Tıp, Diş Hekimliği ve Sağlık Bölümlerinde Okuyan Üniversite Öğrencilerinin Beslenme Alışkanlıklarının Diğer Bölümlerde Okuyan Öğrencilerin Beslenme Alışkanlıklarına Göre Değerlendirilmesi: Kesitsel Bir Çalışma

Yıl 2025, Cilt: 18 Sayı: 1, 3 - 13, 30.04.2025

Merve Karakurluk , Özlem Özer Altundağ

https://doi.org/10.52976/vansaglik.1463729

Öz

Giriş: Üniversite bireyin beslenme alışkanlıklarının değişikliğe uğradığı bir dönemdir. Verilen eğitimler bireyin beslenme ve yaşam modelini etkiler. Bu araştırmada, farklı bölümlerde okuyan üniversite öğrencilerinin beslenme alışkanlıklarını değerlendirmek ve eğitim gördükleri bölümlerin besin tüketimleri üzerine etkilerini incelemek amaçlamıştır.
Materyal ve Metot: Araştırma evrenini Karabük Üniversitesi öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmaya katılmak gönüllük esasına dayanmaktadır ve araştırma örgün eğitim gören 316 lisans ve ön lisans öğrencisi ile tamamlanmıştır. Araştırma verileri öğrencilerin sosyo-demografik özellikleri, beslenme alışkanlıkları ve besin tüketim sıklığı formu sorularından oluşan bir anket ile elde edilmiştir. İstatistiksel analizler, SPSS 23.0 istatistik paket programında değerlendirilmiştir.
Bulgular: Araştırmaya katılan üniversite öğrencilerinin %75,3’i kız, %24,7’si erkektir. Katılımcıların %10,1’inin zayıf, %63,9’unun normal, %20,9’unun fazla kilolu, %5,1’inin ise obezdir. %49 oranı ile en yüksek normal BKİ değeri sağlık alanlarında eğitim gören öğrencilerde görülmüştür. Katılımcıların %67,1’inin (en yüksek oran) 2 ana öğün tükettiği, 3 ana öğün tüketiminin ise %33,3 (en fazla) oranı ile Mühendislik/Teknoloji/Mimarlık/Teknik Eğitim Fakültesinde eğitim alan öğrenciler olduğu bulunmuştur. Sağlıklı beslenmeye en fazla (%26,3) sağlık bölümlerinde eğitim gören öğrencilerin dikkat ettiklerini bildirdikleri görülmektedir. Protein ağırlıklı besin tüketim sıklığı sağlık alanlarında eğitim gören öğrencilerde diğer bölümlere göre daha yüksektir. Karbonhidratlı besin tüketim sıklığı ise diğer alanlarda eğitim gören öğrencilerde daha yüksektir. Benzer şekilde sağlıkla ilgili fakültelerde eğitim gören öğrencilerin abur cubur tüketim sıklıkları diğer fakültelerdeki öğrencilere göre daha az olduğu gözlenmiştir.
Sonuç: Sağlık bölümlerinde eğitim gören öğrencilerin diğer bölümlerde eğitim gören öğrencilere göre beslenme konusunda daha duyarlı ve dikkatli oldukları görülmektedir. Bu nedenle üniversitelerde beslenmenin sağlık ile ilgisini içeren derslerin verilmesi, eğitimlerin arttırılması, sağlıklı beslenme kültürünün oluşturulmasına katkı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Beslenme , Beslenme Alışkanlıkları , Üniversite Öğrencileri

Etik Beyan

Araştırma kapsamında Karabük Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Etik Kurulu’ndan 2023/08 toplanı nolu 289624 sayılı etik kurul kararı ile gerekli izinler alınmıştır.

Destekleyen Kurum

Yoktur.

