S. (2018). Group metacognition in online collaborative learning: Validity and reliability of the group metacognition scale (GMS). Educational Technology Research and Development, 66(6), 1321-1338.
• Brown, T. A. (2015). Confirmatory factor analysis for applied research. Guilford Publications.
• Büyüköztürk, Ş. (2016). Veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Cattell, R. B. (1966). The scree test for the number of factors. Multivariate behavioral research, 1(2), 245-276.
• Chen, F. F. (2007). Sensitivity of goodness of fit indexes to lack of measurement invariance. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 14(3), 464-504.
• Cochran-Smith, M. (2005). Teacher educators as researchers: multiple perspectives. Teaching and Teacher Education, 21(2), 219–225.
• Cochran-Smith, M. (2006). Policy, practice, and politics in teacher education. Thousand Oaks, CA: Corwin Press.
• Crawford, A. V., Green, S. B., Levy, R., Lo, W. J., Scott, L., Svetina, D., & Thompson, M. S. (2010). Evaluation of parallel analysis methods for determining the number of factors. Educational and Psychological Measurement, 70(6), 885-901.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları (Vol. 2). Ankara: Pegem Akademi.
• Efklides, A. (2001). Metacognitive experiences in problem solving: Metacognition, motivation and self-regulation. In A. Efklides, J. Kuhl, & M. Sorrentino (Eds.), Trends and prospects in motivation research (pp. 297–323). Dordecht: Kluwer.
• Efklides, A. (2006). Metacognition and affect: What can metacognitive experiences tell us about the learning process? Educational Research Review, 1, 3–14.
• Efklides, A. (2008). Metacognition: Defining its facets and levels of functioning in relation to self-regulation and co-regulation. European Psychologist, 13, 277–287.
• Flavell, J. H. (1979). Metacognition and cognitive monitoring. American Psychologist, 34, 906–911.
• Flavell, J. H. (1987). Speculations about the nature and development of metacognition. In F. E. Weinert & R. H. Kluwe (Eds.), Metacognition, motivation and understanding (pp. 21–29). Hillside, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
• Flavell, J. H., Miller, P. H., & Miller, S. A. (2002). Cognitive development (4th ed.). Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.
• Field, A. (2009). Discovering Statistics Using SPSS: Introducing Statistical Method (3rd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Guskey, T. R. (2002). Professional development and teacher change. Teachers and Teaching: Theory and Practice, 8(3), 381–391.
• Gürpınar, N. (2006). Bilişsel Değerlendirme Sistemi'nin(CAS) 8 yaş grubu için ön norm çalışması ve üstün zekalı öğrencilerin bilişsel değerlendirilmesi (Yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Hattie, J. (2012). Visible learning for teachers: Maximising impact on learning. Routledge.
• Jacobs, V. R., Franke, M. L., Carpenter, T. P., Levi, L., & Battey, D. (2007). Professional development focused on children’s algebraic reasoning in elementary school. Journal for Research in Mathematics Education, 38(3), 258–288.
• Jacobs, V. R., Lamb, L. L. C., & Philipp, R. A. (2010). Professional noticing of children’s mathematical thinking. Journal for Research in Mathematics Education, 41(2), 169–202.
• Jacobs, V. R., & Spangler, D. A. (2018). Research on core practices in K–12 mathematics teaching. In J. Cai (Ed.), Compendium for research in mathematics education (pp. 766–792). National Council of Teachers of Mathematics.
• Johnson, B., & Christensen, L. (2014). Educational research: quantitative, qualitative and mixed approaches. USA: SAGE Publications.
• Karasar, N. (2015). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Karakelle, S. ve Saraç, S. (2007). Çocuklar için üst bilişsel farkındalık ölçeği (ÜBFÖ-Ç) A ve B formları: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikoloji Yazıları, 10(20), 87-103.
• Kline, R. B. (2015). Principles and practice of structural equation modeling. Guilford publications.
• Kiremitci, O. (2016). Psychometric properties of Turkish version of metacognition applied to physical activities scale (Mapas-tr): A study on early adolescents. International Online Journal of Educational Sciences, 8 (3), 55-62.
