Türkiye’de Katılım Finans Muhasebe Standartlarının Akademisyenler ve Katılım Bankası Çalışanları Tarafından Değerlendı̇rı̇lmesı̇

Year 2025, Volume: 16 Issue: 48, 1170 - 1182, 30.11.2025

Nazan Güngör Karyağdı , Serpil Sumer Adin

https://doi.org/10.21076/vizyoner.1649529

Abstract

Katılım Finans Standartları ile ilgili çalışmalar dünyada son otuz yılda gelişmesine rağmen Türkiye'de bu gelişme henüz yeni sayılabilecek düzeydedir. Bu çalışmada, İslami finans alanında çalışan akademisyenlerin ve katılım bankası çalışanlarının Katılım Finans Muhasebe Standartlarının Türkiye'de uygulanması ve uyumuna ilişkin değerlendirmeleri araştırılmıştır. İslami finans alanında hem teorik hem de hizmet uygulaması ile katkı sağlayan iki grubun görüşlerinin değerlendirilmesi çalışmayı literatürdeki mevcut çalışmalardan ayırmaktadır. Çalışmada veriler anket tekniği ile toplanmış ve SPSS programında analiz edilmiştir. Çalışmada veriler normal dağılmadığı için iki grup arasındaki karşılaştırma cevapların ortalaması üzerinden yapılmıştır. Değerlendirme sonucunda akademisyenler ile katılım bankası çalışanları arasında verilen cevaplarda genel olarak bir farklılık olmadığı ve verilen cevapların birbirine yakın olduğu görülmektedir. Ayrıca akademisyenler ve katılım bankası çalışanları standartlarının uygulanmasında TCMB, BDDK, TKBB, SPK ve faizsiz bankacılık ve finans temsilcilerinin rolünün çok önemli olduğunu belirtmişlerdir.

Keywords

İslami Finans , Faizsiz Finans Muhasebe Standartları , Türkiye

Ethical Statement

Bu çalışma için Atatürk Üniversitesi Etik Kurulundan E.88656144-000-2300148413 sayılı ve 09.05.2023 tarihli etik kurul onayı alınmıştır.

Evaluation of Participation Finance Accounting Standards in Türkiye by Academicians and Participation Bank Employees

Abstract

Although the studies on participaiton finance accounting standards have been developed in the last thirty years in the world, this development is still at a level that can be considered new in Türkiye. In the study, the evaluations of academics working in the field of Islamic finance and participation bank employees regarding the implementation and compliance of Participation Finance Accounting Standards in Türkiye are investigated. The evaluation of the views of the two groups that contributed both theoretically and with the service application in the field of Islamic finance distinguishes the study from the existing studies in the literature. In the study, the data are collected by questionnaire technique and analyzed in SPSS program. In the study, comparison between the two groups is made on the average of the answers because the data is not normally distributed. As a result of the evaluation, it is seen that there is generally no difference in the answers given between academicians and participation bank employees and the answers given are close to each other. In addition, academicians and employees of participation bank stated that the role of the CBRT, BRSA, PBAT, CMB and interest-free banking and finance representatives in the implementation of their standards is very important.

Keywords

Islamic Finance , Participation Finance Accounting Standards , Türkiye

Ethical Statement

For this study the approval of ethical committee no E.88656144-000-2300148413 dated 09.05.2023 was taken from the Ethical Committee, Ataturk University.