Kaynakça

• Açık Y, Çelik G, Ozan AT, Oğuzöncül AF, Deveci SE, Gülbayrak C. (2003). Üniversite öğrencilerinin beslenme alışkanlıkları. Sağlık ve Toplum, 13 (4), 74-80.
• Arosio B, Cesari M. (2021). Beslenme ve kas sağlığı. Besinler, 13(3), 797. https://doi.org/10.3390/nu13030797. Arslan C, Mendeş B. (2004). Üniversitelerin farklı bölümlerinde okuyan erkek ve kız öğrencilerin sıvı tüketimleri ve bilgi düzeylerinin araştırılması. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi., 18(3), 163-170.
• Arslan SA, Daşkapan A, Çakır B. (2016). Üniversite öğrencilerinin beslenme ve fiziksel aktivite alışkanlıklarının belirlenmesi. TAF Preventive Medicine Bulletin, 15(3), 171-180.
• Bucher T, Collins C, Rollo ME, McCaffrey TA, De Vlieger N, Van der Bend D et al (2016). Nudging consumers towards healthier choices: a systematic review of positional influences on food choice. British Journal of Nutrition, 115(12), 2252-2263.
• Dolatkhah N, Aghamohammadi D, Farshbaf-Khalili A, Hajifaraji M, Hashemian M, Esmaeili S. (2019). Nutrition knowledge and attitude in medical students of Tabriz University of Medical Sciences in 2017-2018. BMC Research Notes, 12(1), 757.
• El Ansari W, Stock C, Mikolajczyk RT. (2012). Relationships between food consumption and living arrangements among university students in four European countries-a cross-sectional study. Nutrition Journal, 11, 1-7.
• Ermiş E, Doğan E, Erilli N, Satıcı A. (2015). Üniversite öğrencilerinin beslenme alişkanliklarinin incelenmesi: Ondokuz Mayis Üniversitesi örneği. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 6(1), 30-40.
• Erten M. (2006). Adıyaman ilinde eğitim gören üniversite öğrencilerinin beslenme bilgilerinin ve alışkanlıklarının araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Haq I, Mariyam Z, Li M, Huang X, Jiang P, Zeb F et al. (2018). A comparative study of nutritional status, Knowledge Attitude and Practices (KAP) and dietary ıntake between ınternational and Chinese students in Nanjing, China. International Journal of Environmental Research and Public Health, 15(9), 1910.
• Kim SO, Kim SM. (2015). Nutrition knowledge, food habit problems and dietary attitudes of nursing students. Journal of Korean Academic Society of Nursing Education, 21 (4), 466–476.
• Lee SM, Szucs LE, Young E, Fahrenbruch M. (2023). Using health education to address student physical activity and nutrition: evidence and ımplications to advance practice. Journal of School Health, 93(9), 788-798.
• Nola, IA, Jelinic, JD, Matanic, D, Pucarin-Cvetkovic, J, Markovic, BB, Senta, A. (2010). Differences in eating and lifestyle habits between first- and sixth-year medical students from Zagreb. Collegium Antropologicum, 34(4), 1289-1294.
• Oluk E, Oluk S, Davaslıoğlu EN. (2011). Ege Üniversitesi öğrencilerinin öğün düzenleri ve yemeklik baklagil tüketim durumları. C.B.Üniv. Fen Bilimleri Dergisi, 7(2), 41-50
• Önay D. (2011). Üniversite öğrencilerinin kahvaltı alışkanlıklarının değerlendirmesi: Akşehir Sağlık Yüksekokulu Örneği. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 95-106.
• Özdoğan Y, Yardımcı H, Özçelik AÖ, Sürücüoğlu MS. (2012). Üniversite öğrencilerinin öğün düzenleri. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 66-74.
• Pereira, DA, Costa NMDSC, Sousa ALL, Jardim PCBV Zanini, CRDO. (2012). The effect of educational intervention on the disease knowledge of diabetes mellitus patients. Revista Latino-Americana de Enfermagem, 20, 478-485.
• Rampersaud GC, Pereira MA, Girard BL, Adams J, Metzl JD. (2005). Breakfast habits, nutritional status, body weight, and academic performance in children and adolescents. Journal of the American Dietetic Association, 105, 743-760.
• Rosalino Guimaraes, RC, Valente GF, Feitosa da Silva JDS, Siqueira Palheta RC, Castilho SR, da Silva HP. (2013). Eating habits of university students in the Brazilian Amazon. Antropologıa Portuguesa, 30, 99-112.
• Sakamaki R, Toyama K, Amamoto R, Liu CJ, Shinfuku N. (2005). Nutritional knowledge, food habits and health attitude of Chinese university students—A cross sectional study. Nutrition Journal, 4, 4.
• Sayılı M, Gözener B. (2013). Gaziosmanpaşa Üniversitesi öğrencilerinin fast-food tüketim alışkanlıklarının değerlendirilmesi. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 4(2): 011-028.
• Sekaran U. (1992). Research Method for Business. 2nd edition. New York: John Willey&Son,Inc. Triches RM, Giugliani ERJ. (2005). Obesity, eating habits and nutritional knowledge among school children. Revista de saúde pública, 39, 541-547.
• Uysal N, Ceylan E, Koç A. (2020). Üniversite öğrencilerinde sağlık okuryazarlığı düzeyi ve etkileyen faktörler. Sağlık Sosyal Bakım Topluluğu, 28 (2), 505–511.
• Vançelik S, Önal SG, Güraksın A, Beyhun E. (2007). Üniversite öğrencilerinin beslenme bilgi ve alışkanlıkları ile ilişkili faktörler. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 6(4), 242-248. Yaman M, Yabancı N. (2006, 22-24 Mart). Üniversite öğrencilerinin beslenme alışkanlıklarının değerlendirilmesi (Kongre Kitabı, 214-223) I. Uluslararası Ev Ekonomisi Kongresi, Ankara.
• Yazıcıoğlu Y, Erdoğan S. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri-spss uygulamalı. Ankara: Detay Yayıncılık. Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK). Web site. 2023. Erişim adresi: https://istatistik.yok.gov.tr/ Erişim tarihi: 16.12.2023
• Yılmaz E, Özkan S. (2007). Üniversite öğrencilerinin beslenme alışkanlıklarının incelenmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 2 (6), 87-104
• WHO. (2010). A healthy lifestyle-WHO recommendations. Web site: https://www.who.int/europe/news-room/fact-sheets/item/a-healthy-lifestyle---who-recommendations.
• Yarkın F. (2012). Moleküler, Klinik ve Tanısal Viroloji. Ankara, Bilimsel Tıp Yayınevi, s.217-250.