• Kocakülah, M. S., Özdemir, E., Çoramık, M. ve Işıldak, R. S. (2016). Üstbiliş, özyeterlilik ve öğrenme süreçleri ölçeğinin Türkçeye uyarlanma çalışması: Doğrulayıcı faktör analizi sonuçları. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 10(2), 447-468.
• Kuhn, D. (1999). Metacognitive development. In L. Balter & C. S. Tamis-LeMonda (Eds.), Child psychology: A handbook of contemporary issues (pp. 259–286). Ann Arbor, MI: Psychology Press.
• Kuhn, D. (2000). Metacognitive development. Psychological Science, 9, 178–181.
• Mason, J. (2002). Researching your own practice: The discipline of noticing. Routledge.
• Meijer, J., Veenman, M. V. J., & van Hout-Wolters, B. H. A. M. (2006). Metacognitive activities in text-studying and problem-solving: Development of a taxonomy. Educational Research and Evaluation, 12, 209–237.
• Özcan, Z. Ç. (2010). The construct validity of the scale of young pupils’ metacognitive abilities in mathematics. Procedia
• Pallant, J. (2020). SPSS survival manual: A step by step guide to data analysis using IBM SPSS. Routledge.
• Piaget, J. (1976). The grasp of consciousness. Cambridge, MA: Harvard University Press.
• Polya, G. (1957). How to solve it: A new aspect of mathematical method (2nd ed.), Princeton, NJ: Princeton University Press.
• Rapchak, M. E. (2018). Collaborative learning in an information literacy course: The impact of online versus face-to-face instruction on social metacognitive awareness. The Journal of Academic Librarianship, 44(3), 383-390.
• Robert, C., & Casella, G. (2013). Monte Carlo statistical methods. Springer Science & Business Media.
• Robertson, A. D., Scherr, R., & Hammer, D. (2015). Responsive teaching in science and mathematics. Routledge.
• Samsa-Yetik, S. (2011). Çevrimiçi öz düzenleyici öğrenme ortamında farklı denetim odaklarına göre sunulan metabilişsel rehberliğin öğretmen adaylarının öz düzenleme becerilerine ve öz yeterlik algılarına etkisi (Doktora tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Schon, D. (1983). The reflective practitioner: how professionals think in action. New York: Basic Books.
• Schon, D. A. (1987). Educating the reflective practitioner: toward a new design for teaching and learning in the professions. San Francisco: Jossey-Bass.
• Schraw, G. & Sperling-Dennison, R. (1994). Assessing metacognitive awareness. Contemporary Educational Psychology, 19, 460-470
• Schraw, G. & Moshman, D. (1995). Metacognitive theories. Educational Psychology Review, 7, 351–371.
• Skemp, R. (1979). Intelligence, learning, and action. New York, NY: Wiley.
• Soysal, Y. (2020). Exploring elementary and middle school science teachers’ metadiscourse moves: a Vygotskian analysis and interpretation. Learning: Research and Practice, 1-35.
• Şendurur, E., & Yildirim, Z. (2019). Web-based metacognitive scaffolding for internet search. Journal of Educational Technology Systems, 47(3), 433-455.
• Sherin, M. G. (2001). Developing a professional vision of classroom events. In T. Wood, B. S. Nelson, & J. E. Warfield (Eds.), Beyond classical pedagogy: Teaching elementary school mathematics (pp. 75–93). Erlbaum.
• Sherin, M. G. (2007). The development of teachers’ professional vision in video clubs. In R. Goldman, R. Pea, B. Barron, & S. J. Derry (Eds.), Video research in the learning sciences (pp. 383–395). Lawrence Erlbaum.
• Sherin, M. G., Jacobs, V. R., & Philipp, R. A. (2011). Mathematics teacher noticing: Seeing through teachers’ eyes. Routledge.
• Sherin, M. G. (2017). Exploring the boundaries of teacher noticing: Commentary. In E. O. Schack, M. H. Fisher, & J. A. Wilhelm (Eds.), teacher noticing: Bridging and broadening perspectives, contexts and frameworks (pp. 401–408). Springer.
• Star, J. R. & Strickland, S. K. (2008). Learning to observe: Using video to improve preservice mathematics teachers’ ability to notice. Journal of Mathematics Teacher Education, 11(2), 107-125.
• Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2015). Using multivariate analysis. California State University Northridge: Harper Collins College Publishers.
