Research Article
BibTex RIS Cite

547 Numaralı Bolu Livası Evkâf Defteri’ne Göre Yenice, Ulus-Amasra ve Onikidivan’da Vakıfta Bulunmuş Osmanlı ve Candarlı Hanedanı Mensupları

Year 2025, Volume: 5 Issue: 2, 80 - 99, 31.08.2025

Abstract

Bu çalışmada, II. Selim dönemine ait 547 Numaralı Bolu Livası Evkaf Defteri’nden hareketle Onikidivan, Ulus-Amasra ve Yenice’deki vakfedilen arazileri ortaya koymak ve buna dayanarak vakıfta bulunan kimselerin bölgeyle ilgilerini tespit etmek hedeflenmektedir. Bugün Karabük ve Bartın illeri dâhilinde bulunan bu yerleşim birimlerinde etkili olmuş sultan, bey ve emir gibi siyasî hüviyete haiz kişilerin tespitiyle bölgenin tarihsel geçmişine dair çıkarımlarda bulunmak mümkün hale gelecektir. Aynı zamanda bu kimseler tarafından vakfedilen mal ve arazilerin kamu menfaati adına gördükleri işlevleri, cami, medrese, tekke, zaviye, köprü ve yollar gibi eserlerin yapımı, tamiri ve işleyişindeki rolleri de ortaya çıkmış olacaktır. Bölgenin Osmanlı hâkimiyeti altına girmesini sağlayan Orhan Bey’e ve bölgede etkili olmuş Umuroğullarına mensup kimselere, ele alının bu kısımda atıflarda bulunulmuş olmaması bölge tarihi açısından dikkat çekicidir.

References

  • Emecen, M. F. (2009). Selim II. TDV İslâm Ansiklopedisi. (c. XXXVI, s. 414-418).
  • Emecen, M. F. (2017). Rumeli Fatihi Süleyman Paşa’ya Dair Bazı Meseleler ve Notlar. Avrasya İncelemeleri, 6(1), 1-8.
  • Erdoğru, M. A. (1995). Antalya ve Havalisi Tarihi İçin Bir Kaynak: Defter-i Evkâf-ı Livâ-i Teke. Tarih İncelemeleri, 10(1), 91-185.
  • Ertuğrul, A. (2017). II. Selim Dönemine Ait Evkâf Defteri’ne Göre Düzce ve Havalisindeki Vakıflar ve Gelir Kalemleri. Düzce’de Tarih Kültür ve Sanat, Bursa: Gaye.
  • Ertuğrul, A. & Turan, N. (2019). Bolu Sancağında Yıldırım Bayezid’e Mahsus Yapılara Tayin Edilen Vakıflar. Uluslararası Yıldırım Bayezid Sempozyumu Bildirileri, Ankara, 13 (28), 499-549.
  • Ertuğrul, A. & Yaşa, F. (2020). II. Selim Dönemi Evkâf Defteri’ne Göre Düzce ve Çevresinde Toprak, Mahsul, Köy ve Köylüler. Konur Alp Gazi ve Düzce Tarihi Sempozyumu Bildiriler, Ankara, 13 (29), 443-469.
  • Gökbilgin, M. T. (1997). Orhan. İslâm Ansiklopedisi. (c. IX, s. 399-408).
  • Gökbilgin, M. T. (1997). Osman I. İslâm Ansiklopedisi (c. IX, s. 431-443).
  • Günal, Z. (1999). Umuroğulları Hakkında Bazı Görüşler. XII. Türk Tarih Kongresi Bildiriler (II), Ankara, 2, 590-594.
  • Günay, H. M. (2012). Vakıf. TDV İslâm Ansiklopedisi (c. XLII, s. 475-479).
  • Halaçoğlu, Y. (2014). XIV-XVII. Yüzyıllarda Osmanlılarda Devlet Teşkilatı ve Sosyal Yapı. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
  • İnalcık, H. (1992). Bayezid I. TDV İslâm Ansiklopedisi (c.V, s. 231-234).
  • İnalcık, H. (2003). Mehmed II. TDV İslâm Ansiklopedisi (c. XXVIII, s. 395-407).
  • İnalcık, H. (2020). Murad I. TDV İslâm Ansiklopedisi (c. XXXI, s. 156-164).
  • İnalcık, H. (2020). Murad II. TDV İslâm Ansiklopedisi (c. XXXI, s. 164-172).
  • Kayapınar, L. (2010). Süleyman Çelebi, Emir. TDV İslâm Ansiklopedisi (c. XXXVIII, s. 82-85).
  • Konukçu, E. (2011). Orhan Gazi’nin Şehit Oğlu Süleyman Paşa. Orhan Gazi ve Dönemi, Selimoğlu, İ. (Ed). Bursa: Gaye Kitabevi.
  • Konukçu, E. (2014). Konur Alp İli. Türkiyat Mecmuası, c. 24, 15-24.
  • Pachymeres, G. (2009). Bizans Gözüyle Türkler. İlcan Bihter Barlas (Çev.). İstanbul. İlgi Kültür.
  • Sarı, S. (2024). Şehzade Korkut’un Siyasi Faaliyetleri ve Yörük Taifeleriyle Münasebetleri. Akdeniz İnsani Bilimler, 14, 1-10.
  • Tahrir Defteri (547). Kuyûd-ı Kadîme Arşivi, Ankara.
  • Tapu Tahrir Defteri (1117). Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Ankara.
  • Taş, K. Z. (1993). Tapu Tahrir Defterlerine Göre 16. Yüzyılda Bolu Sancağı (Tez No: 26003) [Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi] Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr.
  • Taş, K. Z. (1999). Kuzeybatı Anadolu’da Az Bilinen Bir Beylik: Umuroğulları. XII. Türk Tarih Kongresi Bildiriler (II), Ankara, 2, 595-603.
  • Taş, K. Z. (2017). Osmanlı’nın Arka Bahçesi Bolu Sancağı. İstanbul: Post Yayın.
  • Turan, Ş. (1992). Bâyezid II. TDV İslâm Ansiklopedisi (c. V, s. 234-238).
  • Turgut, V. (2016). Vakıf Belgeleri Işığında Umur Bey ve Lala Şahin Paşa’nın Menşei ve Osmanlılar ile İttifakına Dair. Osmanlı Araştırmaları, c. XLVII, 1-38.
  • Uzunçarşılı, İ.H. (2019). Anadolu Beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu Devletleri. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
  • Yakupoğlu, C. (2010). Bartın Vakıfları (1214-1514). Kdz. Ereğli: Post ve Post.
  • Yınanç, M. H. (1997). Bayezid I, İslâm Ansiklopedisi (c. II, s. 369-392).
  • Yücel, Y. (1980). XIII-XV. Yüzyıllar Kuzey-Batı Anadolu Tarihi Çobanoğulları, Candaroğulları Beylikleri. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1 (74), 49.
  • Yücel, Y. (1993). Candaroğulları. TDV İslâm Ansiklopedisi (c. VII, s. 146-149).

