Seyahat, bireyin hayatına önemli tecrübeler katan bir faaliyettir. Seyahat eden insan yeni yerler, yeni mekânlar görür; farklı insanlar, farklı hayatlar, farklı toplumsal ilişkiler ile karşılaşır. Bu tecrübeler, onun hayatı, insanı ve toplumu algılayış biçimine doğrudan etki eder. Yüzyıllar boyunca İstanbullu aydınların hiç dikkatini çekmeyen Anadolu coğrafyası, 20. yüzyılın başında Türkçülük düşüncesinin yaygınlık kazanmaya başlamasıyla birlikte Türk edebiyatında yer bulmaya başlar. Çalıkuşu romanı ile Türk edebiyatının Anadolu’ya gerçekçi biçimde açılmasını sağlayan ilk yazarlarından biri olan Reşat Nuri, Maarif müfettişliği görevi dolayısıyla yıllar boyunca Anadolu’ya sayısız seyahatler gerçekleştirmiş, bu seyahatlerinde edindiği farklı tecrübeleri, dikkat çeken gözlemlerini Anadolu Notları adlı kitabı aracılığıyla okurlarıyla da paylaşma imkânı sağlamıştır. Bu eser, Anadolu coğrafyasındaki kamusal mekânlar ve bu mekânlardaki sosyal ilişkilere dair, Reşat Nuri’nin çarpıcı gözlemlerini ve tecrübelerini ihtiva etmesi bakımından da ayrı bir önemi haizdir. Bu çalışmada yazarın Anadolu Notları eserinde bahsettiği kamusal mekânlar çeşitli alt başlıklar altında tasnif edilerek incelenmiştir. Böylelikle Cumhuriyet’in ilk yıllarındaki toplumsal değişim sürecinin Anadolu’ya ve Anadolu insanına yansıyış biçimleri, yazarın bakış açısı merkeze alınarak analiz edilmiştir. Bu doğrultuda, Türkiye Cumhuriyeti bir ulus-devlet olarak teşekkül ederken, geleneksel kamusal mekânların yanı sıra, modern hayatın ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla oluşturulan kamusal mekânların toplumsal ilişkilere etkisinin tespit edilmesi amaçlanmıştır.
Travel is an activity that adds important experiences to an individual's life. The traveler sees new places, new places; encounters different people, different lives, different social relations. These experiences directly affect his perception of life, people and society. Anatolian geography, which did not attract the attention of intellectuals from Istanbul for centuries, began to find a place in Turkish literature at the beginning of the 20th century, with the idea of Turkism becoming widespread. Reşat Nuri, who is one of the first writers who helped Turkish literature to open up to Anatolia in a realistic way with his novel Çalıkuşu, has made countless trips to Anatolia over the years due to his duty as an education inspector, and has the opportunity to share his different experiences and remarkable observations with his readers through his book Anadolu Notes. provided. This work is also important in that it contains Reşat Nuri's striking observations and experiences about the public spaces in Anatolian geography and the social relations in these spaces. In this study, the public spaces mentioned by the author in Anadolu Notes were analyzed by classifying them under various sub-titles. Thus, the reflections of the social change process in the first years of the Republic on Anatolia and Anatolian people were analyzed by taking the perspective of the author into the center. In this direction, while the Republic of Turkey was forming as a nation-state, it was aimed to determine the effect of public spaces created to meet the needs of modern life, as well as traditional public spaces, on social relations.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Creative Arts and Writing |
Journal Section | Articles |
Authors | |
Publication Date | May 31, 2023 |
Submission Date | April 17, 2023 |
Published in Issue | Year 2023 Volume: 6 Issue: 1 |