References

• Açık Taşar, S. (2023). TMS1 ve FFMS1 muhasebe standartlarının karşılaştırılması ve katılım bankaları açısından değerlendirilmesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 33(1), 371-382.
• Ağkan, F. (2018). AAOIFI standartları ve Türkiye katılım bankalarında uygulanabilirliği. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 235–245.
• Ajili, H., & Bouri, A. (2017). Comparative study between IFRS and AAOIFI disclosure compliance: Evidence from Islamic banks in gulf co-operation council countries. Journal of Financial Reporting and Accounting,15(3),269-292.
• AAOIFI. (2019). Standards issued. Bahreyn: Accounting and Auditing Organization for Islamic Financial Institutions.
• Barakat, A. I. M., Samhan, H. M., & Al-Souri, K. A. (2023). Implementation of AAOIFI standard no.35 by Saudi Islamic Banks: Opportunities and challenges. International Journal of Professional Business Review, 8(8), 1-21.
• CYP. (2019). Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı 2019. Retrieved December 02, 2023 from https://www.sbb.gov.tr/wp content/uploads/2018/11/2019_Yili_Cumhurbaskanligi_Yillik_Programi.pdf
• Çatıkkaş, Ö., & Yatbaz, A. (2019) İslami muhasebe standartlarının Türkiye’deki katılım bankalarında uygulanabilirliği: Bir alan araştırması, İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(4), 3358-3373.
• Çemberlitaş, İ., Oral, T., & Erkuş,H. (2020). İslami finansal kuruluşlar için muhasebe standartları ve uluslararası muhasebe standartlarının karşılaştırmalı olarak analizi, Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8, 79-89.
• Doğan, İ., Öncü, S., Sayın, F., & Kayalı, N. (2022). Faizsiz finans denetim standartlarına uyum düzeylerinin finansal performans üzerindeki etkisi: Uluslararası bir uygulama örneği. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 9(86), 1483-1505.
• Elhalaby, S., Sarea, A., Alnesafi, A. & Al-Absy, M. S. B. (2023). The adoption of AAOIFI standards by Islamic Banks: Understanding the microeconomic consequences. Economies, 11(3), 22-39.
• Gökçen, G. (2021). Faizsiz finans ve muhasebe standartları (FFMS) kapsamında düzenlenen finansal tabloların incelenmesi ve Türkiye finansal raporlama standartları (TFRS) /Türkiye muhasebe standartları (TMS) ile karşılaştırılması. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(3), 552-565.
• Kartal, M. T., & Ay , H. (2019). Türkiye’de faizsiz finans kuruluşları açısından bir dönüm noktası: Faizsiz finans muhasebe standartları (ffms) üzerine bir inceleme. Journal of International Banking Economy and Management Studies, 2(1), 77-102.
• KGK. (2023). Faizsiz finans muhasebe standartları. Retrieved December 01, 2023 from https://www.kgk.gov.tr/ContentAssignmentDetail/4895/Kat%C4%B1l%C4%B1m-Finans-Muhasebe-Standard%C4%B1-1-(Revize)-%E2%80%9CFinansal-Tablolarda-Genel-Sunum
• Mia, M. R., Hasnat, M. A., & Mahjabeen, W. (2016). Mudharabah and musharakah from the accounting perspective by referring to AAOIFI, IFRS and MFRS. IOSR Journal of Business and Management, 18(7), 67-72.
• Özdemir, O., Demirdöğen, Y., & Oushar, Y. (2019). Faizsiz finans muhasebe standartlarının mali tabloların sunuluşuna etkileri üzerine bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(2), 1151-1171.
• Öztürk, S., & Gerekan, B. (2022). Faizsiz finans muhasebe standartları: Akademisyenlerin görüşü üzerine bir araştırma. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 24(2), 461-481.
• Sakib, N. (2015). Conformity level of AAOIFI Accounting Standards by Six Islamic Banks of Bangladesh. European Journal of Business and Management, 7(3), 16-23.
• Sarea, A. M. (2012). The level of compliance with AAOIFI accounting standards: Evidence from Bahrain. International Management Review, 8(2), 27-32.
• Sarea, A. M., & Hanefah, M. M. (2013). Adoption of AAOIFI accounting standards by Islamic banks of Bahrain, Journal of Financial Reporting & Accounting, 11(2), 131-142.
• Shafii, Z., & Rahman, A. R. A. (2016). Issues on ohe application of IFRS 9 and fair value measurement for Islamic financial instruments. Journal of Islamic Accounting and Business Research, 7(3), 202-214.
• Şenel, S. A., & Arslan, Ö. (2020). Katılım bankası çalışanlarının faizsiz finans muhasebe standartlarına bakış açılarının analizi: Sivas ili örneği. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(2), 1394-1414.
• Utku, M., & Kaya, Y. (2021). Faizsiz finans muhasebe standartları ve TMS/TFRS karşısındaki durumu. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 17(2), 331-352.
• Yanık, R. (2013). Bilişsel yeteneklerin iç denetim üzerindeki etkisi. Pegem Akademi.
• Yatbaz, A., & Çatıkkaş, Ö. (2021). Murabaha finansmanı yönteminin Türkiye muhasebe standartları ve faizsiz finans muhasebe standartları kapsamında katılım bankaları açısından muhasebeleştirilmesi: Karşılaştırmalı bir örnek uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 89, 1-26.