Members of the Ottoman and Candarli Dynasty Found in Foundations in Yenice, Ulus-Amasra and Onikidivan According to the Awqaf Book of Bolu Liva Numbered 547

Year 2025, Volume: 5 Issue: 2, 80 - 99, 31.08.2025

Abstract

In this study, it is aimed to reveal the endowed lands in Onikidivan, Ulus-Amasra and Yenice based on the Awqaf Book of Bolu Liva Numbered 547 belonging to the period of Selim II and to determine the interests of the people in the foundation with the region. It will be possible to make inferences about the historical past of the region by identifying political figures such as sultans, bays and amirs who were influential in these settlements located within the provinces of Karabük and Bartın today. At the same time, the functions of the properties and lands donated by these people for the public good and their roles in the construction, repair and operation of works such as mosques, madrasahs, takkas, zawiyas, bridges and roads will also be revealed. It is noteworthy in terms of the history of the region that there are no references in this section to Orhan Bey, who brought the region under Ottoman rule, and to the members of the Umuroğulları who were influential in the region.

References

  • Emecen, M. F. (2009). Selim II. TDV İslâm Ansiklopedisi. (c. XXXVI, s. 414-418).
  • Emecen, M. F. (2017). Rumeli Fatihi Süleyman Paşa’ya Dair Bazı Meseleler ve Notlar. Avrasya İncelemeleri, 6(1), 1-8.
  • Erdoğru, M. A. (1995). Antalya ve Havalisi Tarihi İçin Bir Kaynak: Defter-i Evkâf-ı Livâ-i Teke. Tarih İncelemeleri, 10(1), 91-185.
  • Ertuğrul, A. (2017). II. Selim Dönemine Ait Evkâf Defteri’ne Göre Düzce ve Havalisindeki Vakıflar ve Gelir Kalemleri. Düzce’de Tarih Kültür ve Sanat, Bursa: Gaye.
  • Ertuğrul, A. & Turan, N. (2019). Bolu Sancağında Yıldırım Bayezid’e Mahsus Yapılara Tayin Edilen Vakıflar. Uluslararası Yıldırım Bayezid Sempozyumu Bildirileri, Ankara, 13 (28), 499-549.
  • Ertuğrul, A. & Yaşa, F. (2020). II. Selim Dönemi Evkâf Defteri’ne Göre Düzce ve Çevresinde Toprak, Mahsul, Köy ve Köylüler. Konur Alp Gazi ve Düzce Tarihi Sempozyumu Bildiriler, Ankara, 13 (29), 443-469.
  • Gökbilgin, M. T. (1997). Orhan. İslâm Ansiklopedisi. (c. IX, s. 399-408).
  • Gökbilgin, M. T. (1997). Osman I. İslâm Ansiklopedisi (c. IX, s. 431-443).
  • Günal, Z. (1999). Umuroğulları Hakkında Bazı Görüşler. XII. Türk Tarih Kongresi Bildiriler (II), Ankara, 2, 590-594.
  • Günay, H. M. (2012). Vakıf. TDV İslâm Ansiklopedisi (c. XLII, s. 475-479).
  • Halaçoğlu, Y. (2014). XIV-XVII. Yüzyıllarda Osmanlılarda Devlet Teşkilatı ve Sosyal Yapı. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
  • İnalcık, H. (1992). Bayezid I. TDV İslâm Ansiklopedisi (c.V, s. 231-234).