• Taylor, M., Yates, A., Meyer, L. H., & Kinsella, P. (2011). Teacher professional leadership in support of teacher professional development. Teaching and teacher education, 27(1), 85-94.
• Thomas, J. N. (2017). The ascendance of noticing: Connections, challenges, and questions. In E. O. Schack, M. H. Fisher, & J. A. Wilhelm (Eds.), teacher noticing: Bridging and broadening perspectives, contexts and frameworks (pp. 507–514). Springer.
• Tosun, A. & Irak, M. (2008). Üstbiliş Ölçeği-30’un Türkçe uyarlaması, geçerliği, güvenirliği, kaygı ve obsesif-kompülsif belirtilerle İlişkisi. Türk Psikiyatri Dergisi, 19(1), 67-80.
• Topcu, A. & Ubuz, B. (2008). The effects of meta-cognitive knowledge on the preservice teachers’ participation in the asynchronous online forum. Educational Technology & Society, 11(3), 1−12.
• van Es, E. A. & Sherin, M. G. (2002). Learning to notice: Scaffolding new teachers’ interpretations of classroom interactions. Journal of Technology and Teacher Education, 10(4), 571-596.
• van Es, E. A., & Sherin, M. G. (2008). Mathematics teachers’ “learning to notice” in the context of a video club. Teaching and Teacher Education, 24(2), 244-276.
• Varış, Z. (2008). İlköğretim okullarındaki öğretmenlerin bilgi teknolojileri okuryazarlık düzeyleri ve bunları kullanma durumlarının belirlenmesi (Yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Volet, S., Vauras, M., & Salonen, P. (2009). Self- and social regulation in learning contexts: An integrative perspective. Educational Psychologist, 44, 215–226.
• Volet, S., Vauras, M., & Salonen, P. (2009). Self- and social regulation in learning contexts: An integrative perspective. Educational Psychologist, 44, 215–226.
• Watkins, M. W. (2006). Determining parallel analysis criteria. Journal of modern applied statistical methods, 5(2), 344-346. Veenman, M. V. J., Kok, R., & Blote, A. W. (2005). The relation between intellectual and metacognitive skills in early adolescence. Instructional Science, 33(3), 193–211.
• Veenman, M. V. J. (2011). Learning to self-monitor and self-regulate. In R. Mayer & P. Alexander (Eds.), Handbook of research on learning and instruction. New York: Routledge.
• Whitebread, D., Coltman, P., Pasternak, D., Sangster, C., Grau, V., Bingham, S., … Demetriou, D. (2009). The development of two observational tools for assessing metacognition and self-regulated learning in young children. Metacognition and Learning, 4, 63–85.
• Windschitl, M., Thompson, J., Braaten, M., & Stroupe, D. (2012). Proposing a core set of instructional practices and tools for teachers of science. Science Education, 96(5), 878–903.
• Wirth, J., Stebner, F., Trypke, M., Schuster, C., & Leutner, D. (2020). An interactive layers model of self-regulated learning and cognitive load. Educational Psychology Review, 1-23.
• Yong, A. G., & Pearce, S. (2013). A beginner’s guide to factor analysis: Focusing on exploratory factor analysis. Tutorials in quantitative methods for psychology, 9(2), 79-94.
• Yurdakul, B., ve Demirel, Ö. (2011). Yapılandırmacı öğrenme yaklaşımının öğrenenlerin üstbiliş farkındalıklarına katkısı. International Journal of Curriculum and Instructional Studies, 1(1), 72-85.
• Zemira, M., & Bracha, K. (2014). Educational research and innovation critical maths for innovative societies the role of metacognitive pedagogies: The Role of Metacognitive Pedagogies. OECD publishing.
• Zheng, L., Li, X., Zhang, X., & Sun, W. (2019). The effects of group metacognitive scaffolding on group metacognitive behaviors, group performance, and cognitive load in computer-supported collaborative learning. The Internet and Higher Education, 42, 13-24.
• Zhou, M. & Lam, K. K. L. (2019). Metacognitive scaffolding for online information search in K-12 and higher education settings: a systematic review. Educational Technology Research and Development, 67(6), 1353-1384.
• Zohar, A. & Barzilai, S. (2013). A review of research on metacognition in science education: Current and future directions. Studies in Science education, 49(2), 121-169.