  • İnalcık, H. (2003). Mehmed II. TDV İslâm Ansiklopedisi (c. XXVIII, s. 395-407).
  • İnalcık, H. (2020). Murad I. TDV İslâm Ansiklopedisi (c. XXXI, s. 156-164).
  • İnalcık, H. (2020). Murad II. TDV İslâm Ansiklopedisi (c. XXXI, s. 164-172).
  • Kayapınar, L. (2010). Süleyman Çelebi, Emir. TDV İslâm Ansiklopedisi (c. XXXVIII, s. 82-85).
  • Konukçu, E. (2011). Orhan Gazi’nin Şehit Oğlu Süleyman Paşa. Orhan Gazi ve Dönemi, Selimoğlu, İ. (Ed). Bursa: Gaye Kitabevi.
  • Konukçu, E. (2014). Konur Alp İli. Türkiyat Mecmuası, c. 24, 15-24.
  • Pachymeres, G. (2009). Bizans Gözüyle Türkler. İlcan Bihter Barlas (Çev.). İstanbul. İlgi Kültür.
  • Sarı, S. (2024). Şehzade Korkut’un Siyasi Faaliyetleri ve Yörük Taifeleriyle Münasebetleri. Akdeniz İnsani Bilimler, 14, 1-10.
  • Tahrir Defteri (547). Kuyûd-ı Kadîme Arşivi, Ankara.
  • Tapu Tahrir Defteri (1117). Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Ankara.
  • Taş, K. Z. (1993). Tapu Tahrir Defterlerine Göre 16. Yüzyılda Bolu Sancağı (Tez No: 26003) [Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi] Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr.
  • Taş, K. Z. (1999). Kuzeybatı Anadolu’da Az Bilinen Bir Beylik: Umuroğulları. XII. Türk Tarih Kongresi Bildiriler (II), Ankara, 2, 595-603.
  • Taş, K. Z. (2017). Osmanlı’nın Arka Bahçesi Bolu Sancağı. İstanbul: Post Yayın.
  • Turan, Ş. (1992). Bâyezid II. TDV İslâm Ansiklopedisi (c. V, s. 234-238).
  • Turgut, V. (2016). Vakıf Belgeleri Işığında Umur Bey ve Lala Şahin Paşa’nın Menşei ve Osmanlılar ile İttifakına Dair. Osmanlı Araştırmaları, c. XLVII, 1-38.
  • Uzunçarşılı, İ.H. (2019). Anadolu Beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu Devletleri. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
  • Yakupoğlu, C. (2010). Bartın Vakıfları (1214-1514). Kdz. Ereğli: Post ve Post.
  • Yınanç, M. H. (1997). Bayezid I, İslâm Ansiklopedisi (c. II, s. 369-392).
  • Yücel, Y. (1980). XIII-XV. Yüzyıllar Kuzey-Batı Anadolu Tarihi Çobanoğulları, Candaroğulları Beylikleri. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1 (74), 49.
  • Yücel, Y. (1993). Candaroğulları. TDV İslâm Ansiklopedisi (c. VII, s. 146-149).
There are 32 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Islamic Economy
Journal Section Research Articles
Authors

Özkan Kara 0009-0005-5478-8352

Ali Ertuğrul 0000-0002-0490-749X

Publication Date August 31, 2025
Submission Date April 23, 2025
Acceptance Date June 19, 2025
Published in Issue Year 2025 Volume: 5 Issue: 2

Cite

APA Kara, Ö., & Ertuğrul, A. (2025). 547 Numaralı Bolu Livası Evkâf Defteri’ne Göre Yenice, Ulus-Amasra ve Onikidivan’da Vakıfta Bulunmuş Osmanlı ve Candarlı Hanedanı Mensupları. Uluslararası İşletme Bilimi Ve Uygulamaları Dergisi, 5(2), 80-99.